Brussel, 16 februari 2015 (OR. en) Raad van de Europese Unie 6140/15 SOC 66 EMPL 27 ECOFIN 93 SAN 44 INGEKOMEN DOCUMENT van: Het Comité voor sociale bescherming (SPC) aan: het Comité van permanente vertegenwoordigers (1e deel) / de Raad (Epsco) Betreft: Financieringsregelingen en de effectiviteit en efficiëntie van de toewijzing van middelen: gezamenlijk verslag van het Comité voor sociale bescherming en de Commissie - Bekrachtiging van de kernboodschappen Voor de delegaties gaan hierbij ter bekrachtiging door de Raad (Epsco) op 9 maart 2015 de kernboodschappen van het in hoofde genoemde gezamenlijk verslag. Het volledige verslag staat in document 6140/15 ADD 1 en de overzichten per land in document 6140/15 ADD 2. _______________________ 6140/15 DG B 3A dau/GRA/jg 1 NL Het Comité voor sociale bescherming Socialebeschermingsstelsels in de EU: Financieringsregelingen en de effectiviteit en efficiëntie van de toewijzing van middelen Verslag van het Comité voor sociale bescherming en de Europese Commissie Kernboodschappen 1. Sociale bescherming is een integrerend deel van het functioneren van zeer inclusieve en sterk presterende sociale markteconomieën met een hoge werkgelegenheidsgraad. De hoge prioriteit die in de Europese Unie aan sociale bescherming wordt gegeven, komt tot uiting in de hoge sociale uitgaven in de meeste lidstaten, waar gemiddeld bijna 30% van het bbp naar sociale bescherming gaat. In goed opgezette socialebeschermingsstelsels worden daarbij de onderling gerelateerde doelstellingen inzake bescherming, stabilisatie en sociale investeringen op een evenwichtige manier gecombineerd. 2. De dringende noodzaak, als gevolg van de crisis, om de overheidsfinanciën te consolideren, komt nu bovenop de druk van de vergrijzing op de socialebeschermingsstelsels, die toereikende uitkeringen en diensten zullen moeten verstrekken aan een toenemend aantal ouderen terwijl de bevolking in de werkende leeftijd krimpt. 6140/15 DG B 3A dau/GRA/jg 2 NL 3. Voor het herstel is het van cruciaal belang dat hervormingsstrategieën worden ontwikkeld die helpen verzekeren dat inclusieve economische groei door adequate en houdbare socialezekerheidsstelsels wordt ondersteund. Dit vereist dat de lidstaten moeten proberen de effectiviteit en efficiëntie van hun stelsels te vergroten, mede door sociale investeringen, die voor mensen van alle leeftijden nuttig kunnen zijn en op langere termijn hun behoefte om zich te verlaten op sociale bescherming kunnen verminderen. 4. Een modern beleid inzake sociale bescherming moet de ontwikkeling en ontplooiing ondersteunen van vaardigheden en competenties die cruciaal zijn voor toekomstige groei en concurrentiekracht in een kennismaatschappij. Adequate toegang tot uitkeringen en zorgdiensten en een prominentere rol voor preventie- en activeringsmaatregelen zal het arbeidspotentieel helpen versterken, mobiliseren en handhaven, waarbij meer mensen in staat zullen worden gesteld actief aan de samenleving en de economie deel te nemen en een goed inkomen te verwerven. 5. Socialebeschermingsstelsels moeten op toekomstgerichte wijze de behoeften van alle leeftijdsgroepen dekken. De sociale uitgaven moeten gebaseerd zijn op de levensloopbenadering en op het inzicht dat passende sociale bescherming op hoge leeftijd afhangt van investeringen in een goed opgeleide, gezonde en zeer productieve beroepsbevolking. 6. Er is een bredere wetenschappelijke onderbouwing nodig voor een algehele evaluatie van het functioneren van socialebeschermingsstelsels. Vorderingen bij de evaluatie van de financieringsstructuur, de effectiviteit en efficiëntie, en het op sociale investeringen afstemmen van socialebeschermingsstelsels in een actueel en toekomstgericht perspectief zijn van cruciaal belang voor een goed onderbouwde beleidsvorming. Dit verslag is een eerste stap in de richting van een systematische en vergelijkende evaluatie van de financiering, effectiviteit en efficiëntie van het sociaal beleid in de Europese Unie. 7. Bij de beoordeling van de sociale bescherming moet rekening worden gehouden met de multidimensionale processen die tot maatschappelijke resultaten leiden. Socialebeschermingsstelsels, die zeer complex van aard zijn, bestaan uit een breed scala van regelingen en beleidsinstrumenten met verschillende en soms botsende doelstellingen. Dit vereist een brede aanpak die verder gaat dan afzonderlijke indicatoren en uitdrukkelijk recht doet aan de meervoudige doelstellingen van het socialebeschermingsbeleid en de daarmee verband houdende maatschappelijke resultaten en resultaten op werkgelegenheidsgebied. 6140/15 DG B 3A dau/GRA/jg 3 NL 8. Een vergelijkende aanpak kan helpen sociale uitdagingen op macroniveau te herkennen. Op basis van de beschikbare pool van maatschappelijke EU-indicatoren wordt een gestileerd kader ingevoerd om de toezichtsfocus te verschuiven van de afzonderlijke analyse van specifieke effecten van sociale bescherming naar de evaluatie van potentiële trade-offs tussen verschillende terreinen van het sociaal beleid, alsook een meer geïntegreerde benadering van de interactie van het belasting-, het economisch, het werkgelegenheids- en het sociaal beleid. 9. Het voorgestelde kader zou een aanvulling kunnen vormen op de bestaande Europese instrumenten voor maatschappelijk toezicht. De uitgebreide toelichting bij de belangrijkste kenmerken van socialebeschermingsstelsels in de overzichten per land zou in het EU-kader voor maatschappelijk toezicht, en met name in het gezamenlijk evaluatiekader, kunnen worden opgenomen. Conform het gezamenlijk advies van het Comité voor de werkgelegenheid en het PSC over de tussentijdse evaluatie van de Europa 2020-strategie wordt de SPC-ISG verzocht met concrete voorstellen te komen voor die opneming en meer in het algemeen voor de herziening van de instrumenten voor maatschappelijke evaluatie van de EU in het licht van de bevindingen in dit verslag. 10. Aan de hand van materiaal uit de Europese vergelijkende analyse kan worden opgemaakt hoe socialebeschermingsregelingen effectiever en efficiënter kunnen worden gemaakt. Het brede scala van bestaande uitgaven- en financieringsregelingen voor sociale bescherming vormt een ruime verzameling van verschillende benaderingen voor het verstrekken van sociale bescherming en is bijgevolg een belangrijke bron voor het delen van kennis en wederzijds leren. Een grotere transparantie en een betere vergelijkbaarheid van nationale socialebeleidsregelingen kan de lidstaten aanmoedigen om actief te zoeken naar manieren om de effectiviteit en efficiëntie van hun stelsels te verbeteren. 11. De vergelijkende evaluatie van de lidstaten moet een follow-up op nationaal en op regionaal niveau krijgen. Er kunnen vele redenen zijn waarom het beleid van een land minder effectief of efficiënt lijkt dan dat van ander. Het in dit verslag voorgestelde instrument biedt een uitgangspunt voor een diepere analyse van de kenmerken van socialebeschermingsstelsels en de uitdagingen waarmee ze geconfronteerd worden. Er bestaat een reeks alternatieve methodes om de analyse op het meest geaggregeerde niveau aan te vullen. Over het algemeen moeten de vergelijkingen op EU-niveau worden gevolgd door een diepgaande analyse van de landspecifieke omstandigheden. ____________________ 6140/15 DG B 3A dau/GRA/jg 4 NL