Vlaams ouderenbeleidsplan 2010 - 2014

Vlaams ouderenbeleidsplan
2010-2014
GENERATIE NU
Doel
Het nieuwe Vlaams ouderenbeleidsplan beantwoordt de vraag
“Wat betekent ouder worden in Vlaanderen?”
 Geeft visie op ouderen en hun plaats in de Vlaamse
samenleving.
 Beklemtoont het belang van betrokkenheid van de ouderen.
Situering
Een opdracht van de volledige Vlaamse Regering
 Vlaams regeerakkoord: “In tijden van vergrijzing wil de Vlaamse
Regering haar verantwoordelijkheid voor de groep van oudere
burgers opnemen”.
 Alle Vlaamse beleidsdomeinen zijn betrokken.
 Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin is coördinerend
minister voor het ouderenbeleid.
In samenwerking met





De Vlaamse Ouderenraad
De Brusselse en provinciale ouderenraden
Organisaties van ouderen
5 lokale ouderenraden
Het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
De ouderen en hun wensen
 Dé oudere bestaat niet: grote diversiteit
 Vanaf 60 jaar, maar geen absoluut criterium
 Beeldvorming van oudere als zorgbehoevende
moet anders.
Basisprincipes
Een Vlaams ouderenbeleid creëert de voorwaarden creëren om:
 de toegang van elke oudere tot de economische, sociale en culturele rechten
te waarborgen;
 discriminatie en sociale uitsluiting op basis van leeftijd te voorkomen, te
verminderen en op te lossen;
 de deelname van ouderen aan het uitstippelen, het uitwerken en het
evalueren van dit beleid mogelijk te maken;
 te komen tot een inclusief, gecoördineerd en samenhangend beleid.
Analyse
Omgevingsanalyse:






Meer ouderen, grotere verscheidenheid;
Levensverwachting blijft stijgen;
Veranderde leefvormen;
Meer zorgvragers, groter zorgaanbod;
Budgettaire kosten én opbrengsten;
Oud is niet out – actieve Vlaamse ouderen
Acht thema’s








Informatie, inspraak en participatie
Armoede en sociale bescherming
Diversiteit en discriminatie
Gezondheid, sport en welzijn
Actief en productief ouder worden
Wonen en energie
Mobiliteit, toegankelijkheid en veiligheid
Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren, toerisme en media
Informatie, inspraak en
participatie – Relevantie
 Ouderen kunnen pas volwaardig aan de samenleving
participeren als ze voldoende geïnformeerd zijn. We ordenen de
informatie en bieden ze op maat aan.
 We stimuleren de participatie en inspraak van ouderen aan de
besluitvormingsprocessen en verstevigen zo het
maatschappelijk draagvlak.
Informatie –
Doelstellingen en acties
 Betere kennis van sociale rechten
 Actieplan leesbare en verstaanbare overheidsinformatie
 Betrokkenheid van ouderen bij lokaal ouderenbeleid
 Realiseren van inspraak in woonzorgvoorzieningen
10
Armoede en sociale
bescherming - Relevantie
Om een waardig en onafhankelijk leven te leiden, is een
minimum aan financiële middelen noodzakelijk.
In Vlaanderen leven te veel mensen in armoede, onder hen heel
wat ouderen. Armoede leidt tot een lagere cultuurparticipatie,
minder sociale contacten, een lagere scholingsgraad, minder
goede woonomstandigheden, uitstel van gezondheidszorgen.
11
Armoede en sociale
bescherming - Relevantie
Vlaanderen bestrijdt bestaansonzekerheid en armoede.
We verruimen de sociale bescherming van de Vlamingen zodat we
hun grondrechten beter kunnen waarborgen.
12
Armoede –
Doelstellingen en acties
 Armoedebestrijdingsbeleid geldt ook ouderen en stille armoede
 ‘Armoedetoets’ als instrument voor de Vlaamse overheid
 Realiseren van het basisdecreet sociale bescherming
 Reorganisatie schuldbemiddelingsdiensten
 Gerichter aanbod voor thuislozen
13
Diversiteit en discriminatie Relevantie
De ouderengroep is geen homogene groep.
Ouderen verschillen in opvoeding, sociale
achtergrond, seksuele geaardheid, religie,
gezinssamenstelling, inkomen, gezondheid, leefstijl...
We staan open voor alle ouderen, stimuleren
interculturalisering en bestrijden discriminatie op
grond van leeftijd, etnische afkomst, seksuele
voorkeur of gender.
14
Diversiteit en discriminatie
– Doelstellingen en acties
 We vermijden en gaan discriminatie tegen op grond van leeftijd:
 tweejaarlijks rapport over leeftijdsdiscriminatie in Vlaanderen
 Zorgaanbod meer toegankelijk voor etnisch-culturele minderheden
 De Vlaamse overheid als voorbeeldwerkgever voor ouderen
 Impactanalyse van leeftijdsgrens bij het aanbod voor personen met
een handicap
15
Gezondheid, sport en
welzijn - Relevantie
Zoals voor andere leeftijdsgroepen is gezondheid ook
voor ouderen het hoogste goed. Vlaanderen kiest voor
het behoud van een autonoom en kwaliteitsvol leven
en moedigt een gezonde en sportieve leefstijl aan.
16
Gezondheid, sport en
welzijn - Relevantie
Een passend, voldoende, op elkaar afgestemd en
vernieuwend zorgaanbod speelt in op lichamelijke,
psychische en sociale noden.
Drie voornemens:
1. Zelfredzaamheid staat centraal.
2. Voorrang aan de meest kwetsbaren
3. Zolang mogelijk in de vertrouwde thuisomgeving
17
Gezondheid, sport en
welzijn – Doelen en acties
 Bereiken van de gezondheidsdoelstellingen
 Seniorensport richt zich meer op ouderen
 Preventie van infectieziekten en geneesmiddelengebruik
 Voldoende, passend, op elkaar afgestemd en vernieuwend
aanbod van woonzorgvoorzieningen
 Samenwerking tussen sectoren
18
Actief en productief ouder
worden - Relevantie
Ouderen zijn actief. Ze nemen allerlei rollen op en vervullen op
die manier een belangrijke maatschappelijke functie.
Vlaanderen wil het actief en productief
ouder worden bestendigen en
stimuleren en zo de integratie in de
samenleving en het welbevinden van
ouderen bevorderen.
19
Actief en productief ouder
worden - Acties
 Langer werken stimuleren
 Ouderen als mantelzorgers en vrijwilligers valoriseren:
 Gepaste regelgeving, subsidies, campagne en vorming voor de oudere
vrijwilliger
 Extra stimulans aan het autonoom vrijwilligerswerk
 Betere omkadering voor de vrijwillgers in oppasdiensten
20
Wonen en energie Relevantie
Naarmate mensen ouder worden, zijn ze in
toenemende mate aangewezen op hun
directe leefomgeving, hun woning en de buurt
waar ze wonen.
Vlaanderen zorgt voor aanbod aangepaste, betaalbare en
duurzame woningen in een duurzame omgeving.
21
Wonen en energie - Acties
Aangepaste woningen




Actualisering van woonpremies en sociaal huurbesluit
Stimulansen voor woningaanpassing
Realiseren van assistentiewoningen
Stimulansen voor energiebesparende maatregelen
22
Wonen en energie - Acties
Aangepaste leefomgeving
 De publieke ruimte wordt integraal toegankelijker.
 Stedelijke kernen worden aantrekkelijker voor jong én oud:
we verzoenen groen en open ruimte met publieke
infrastructuur, bewoning en dienstverlening.
 Sterker proactief Vlaams vastgoed- en patrimoniumbeheer
23
Mobiliteit,toegankelijkheid
en veiligheid- Relevantie
De mogelijkheid om je te
verplaatsen is een noodzakelijke
voorwaarde om volwaardig te
kunnen deelnemen aan het
maatschappelijke leven.
Vlaanderen maakt daarom werk van een toegankelijke en
veilige omgeving en bouwt de vervoersmogelijkheden voor
minder mobiele mensen uit.
24
Mobiliteit, toegankelijkheid
en veiligheid - Acties





Campagnes en educatieve projecten in het kader van verkeersveiligheid.
Inzetten op zorgtechnologie.
Verbetering het niet dringende ziekenvervoer.
We verhogen de toegankelijkheid van voertuigen en haltes van De Lijn.
Met klantgerichte informatie en betere communicatie zorgen we voor een
drempelverlaging.
 Er komen meer en betere fiets- en voetpaden.
 Aanpak 800 gevaarlijke punten met oog voor de zwakke weggebruiker en
minder mobiele mensen.
 Verbetering van het vervoer van ouderen van en naar voorzieningen.
25
Cultuur, verenigingsleven, levenslang
leren, toerisme en media –
Relevantie
Deelname aan cultuur en aan het verenigingsleven zijn
hefbomen voor deelname aan de samenleving.
De samenleving verandert snel. We investeren in levenslang en
levensbreed leren nodig opdat ouderen kunnen bijblijven.
We moedigen de media aan om bij te dragen tot een
genuanceerde beeldvorming over ouderen.
26
Cultuur, verenigingsleven, levenslang
leren, toerisme
en media - Acties
 Erkenning en verdere ondersteuning van het verenigingsleven
 De programmering van cultuurcentra, gemeenschapscentra en
cultuurhuizen houdt rekening met ouderen (menu, tijdstip,
vervoersmogelijkheden, prijzenbeleid, …)
 Culturele manifestaties richten zich ook naar voorzieningen voor
ouderen zoals de woonzorgcentra.
 Inzetten op levenslang leren
Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren,
toerisme
en media - Acties
Media
 Oprichting kenniscentrum mediawijsheid
 Maatschappelijke return van VRT – ook voor ouderen
28
Cultuur, verenigingsleven, levenslang leren,
toerisme
en media - Acties
Toerisme
 Een verdere uitbouw van:
 toegankelijk reisaanbod voor ouderen.
 zorgvakanties voor zieke mensen.
 betaalbaar vakantieaanbod in Vlaanderen voor ouderen
met laag inkomen
 toegankelijkheidsloket Infopunt Toegankelijk Reizen
29
Campagne Generatie Nu –
jong van hart
Vlaanderen betekent iets voor ouderen,
ouderen betekenen iets voor Vlaanderen …
 De Vlaamse Regering ondersteunt de generatie ouderen die
jong van hart en betrokken is.
 Ouderen worden aangemoedigd om het Vlaanderen van nu
mee vorm te geven.
 De waarde en de kracht van ouderen vormen daarvoor de
basis.
30
Nu jong van hart