Armoede

Armoede
Inhoudstafel
1.
Wat is armoede?
2. Spanningsvelden in de studie van de armoede
3. Perspectieven en verklaringsmodellen voor
armoede
4. Ongelijkheid en kloof tussen arm en rijk: de nieuwe
context?
Wat is armoede?
 ‘Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen. Het strekt zich
uit over meerdere gebieden van het individuele en collectieve
bestaan, dermate dat de armen gescheiden worden van de
algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze
kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen.
Armoede is het gevolg van de manier waarop onze samenleving
ingericht is. Niet alleen de armoede op zich is een probleem,
maar ook de samenleving die armoede produceert.’
Bron: Dewilde, C. (2004). Armoededynamieken in België en Groot-Brittannië:
de impact van demografische en arbeidsmarktgebeurtenissen. Armoede en
sociale uitsluiting. Jaarboek 2004, 165-186.
Spanningsvelden in de studie van de armoede
 De grootste spanningsvelden bij de studie die ze hebben ontdekt:
-
Tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Tussen beschrijvend en verklarend onderzoek
Tussen kenmerken van mensen in armoede en de situatie van armoede
Tussen situationele en culturele analyses
….
Men heeft bij het onderzoek gekeken naar verschillende invalshoeken. Men
weet ook dat men het onderzoek moet voeren zodat het voor iedereen
verstaanbaar is en men keek dan ook naar het feit dat armoede
multidimensionaal is en gradueel.
Perspectieven en verklaringsmodellen voor
armoede
• Grootste armoede onderzoeker: Peter Townsed.  onderzocht
armoede en ging verschillende perspectieven gaan formuleren.
• De perspectieven bepalen onze waarneming
- Verschillene factoren belangrijk om ons daarvan bewust te
maken:
1. Materiele beperking
2. Waarneming gebeurt vanuit informatie waarover we al
beschikken.
3. Waarneming wordt ook beinvloedt door onze afkeer voor
personen of toestanden.
Perspectieven en verklaringsmodellen voor
armoede
 Er zijn nu zes perspectieven maar oorspronkelijk waren er
vier perspectieven:
1. Het individuele schuldmodel
2. Het individuele ongevalmodel
3. Het maatschappelijke ongevalmodel
4. Het maatschappelijke schuldmodel.
Deze vier perspectieven zijn oorspronkelijk van Vranken.
Perspectieven en verklaringsmodellen voor
armoede

Perspectieven ook gelinkt met beleid door Danielle Dierckx
Structureel armoedebeleid
Residueel
armoedebeleid
Micro: het
individu
Sanctioneringsbeleid Gebaseerd op het
individueel schuldmodel
Voorbeeld: straffen van profiteurs
Opvangbeleid
Gebaseerd op het individueel
ongevalmodel
Voorbeeld: tijdelijke hulp aan
personen met tegenslag
Meso: groepen
en voorziening
Toegankelijkheidsbeleid
Gebaseerd op het institutioneel schuldmodel
Voorbeeld: toegankelijkheid van
voorzieningen
Sensibiliseringsbeleid
Gebaseerd op het institutioneel
ongevalmodel
Voorbeeld: sensibiliseren en
informatieverspreiding
Maso: ‘de’
samenleving
Grondrechtenbeleid
Gebaseerd op maatschappelijk schuldmodel
Voorbeeld: sociale grondrechten
afdwingbaar maken
Conjunctureel beleid
Gebaseerd op maatschappelijk
ongevalmodel
Voorbeeld: tijdelijke
maatregelen om economie op te
krikken
Perspectieven en verklaringsmodellen voor
armoede
 Armoede is niet gelijk aan
ongelijkheid!
 Vaak denken we dat dit hetzelfde is, fout!
 Ongelijkheid is wel nodig om armoede te
kunnen begrijpen.
 Niet alleen rond inkomensongelijkheid
maar ook over ongelijke
bestedingsmogelijkheden.
 Armoede mag niet herleid worden tot een
extreme vorm van ongelijkheid, dit is niet
zo.

Het is belangrijk om te kijken hoe
armoede er komt dit heeft te maken met
het inkomen, het onderwijsniveau maar
ook welke beroepspositie die wordt
ingenomen.
 http://www.youtube.com/watc
h?v=PnR9oBFBLAU
Ongelijkheid en kloof tussen arm en rijk: de
nieuwe context?
 De kloof wordt steeds groter!
 Door de ongelijke samenleving zal positie van de arme
mensen steeds verzwakken.
 Ook gebrek aan middelen om alle mensen in armoede te
helpen.
 Armoede leidt onrechtstreeks ook meer tot criminaliteit.
Ongelijkheid en kloof tussen arm en rijk: de
nieuwe context?
 Armoede aanpakken?
 Kijken naar het inkomen: zelf belangrijk voor licht te
hebben, ruimte, water,…
 Niet enkel om de armoede aan te pakken: collectiviteit van
basisbronnen behouden is belangrijk!
 Armoede hangt vast met de ontwikkeling van de
verzorgingsstaat