PPT 11+12

Tractus digestivus 3
Spijsvertering 3
alvleesklier / dunne darm / dikke
darm / lever
Verslikken is een verstoring van de
normale slikreflex? (N)
• Bij verslikken komt er voedsel in de
trachea door niet (tijdig) sluiten van de
epiglottis (strotklepje)
• Praten tijdens slikken kan niet omdat de
epiglottis is gesloten!
• Slikreflex wordt onderbroken door
krachtige hoestreflex
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
2
De huig heeft geen functie bij het
slikken. (N)
• De huig bevat een kleine spier.
• Als dit spiertje samentrekt wordt de huig
korter en dikker en sluit, samen met het
zachte verhemelte, de doorgang tussen de
mond- en de neusholte af.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
3
Amandelen hebben geen functie en kunnen
dus zonder probleem verwijderd worden.
(N)
• Het lichaam bezit een uitgebreid systeem om
infecties te bestrijden, het zogenaamde
lymfkliersysteem. De overgang van de mond en de
neus naar de keel bevat (als een soort ring) veel
lymfklierweefsel, de amandelen.
• Wanneer de amandelen de hoeveelheid
binnendringende ziekteverwekkers niet meer aan
kunnen, raken ze zelf ontstoken
• De amandelen vormen slechts een klein gedeelte
van het lymfkliersysteem van het lichaam. Een
verwijdering van de amandelen heeft daarom geen
merkbare gevolgen voor de afweer.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
4
De slokdarm bevat geen sluitspieren.
(N)
• De slokdarm heeft 2 sluitspieren;
– Een bovenste bij de overgang van
keelholte
– Een onderste bij de overgang naar de
maag heeft geen verdikking ->
fysiologisch.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
5
Naarmate men gedurende lange tijd veel eet
zal de inhoud van de maag groter worden.
(N)
• Hoewel de grootte van de maag bij
mensen onderling sterk in grootte kan
verschillen zal de grootte in absolute zin
niet toenemen bij veel eten.
• De maag zal groter zijn na een
volumineuze maaltijd, maar zal daardoor
niet groeien.
• Kan 1,5 liter groot worden, dus flink!!
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
6
De gastrine productie wordt geremd
wanneer de pH in het antrum pyloricum
tot ca. 1,5 daalt.
(J)
• Een pH waarde van 1,5 is de ondergrens
in het antrum.
• Zou de inhoud nog zuurder worden dan
kan schade ontstaan aan weefsels.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
7
Natriumbicarbonaat
• Bicarbonaat of natriumwaterstofcarbonaat
wordt in het lichaam in grote
hoeveelheden geproduceerd door de
pancreas om de zure maaginhoud te
neutraliseren in de duodenum
• Met een zuur reageert het asl volgt:
– NaHCO3 + HCl → NaCl + H2O + CO2
• Met een base reageert het als volgt:
– NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
8
Lever
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
9
Lever structuur
• Via de leverhilus vena portae, a.hepatica
en ductus hepaticus. Aan achterbovenzijde vv hepatica.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
10
Lever structuur microscopisch
• Zeshoekige leverlob
• In sinusoïden
vermenging van
arterieel bloed met
bloed uit poortader
• Bloed wordt bewerkt
door hepatocyten en
afgevoerd via centrale
vene.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
11
Lever vervolg
• 3 venae hepatica (leveraders) lopen aan
de bovenzijde uit de lever naar vena cava
inferior (onderste holle ader)
• bestaat uit synchroon lopende vaatjes:
– leverslagader
– poortader
– galgang
• eerste twee vermengen zich daardoor
voeding en resorptie ineen
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
12
Lever functies
• Koolhydraatmetabolisme; opslag
glycogeen
• Vetmetabolisme; synthese van
lichaamsvet, maken van vetzuren en
cholesterol
• Eiwitmetabolisme; splitsen aminozuren ->
ureum, productie van niet essentiele
aminozuren (transaminering), synthese
van plasma-eiwitten.
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
13
Lever functies
•
•
•
•
Omzetting ongeconjugeerd billirubine
Ontgiftiging (medicijnen, alcohol)
Inactivering van hormonen
Productie van warmte (hoog energiegebruik,
belangrijkste warmteleverancier)
• Uitscheiding van gal
• Opslag van: glycogeen, vetoplosbare
vitaminen, ijzer
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
14
erytrocyt
Bilirubine
hemoglobine
milt
Omzetting van erytrocyt tot
uitscheiding via nier en darm
bilirubine
Afbraak in milt
Omzetting (conjugatie) in lever
poortader
bilinogeen
lever
geconjugeerd
bilirubine
nier
enterohepatische
kringloop
circulatie
95% resorptie van bilirubine
Kleurstof van zowel urine als
faeces
darm
kleurt urine
kleurt faeces
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
15
Bouw darmvlokken villi/microvilli
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
16
Resorptie dunne darm
• Epitheel is in hoge mate permeabel
• Passief en actief transport
• Grote hoeveelheid wateruitwisseling van en naar het
darmlumen (6 tot 10 Liter / 24 uur)
• Vetzuren en glycerol worden grotendeels via de lymfe
opgenomen (chylvat)
• Grootste deel absorbeert in duodenum en jejunum
• Terugresorbtie van water in ileum
• Geresorbeerde galzouten komen via de vena portae
terug in de lever (enterohepatische kringloop)
• Tekort aan galzouten -> weinig tot geen absorptie van
vetten
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
17
Colon (onderdelen)
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
18
Colon (functies)
• Reservoir voor de darminhoud.
• Terugresorptie van restant water en elektrolyten.
– 500–1500 ml chymus wordt ingedikt tot 100200 ml
• Colibacteriën (darmflora) -> rotting / gisting
– Rotting = anaerobe afbraak van eiwitten ->
gassen
– Gisting = anaerobe afbraak van koolhydraten
-> melkzuur
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
19
Colon (functies) - vervolg
• Darmflora beschermt tegen pathogene
bacteriën. (aantasting door antibiotica)
• Door afbraakproces ontstaan vitamine K
en foliumzuur
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
20
Uitscheiding faeces
• Gastrocolische reflex
vulling van het rectum
• Aandrang tot defeceren
door rekkingssensoren ->
contractie van rectumwand
• Willekeurig ophouden ->
externe sfincter aanspannen
-> tijdelijk onderdrukken ->
later heviger terug
• Legen wordt ondersteund
door bekkenbodenspieren,
diafragma en buikspieren
(buikpers)
• Circa 150 gram per dag
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
21
Bloedvoorziening darmstelsel
• Darmen hebben uitgebreid capillairnetwerk en
lymfcapillairen (chylvaten).
• Beweging van de darmvlokken veroorzaakt
pompwerking.
• Parasympaticus -> vasodilatatie en sympaticus
-> vasoconstrictie
• Afvoer bloed via vena portae (behalve Rectum)
• Afvoer lymfe via ductus thoracicus (grote
borstbuis) naar vena subclavia
(sleutelbeenader)
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
22
Buikvlies (peritoneum)
• Groot deel van de buikorganen zijn
opgehangen aan het buikvlies
(mesenterium)
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
23
Buikvlies (peritoneum)
• Geleideweg voor bloedvaten, lymfevaten en zenuwen
• Aan de voorzijde een gordijn (omentum majus)
– Beschermende functie -> ontsteking, perforatie inkapselen
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
24
College 12
•Vragen?
• Stellingen zoals je in de
toets kunt verwachten
FHV2009 / Cxx54 11+12 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 3
25