STEM en Energiekoffer Missie van MOS Samen leren om duurzame keuzes te maken voor de planeet. “We live at a time when emotions and feelings count more than truth, and there is a vast ignorance of science.” James Lovelock CO2 in de atmosfeer Groei? Hoeveel broeikasgas? Age of stupid “Without the hot air” (David McKay) kWh/d (per persoon) Waar gaat CO2 naartoe? “Without the hot air” Duurzame Ontwikkeling Educatie voor DO • Hoofd • Hart • Handen Energie besparen 1ste hoofdwet Behoudswet: Energie en materie gaan nooit verloren. 2de hoofdwet 2de hoofdwet Scholen en energie Energiedrager TJ/jaar aardgas 2150 42% stookolie 1550 30% elektriciteit TOTAAL 1400 5100 28% energiedienst besparingspotentieel 90% verwarming 8 % warm water 2% andere 36% brandstofverbruik = ca. 1600 TJ/jaar 72% verlichting 12% circulatiepomp (CV) 6% koelmeubelen 0% ventilatie 10% andere 45% elektriciteitsverbruik = ca. 380 TJ/jaar Trias Energetica verbetering comfort sensibilisatie, communicatie energiemaatregelen bepalen, communicatie eenvoud maatregelen sensibilisatie, communicatie energiemaatregelen bepalen, communicatie sensibilisatie, communicatie, opvolgen maatregelen besparingspotentieel ENERGIECHECK: verlichting verbruik verlichting efficientie van de verlichting doven van lichten ENERGIECHECK: sluipverbruik ENERGIECHECK: ventilatie CO2 instantaan meten ventilatieprocedures zoeken ENERGIECHECK: verwarming tijdsinvestering MOS De energiekoffer *** ** ** * ** ** * ** * * * ** *** * ** ** ** - * * * * * *** * * ** *** *** *** Oef1 Data loggen Automatisch verrichten van metingen gedurende een bepaalde periode. • • • • Verlichtingssterkte Relatieve luchtvochtigheid Temperatuur Externe sonde (CO2 en temp.) Gebruik logger 1. Installeren hoboware 2. Launch – Wat meten? – Frequentie metingen? – Hoe meten starten? 3. Meten – Veilig opstellen (droog, diefstal, …) 4. Uitlezen Analyseren Waterzijdig inregelen. Oef 2 EnergieCHECK verlichting Normen E verlichtingssterkte E (lx) specifiek vermogen (W/m²) 300 à 500 6 à 10 BORD 500 10 PRAKTIJKLOKAAL 500 10 TEKENLOKAAL 700 15 GANGEN 150 3 INKOMHAL 200 4 TRAPPEN 150 3 KLASLOKAAL Inventarisatie verlichting S [m²] Efficiëntie vd verlichting per 100 lx en per m² 2 tot 2,5 W geïnstalleerd vermogen naam lokaal (1) soort lamp (2) P (W) (3) E (lx) (4) S (m²) (5) P/S (W/m²) (6) 15 min (EURO) (7) Besluit (8) Is de verlichting van dit lokaal efficiënt? Wat heb je geleerd? Soorten onderzoek: • Bevestigend (vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend) • Gestuurd (vraag en methode door lkr) • Begeleid (vraag lkr, methode lln) • Open (vraag en methode lln) Oef 3 Onderzoeksvraag formuleren “Energiegebruik van een laptop.” • Verzin elk afzonderlijk 3 vragen post it • Post it op muur • Groeperen • Vragen bij verzinnen • Selecteren van de vragen Relevantie van mijn vraag? Planetwatch-Planetchange