vragenbundeltje Verlichting

Villa da Vinci – 2016-2017
geschiedenis 4
De impact van de Verlichting – vragen bij
de les
In de vorige les zagen we:
-
hoe het Ancien Régime in de 17e en 18e eeuw steeds meer onder druk kwam te staan;
wat we bedoelen met ‘De Verlichting’
en hoe de ideeën van de verlichting zich in Europa (en later ook elders) konden verspreiden.
Vandaag gaan we in op de enorme impact van de Verlichtingsidealen op verschillende gebieden van
de samenleving (niet alleen vroeger, maar ook vandaag nog). Als afsluiter bekijken we even hoe de
Verlichting in onze gewesten ingang vond.
Antwoord tijdens de les op de vragen.
1. Religie
(1) Hoe veranderde de visie op God tijdens de Verlichting?
(2) Hoe heet deze visie op God? ________________ .
(3) Welke vergelijking van Voltaire sluit hierbij aan? God als _____________________________ .
(4) Welk fundamenteel politiek principe groeide uit deze nieuwe visie op godsdienst en kerk?
________________________________________________________________________
2. Een nieuw mensbeeld
(1) Welke twee idealen m.b.t. het mensbeeld zijn uitgesproken Verlichtingsideeën?
_______________________ en ______________________ .
(2) Zijn alle mensen volgens Verlichtingsdenkers écht gelijk? Moet de staat voor volledige
gelijkheid zorgen?
(3) Moet de mens volledig vrij zijn om te doen wat hij wil?
1
Villa da Vinci – 2016-2017
geschiedenis 4
3. Politiek (1)
(1) Welk kenmerk van het Ancien Régime was flagrant in strijd met het gelijkheidsideaal?
(2) Wat is het sociaal contract? In hoeverre is dit een typisch idee van de Verlichting?
(3) Lees het fragment van Montesquieu over de scheiding der machten (Storia 4, p. 139, doc. 9)
a) Wat zijn volgens Montesquieu de drie machten?
1) ___________________________________________
2) ___________________________________________
3) ___________________________________________
b) Hoe moet de staat ingericht zijn volgens Montesquieu?
c) Hoe heten de drie machten in het hedendaagse België? ______________________________,
___________________________________, _________________________________
d) Hoe heten de drie machten in het hedendaagse Vlaanderen? _________________________,
___________________________________, _________________________________
4. Wetenschap
1) “Tijdens de Verlichting sijpelden inzichten en methoden van de natuurwetenschappen en de
wiskunde door naar andere domeinen van de samenleving.” Verklaar deze uitspraak.
2) Wat maakt Antoine Lavoisier tot een typische wetenschapper van de Verlichting?
2
Villa da Vinci – 2016-2017
geschiedenis 4
5. De ‘Encyclopédie’
1) Wat was het doel van de Encyclopédie?
-
onmiddellijk doel : ______________________________________
-
uiteindelijk doel (volgens Diderot) : _____________________________________
2) Zijn deze beide Verlichtingsidealen ook vandaag nog van toepassing? Verklaar je antwoord.
6. Onderwijs
1) Hoe beïnvloedde de Verlichting de ideeën over onderwijs?
7. Politiek (2) : verlichte despoten
1) Lees §3 ‘Verlichte despoten’ in Storia 3 op p. 134. Antwoord met je eigen woorden op de
vraag: wat is een verlichte despoot?
3