Aneurysma Abdominale Aorta Endovasculaire & Open Chirurgie dr. B.L. Reichmann Vaatchirurg ZGT Aneurysma Abdominale Aorta Typische vaatpatient Oudere patiënt, meestal man Atherosclerose Systeemziekte!!! Aneurysma Abdominale Aorta Typische Vaatpatient 66 % Hypertensie 40-80 % cardiale voorgeschiedenis • Coronairlijden • DC • MI • AP klachten Carotisstenose (TIA/CVA) Nierfunctiestoornissen COPD (>50% is (ex-)roker) Diabetes Mellitus Veel medicatie (antistolling) Vaak vaker OK gehad: check oude gegevens Aneurysma Abdominale Aorta Wat is een AAA? Ανευρυσμα = Verwijding • ≥ 3 cm • ≥ 1.5 x normale diameter Aneurysma Abdominale Aorta Prevalentie > 75 jaar Mannen: 10 % Vrouwen: 3% Aneurysma Abdominale Aorta Incidentie Groeiende incidentie door: * Veel meer diagnostische scans * Vergrijzing * Screening programma’s Aneurysma Abdominale Aorta Aorta aneurysma: oorzaken • • Atherosclerose • Cave risicofactoren (voornamelijk roken) • 75%: distale abdominale aorta onder het niveau van de renale arterieën Cystische media necrose: vervanging van collageen en elastische vezels van de media door mucoïd materiaal • • aorta ascendens • Vaak in associatie met Ziekte van Marfan, zwangerschap, hypertensie, kleplijden • T.B.C. • Mycotische infectie (streptococ, staphylococ, salmonella) • Syfillis • Vasculitis (Takayashu, reuzecelarteritis, spondylarthropathiën) • Trauma • Congenitaal (bicuspide aortaklep, aorta coarctatio) Aneurysma Abdominale Aorta Ruptuur of geen ruptuur? That’s the question! Wet van La Place: KP r 2d K = Wandspanning P = Druk r = Radius d = Wanddikte Een toename van de binnenradius van het vat, of een stijging van de druk in het vat (hypertensie!) leidt tot een verhoging van de wandspanning en een afname van de wanddikte Aneurysma Abdominale Aorta Aorta Aneurysma: typen Aneurysma Abdominale Aorta Ruptuurkans: Aneurysma Abdominale Aorta Conservatieve therapie: 1) Statines (onafhankelijk van Cholesterol levels) •Reduceert groei van AAA 1, 2 •Reduceert aantal rupturen 3 2) Behandelen van hypertensie 3) Thrombocyten aggregatieremmers (bv Ascal) 1 Schouten, et al. EJVES 2006;32:21-6 2 Sukhija, et al. AMJCAR 2006;97:279-80 3 Powell, et al. AnnSurg 2008;247:173-9 Aneurysma Abdominale Aorta Operatie indicatie AAA ? Aneurysma Abdominale Aorta Operatie indicatie AAA 1. Asymptomatisch AAA • Preventieve operatie: voorkomen van ruptuur • Diameter> 5,5 cm • Snelle groei (> 0.5 cm per half jaar) • Aanwezigheid van ‘blebs’ (sacculair aneurysma) • Geïsoleerde iliaca aneurysma 3 cm • Embolievorming Aneurysma Abdominale Aorta Operatie indicatie AAA 2. Symptomatisch aneurysma Contained rupture Tamponade door peritoneum Aneurysma Abdominale Aorta Operatie indicatie AAA 3. Symptomatisch aneurysma Vrije ruptuur Aneurysma Abdominale Aorta EVAR ? OPEN? Aneurysma Abdominale Aorta Open Repair • • • • • • • 60 jaar ervaring Bijna geen controle nodig Laparotomie Afklemmen aorta In ziekenhuis 10-14 dagen Mortaliteit: ±5 % 2-3 maanden herstel Aneurysma Abdominale Aorta Open chirurgische uitschakeling AAA Aneurysma Abdominale Aorta Open AAA Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Uitschakeling AAA middels EVAR E ndo V ascular A neurysm R epair Aneurysma Abdominale Aorta Geschikte anatomie: • Hals >1cm • Kalk • Angulatie • Toegangsvaten • Thrombus Hals Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Voordelen EVAR • Kan via perifere arterie ( meestal a. femoralis) • • Kleine wond • Kan onder lokaal anaesthesie • Geen IC opname • Ziekenhuisopname 1-3 dagen • Revalidatie minimaal • Perioperatieve mortaliteit 1.7 % (vs 4.9%) Aneurysma Abdominale Aorta Nadelen EVAR Extra preoperatieve beeldvorming (CTA) Technisch veeleisend (expertise & hardware) Technisch niet voor iedereen mogelijk Zeer kostbaar materiaal Toenemende toepasbaarheid: 35-70% Intensieve follow-up en soms interventies • 10% reinterventiekans • Levenslange nacontrole en CT controle Lange termijn resultaten nog niet helemaal bekend Aneurysma Abdominale Aorta EVAR planning: Central Luminal Line Aneurysma Abdominale Aorta EVAR Procedure Aneurysma Abdominale Aorta Schematische procedure Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Evidence? Aneurysma Abdominale Aorta EVAR vs. Open Is er evicence? Aneurysma Abdominale Aorta EVAR-1 30 – Day Mortality Secondary Interventions 1999-2003 EVAR OPEN 1.7 % 4.7 % 9.8 % 5.8 % Lancet. 2004 Sep 4;364(9437):843-8 Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta Aneurysma Abdominale Aorta • EVAR minimal invasive with better early mortality in both older & younger pts • Hospital stay shorter after EVAR and less pts need to nursery houses • Longterm mortality is equal • EVAR : more (minor) re-interventions • Open : more (major) re-interventions & readmissions (laparotomy related) Aneurysma Abdominale Aorta Conlusie: • Anatomisch geschikte patiënten moet EVAR worden aangeboden • Anatomisch minder geschikt patiënten moet open chirurgie of conservatieve behandeling worden aangeboden • Beslissing voor operatie moet worden genomen op anatomische criteria en de voorkeur van de patiënt Aneurysma Abdominale Aorta De toekomst: