Column Bram van Dam

COLUMN
Prof. dr. Bram van Dam studeerde theologie, sport en biochemie in Leiden, Aachen en
Freiburg (Duitsland) en werkt als orthomoleculair PNI-therapeut. Tevens onderwijst
hij aan medici en paramedici de kennis van
de Psycho-Neuro-Immunologie.
Samen met Leo Pruimboom leidt Bram
van Dam de Academia Española de PsicoNeuro-Inmunología (AEP). Dit opleidingsinstituut is in Nederland, Spanje, Portugal
en Duitsland actief. Het instituut werkt samen met de universiteiten San Pablo CEU
Even 5 minuten...
In deze column plaatst prof. dr. Bram van Dam
kanttekeningen bij feiten en/of gebeurtenissen,
Denken over gedachten
die in de breedste zin van het woord te maken
hebben met de wereld van de Psycho-NeuroImmunologie.
in Madrid, Santiago de Compostella en Lissabon. De AEP heeft een European Master
Bram van Dam
of Science in PNI ontwikkeld, deze wordt
vanaf 2006 aan de universiteit van Gerona
gedoceerd.
Wat zijn gedachten? Hoe is het mogelijk dat zo iets immaterieels als
Onze gedachten worden stap voor stap minder vrij. George Orwell
een gedachte, het resultaat is van het afvuren van een aantal neuronen?
krijgt toch gelijk met zijn boek 1984, ‘Big brother’ kan ons steeds beter
Het antwoord op deze vraag is één van de grote vraagtekens binnen
gadeslaan.
de neurobiologie en neurofysiologie. Dankzij geavanceerde technieken
zijn we tegenwoordig in staat heel diep in de wereld van neuronen te
Mannelijke hersenen versus vrouwlijke hersenen
kijken. Beeldgevende onderzoeksmethoden als PET-scans en fMRI
Op een congres over beweging en hersenen in Berlijn (ITF mei 2005),
leveren een nauwkeurig inzicht in het functioneren van de hersenen en
bleek onder meer dat er grote verschillen bestaan in het functioneren
helpen processen te lokaliseren en te beschrijven. Wat we op dergelijke
van de hersenen van man en vrouw. Tijdens een onderzoek kregen een
beelden zien zijn interacties van neuronen, wat we echter waarnemen
man en een vrouw paarsgewijs de opdracht om een emotioneel neutraal
zijn gedachten. Materie wordt geest en gevoel!
thema te bespreken. Met behulp van fMRI werd nagegaan welke gebie-
Volgens de huidige stand van de wetenschap is een gedachte: “Een
den tijdens het gesprek oplichtten. Terwijl bij de mannelijke deelnemers
uitermate beperkte lokale, qua tijd exact omschreven verandering
uitsluitend gebieden in de linker hersenhelft (ratio) actief waren, bleek
van de permeabiliteit van de membranen van een aantal neuronen”.
dat bij ÀLLE vrouwen er ook steeds gebieden werden betrokken, die
Een povere omschrijving voor zoiets moois als een liefdesverklaring
geassocieerd zijn met emoties.
of zoiets geniaals als de relativiteitstheorie van Einstein (precies
honderd jaar geleden gepubliceerd). Dit voorbeeld maakt duidelijk
Conclusie: ook een uitsluitend zakelijk gesprek levert bij de vrouw een
dat geest en materie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het
emotionele reactie op. Dit is precies de factor die opslaan in het lange-
logische gevolg van deze gedachte is Psycho-Neuro-Immunologie
termijngeheugen ondersteunt. Na verloop van tijd ‘weten’ mannen
(PNI). We weten dat een bepaald proces ervoor zorgt dat neuronmem-
daarom niets meer van de inhoud van het gesprek, vrouwen kunnen er
branen (vaak op dezelfde plek in de hersenen gelokaliseerd) zich ontla-
‘op terugkomen’! Met alle voor- en nadelen van dien...
den. Onze zintuigen geven informatie, van bijvoorbeeld de retina of het
binnenoor, steeds door in de vorm van elektrische stroompjes.
Tot slot
Afhankelijk van waar dit stroompje aankomt, wordt het ‘vertaald’ als
Als een man terugkomt van een zakenreis en tegen zijn vrouw zegt:
een beeld, een smaak of een geluid. Bij geluiden kan dan weer een
“Schat, ik heb steeds aan je gedacht!”, dan is dit een pertinente leugen.
verschil worden gemaakt tussen spraak en muziek (gezang).
Uit hetzelfde onderzoek bleek dat er grote verschillen bestaan in het
activatiepatroon van de hersenen tussen man en vrouw. Terwijl mannen
Big brother
snel een neuronaal circuit activeren, verloopt de activatie bij vrouwen
Hier is de wetenschap al heel ver! Binnen niet al te lange tijd kunnen we
geleidelijker. Oorspronkelijk was dit noodzakelijk om te kunnen overle-
de oude leugendetector (verandering van de huidweerstand door adre-
ven, jagers moeten zich bijvoorbeeld op de buit kunnen fixeren.
nalinesecretie) in de afvalcontainer laten verdwijnen. In een experiment
En nu het belangrijkste verschil: activatie van neuronale circuits bij man-
werden vijftien testpersonen onwillekeurig geconfronteerd met vijftig
nen verdwijnt al na zo’n drie tot vijf seconden en blijft bij vrouwen voort-
verschillende beelden op een monitor. Deze beelden waren zó gekozen,
bestaan, zolang daar reden toe is. Dus de trouwe echtgenoot kan bij zijn
dat ze bepaalde omschreven emoties of associaties konden oproepen.
thuiskomst hooguit tegen zijn vrouw zeggen: “Schat, ik heb heel vaak
Wetenschappers volgden via fMRI het oplichten van zônes in de herse-
gedurende korte tijd aan je gedacht!”
nen van de testpersonen. In tachtig procent van de gevallen konden de
wetenschappers vaststellen, zonder het beeld te kennen, welke associatie of gedachte de proefpersoon had.
48
49