Aangifte doen bij de politie

8Aangifte doen
bij de politie
agressie
Praktijkinformatie
&
• Waarom
• Wat
• Waar en hoe?
EN
&
Aangifte doen van agressie-incidenten bij de politie
1
2
3
Waarom? Aangifte doen van
agressie incidenten is belangrijk
1 Voor jou als zorgmedewerker omdat:
• Je een duidelijk signaal geeft dat je agressief
gedrag niet accepteert.
• Je aangifte doet voor jezelf of voor een collega.
• Je door een grens te stellen jezelf serieus neemt.
• Aangifte doen van agressie bij een collega maakt
dat hij zich gesteund voelt.
• Aangifte doen de verwerking van het agressieincident kan vergemakkelijken.
Agressie - 8 Aangifte doen bij de politie
2 Voor werkgevers in de zorg omdat:
• Je werkgever een duidelijk signaal geeft dat je
zorginstelling het gedrag niet accepteert.
• Je werkgever jou (en jouw grenzen) serieus
neemt .
• Het management op de hoogte is en maatregelen
kan nemen om (soortgelijke) incidenten
te voorkomen.
• De leidinggevende je moet steunen bij je aangifte.
• De werkgever aangifte doet op naam en adres van
de instelling. De focus ligt op de instelling.
• Je werkgever eventuele schade makkelijker
kan verhalen.
3 Voor de cliënt omdat:
•De cliënt weet dat de instelling bij agressie altijd
aangifte doet.
•De medewerker niet verantwoordelijk is:
represailles hebben geen zin.
•De politie op de hoogte komt van incidenten door
bepaalde personen en in bepaalde instellingen en
beter kan reageren.
•Aangifte doen vervolging en de mogelijkheid tot een
zwaarder regiem in gang zet.
Gezond & Zeker
Agressie-incidenten in de zorg Aangifte doen bij de politie
De media schenken volop aandacht aan agressie en geweld. Met name wanneer agressie-incidenten zich
richten tot mensen die een publieke taak vervullen. Mensen, die in de zorg werken, vallen onder die
categorie. Vanuit de overheid zijn richtlijnen opgesteld om agressie en geweld te verminderen. Een van
deze richtlijnen is dat na fysiek geweld altijd aangifte wordt gedaan bij de politie. In deze folder lees je
wat er bij het doen van aangifte komt kijken. Vragen als: ‘Hoe kan ik voorkomen dat het privé-adres van het
slachtoffer bij de veroorzaker bekend wordt?’, ‘ Wat wordt er met mijn aangifte gedaan?’ en ‘Hoe krijg ik
mijn schade vergoed?’ worden in deze folder beantwoord.
Wat is aangifte doen?
Aangifte doen is het melden van een gepleegd strafbaar feit bij de politie met als doel te
komen tot een vervolging. Het strafbare feit kan een misdrijf of een overtreding zijn. Hiervan
wordt een proces-verbaal opgemaakt. Op basis daarvan kan vervolging plaatsvinden. De
politie voert het onderzoek naar de veroorzaker en alle omstandigheden uit. De politie stuurt
een dossier naar het Openbaar Ministerie (OM). De officier van justitie, werkzaam bij het OM,
heeft naast de leiding van het politieonderzoek ook de taak om te beslissen wat er met het
dossier en de veroorzaker gebeurt. Dat kan een boete zijn voor de veroorzaker, maar de
officier van justitie kan de zaak ook voorleggen aan een rechter.
Wie doet aangifte?
Vaak wordt de aangifte gedaan door het slachtoffer zelf. Dit is echter niet verplicht. In de wet
staat dat ‘iedereen die weet dat een strafbaar feit gepleegd is, hiervan aangifte kan doen’.
Soms is het nodig dat het slachtoffer door de politie wordt verhoord. Bij mishandeling moet er
volgens de wet sprake zijn van pijn. Het slachtoffer kan dit als enige vertellen.
Geheimhoudingsplicht
Medewerkers in de zorg hebben te maken met een geheimhoudingsplicht of een afgeleide
hiervan (een beveiliger in de zorg). Indien een patiënt een veroorzaker is, mag je in je verklaring wel zeggen wie het is en wat de werkrelatie is. Je mag niet zeggen waarvoor de patiënt
behandeld wordt. Indien de politie of de officier van justitie daar meer over wil weten, dienen
zij contact op te nemen met de directie van je organisatie of de behandelend arts. In je verklaring of aangifte geef je verder alleen de feiten weer met betrekking tot het strafbare feit. Heeft
het strafbare feit direct te maken met het ziektebeeld? Dan kan de officier van justitie beslissen
om te stoppen met de vervolging. Ook de rechter hoeft de veroorzaker niet te veroordelen.
Wel kunnen maatregelen vanuit de overheid opgelegd worden en kan ook de eigen organisatie
overgaan tot aanpassing van het behandelplan.
Ander adres
Er zijn mensen die uit angst voor vergelding geen aangifte willen doen. Men is bang dat de
veroorzaker achter zijn of haar adres komt. In dat geval kan men het adres en telefoonnummer
van de werkgever of van de politie opgeven. Dit heet ‘domicilie kiezen’. Je moet wel je eigen
naam opgeven aan de politie.
De werkgever doet aangifte
Ook de werkgever kan de aangifte bij de politie doen. Doordat de werkgever aangifte doet
wordt het slachtoffer ondersteund. De organisatie heeft de norm vastgesteld welk gedrag ten
opzichte van de medewerkers al dan niet wordt getolereerd. Ook kan de werkgever aanbieden
dat iemand van de eigen organisatie met het slachtoffer meegaat om aangifte te doen.
Het is raadzaam dat de werkgever bij de politie vaste contactpersonen heeft. Samen zijn
problemen snel te verhelpen. Als je de politie vooraf belt om een afspraak te maken voor
het doen van aangifte, voorkom je lange wachttijden.
Waar kun je aangifte doen?
Voor sommige strafbare feiten kunt je aangifte doen via internet. Voor zaken die te maken
hebben met agressie en geweld kan dit echter niet. Het onderzoek wordt gedaan door de
politie uit de gemeente waar het strafbare feit plaatsvond. Om die reden wordt de aangifte
ook vaak bij dat betrokken politiebureau gedaan. De politie kan hier in bijzondere omstandigheden van afwijken. Meer informatie vind je op www.politie.nl.
Aangifte bij de politie is geen melding of registratie
Een aangifte bij de politie heeft niets te maken met melden of registreren van een incident bij
de werkgever. Een aangifte wordt gedaan om te komen tot vervolging van de veroorzaker.
Melden en daarna registreren van een incident wordt gedaan om te proberen dit soort incidenten in de toekomst te voorkomen. Een werkgever is verplicht om te zorgen voor een veilige
werkplek. Door goed te kijken naar de geregistreerde incidenten kan beleid aangepast
worden en de werkplek veiliger worden gemaakt. Je leest hier meer over in
Praktijkinformatiefolder 3 van deze serie, Agressie-incidenten moet je melden.
Opvang en nazorg
Na elk agressie-incident moet de werkgever opvang en nazorg bieden. Medewerkers moeten
tijdens het hele traject van aangifte en mogelijk vervolg, goed worden begeleid. Dit kan
gebeuren door: collegiale opvang, een bedrijfsopvangteam, een bedrijfsmaatschappelijk
werker, een vertrouwensarts. Ga met elkaar na welke vorm van opvang het meest gewenst is.
Tijdens het doen van aangifte vraagt de politie of degene die aangifte doet er bezwaar tegen
heeft dat zijn of haar gegevens worden doorgegeven aan bureau Slachtofferhulp. Bureau
Slachtofferhulp biedt niet alleen een luisterend oor, maar ook ondersteuning bij schadevergoeding. Ook wordt bij geweldszaken gewezen op het Schadefonds Geweldsmisdrijven.
Taken werkgever
De werkgever heeft de taak voor een veilige werkplek te zorgen. Een veilige werkplek kan
worden verkregen door een goed veiligheidsbeleid. Hierin staat onder andere de afgesproken
norm genoemd. Ook het eigen gedrag van de medewerkers staat hierin beschreven. Daarnaast
zijn trainingen ter voorkoming van agressie en geweld belangrijk. Het is essentieel dat de
werkgever binnen 48 uur na het incident een reactie geeft richting de veroorzaker en dat alle
schade wordt verhaald. De veroorzaker mag nooit voordeel trekken uit zijn agressieve gedrag.
Agressie - 8 Aangifte doen bij de politie
Gezond & Zeker
Schadevergoeding
Op de dader kunnen zowel materiële (de schade die direct in geld is uit te drukken) als immateriële (ook wel smartengeld genoemd) schade worden verhaald. Materiële schade kan door
de organisatie of instelling worden verhaald, maar immateriële schade alleen door het slachtoffer zelf. De schade is op vier verschillende manieren te verhalen: 1. Schadebemiddeling door
politie of Openbaar Ministerie, 2. Voegen (om vergoeding van de schade vragen) in het strafproces, 3. Civielrechtelijk proces, 4. Direct verhalen op de dader. Via www.slachtofferhulp.nl
kun je hierover een goed advies krijgen.
Wat wil de politie weten en wat gebeurt er met mijn aangifte?
De politie wil graag alle omstandigheden weten van het strafbare feit. Voor zover dat kan,
proberen zij de volgende vragen te beantwoorden: Wie zijn erbij het incident betrokken?
Wat is er gebeurd? Waar is het gebeurd? Wanneer is het gebeurd? Waarom is het gebeurd?
Op welke wijze of hoe is het gebeurd? Waarmee is het gebeurd? De politie doet daarna
onderzoek op de plaats waar het incident is gepleegd of daar waar de dader sporen heeft
achtergelaten. Alles wordt in verschillende processen-verbaal vastgelegd en samengevoegd
tot een dossier. Dit dossier wordt naar het OM gezonden.
Handreiking
Het O&O Fonds GGZ heeft de handreiking Sociale Veiligheid in de GGZ, Aangifte doen bij
Agressie en/of geweldsdelicten ontwikkeld, deze kun je downloaden op www.werkenindeggz.nl.
Dit document is in eerste instantie bedoeld voor leidinggevenden en geeft duidelijkheid over
onderwerpen als het doen van aangifte, mogelijke represailles door de veroorzaker, beroepsgeheim bij het doen van aangifte en het opzeggen van de behandelingsovereenkomst.
Interessante websites
Voor meer informatie kun je kijken op: www.veiligepublieketaak.nl, www.slachtofferhulp.nl,
www.schadefonds.nl, www.politie.nl, www.postbus51.nl.
&
Deze folder maakt deel uit van de serie Praktijkinformatie voor veiligheidscoaches en is met de grootste
zorgvuldigheid samengesteld. Noch de schrijvers, noch de uitgever stellen zich echter aansprakelijk
voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolkomenheden in deze uitgave.
Ondanks de informatie in deze folder zal altijd de officiële werkwijze gevolgd moeten worden en zodoende
voorrang moeten krijgen boven de informatie in deze folder. Niets uit deze uitgave mag gebruikt worden
zonder bronvermelding. Auteur: P. Peerdeman, CAOP. Illustraties: Auke Herrema.
EN
Meer informatie over de preventie van fysieke belasting
en agressie in de zorg? Kijk op:
www.gezond en zeker.nl
82427
Een uitgave van Gezond & Zeker in de zorg van Stichting RegioPlus
in samenwerking met CAOP (Zoetermeer, 2009).
&