Voeding en turnen: van essentieel belang! Shiannah Danen, Sportdiëtist December 2013 www.shiannahdanen.nl | [email protected] Even voorstellen Voormalig topturnster Sportdiëtist Post-HBO eetstoornissen Master “Nutrition and Health” (sinds september) www.shiannahdanen.nl | [email protected] Menu voor vandaag Deel 1 (30 minuten) Belang van voeding Waar komt energie vandaan? Basisvoeding en sportvoeding Sportdranken Deel 2 (20 minuten) Eetstoornissen in de sport Start met kort filmpje www.shiannahdanen.nl | [email protected] Stellingen Dieetmargarine is minder vet dan gewone margarine Fout www.shiannahdanen.nl | [email protected] Stellingen Groenten uit potjes of blik bevatten evenveel vitaminen dan verse groenten Goed www.shiannahdanen.nl | [email protected] Stellingen Als ik vlak voordat ik ga slapen de warme maaltijd eet, dan kom ik in gewicht aan Fout www.shiannahdanen.nl | [email protected] Stellingen AA drink high energy is een goede drank om te gebruiken tijdens een training Fout www.shiannahdanen.nl | [email protected] Stellingen De zon is de belangrijkste bron van vitamine D. In de winter kunnen we geen vitamine D aanmaken via de huid. Goed www.shiannahdanen.nl | [email protected] Belang van voeding Bevordering van gezondheid Prestatieverbetering ¡ Voldoende energie tijdens training en wedstrijden ¡ Voldoende concentratie ¡ Sneller herstel ¡ Minder kans op klachten Minder kans op blessures Sneller herstel na blessure www.shiannahdanen.nl | [email protected] Energiesysteem Turnen is 80-90% anaeroob www.shiannahdanen.nl | [email protected] Wat betekent dit voor de voeding? à Koolhydraten als belangrijkste energiebron www.shiannahdanen.nl | [email protected] Koolhydraten www.shiannahdanen.nl | [email protected] Koolhydraten Koolhydraten als belangrijkste brandstof bij turnen Leveren snel energie (zowel aeroob als anaeroob) Remt eiwitafbraak Aanbeveling 7-12 g/kg lichaamsgewicht Niet sporter 3-4 g/kg lichaamsgewicht www.shiannahdanen.nl | [email protected] Eiwitten Bouwstof voor groei en spieren Kan gebruikt worden als brandstof à afname van spiermassa Aanbeveling 1,2 – 2 g/kg lichaamsgewicht Niet sporter 0,8 g/kg lichaamsgewicht www.shiannahdanen.nl | [email protected] Eiwitten www.shiannahdanen.nl | [email protected] Vetten Brandstof (aeroob) Essentiële vetzuren Leveren in verhouding met koolhydraten meer energie Aanbeveling: 20-35 en% Niet sporter: 20-40 en% ¡ Inname van <20 en% moet vermeden worden ivm essentiële vetzuren ¡ Vetten bestaan uit verzadigd vet, onverzadigd vet en transvet www.shiannahdanen.nl | [email protected] Onverzadigde vetten = ok www.shiannahdanen.nl | [email protected] Verzadigd vet = verkeerd www.shiannahdanen.nl | [email protected] Vitaminen en mineralen Vrije radicalen www.shiannahdanen.nl | [email protected] Anti-oxidanten Aandachtspunten Vitaminen B1, B2, B3 en B6 ¡ Energiemetabolisme ¡ Aardappelen, eieren, melk, vlees, volkoren producten Calcium én vitamine D ¡ In stand houden van botmassa ¡ Melkproducten, vette vis, halvarine en zon!! IJzer ¡ Vermoeidheid tegen gaan ¡ Vlees, volkorenbrood, groente (in combinatie met vit. C) www.shiannahdanen.nl | [email protected] Voor, tijdens en na inspanning www.shiannahdanen.nl | [email protected] Voeding voor inspanning Spelregels: Laatste koolhydraatrijke maaltijd 2-3 uur voor inspanning Probeer een uur voor inspanning iets kleins te eten ¡ Vermijd inname van “slechte” koolhydraten www.shiannahdanen.nl | [email protected] Tijdens inspanning Hypotone (water) of isotone drank (minimaal 500 ml / 3 uur) Eventueel koolhydraten aanvullen: www.shiannahdanen.nl | [email protected] Voeding na inspanning Belangrijk voor goed herstel! Binnen 30 minuten eiwitten/koolhydraten aanvullen Goede herstelvoeding? Praktisch bruikbaar? www.shiannahdanen.nl | [email protected] Eetproblematiek The perfect image – A documentary on eating disorders (5:45 minuten) http://www.youtube.com/watch?v=hRuCI5PvApU www.shiannahdanen.nl | [email protected] Risicogroepen www.shiannahdanen.nl | [email protected] Female Athlete Triad www.shiannahdanen.nl | [email protected] Female Athlete Triad Komt zowel voor bij atleten als bij niet-atleten 15,9% alle drie de componenten 16-60% één component 2,7-27% twee componenten (Gibbs & De Souza, 2012) Komt vaker voor bij esthetische en gewichtsklassen sporten (Gibbs & De Souza, 2012) Prevalentie eetstoornissen en verstoord eetgedrag: Adolescente elite-atleten (6,9%), niet-atleten (2,3%) Vrouwelijke atleten (13,5%), mannelijke atleten (3,2%) (Martinsen & Sundgot-Borgen, 2012) www.shiannahdanen.nl | [email protected] Determinanten Kennis: - Sportspecifieke kennis over voeding (Chen et al., 2009) Verstoord eetgedrag Sociale invloed: - Turngenoten - Coaches - Ouders - Jury (Sherman, & Thompson, 2009; Francisco et al., 2012) Attitude: “Thin is going to win” (De Bruin, 2007) Barrières Trainingsschema’s, misselijkheid na training (De Bruin, 2002) www.shiannahdanen.nl | [email protected] Conclusie Aanleren basis(sport)voeding Aandacht voor sociale invloed www.shiannahdanen.nl | [email protected] Vragen? [email protected] http:// www.shiannahdanen.nl www.shiannahdanen.nl | [email protected] @ShiannahDanen