de viering - Federatie Neerpelt

Jezus op de Olijfberg
Marcus 14, 32-72
Jezus en zijn vrienden hadden samen het paasmaal gegeten. Het eten
in hun buik had hen slaperig gemaakt. Een na een waren ze in slaap
gevallen. Jezus voelde een steek van teleurstelling in zijn hart, toen Hij
hen zo zag liggen. Hij schudde hen wakker. ‘Waarom slapen jullie? Jullie
zouden toch samen met mij bidden?’ De vrienden sloegen beschaamd
hun ogen neer. Jezus had gelijk, dat hadden ze beloofd. Maar ze
hadden het niet volgehouden. Ze waren niet zo’n goede vrienden als ze
dachten. Opeens hoorden ze een groep mensen aankomen. Er waren
soldaten bij met blinkende zwaarden. Voorop liep Judas, die altijd een
van de vrienden van Jezus was geweest. Hij ging naar Jezus toe en gaf
Hem een kus. Jezus kreeg tranen in zijn ogen. Hij legde een hand op de
schouder van Judas. ‘Judas,’ zei Hij, ‘verraad je mij met een kus?’
Jezus keek naar de hogepriesters, tempelwachters en leiders die Hem
kwamen gevangen nemen. ‘Elke dag was Ik bij jullie op het plein en in
de tempel. Waarom hebben jullie me toen niet gearresteerd? Hadden
jullie de moed niet? Durven jullie allen in de donkere nacht naar Mij toe
te komen, als iedereen slaapt en niemand het ziet? Zijn jullie misschien
bang dat de mensen me zouden verdedigen?’ De leiders werden zo
boos door wat Jezus zei, dat ze een teken gaven aan hun soldaten. Die
grepen Jezus meteen vast en voerden hem weg. Er waren zoveel
soldaten dat zijn vrienden niets konden beginnen. Ze vluchtten alle
kanten uit. En de stoet met soldaten en Jezus vertrok de donkere nacht
in.
Witte Donderdag
Bij het binnenkomen speelt er rustige muziek. Wanneer elkeen goed zit
laten we de muziek nog een tiental seconden doordringen.
Het altaar staat, helemaal bloot. Alle materiaal dat in de loop van de
viering nodig is, staat klaar op de credenstafel. We voorzien een micro
met lezenaar en de loopmicro.
Openingslied
Kruisteken en welkom
Beste mensen, lieve kinderen, grote vrienden van Jezus, vandaag is het
een bijzondere dag. Met alle vrienden van Jezus over heel de wereld
vieren we vandaag Witte Donderdag. Wit, omdat het feest is, want
vandaag denken wij weer aan de dag dat Jezus voor de laatste maal
met zijn 12 apostelen aan tafel zat. De volgende dag zou Jezus sterven
aan het kruis. Wij denken er aan dat Jezus op die dag voor het eerst de
heilige eucharistie heeft gevierd. Brood en wijn breken en delen. Zo
wilde Jezus ons in tekens tonen hoezeer God van ons houdt. We
beginnen met het maken van een kruisteken: In de naam van de
Vader,......
Openingswoord
Vanavond zijn we samen om een heel belangrijk gebeuren te
herdenken. Het lijkt een doordeweekse avond. Buiten deze kerk gaat
het leven zijn gang. Mensen gaan sporten, eten het avondmaal, kijken
televisie, laten de hond uit...
Maar wij, als kleine groep, zijn van thuis weggegaan om hier iets te
laten gebeuren. Iets dat heel lang geleden het leven van mensen, en
zelfs de geschiedenis een andere wending heeft gegeven. Om dat
speciale karakter van onze samenkomst in de verf te zetten, hebben wij
ook de inrichting van onze kerk een beetje aangepast. We willen samen
aanzitten aan de tafel van de Heer. In kleine elementen willen wij
zichtbaar en tastbaar maken dat Hij bij ons is.
Jullie zijn allemaal heel hartelijk welkom.
1.
Slotgebed
Heer Jezus, Gij hebt aan uw apostelen gezegd: ‘Vrede laat ik u, mijn
vrede geef ik u’. Wij hopen en bidden dat er vrede groeit in ons midden
en over heel de wereld. Zoals Maria, uw moeder, en zoals allen die u
willen volgen, willen we uw vrede meemaken, telkens weer, vandaag
en morgen en alle dagen tot in eeuwigheid. Amen.
OVERBRENGING VAN HET HEILIG SACRAMENT NAAR HET
RUSTALTAAR
De klokken zwijgen.
Het is stil geworden.
Doodstil.
Goede Vrijdag komt dichterbij.
We weten wat toen met Jezus is gebeurd.
Na het feestelijk samenzijn gaat Jezus naar de Olijfberg.
Zijn vrienden gaan met Hem mee.
Dit moment willen wij in herinnering brengen.
We willen meetrekken met Jezus,
naar de stilte van het rustaltaar.
Dit doen we als eerbetuiging, maar ook als engagement. In de hof van
Olijven willen we proberen te waken en te bidden. We willen wakker
zijn voor de noden van deze tijd en terzelfder tijd wakker zijn voor de
aanwezigheid van God in Jezus.
De priester brengt het sacrament naar her rustaltaar, samen met de
misdienaars. De gelovigen wenden zich dan naar het Sacrament terwijl
de priester op weg gaat. Dit gebeurt in stilte.
14.
Communie
Elke zondag kunnen we de uitnodiging om van het brood te eten horen
in kerken over de gehele wereld. Maar vandaag klinkt zij anders omdat
het Witte Donderdag is en wij ons dankbaar herinneren hoe dit teken
van delen en geven is ontstaan. Kom dan allen om te delen en geven in
Jezus' naam onder elkaar levendig te houden. Dit is het Lam Gods…
Heer, ik ben…
Vergevingsmoment
L. Verdrukking zoals bij de Israëlieten, het gebeurt ook vandaag.
Daar waar wij het spel van elk-voor-zich meespelen
en waar onze onverschilligheid toestaat dat de drang naar geld, eer en
macht, mensen misbruikt en hun waardigheid ontneemt;
dat mensen worden gedood, gezinnen uiteengerukt,
dat mensen moeten leven in armoede en honger…
Vorm. Wij bidden dat we niet langer geloven in het recht van de
sterksten, maar in de kracht van de solidariteit met de zwaksten
Lied
L. Angst zoals bij de apostelen, het gebeurt ook vandaag.
Angst om tekort te hebben, om te verliezen wat we hebben.
Angst voor verandering en voor het onbekende,
voor vluchteling en vreemde, voor mensen die anders zijn.
Gevoel van onveiligheid, van niet meer thuis te horen.
Vorm. Wij bidden tegen angst in, dat wij de moed opbrengen bezit en
leven te delen, mensen te leren kennen en te beluisteren, vreemd tot
vriend te laten worden.
Bezinning
Hij waste de voeten,
van zijn medemens,
niet dat hij zou moeten,
het was zijn eigen wens.
De eenvoud straalde van hem af,
wilde niet op de eerste plaats staan,
vele mensen stonden paf,
hij liet ze in hun waan.
L. Verraad van Judas, het gebeurt ook vandaag.
Smeergeld, corruptie en drang naar winst maken zoveel vriendschap en
relaties kapot.
Mensen leven met het dagelijks gevoel dat niemand te vertrouwen is.
Vorm. Wij bidden tegen het verraad en tegen het gebruiken van de
medemens.
Dat wij ophouden te zwijgen bij onrecht, dat wij opkomen voor
gerechtigheid.
moraal van dit gedicht,
help elkander in dit leven,
dan begrijpt ieder wellicht,
dat het gaat om willen en geweten.
wij zijn allen even veel waard,
verbeeld je maar niets,
zijn naam is "Jezus"
zijn naam is "God"
zijn naam is "Vul maar in"
onze naam is "De mensheid"
13.
L. Verloochening van Petrus, het gebeurt ook vandaag.
Mensen worden, ongekend en onbemind, steeds weer vergeten. Door
het spel van elk voor zich,
van onverschilligheid en vooroordelen, wordt hen het recht op
"zichzelf-zijn" ontzegd.
Vorm. Bidden wij tegen het verloochenen: om aandacht en begrip,
dat wij durven kiezen om elke mens in zijn waardigheid te erkennen.
2.
Gloria
Aandacht misdienaars:
Grote klokken in gang zetten gedurende 2 minuten. Kleine klok luiden
tot het einde van de Gloria. Altaarbel doen rinkelen tot het einde van de
Gloria.
Openingsgebed
Eeuwige God, dit is het uur waarop wij het laatste avondmaal
gedenken. Toen is Uw Zoon begonnen het gastmaal aan te richten en
ons een bewijs te geven van zijn liefde. Met de dood voor ogen heeft
Hij ons de eucharistie toevertrouwd tot aan het einde van de dagen.
Laat ons uit dit zo grote teken kracht putten met een rotsvast
vertrouwen om lief te hebben zonder maat en te komen tot het leven
zonder einde. Dit vragen wij U voor nu en altijd. Amen.
Eerste Lezing naar Exodus 12,1- 8,11- 14
Toen kwam die avond, die nacht die anders is dan alle andere. Het is
deze nacht die Jezus en zijn leerlingen herdachten op het Laatste
Avondmaal. Eindeloos leek het dat het Joodse volk als slaven in Egypte
had geleefd. Maar toen was Mozes gekomen, met een bevrijdende
boodschap. Hij bracht het woord van God en verkondigde dat ze
bevrijd zouden worden. Tien keer ging hij aan de Farao vragen of ze
mochten vertrekken, negen keer kwam de Farao op zijn belofte terug
en werd de verdrukking erger dan tevoren. Toen was het genoeg
geweest, nu zouden ze definitief vertrekken. Maar dit moesten ze eerst
nog doen: Ieder Joods gezin moest een lam slachten, het bloed aan
beide deurposten strijken en over de bovenbalk van de deur. Er was
geen tijd om het brood te laten rijzen, dus was er enkel brood zonder
gist, ongedesemd brood, en kruiden, bittere kruiden. En zo moesten zij
die avond eten: rechtstaande, de lendenen omgord, de voeten
geschoeid, de staf in de hand, gereed voor het vertrek. "En ge moet
deze avond blijven gedenken en vieren, elk jaar weer, ter ere van
Jahweh, die jullie bevrijd heeft uit Egypte, toen, en vandaag ook
weer..."
Tussenzang
3.
Onze Vader
Laten we, vóór we met de Heer aan tafel gaan,
bidden met de woorden die Jezus zelf heeft gebeden tot zijn en onze
Vader:
Onze Vader, die in de hemel zijt,
Uw naam worde geheiligd,
Uw Rijk kome,
Uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood
en vergeef ons onze schulden
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren
en breng ons niet in beproeving,
maar verlos ons van het kwade.
Amen.
Vredeswens
“Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen”,
zo zag Jezus zichzelf. Wij bidden tot Hem:
Heer Jezus, om vrede en eenheid te brengen
hanteerde U andere middelen dan macht en aanzien.
Nabijheid aan mensen, zorg en meeleven, ten dienste staan van
anderen, dat was de weg die U wees.
Dat ook wij die weg mogen gaan, er is geen andere naar vrede
en verbondenheid voor vandaag en alle dagen tot in uw eeuwigheid.
De vrede van Christus zij altijd met u. En met uw geest.
En geven wij die vrede van harte door aan elkaar.
Lam Gods
12.
Verkondigen wij de essentie van ons geloof:
Evangelie uit Johannes 13,1- 15
V. = verteller
P. = Petrus
J. = Jezus
Heer Jezus, wij verkondigen uw dood
en wij belijden tot Gij wederkeert
dat Gij verrezen zijt.
Daarom, Heer onze God,
stellen wij hier dit teken van ons geloof,
en daarom gedenken wij nu
het lijden en sterven van uw Zoon,
zijn opstanding uit de dood
en zijn intocht in uw heerlijkheid;
dat Hij, verheven aan uw rechterhand,
voor ons ten beste spreekt
en dat Hij komen zal om recht te doen
aan levenden en doden
op de dag die Gij hebt vastgesteld.
Zend ons uw Geest, die leven is, gerechtigheid en licht.
Gij, die het welzijn van de mensen wilt,
en niet hun ongeluk, niet hun dood,
neem alle geweld weg uit ons midden
en geef vrede op aarde
in naam van Jezus, uw Zoon.
Dan zal uw naam geheiligd zijn,
Heer, onze God,
door Hem en met Hem en in Hem
en in de gemeenschap van de Heilige Geest,
dit uur en alle dagen tot in eeuwigheid. Amen.
11.
V. Het paasfeest was op handen. Jezus wist dat zijn uur gekomen was:
nu zou Hij de wereld verlaten om naar de Vader te gaan. Voorheen
hield Hij al van degenen die Hem in de wereld toebehoorden, maar nu
zou Hij hun zijn liefde betonen tot het uiterste. Het gebeurde tijdens de
maaltijd. De duivel had inmiddels iemand ertoe aangezet Hem over te
leveren: Judas, de zoon van Simon Iskariot. Jezus, die wist dat de Vader
Hem alles in handen had gegeven en dat Hij van God gekomen was en
naar God zou teruggaan, stond van tafel op, legde zijn bovenkleren af
en bond een linnen schort om zijn middel. Daarna goot Hij water in een
waskom en begon Hij de voeten van zijn leerlingen te wassen. Hij
droogde ze af met de schort om zijn middel. Zo kwam Hij bij Simon
Petrus:
P. "Heer, gaat U mij de voeten wassen?"
J. "Wat Ik doe, daar heb je nu geen begrip van; later zul je het
begrijpen."
P. "Nooit in der eeuwigheid zult U mij de voeten wassen!"
J. "Als Ik je voeten niet mag wassen, hoor je niet bij Mij."
P. "Heer, dan niet alleen mijn voeten, maar ook mijn handen en mijn
hoofd."
J. "Wie in bad is geweest, is helemaal gezuiverd; buiten de voeten hoeft
hij niets meer te wassen. Zo zijn ook jullie gezuiverd - hoewel niet
allemaal."
V. Hij wist namelijk wie Hem zou overleveren; daarom zei Hij:
J. "Jullie zijn niet allemaal gezuiverd."
V. Toen Hij hun voeten had gewassen en zijn bovenkleren had
aangetrokken, nam Hij weer aan tafel plaats en zei:
J. "Begrijpen jullie wat Ik gedaan heb? Jullie noemen Mij meester en
Heer, en terecht, want dat ben ik. Welnu, als ik, jullie Heer en meester,
jullie voeten heb gewassen, dan behoren jullie ook elkaar de voeten te
wassen. Ik heb jullie het voorbeeld gegeven: je moet doen zoals Ik voor
jullie heb gedaan.”
4.
Er staat een kan met water. Dat water wordt in de kom gegoten die
klaar staat.
L. Of ik een kom met water wil voorzien. Wat we hier hoorden in het
Evangelie is niet zo extreem vreemd. Wanneer bezoekers aankomen na
een lange reis, dan past het dat ze zich kunnen verfrissen. In een land
als Palestina hoort het erbij dat je het stof van je voeten wast. Je kan je
wel indenken wat het geweest is. Open sandalen en stoffige wegen. En
dan moet je aan tafel gaan aanliggen. Dan is het goed dat niet al te veel
onaangename geurtjes meer verspreid worden. Het was dan het
gebruik dat de minste in het huis dit werkje mocht opknappen. Maar er
is meer. Elke joodse maaltijd begon met het ritueel wassen. Het is een
vorm van hygiëne, maar ook een vorm van geestelijke reinheid.
Natuurlijk kom je niet met vuile handen aan tafel. Maar het ritueel van
het wassen is niet alleen netheid. De tijd die je stopt in het reinigen van
de handen dient eigenlijk om je helemaal te zuiveren. Om klaar te zijn
voor wat komt. Om dankbaar te zijn voor de spijzen op tafel.
Handwassing
Dit evangelie leert wat 'leerling-zijn' betekent, wat 'christen-zijn'
betekent, wat 'kerk-zijn' betekent: voeten wassen, ten dienste staan
van mensen, van de laatste eerst, van de kleinste meest…
Opdat mensen mogen leven!
Om dit bewust te worden doen we een handwassing: Van mensen die
bezig zijn in de zorg voor de zieke: opdat van onze gemeenschap een
kracht mag uitgaan die mensen beter maakt.
Van mensen die actief zijn in de zorg voor kinderen en jongeren: opdat
ons dienstwerk hen laat groeien tot voller leven.
Van mensen uit het verenigingsleven of parochie: opdat we daar
mogen bijdragen tot meer gemeenschap en verbondenheid.
Van mensen uit het buurtwerk: opdat we daar nog meer oog krijgen
voor mensen aan de rand.
Van mensen uit een gezin: want liefde kan slechts groeien waar men
stil en ongedwongen alles voor elkaar doet.
5.
Wij danken U dat Gij een God van mensen zijt,
dat wij U mogen noemen: onze God en onze Vader,
dat onze toekomst in uw handen ligt,
dat deze wereld U ter harte gaat.
Gij hebt ons tot leven gewekt.
Gezegend zijt Gij, bron van al wat bestaat.
Daarom prijzen wij uw naam, Heer onze God,
en danken U met de woorden:
Heilig, ……..
Wij danken U omwille van uw veelgeliefde Zoon,
die Gij geroepen en gezonden hebt
om ons te dienen en uw weg te tonen,
om aan armen uw blijde boodschap te verkondigen,
om recht te doen aan wie onrecht werd aangedaan,
om voor ons allen, het evenbeeld
en de gestalte te zijn van uw mildheid en uw trouw.
Wij danken U voor deze onvergetelijke mens,
die alles heeft volbracht wat menselijk is:
het leven en de dood.
Wij danken U dat Hij zich met hart en ziel
gegeven heeft aan deze wereld.
Want in de nacht waarin Hij werd overgeleverd,
heeft Hij het brood in zijn handen genomen.
Hij heeft zijn ogen opgeslagen
naar U, God, zijn Vader.
Hij heeft U dank gezegd, het brood gebroken
en aan zijn vrienden uitgedeeld met de woorden:
"Neem en eet, dit is mijn lichaam voor u."
Zo nam Hij ook de beker,
sprak een dankgebed uit en zei:
"Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed,
dat voor u en allen wordt vergoten tot vergeving van zonden.
Telkens als gij van dit brood eet en uit deze beker drinkt,
zult gij dit doen tot mijn gedachtenis."
10.
Brood en wijn
Brood en wijn worden op de tafel geplaatst.
L. Graag een schaal met brood. Ik heb in een woordenboek opgezocht
wat matses zijn. Ik vond er dit: Een matse is een platte en brosse koek.
Ze is ongegist. Het maken van zo'n koek neemt dan ook niet veel tijd in
beslag. Tijdens het paasfeest eten de joden deze matses en dat doet
hen denken aan de bevrijding uit Egypte, toen ze geen tijd hadden om
gegist brood te bakken. Het graan gaat dood en wordt tot brood en dit
geheim is levensgroot. En bij de matses hoort ook een beker wijn en
daarvoor moet ik zorgen. Ja, dat is zo. Dat staat in het evangelie van
Lucas. Ik heb het voor jullie opgezocht. Luister maar: 'Jezus nam een
beker, sprak het dankgebed uit en zei: 'Neem deze beker en laat hem
rondgaan'. Een beker met wijn dus.
De Bijbel wordt op de tafel gelegd.
L. De vraag is of ik voor het grote boek wil zorgen. Ik denk, dat ze
daarmee de Bijbel bedoelen. Want daarin staat het verhaal van
vandaag, van Witte Donderdag.
Gebed over de gaven
V. Als doodgewone mensen staan we rond uw altaar, Heer, met gaven
van brood en wijn. Aanvaard ze, samen met de moeite die we willen
doen om goede christenen te zijn, samen ook met de liefde die ons
samenbrengt en onze dankbaarheid om alles wat Jezus voor ons deed.
Zegen ze met uw oneindige liefde. Amen.
Tafelgebed
Zachte muziek
Geloofsbelijdenis
V. Belijden wij samen ons geloof in onze liefdevolle God
en in de taak die wij als zijn volgelingen hebben op te nemen.
Wij geloven in God de Vader,
die zijn schepping in onze handen heeft gegeven
om er een woning van te maken
waarin het goed is om te leven.
Wij geloven in de Zoon Jezus Christus,
die bij ons kwam wonen en nu leeft
in de harten van de mensen.
Hij is ons voorbeeld van liefde tot het uiterste.
Wij geloven in Gods Geest,
die ieder van ons de kracht geeft
om aan het Rijk van God mee te bouwen.
Wij geloven in een gemeenschap
waarin elkeen zorg draagt voor de ander;
waarin eenieder aan de Blijde Boodschap
gestalte geeft door woord en daad.
Wij geloven dat een mensenleven
nooit zal eindigen
en dat we hoopvol mogen uitzien
naar het eeuwig geluk bij de Vader. Amen.
De Heer zal bij u zijn.
De Heer zal u bewaren.
Verheft uw hart.
Wij zijn met ons hart bij de Heer.
Brengen wij dank aan de Heer, onze God.
Hij is onze dankbaarheid waardig.
9.
6.
Voorbede
V. Laten wij nu samen bidden tot onze lieve God en Vader
Voorbereiding van de tafel
(Het grote witte tafelkleed ligt klaar. Met hulp van misdienaar(s) kan
het op het altaar gelegd worden.)
L. Goede Vader, wij bidden voor alle mensen die zich inzetten voor de
mensen in de arme landen. Geef ze steeds de moed om vol te houden
en te doen als Jezus, Uw Zoon. Laat ons bidden.
L. Lieve God, Jezus wilde nooit te koop lopen, niet met zijn woorden en
ook niet met wat Hij deed. Help ons ook een beetje eenvoudiger te zijn
en niet altijd de mooiste, de beste of de eerste te willen zijn. Laat ons
bidden.
L. Wij willen ook bidden voor alle zieke mensen hier in ons dorp en
overal. Dat er steeds mensen klaar staan om ze met liefde en
behulpzaamheid bij te staan. Laat ons bidden.
L. Wij bidden op deze Witte Donderdag ook voor onze priesters. Dat zij
bezield mogen blijven door het Woord van de Heer en dat mogen
doorgeven aan allen als een hoopvolle Boodschap. Laat ons bidden.
V. Goede God, wij zijn altijd welkom bij U. Help ons zo te leven, dat we
dienstbaar zijn aan elkaar. Moge uw liefde in ons oplichten, nu rond
deze tafel van Jezus, uw Zoon, maar ook alle dagen van ons leven.
Amen.
7.
L. Ik moet een grote tafel dekken. Het moet een grote tafel zijn om
daarmee duidelijk te maken dat iedereen welkom is. Maar er is meer
met een tafel aan de hand. Veronderstel... je gaat een restaurant
binnen. Aan een tafeltje van vier personen zitten twee mensen heerlijk
te eten. Er zijn aan die tafel nog twee plaatsen vrij. Toch zul je er nooit
gaan zitten om iets te eten. Waarom niet? Omdat je die mensen niet
kent. Je kunt pas samen aan één tafel gaan als er onderling op de een
of andere manier een band is. Tussen Jezus en zijn vrienden was er een
band van vriendschap en liefde. ...een grote tafel vraagt om een groot
tafelkleed.
Aanbrengen van de gaven
De kandelaar met 7 kaarsen staat klaar. De kaarsen worden vooraf
aangestoken. De kandelaar krijgt een centrale plaats op de tafel of
bijzettafeltje.
L. Ik mag een brandende kaars op tafel zetten.
Ik heb bij mezelf gedacht om de kandelaar met zeven kaarsen neer te
zetten, een beetje als de zevenarmige kandelaar die de joden tot op de
dag van vandaag doet herinneren aan het Eeuwig Licht, dat God is.
De twee vazen met witte bloemen krijgen een plaats op het altaar.
L. Of ik voor echte bloemen wil zorgen.
Bloemen... we zien ze bij heel blijde gebeurtenissen: mensen geven
elkaar bloemen op een verjaardag, bij een geboorte, bij een 25-jarig
huwelijksfeest; we zien ze staan op tafel tijdens een diner omdat oma
en opa 50 jaar getrouwd zijn. Maar we zien bloemen ook in heel andere
situaties: bij ziekte... kijk maar eens in een ziekenhuis: het staat er vol
met bloemen; we zien ze ook bij begrafenissen en op kerkhoven.
Bloemen horen bij ons leven. En nu ook bloemen in deze viering...
eigenlijk in een dubbele situatie: blij en dankbaar omdat Jezus ons de
herinnering aan zijn maaltijd heeft nagelaten maar ook bedroefd
omdat hij afscheid gaat nemen van zijn vrienden.
8.