Landelijk congres Coördinatie van complexe zorg

Symposium
ziekenhuispsychiatrie
22 juni 2007
Dr. Corine Latour
Psychiatrisch Consultatieve Dienst
VU medisch Centrum
illustration latour©
www. maclatour.nl
2
Wie is complex?
Delirante oudere met gebroken heup
HIV en depressie
Slecht hart, antisociale pers.st, en geen medicatie
willen slikken
3
4
5
Componenten van complexiteit
• Lichamelijke kwetsbaarheid
• Lichamelijke afhankelijkheid
•
•
•
•
Psychologische kwetsbaarheid
Sociale beperkingen
Diagnostische complexiteit
Compliance/adherence
Huyse e.a. 2002
6
Confirmative Factor Analysis N=1100
Comparative Fit Index 0.903 (6
degrees of freedom)
Wat is zorgcomplexiteit
• lange opname duur
• subjectieve oordelen door artsen en
verpleegkundigen bij ontslag
• objectieve criteria:
– aantal dagen met lab- en diagnostische tests
– aantal medicijnen
– verpleegkundige interventies
– specialistische consulten
7
Huidige aanbod bij complexe zorg
• onderdetectie en late verwijzing
• interventiestudies gericht op psychiatrische zorg
in algemene ziekenhuis hebben wisselende
resultaten
• succesvol bij:
– multidisciplinaire benadering
– gericht op patiënten met hoog zorggebruik
– vroegtijdige screening
8
Passende zorg voor complexe
patiënten:
• Bij opname / eerste contact vaststellen
van zorgrisico’s
• Formuleren van interdisciplinair
behandelplan
• Gericht op ziekenhuisverblijf en postontslag zorg
• Zorg-coördinatie wanneer geïndiceerd
9
Vraagstelling
Als we een case manager toewijzen aan complexe
patiënten op een afdeling Inwendige Geneeskunde,
kunnen we er dan voor zorgen dat deze complexe
patiënten minder lang opgenomen hoeven te blijven in
het ziekenhuis bij een gelijkblijvende kwaliteit van leven?
10
• Screeningsinstrument om complexe patiënten
bij opname te detecteren
• Een methode om gezondheidszorg-behoeften
in kaart te brengen en op gestandaardiseerde
wijze een integraal behandelplan op te stellen
11
COMPRI
Screeningsinstrument om complexe patiënten bij
opname te detecteren
• COMplexiteits PRedictie Instrument
– 13 variabelen, ja / nee vragen
– voorspelt alle complexiteitsindicatoren
– generaliseerbaar over 11 inwendige geneeskunde
afdelingen in Europa
12
COMPRI
• Voorspelling arts:
•
•
•
•
•
•
•
13
opnameduur > 2 weken
complexe organisatie
psychische stoornis
Voorspelling verplk.:
opnameduur > 2 weken
complexe organisatie
beperking in ADL na
ontslag
• Aanvullende
vragen:
• Ongeplande opname
• patient gepensioneerd
• vermoeden op
maligniteit
• problemen met lopen
• gezondheidsbeleving
• laatste 3 mnd > 5
artsenbezoeken
• voor opname >2
medicijnen
INTERMED: interview volgens een vaste
opzet om patiënten- en zorgcomplexiteit te
meten.
14
– Biologisch
– Psychologisch
– Sociaal
– Relatie met het gezondheidszorg systeem
– Voorgeschiedenis / huidige toestand /
prognose
Wanneer zorgcoördinatie?
opname
COMPRI
positief
negatief
INTERMED
negatief
positief
interventie groep
15
Interventie:
Alleen bij complexe patiënten (de interventiegroep)
zorgcoördinatie:
– Op dag 1-2 zorgplan en ontslagbeleid binnen het
team bespreken
– Extra zorg voor verwarde, psychiatrische of
verslaafde patiënten
– Leefregels
– Verwijzing naar andere disciplines
16
Effect?
• Jazeker!
• Bij oudere patiënten (65+): significant
kortere opnameduur, bij een verbeterde
kwaliteit van leven
• Maar geen effect voor de groep als
geheel (jong en oud)
17
Vraagstelling
Leidt casemanagement bij patiënten ontslagen uit
het ziekenhuis tot minder heropnames, betere
kwaliteit van leven, minder gezondheidszorgkosten in vergelijking met de gangbare zorg?
18 Latour ea. Psychosomatic Research 2007
Interventie:
– Enkele dagen na ontslag: huisbezoek
– INTERMED interview + behandelplan voor
komende halfjaar
– Zorg-coördinatie:
•
•
•
•
•
19
Overleg met alle betrokken hulpverleners
Leefregels
Zelfmanagement
Psycho-sociale steun
Educatie
Effect?
Geen positief effect
Geen verschil in aantal heropnames,
kwaliteit van leven en kosten
20
Systematische beoordeling van de
literatuur
Is er overtuigend bewijs te vinden dat het
toevoegen van een casemanager betere zorg
voor de complexe patiënt betekent?
21
Latour e.a. Psychosomatic Research 2007
Disease management (DM)
• Identificatie van een welomschreven populatie
• Zorg / behandeling volgens richtlijn of standaard
• Gericht op samenwerking arts en andere
hulpverleners
• Nadruk op zelfmanagement en educatie
• Management van proces, resultaten en
evaluatie
• Rapportage en feedback
22
Disease Management Association of America
Case-management
• Psychosociale steun
• Ondersteuning in samenwerking tussen patiënt
en alle betrokken hulpverleners, en bij evt. bij
verwijzingen
• Verbetering van compliance (dieet, alcohol,
nicotine,medicatie)
• Stimuleren van zelfmanagement
23
Systematic review
Resultaat:
Zwak bewijs dat patiënten meer tevreden zijn mèt
case manager in vergelijking met patiënten
zonder case manager
24
Hoe nu verder?
• Meer onderzoek
• Complexiteit meten moet een standaard
procedure zijn bij chronisch zieke patiënten.
• Case management programma’s moeten een
plaats krijgen binnen de huidige
gezondheidszorg-organisatie
• Mogelijkheden om complexe patiënten
langdurig te kunnen begeleiden
25
Ziekenhuispsychiatrie
MAAK LAWAAI!
26