Fiets of wandel deze zomer langs de mooiste rivier van het land! Een internationale kunstroute met 26 kunstwerken langs de IJssel van Doesburg tot Zwolle 1 15 culturele evenementen in de IJsselvallei! IJsselbiënnale VOOR KIDS Pag. 19 Langs de route presenteren 1 15 initiatiefnemers, musea en culturele organisaties uit de IJsselvallei een gevarieerd aanbod van workshops, exposities, theatervoorstellingen optredens. Openluchttheater Operatie IJssellinie 08.09—22.09 The last Fischerman Michael Rhebergen 14.06—24.09 Voerman museum Hattem Ode aan de IJssel 09.05—01.10 ijsselbiennale.nl IJsselbiënnale 2017 IJsselbiënnalekrant Welkom op het IJsselveer Startpunten Fiets of wandel je deze zomer de kunstroute, dan steek je de IJssel een aantal keer over met een pontje. Deze IJsselpontjes vormen de rode draad in het kunstwerk van Lobke Meekes, één van 26 kunstenaars van de kunstroute. Tijdens de overtocht ontvang je een speciale eetbare munt van de veerman. De munt is gebaseerd op een verhaal van Charon, de veerman uit de Griekse mythologie. Hij liet zich met een zilveren obool voor de overtocht betalen. Met de eetbare munt van Lobke Meekes neemt elke schipper van de 8 IJsselpontjes de rol van Charon op zich. Met behulp van een app hoor je, na het scannen van je munt het verhaal van het pontje waarop je vaart. En komen de door jou bevaren pontjes tot leven op je eigen IJsselbiënnaleroutekaart. Verzamel ze alle 8! 60 Startpunt Doesburg Startpunt Olst Stadshotel Doesburg Contre Escarpe 32 Doesburg stadshoteldoesburg.nl Bökkers Mölle Rijksstraatweg 45 Olst bokkersmolle.nl Openingstijden Dagelijks geopend van 9.00 t/m 23.00 uur Openingstijden Wo t/m za van 9.00 tot 18.00 uur Zo van 1 1.00 tot 18.00 uur Startpunt Zutphen Hampshire Hotel ’s Gravenhof 's Gravenhof 6 Zutphen hotelsgravenhof.nl Openingstijden Dagelijks geopend van 7.00 t/m 23.00 uur Boekensalon: Langs de IJssel. In het voetspoor van Kester Freriks door de IJsselvallei Ter gelegenheid van de IJsselbiënnale is er een speciale editie van de Boekensalon in Theater Bouwkunde. Deze avond staat het boek 'Langs de IJssel. Natuur en cultuur van de IJsselvallei' van schrijver Kester Freriks centraal. Garrelt Verhoeven, directeur Deventer Verhaal, gaat in gesprek met de natuurschrijver, die op zijn beurt kunstenaar Paul de Kort interviewt. Speciale aandacht gaat uit naar de kunst die tijdens de biënnale te zien is langs de rivier. Een literaire landschapsavond aan de oevers van de IJssel in Theater Bouwkunde. Extra Op 12 juli schuift Mieke Conijn, directeur Kunstenlab aan en vertelt over de achtergrond van de IJsselbiënnale. Organisatie De Boekensalons worden georganiseerd door Deventer 1 1.07 van 20.30 tot 22.00 uur 12.07 van 20.30 tot 22.00 uur 29.08 van 20.30 tot 22.00 uur 30.08 van 20.30 tot 22.00 uur Theater Bouwkunde, Deventer Voor deze activiteit is ook een arrangement inclusief 3-gangen diner bij Restaurant Bouwkunde en passepartout IJsselbiënnale. Kijk op deventerwebwinkel.nl voor meer informatie. nieuwe, avontuurlijke routes. Hij legde als eerste de hele route af waarlangs vanaf 14 juni de kunstwerken van de kunstroute te zien zijn en schreef naar aanleiding hiervan het boek 'Langs de IJssel. Natuur en cultuur van de IJsselvallei’. € 17,95 - Walburg Pers Openingstijden 14.06—08.07 Wo t/m zo van 1 1.00 tot 21.00 08.07—04.09 Alle dagen geopend van 1 1.00 tot 21.00 04.09—24.09 Wo t/m zo van 1 1.00 tot 20.00 Museumcafé De Kribbe Weerdseweg 6a Wilp dekribbe.nl Openingstijden Dagelijks geopend van 10.00 t/m 20.00 uur Startpunt Deventer Panorama Paviljoen Vadesto De Bleek 3 Hattem panorama-paviljoen.nl Openingstijden Ma t/m za van 9.00 tot 18.00 uur Zondag gesloten Sandton IJsselhotel De Worp 2 Deventer sandton.eu Openingstijden Dagelijks geopend van 7.00 t/m 21.00 uur De internationale kunstroute langs de IJssel Deze zomer vindt de IJsselbiënnale plaats. Ontdek maar liefst 26 kunstwerken van internationale kunstenaars langs de mooiste rivier van het land tussen Doesburg en Zwolle. De kunstwerken staan op bijzondere locaties in het landschap en in de historische Hanzesteden; In uiterwaarden en bij sluizen, steenfabrieken en landgoederen. Op de fiets of wandelend ervaar je de kunstwerken en de IJsselvallei het best! De volledige route beslaat ongeveer 100 km. Voor de fiets zijn er 4 etappes uitgezet van telkens zo’n 25 km en te voet ontdek je de kunstwerken in 9 wandeletappes. Samen met een rijk gevarieerd activiteitenprogramma wordt het een zomer vol cultuur! In deze eerste editie van de IJsselbiënnale tonen kunstenaars hun visie van de invloed van de klimaatverandering op ons rivierenlandschap: van poëtische droombeelden en utopische toekomstvisies tot nietsontziende doemscenario's. Startpunt Zwolle theaterbouwkunde.nl deventerverhaal.nl Natuurschrijver Kester Freriks is gastschrijver ter gelegenheid van de IJsselbiënnale. Little River Café Veerweg 1 Wijhe littlerivercafe.nl Startpunt Hattem Verhaal, Theater Bouwkunde, Kunstenlab en VVV Deventer. Kester Freriks, gastschrijver IJsselbiënnale In maart en april maakte hij de wandeling langs de IJssel van Doesburg naar Kampen. Hij volgde bestaande voetpaden, maar zocht ook Startpunt Wilp Startpunt Wijhe Barista Café Zwolle Diezerstraat 109 Zwolle baristacafe.nl Openingstijden Di t/m za van 9.00 tot 18.00 uur Zo: 10.00 tot 17.00 uur Ma: 10.00 tot 18.00 uur De volgende kunstenaars nemen deel aan de route: Marieke de Jong / Levi van Veluw Benjamin Bergmann / Jasper Niens Kathrin Schlegel / Peter de Cupere Paolo Grassino / Peter Ojstersek Bouke Groen / Spacecowboys Jeroen van Westen & Curdin Tones Robbert van der Horst / John Bijnens Atelier Veldwerk / Groenewoud/Buij Aeneas Wilder / Observatorium Nathalie Bruys / Maze de Boer Paul de Kort / Anne ten Ham Janina Schipper / Tanja Smeets Paul Segers / Arjen Boerstra en Lobke Meekes Lees meer over de kunstenaars en hun werk op ijsselbiennale.nl. 1 00 km route, 4 etappes Kies uit de vele etappes van de IJsselbiënnale, variërend van een fiets- of wandelroute van enkele uren tot een meerdaagse tocht waarin je alles ziet. De routes sluiten aan op bestaande wandel- en fietsroutes zoals het Hanzestedenpad. Je kunt de route ook eventueel met de auto rijden. Voor alle route-informatie kijk www.ijsselbiënnale.nl Routekaart Om je op weg te helpen krijg je bij aanschaf van een ticket een gratis routekaart. Daarop staan alle locaties, routes, startpunten en parkeerplaatsen. Hoe je de route samenstelt, bepaal je zelf. Niet alles hoeft op één dag; je ticket blijft gedurende de hele periode geldig. Fotograaf: Annemieke Tonnaer, kunstwerk van Aeneas Wilder Startpunten Tickets De verschillende etappes kun je starten vanuit de startpunten die zijn aangegeven op de gratis kaart. Maar je bent vrij om dit zelf te bepalen. Je kunt starten vanaf een kunstwerk, een deelnemend museum of vanuit een van de steden of dorpen. Reis je per trein of auto? Begin dan de route vanaf een NS-station of P-parkeerplaats. Reisgids Wil je meer weten en het thuis nog eens rustig nalezen? Koop dan de uitgebreide IJsselbiënnale-reisgids met routebeschrijvingen, informatie over de vele bezienswaardigheden onderweg: cultuurhistorische plekken, waterwerken, het landschap en de dorpen en steden. En natuurlijk vind je hierin alle informatie over de kunstenaars, kunstwerken en de kunstwerklocaties. Prijs reisgids: € 12,50 Tickets voor de IJsselbiënnale koop je via de website of de startpunten langs de route. Na aanschaf van een ticket kun je alle kunstwerken onbeperkt bezoeken. De kunstwerken zijn bereikbaar met de fiets of lopend. Natuurlijk kun je alle kunstwerken ook per auto bereiken, je moet in dat geval soms wel het laatste stuk wandelen. Ticketprijs (inclusief gratis routekaart): € 8,50/persoon Kinderen onder de 12 jaar: gratis Op vertoon van je ticket ontvang je bij een aantal deelnemende musea korting. Let op: de Museumkaart is niet geldig! Y 115 IJsselbiënnalekrant 114 Kampen Kaart & agenda 113 Y 112 110 Kunstwerken A 101 111 Juni Zwolle Etappe 1 ‘Cardo’ Marike de Jong 109 X 105 B ‘The Collapse of Cohesion’ Levi van Veluw 107 108 106 W V 104 C ‘ME WE’ Benjamin Bergmann D ‘510’ Jasper Niens E U 103 T 102 ‘Ein Wandererzähler’ Kathrin Schlegela activiteiten langs de mooiste rivier van Nederland 100 F G H ‘Zeezoutsculpturen’ Peter de Cupere Z ‘Analgesia’ Paolo Grassino S 97 Wijhe Etappe 4 Wijhe tot Zwolle ‘De IJssel Chinampa’ Peter Ojstersek 99 98 R 93 92 94 I J ‘Waagschaal’ Bouke Groen ‘Terp voor een toekomst’ Jeroen van Westen & Curdin Tones K ‘In God We Trust’ SpaceCowboys L ‘Noria’ Robbert van der Horst M N O P Q R Q 96 Q 95 91 89 88 Olst 80 79 T 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 81 & 82 47 t/m 75 O N 77 83 Deventer 76 Etappe 3 Deventer tot Wijhe 46 ‘Moderne Devotie’ Observatorium M 38 & 44 45 ‘Frequencies from the PAST & NOW & FUTURE and everything in between’ Nathalie Bruys 43 42 L S ‘Hoog & Droog’ Maze de Boer 41 40 K ‘Neerslag’ Paul de Kort 39 37 36 J U ‘Verdronken Sluiswachtershuisje’ Anne ten Ham V ‘Looking Glass’ Janina Schipper W ‘Implanter’ Paul Segers X Y Z Etappe 4 88 12 83 83 78 83 83 93 101 115 19 19 24 28 83 101 115 24 40 83 101 103 115 24 83 90 101 115 19 101 101 19 01 19 101 19 101 19 24 57 71 73 83 101 108 19 24 59 61 62 66 73 83 95 101 103 108 19 59 73 83 93 101 19 59 73 101 19 59 73 101 24 19 59 73 101 19 59 73 101 19 Etappe 1 78 ‘Borboros’ Groenewoud/Buij Etappe 3 24 59 73 83 101 Juli 84 t/m 87 ‘Marilandica’ Atelier Veldwerk 03 04 09 10 11 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Etappe 2 90 P ‘The Conference, 24/7’ John Bijnens ‘Untitled #192’ Aeneas Wilder Augustus Zutphen I 34 & 35 21 t/m 33 H Etappe 2 Zutphen tot Deventer ‘Waves’ Tanja Smeets 19 14 t/m 17 ‘Boerstra Engineering - Research Vessel’ Arjen Boerstra ‘IJsselveer’ Lobke Meekes 20 18 G F 13 12 10 11 07 17 Etappe 2 Etappe 3 Etappe 4 07 19 24 27 50 59 61 73 83 84 92 102 103 19 20 24 59 73 77 83 84 107 47 73 19 D Legenda E Kunstwerk A Kunstroute 08 Doesburg B Startpunt Etappe 1 Doesburg tot Zutphen 19 70 Etappe 4 26 26 22 25 26 22 26 78 83 84 22 26 74 76 83 84 88 92 93 103 22 26 43 76 83 84 107 26 36 26 26 22 25 26 11 87 22 26 83 84 22 26 40 56 74 76 83 84 92 93 103 22 26 76 83 84 85 87 90 107 26 36 69 87 26 69 26 68 22 25 26 69 74 86 22 26 37 44 69 83 84 86 09 22 26 37 44 76 83 84 86 92 93 103 09 22 26 29 37 44 76 83 84 87 107 26 36 87 09 26 26 08 25 26 74 26 37 83 84 26 29 37 49 76 83 84 92 93 103 25 26 29 37 49 62 76 83 84 85 90 107 36 60 60 September 19 07 19 49 78 83 84 Etappe 1 07 19 36 49 83 84 92 103 19 35 49 83 84 107 19 36 47 19 60 19 60 19 07 19 40 83 84 07 19 49 61 83 84 92 103 19 49 83 84 85 90 104 107 19 36 47 19 19 19 22 25 26 07 19 22 26 83 84 19 22 26 61 83 84 92 97 103 19 22 26 83 84 93 107 26 36 47 26 26 22 25 26 08 22 26 83 84 94 22 26 74 83 84 92 94 103 22 25 26 82 83 84 85 90 94 107 26 36 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 30 Etappe 2 Etappe 3 Etappe 4 19 22 37 84 103 13 19 22 29 37 39 49 76 79 84 96 105 03 06 13 19 22 29 37 39 49 76 79 84 96 105 19 19 19 72 19 16 19 28 37 45 84 87 103 19 29 37 40 46 76 84 87 88 102 19 29 37 46 76 84 87 90 19 19 14 19 19 19 37 87 19 29 36 37 76 87 19 29 37 76 87 19 19 19 67 19 19 28 87 19 29 76 19 29 57 76 95 29 Doorlopend C 07 Download de app op www.ijsselbiennale.nl/nl/zo-werkt-het of zoek op IJsselveer in de App- of Play Store. Lees meer op pag. 2 14.06—24.09 04 10 15 18 32 14.06—24.09 woe—zo 14.06—24.09 ma gesloten 14.06—24.09 zo gesloten 14.06—24.09 di, do, vrij, wo beperkt open 14.06—24.09 do—zo 18.05—17.09 do—zo 38 91 16.06—24.09 03 14.06—24.09 wo, vrij, za 99 23.06—24.09 ma gesloten 48 14.06—24.09 di—zo, in schoolvakanties, ook op maandag 106 28.06—04.09 81 50 14.06—24.09 ma en di gesloten 113 30.06—17.09 63 42 14.06—06.08 02 08.07—03.09 ma gesloten 24.06—16.09 vrij, za, zo 54 01.06—31.08 13.05—24.09 23 58 64 65 98 112 14.06—24.09 di—vrij 14.06—24.09 vrij, za, zo Veerpont Etappe 3 09 01 t/m 06 Activiteit 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Etappe 2 19 IJSSELVEER Onderweg tijdens de IJsselbiënnale passeer je 8 unieke pontjes. Geniet van de overtocht en laat je verrassen! Etappe 1 41 80 14.06—24.09 iedere vrijdagmiddag 05 14.06—24.09 vrij, za en eerste zo v/d maand 33 111 114 21 34 51 52 53 89 90 55 100 110 34 & 35 21 t/m 33 H Etappe 1 19 Doesburg tot Zutphen 14 01 Praktische informatie van alle activiteiten, zoals adressen en tijden, vind je in de agenda van ijsselbiënnale.nl Open podium voor schrijftalent met Jan Terlouw 23.06 opening IJsselbiënnale Feestelijk startsein 1e IJsselbiënnale in Doesburg Vrijwilligers, organisatoren, kunstenaars, theatermakers, muzikanten, beleidsmakers, bestuurders, sponsoren, vrienden, boeren, schippers én natuurlijk de IJsselvallei bewoners bouwen samen aan de IJsselbiënnale 2017. Samen geven we het feestelijke startsein voor een onvergetelijke zomer vol kunst en cultuur. Vanaf 17.30 uur is iedereen welkom op de IJsselkade van Doesburg. Uitkijkend over de IJssel wordt een kleine proeverij geserveerd van het rijke activiteiten­programma dat deze zomer te zien is langs de IJssel. Dit programma staat in deze krant. Programma opening 2017 Vervolgens worden de kunstenaars aan de bezoekers voorgesteld die in de eerste weken van juni de kunstwerken langs de IJssel hebben gebouwd. Deze kunstroute met 26 kunstwerken is te zien langs de 100 kilometer lange fiets- en wandelroute door onze mooie Hanzesteden en uiterwaarden. Na de officiële openings­ handeling zijn er foodtrucks, is de bar open en klinkt er muziek langs de IJssel! 17.30 uur : IJsselkade open 18.00 uur : Start ‘proeverij activiteiten­ programma’ 18.30 uur : Officiële openingshandeling op de IJssel 19.00 uur : Foodtrucks, wijnbar en live-muziek. 20.30 uur: Einde 09 23.06 IJsselkade Doesburg Heb je weleens iets geschreven over de IJssel en wil je dat in een vertrouwelijke sfeer voordragen? Dan is er woensdagavond 13 september in De Vroolijke Frans in Brummen een goede gelegenheid. De werkgroep Taalmarkt van de Culturele Stichting Brummen organiseert voor de achtste keer een literair café. Dit keer is het thema 'de IJssel'. Voor de pauze vertelt schrijver Jan Terlouw over een onderwerp dat hem zeer aan het hart gaat: klimaatverandering. Na de pauze is er een Open Podium voor schrijftalent. Een rivier als de IJssel roept bij veel mensen gevoelens op. Als je daar weleens iets over hebt opgeschreven en dat in een vertrouwelijke sfeer wilt voordragen, is woensdagavond 13 september in De Vroolijke Frans in Brummen een goede gelegenheid. Draag bijvoorbeeld een kort verhaal voor, een column, 2 of 3 korte gedichten, een liedtekst. Het mag maximaal 5 minuten duren. IJssel, de mooiste rivier van Nederland Tentoonstelling waarin diverse aspecten van de IJssel in Doesburg en omgeving worden belicht: de rivier als inspiratiebron voor schilders en schrijvers. 16.06—24.09 Streekmuseum De Roode Tooren, Doesburg deroodetooren.nl 04 De overkant van de rivier De inspiratie voor haar werk haalt Marijke Schellekens al een tijdlang uit het gedicht van K.P. Kavafis: Onderweg naar Ithaka. 14.06—09.07 De Raadskelder 14.06—24.09 Arsenaal Doesburg personare.nl 05 alique Museum L Doesburg De tentoonstelling is geheel gewijd aan het werk van juwelenontwerper en glaskunstenaar René Lalique, die geïnspireerd werd door water. 14.06—24.09 Gasthuisstraat 1, Doesburg musee-lalique.nl 06 11 20 Dichter op de IJssel Jan Terlouw 13.09 De Vroolijke Frans Brummen 18.08—20.08 Dierenseweg, Olburgen kunstbunker.nl De jongeren, voor wie het thema klimaatverandering onontkoombaar is, vertellen over de klimaatverandering die hen het meest bezighoudt en wat er voor nodig is om deze tegemoet te treden. 07 atuurlijk N de IJssel Acht poëzievoordrachten op markante plekken langs de IJssel: gevestigde én geselecteerde dichters uit poëziewedstrijd IJsselbiënnale. Vaak gecombineerd met muziek en kunst. Groepstentoonstelling met werk van o.a. Floris Wolvetang, Henk Hulshof, Elisabeth Pieterse, Mariette Schouten, Marian Merk, Frans Verhey, Cees Roorda en Jan Venema. 03.09 dichteropdeijssel.nl 01.07—21.07 Ars Longa , beeldentuin en serre, Drempt achterommetjes.nl 12 G 12 10 11 D E 09 01 t/m 06 A 08 Doesburg B 07 C Fotograaf Cees Duindam exposeert met het werk ‘De IJssel in beweging, een beeld van de bewoners langs de rivier’. Op eigentijdse wijze wordt een beeld gegeven van de rivierbewoners die te maken hebben met de grilligheid van de IJssel. Met een knipoog naar het verleden en de blik gericht naar het heden. Wilma Wilbrink is beeldend kunstenaar. Haar installatie ‘Wat een werk langs de IJssel’ bestaat uit ongeveer 400 schrobputdekseltjes. Deze schrobputdekseltjes zijn gemaakt van zelf geworven en handgezuiverde klei. De ijzerhoudende klei komt uit de geboortegrond aan de IJssel van de kunstenaar. Het werk is geïnspireerd op het harde werken van haar opa bij ijzergieterij Vulcanus. Fotograaf: Cees Duindam 10 Sinds 1 januari 1991 maakt tekenaar en schilder Rien Renema iedere dag een werk op papier. Hiermee ontstaat een visueel dagboek waarin ook de IJssel en het veranderlijke landschap een dominante rol spelen. Voor de IJsselbiënnale selecteerde hij waterverf landschappen met als thema de IJssel. E ten op IJsselhoeven Bewoners van een aantal IJsselhoeven tussen Doesburg en Zwolle ontvangen je voor een diner en een bezoek aan de hoeve. Voor een overzicht van de data, locaties en reserveren: etenopijsselhoeven.nl/ reserveren 13 Lint van tuinen langs de IJsselvallei Opentuinweekend: Landschapstuin Hofstede Het Holt, De Verborgen tuinen van Bert Loman, de Roode Hoeve, De Buitenhof en Beeldentuin De Schoppert. 02.09— 03.09 ijsselbiennale.nl Tentoonstelling 'Schakelen' In de tentoonstelling ‘Schakelen’ staat de waarneming centraal. De deelnemende kunstenaars Suzan Drummen, Mieke Marx en Martin Fenne kiezen er bewust voor om aandacht te besteden aan het oppervlak, de huid van kunstwerken. Daardoor zijn alle werken buitengewoon levendig en gedetailleerd en ligt de betekenis van deze werken 14.06—06.08 Maandag t/m zaterdag Martinikerk te Doesburg ceesduindam.nl wilmawilbrink.nl FB: Rien Renema 08 18 In het historische stadscentrum van Doesburg staat de Grote of Martinikerk. Een laatgotische basiliek waar geregeld het Walcker-orgel haar klanken laat horen. Tijdens de IJsselbiënnale is deze bijzondere locatie de plek waar een drietal kunstenaars hun werk exposeren. Er wordt een ‘Kleinegeit’ als aanmoedigingsprijs uitgereikt aan het meest aansprekende talent. De werkgroep Taalmarkt van de Culturele Stichting Brummen organiseert per jaar minimaal drie culturele evenementen in de gemeente Brummen waarin de Nederlandse taal centraal staat. Het doel is taal en literatuur en schrijverschap op een interactieve wijze met elkaar in verbinding te brengen. vanuit de wereldberoemde middeleeuwse moraliteit ‘Elckerlyc’. Shaken, not stirred 20 F 13 02 Theater­voorstelling 'de weg naar het water' Deze zomer spelen jongeren uit de gemeente Bronckhorst hun eigen voorstelling die wordt opgevoerd op een aantal locaties langs de Dierenseweg in Olburgen. De jongeren werken onder leiding van regisseur Lars Kajuiter aan deze wandelende locatievoorstelling (de weg naar het water!) 03 14 t/m 17 15 werven langs de Z IJssel Een fietsronde (een 8-je) langs een aantal kunstwerken van de IJsselbiënnale waarbij je steeds zo dicht mogelijk langs de IJssel fietst (50km). visitbrummen-eerbeek.nl 16 loempluis B Niets is mooier dan in het landschap zitten terwijl de schrijver een heerlijk verhaal voorleest dat precies gaat over die plek. 09.07 14.00—15.00 uur Bronkhorsterweg 20, Brummen geitenpers.nl 17 oëziewandeling P Een wandeling door de uiterwaarden langs de IJssel waarbij Laurens Hoevenaren (de dorpsdichter van Brummen) en andere dichters onderweg werk voordragen. 02.07 15.00—16.30 uur Piepenbeltweg 1, Brummen brummencultuur.nl 18 Silhouettenwiel Een groot, draaiend silhouettenwiel van staal verbeeldt hoe Cortenoever een radicale verandering heeft ondergaan als gevolg van de ingrepen van Ruimte voor de Rivier. 14.06—24.09 Bij de water­zuiverings­ installatie Piepenbeltweg, Brummen FB: IJsselsilhouetten voornamelijk in wat er tijdens het actieve proces van kijken ervaren wordt. Het Kunstgemaal toont een wisselend aanbod van hedendaagse kunst en vormgeving op een plek met een geheel eigen karakter. 14.06­—24.09 Kunstgemaal Bronckhorst hetkunstgemaal.nl 19 Wat was, wat werd, wat is geworden Foto-expositie van Sharon Elvin (landschaps- en natuurfotografe) over de dijkverlegging in het kader van Ruimte voor de Rivier. 17.06—23.07 01.09—24.09 Woensdagen en weekenden Havezate Laag Helbergen, Brummen evalankafotografie.nl O 83 t/m 75 N 77 Deventer 76 46 Etappe 2 M Zutphen tot Deventer 21 45 Lunchconcert in het groen, dicht bij de IJssel Vergankelijke schoonheid en kwetsbaarheid van de natuur in samenspel met muziek en beweging. Another Time Duo (Laura Stone en Veronika Simonett) verkent de klankwereld van piano, alt-dwarsfluit, framedrum en stem. Met speelse dialoog tussen instrumenten, omgeving en het publiek creëert het duo spontane schilderijen van muziek. De Kleiclub laat met NAT_LAB een zeer gevarieerd beeld zien van speciaal voor deze 45 18.08—20.08 Museumcafé De Kribbe, Wilp anothertimeduo.nl 23 25 Tentoonstelling ‘Feest aan het hof!’ in Stedelijk Museum Zutphen Kunst op de Hoek Beeld & Spraak Een serie lezingen door Monique Bosch, Rita Susebeek, Sandra van de Griendt, Els Bottema, Jan Baggen, Eke Mannink, Henk Gombert e.a. 20.07—27.08 Kunst op de Hoek, Zutphen kunstopdehoek.nl 26 Feestelijke tentoonstelling over de eeuwenoude identiteit van Zutphen als stad van cultuur en historie, waarbij samenwerking langs de IJssel een terugkerend thema is. Deze expositie toont hoogtepunten uit een mensenleven en de geschiedenis van een stad aan de hand van objecten en beeldmateriaal uit de kostuumen fotocollectie van het Stedelijk Museum Zutphen en collega-musea. 14.06—24.09 Stedelijk Museum Zutphen museazutphen.nl 08.09 Dorpskerk, Wilp dorpskerkwilp.nl Cornel Pepers, Monique Bosch, Els Bottema en Sandra van de Griendt vragen met hun gezamenlijke installatie aandacht voor het stijgen van de zeespiegel. 20.07—27.08 Kunst op de Hoek, Zutphen kunstopdehoek.nl 27 Liederen langs de IJssel Een ode aan de IJssel door geoefende amateurzangers: liederen over het water en het rivierlandschap. Met onder meer teksten van Zutphense dichters. 01.07 Kerkhof 1, Zutphen mp-pianissimo.nl 28 tentoonstelling ontwikkelde werken in keramiek en levert daarmee een waardevolle bijdrage aan de IJsselbiënnale 20l7. Dat Bolwerck is een monumentaal pand met prachtige binnentuin in het centrum van Zutphen. Deze voormalige bibliotheek is nu in gebruik als een kunsthuis, waar activiteiten worden georganiseerd als exposities, kamerconcerten, cursussen, lezingen en meer. Op deze ‘oude en verstilde plek’ maak je bijna vanzelf een breuk met het alledaagse waardoor er ruimte ontstaat voor nieuwe inzichten. 18.06—24.09 Dat Bolwerck, Zutphen datbolwerck.nl FB: Dat Bolwerck Verhalen van de rivier – de IJssel in woord en klank De kerk van Wilp, één van de oudste dijkkerkjes van ons land, organiseert op 8 september een avond vol klank en kleur. Achter de akoestische vleugel speelt Mariëtte Hehakaya haar eigen composities met The Color of Sound Band. Een muzikale belevenis op hoog niveau. Daarnaast wordt een aantal gedichten van de dichtwedstrijd ‘Dichter bij de IJssel’ voorgedragen. Klimaatdrenkeling aan de IJssel L Colour of Sound Concerten vol klank en kleur (op bijzondere locaties) van Mariëtte Hehakaya en The Colour of Sound Band. Kerk Zutphen: 16.06 en 22.09 Dorpskerk Wilp: 08.09 FB: The Colour of Sound Band 41 40 K De Kleiclub - geuzennaam voor 22 beeldend kunstenaars uit de omgeving van Arnhem - exposeert onder de titel Nat_Lab tijdens de IJsselbiënnale 2017 op de begane grond en in de catacomben van het schitterende 16e eeuws gebouw ‘Dat Bolwerck’ in het centrum van Zutphen. 44 43 42 Praktische informatie van alle activiteiten, zoals adressen en tijden, vind je in de agenda van ijsselbiënnale.nl Keramiek in twaalf kleine onderwaterwerelden Nat_Lab is een opwindende en spannende tentoonstelling. In de schaars verlichte kelder wordt werk getoond in 12 grote glazen aquariumbakken en op de begane grond is een grote keramische installatie te zien: 'Waterwerken' van Peter Krynen. 38 & 44 39 42 Expositie IJsselgeluk in Zorgtuin Gorssel Het werk van Teja van Hoften onderzoekt hoe je als mens ook een natuurgebied bent, in het klein weliswaar. 20.08—01.10 IJsselsalon, Zutphen ijsselsalon.nl 30 Gemaal Helbergen Het gemaal is cultuurhistorisch watererfgoed uit 1956. Tijdens de IJsselbiënnale worden er in het Gemaal Helbergen verschillende activiteiten georganiseerd. Gemaal Helbergen, Zutphen Data en tijdstippen: wrij.nl Zutphen I 34 & 35 21 t/m 33 H 19 14 t/m 17 20 18 G F 13 12 10 11 D Aan de uiterwaarden van de IJssel ligt de Zorgtuin Gorssel. In het tuinhuis van deze tuin kun je genieten van de expositie ‘IJsselgeluk’ van vrijwilligers en gebruikers van de tuin met foto’s, gedichten, 22 24 De IJssel in zicht – Kunst Connectie Zutphen Kunstenaars uit Zutphen leven met de IJssel. Schilderijen, installaties, grafiek, ruimtelijk werk en een video-installatie geven een beeld van de huidige IJssel en van de verwachte veranderingen. En er is meer: een gedichtenavond, een concert tussen de kunstwerken met thema ‘rivieren’, verschillende workshops voor volwassenen en kinderen en er is een pop-up IJsselwinkel met kunstwerken. 16.06—18.06, 23.06—25.06, 30.06—02.07 De Witte Vleugel, Zutphen kunstzutphen.nl/ijsselbiennale FB: Kunst in Zutphen 40 Eten op IJsselhoeven Kom lunchen of dineren bij een aantal IJsselhoeven tussen Doesburg en Zwolle. De gastvrouw/heer kookt en vertelt over het leven op een IJsselhoeve, van vroeger en nu en geeft een kijkje in en om de hoeve. Er is genoeg te ontdekken! 32 Kop in ‘t zand 33 Zijn met wat er is Ria Maasdam exposeert nabij haar atelier op Stadsgoed Helbergen met rauwe beelden gemaakt van materiaal uit de scheepvaart. De Felt Factory gaat aan de slag met wat de IJssel aan grondstoffen biedt en exposeert het resultaat ‘Het Mythisch Beest’. 14.06­—24.09 Emerpark / Stadsgoed Helbergen Zutphen riamaasdam.nl Werkperiode aan de IJssel: 14.06—16.07 Expositie: 17.07—24.09 Stadsgoed Helbergen, Zutphen thefeltfactory.nl etsen en schilderij rondom het thema ‘de IJssel’. E 09 01 t/m 06 14.06—24.09 Zorgtuin Gorssel, Gorssel stichtingmunira.nl 08 Doesburg A B 07 C Activiteiten in en rond Het Koelhuis Het Koelhuis opent deze zomer de deuren voor iedereen die wil genieten van kunst, muziek, zon met een hapje en een drankje. In de zomer vindt er een unieke samenwerking plaats tussen het Kunstgemaal, AKI (Academy of Art & Design) en Het Koelhuis. In en om Het Koelhuis laten verschillende kunstenaars werk zien waarmee ze verbinding leggen over de IJssel tussen het Kunstgemaal en Het Koelhuis. Er wordt op locatie door de kunstenaars gewerkt en is er een Over stromen. De wereld die ik ben 36 J Voor een overzicht van de data, locaties en reserveren: etenopijsselhoeven.nl/ reserveren 29 37 35 43 D ichter op de IJssel Acht poëzievoordrachten op markante plekken langs de IJssel: gevestigde én geselecteerde dichters uit poëziewedstrijd IJsselbiënnale. Vaak gecombineerd met muziek en kunst. Info data en locaties: dichteropdeijssel.nl randprogrammering voor jong en oud. Als onderdeel daarvan gaan kunstenaars samen met kinderen en vrijwilligers aan de oever van de IJssel afval van Het Koelhuis omtoveren tot een kunstwerk. 37 IJssel-ART-ig De IJssel stroomt dwars door de galerie en in dit minirivierlandschap kunt u allerlei kunstwerken bewonderen, geïnspireerd door de IJssel. 18.08—17.09 Dorpsstraat 1 1a, Twello kunstkringvoorst.nl Van 1 t/m 3 september vindt het SMELT XL zomerfestival plaats. Een stadsstrand met palmbomen, cocktails, een BBQ en zwembadjes in de Noorderhaven van Zutphen pal aan de IJssel. Er kan gegeten worden bij foodtrucks, er zijn 38 Een veld van bloemen Een veld van bloemen in de bedding van het landschap. Of straks (binnen tientallen jaren) in de bedding van de rivier? 14.06—17.09 Dit object staat op het terrein van De Kribbe. dekribbe.nl marktkraampjes, activiteiten voor kinderen én volwassenen en er zijn optredens. 20.07—20.08 (expositie) 01.09—03.09 (SMELT XL) Het Koelhuis, Zutphen hetkoelhuis.nl 39 Lint van tuinen langs de IJsselvallei Opentuinweekend: Landschapstuin Hofstede Het Holt, De Verborgen Tuinen van Bert Loman, de Roode Hoeve, De Buitenhof en Beeldentuin De Schoppert. 02.09—03.09 ijsselbiennale.nl Etappe 2 Advertentie Advertentie Advertentie Advertentie Zutphen tot Deventer 34 De IJsselstroom In de prachtige uiterwaarden liggend tegen de dijk bij Zutphen, staat een oude stoomwasserij: de IJsselstroom. In en om het gebouw is een tentoonstelling samengesteld met textiel, tekeningen en beelden. Janske Hombergen toont werk dat doet denken aan prisma's die het licht breken in de kleuren van de regenboog. Hiermee wil Hombergen het aanwezige licht voelbaar en zichtbaar maken. Annemiek Pruijt maakt tekeningen en wandkleden over grote maar stille thema’s. Aan haar werk ligt een fascinatie voor de psyche ten grondslag: het denken, voelen en willen van de mens. Floris Brasser kiest ervoor met zijn beelden de synthese tussen plaats, materie, concept en handeling te zoeken. Architectonische verschijningen waarbij voor de verandering de functie de vorm lijkt te volgen. De beelden en tekeningen van Maïté Duval zijn afwisselend teder, intiem en krachtig. Vol schoonheid in het alledaagse. En daarom zo bijzonder. Luitgard Schultz laat op haar eenvoudige en pure manier het werk ‘Ode’ zich verbinden met de elementen van de uiterwaarden. De mandorla plaatst zij op het raakvlak van het IJsselwater met de openlucht. 14.06—24.09 De IJsselstroom, Zutphen deijsselstroom.info janskehombergen.nl annemiekpruijt.nl florisbrasser.com maiteduval.nl pantau.nl Annemiek Pruijt 41 Museum MORE: tentoonstelling Rotjong van de Spacecowboys 36 Expositie en theater-voorstelling ‘Het Sprookje van de Rivier’ Het werk van fotograaf Vincent Tollenaar sluit naadloos aan bij het Kamertheater, de thuisbasis van theatermaakster Manja Bedner. Zij bouwde dit intieme theater op een sprookjesachtige locatie in de natuur. De beelden in deze tentoonstelling vangen magische momenten bij de IJssel. In de theatervoorstelling komt een sprookje voor grote mensen tot leven. Een verhaal over de zichtbare en onzichtbare krachten SEQUENZA Anneke Walvoort schilderijen Lies Holstein fotowerken van de rivier, begeleid door piano-improvisaties van Ilan Bedner en beelden van Vincent Tollenaar. Een avond om je mee te laten drijven op de golven en fluisteringen van de rivier. Expositie: 08.07—16.09 (op maandagen) Voorstelling: 16.09 Het Kamertheater, Almen kamertheater.nl vincenttollenaar.nl Advertentie Bij Museum MORE is pal bij de ingang ‘Rotjong’ te zien van Dedden en Keizer, alias Spacecowboys. Is dit een of andere mutant, of een speels jochie dat een gewei had opgezet en nu in het bubbelbad zit te spelen...? De Spacecowboys tonen in de IJsselbiënnale ook een kunstwerk, bij het gemaal van Voorst. In het grootste museum voor modern realisme zijn topstukken te bewonderen van grootmeesters zoals Carel Willink, Pyke Koch, Jan Mankes en Charley Toorop. 14.06—24.09 Museum MORE, Gorssel museummore.nl Apparatengebouw Gasfabriek Zutphenseweg 6 Deventer 14/6 - 23/09 - 2017 do t/m zo 10.00 - 17.00 uur S T 97 99 98 Wijhe Etappe 3 R 93 92 94 Q Deventer tot Wijhe 96 Praktische informatie van alle activiteiten, zoals adressen en tijden, vind je in de agenda van ijsselbiënnale.nl Q 95 91 89 88 Olst 90 P 86 Zang, dans en theater door de natuur: festival Oeverloos Na een dag kunst ervaren wordt er een cultureel rustpunt gecreëerd. In de prachtige natuur spelen kleinschalige, avontuurlijke theatervoorstellingen die perfect in het landschap passen. Gedurende de avond zal het karakter muzikaler worden. De bezoekers komen uiteindelijk samen in een openluchtcafé met kampvuur en de avond wordt afgesloten met livemuziek. Voor het festival worden er drie voorstellingen speciaal op locatie gemaakt. Er is een intense zangproductie in de folly van kasteel De Haere, een dansproductie aan het strandje voor De Natuurderij en een theatrale tocht door een nog te bepalen bos. Deze producties zullen de nadruk leggen op het veranderende landschap onder invloed van de huidige ontwikkelingen in het milieu en politieke klimaat. In de avond ontstaat er steeds meer samenhang en herkenning tussen de festivalgangers en toevallige bezoekers. Dit mondt uit in een eindconcert in de late avond waar ervaringen gedeeld kunnen worden en zelfs een bescheiden feestje kan ontstaan. Op camping Zuidvelde is plaats voor extra tentjes zodat iedereen die dat wil, kan blijven slapen en de volgende dag de IJsselbiënnale kan vervolgen. Norbert Busschers en Martin Knaapen van stichting Oeverloos presenteren: Superhallo (NL), Jaap Slagman producties (NL), Jana Korb Luftartistik (D), Koorproductie o.l.v. Inga Schneider (D) en een afsluitende band. 17.08—19.08 Deventer, Diepenveen en Olst ijsselbiennale.nl 94 Kamers op Kolkenstein, pop-up museum en escape room In het prachtige landschap van de IJsselvallei rond Terwolde ligt een eeuwenoude IJsselhoeve. Op en rond de deel zijn verschillende kamers ingericht die je een beeld geven van de verbondenheid tussen bewoners, IJsselhoeven en de IJssel: een voedsel-, familie-, IJsselhoeveen verzamelkamer. Alle kamers worden met elkaar verbonden met werk van kunstenaars die de IJssel afbeelden. Echt spannend wordt de Hoogwaterkamer. Een escaperoom waarin je 60 minuten de tijd hebt om de kamer te openen; alleen dan voorkom je natte voeten! Wel 46 Schuurtjes­ festival Steenenkamer Aan de dijk dineren aan lange tafels en tussen de gangen door in een aantal schuurtjes muziek, theater en poëzie beleven. 09.09— 10.09 16:00—21:00 uur Ennestraat 35, Steenenkamer Aanmelden: [email protected] 57 even van tevoren boeken op hoogwaterkamer.nl. 14.06—24.09 Bandijk 35, Terwolde ijsselhoeven.nl Ik wil alleen maar zwemmen Jeanette Hoekstra, Lies Kortenhorst, Jeannette Knigge en Loes ten Anscher ‘s Ochtends in de nieuwe nevengeul heel vroeg de zon zien opkomen, terwijl je omringd bent door het water van de IJssel. Dat is de bijzondere ervaring die de vier Deventer kunstenaars iedereen die kan zwemmen, gunt. Je ervaart tot in je botten de ruimte en de poëtische kracht van het zwemmen in de IJssel, terwijl 50 Expositie IJsselblogs Lies Kortenhorst en Marten Heijs kozen samen vier locaties aan de IJssel en tekenden en schreven daarbij elk hun eigen IJsselblog. 24.06—23.09 Boekhandel Praamstra, Keizerstraat 2, Deventer lieskortenhorst.blogspot.nl en martenheijs.wordpress.com 51 The Last Fishermen Fotograaf Michael Rhebergen vaart mee met vader en zoon Frans, de laatste professionele vissers op de IJssel. 14.06—24.09 De Gasfabriek Zutphenseweg 6, Deventer michaelrhebergen.com de doorgaans bruisende binnenstad van Deventer nog wakker moet worden. Met warme Turkse thee en zoete Deventer Koek na afloop. Als herinnering aan dit avontuur krijgen de deelnemers een IJsseltas. Deze ruime canvastas is ontworpen door de kunstenaars en kan ter plekke worden gesigneerd. 52 Sequenza In het prachtig gerestaureerde Apparatengebouw van de voormalige Gasfabriek te Deventer exposeren Anneke Walvoort en Lies Holstein hun schilderijen en fotowerkenop uitnodiging van Stichting Hoogland CustodeS. 14.06—24.09 10.00— 17.00 uur De Gasfabriek Zutphenseweg 6, Deventer De tas wordt in beperkte oplage gemaakt en is behalve mooi ook handig als zwemtas. 23.06 om 05.00 uur 24.09 om 19:15 uur Nieuwe nevengeul tussen de Worp en de IJssel, Deventer FB: IJsselzwemmen De IJssel in beweging Naast landschapsfotografie bevat deze expositie van Objectief foto’s van bruggen, recreanten, arbeiders en pontjes. Kortom, de veelzijdigheid van de IJssel. 14.06—24.09 De Gasfabriek Zutphenseweg 6, Deventer ijsselbiennale.nl 80 79 81 & 82 47 t/m 75 78 O N 77 83 Deventer 76 46 M 38 & 44 45 43 42 L 41 40 K 37 36 J 83 Biologisch wandelend dineren in de wonderschone omgeving van de IJssel. Een totaalbelevenis in de natuur. Kunstenares Edith Kostelijk tovert een uitgebreid diner op tafel, met groenten van het seizoen van lokale boeren. Of misschien juist niet op tafel... Met dansende obers en zingende gasten. Speciaal voor deze gelegenheidsinstallatie heeft Edith Kostelijk verschillende lokale kunstenaars uitgenodigd om te co-creëren. Zo is er een collectief ontstaan van muzikanten, zangers, koks en beeldend kunstenaars die samen een eigen nieuwe energie neerzetten op deze unieke locatie; dat ga je voelen en ervaren! 28.07—30.07 Infocentrum IJssel Den Nul detafelvankostelijk.nl Dicht­wedstrijd ‘Dichter op de IJssel’ Gevestigde dichters geven acte de présence. Geselecteerde dichters, maar ook nieuwe talenten, zijn uitgenodigd om mee te doen. Op acht zondagmiddagen wordt er een selectie van de inzendingen voorgedragen op bijzondere locaties langs de IJssel. De onderwerpen van de gedichten zijn: de IJssel, het IJssellandschap en het thema 'klimaatverandering' en de gevolgen voor de IJsselvallei. Ook komen er gedichten aan bod die over de IJsselbiënnale kunstwerken geschreven zijn. De winnaar houdt een voordracht tijdens de opening van de IJsselbiënnale op vrijdag 23 .06 in Doesburg. Info data en locaties: dichteropdeijssel.nl 53 Tentoonstelling: Stromen door de tijd. Deventer, stad van de IJssel. 39 82 80 Beet! 48 84 t/m 87 54 De IJssel op z'n mooist verbeeld Groepsexpositie met werk van Frans van de Vrande, Geja Nieuwenhuijs, Willemien van Gurp, Josien ten Dijk, Ab Marte, Frans Kwakkenbos, Roelie Zanting en Hanneke Verhulst 24.06—16.09 De Gasfabriek Zutphenseweg 6, Deventer ijsselbiennale.nl NATURE AS ARTEFACT IV Atelier het Bouwhuis organiseert in de zomer­ maanden haar vierde editie van ‘Nature as Artefact’. Deze editie sluit naadloos aan bij het thema duurzaamheid van de IJsselbiënnale: natuur of gemaakte natuur. Het thema Nature as Artefact is ontleend aan de wijze waarop kunstenaars denken de natuur te kunnen helpen, zo niet haar te kunnen bedwingen. Er is werk te zien van Hein van Delft, Wianda Keizer, Jantine Koppert, Hans Rikken, Lucas Klein, Mat van der Heijden, Warffemius, Peter Frans de Graaf, Diana Hoogeveen en Lisa de Goey. 14.06—28.08 Atelier het Bouwhuis, Lettele hetbouwhuis.net 56 19 14 t/m 17 61 Muziek bij de pontjes 20 18 G F 13 12 10 Openlucht­spektakel Operatie IJssellinie 11 D 87 E 09 01 t/m 06 A 08 Doesburg B 07 C Deventer is één van de oudste steden van Nederland. De tentoonstelling belicht de centrale rol die de IJssel speelde in haar ontstaan, haar groei en haar bloei. De geschiedenis van Deventer wordt getoond in vijf historische tijdlagen, van haar ontstaan rond 600, via de komst van de Vikingen, de bloeitijd van de Hanzestad, langs de 17e en 18e eeuw tot het heden. Vijf historische personages, waaronder Lebuïnus, Catharina Simons en Leo Halle, leiden de bezoeker door de hoogtepunten van de stadsgeschiedenis. Hierbij wordt gebruik gemaakt van 3D-constructies. Geert Groote Huis. Dat uit zich onder andere in een wandeling door de stad langs historische hoogtepunten. Museum De Waag is het thuis van de stedelijke collectie van de stad Deventer. In steeds wisselende exposities wordt de rijke stadsgeschiedenis verteld. Zomers gebeurt dit in de vorm van een overzichtstentoonstelling. In andere seizoenen belichten de exposities een specifiek thema. 23.06—24.09 Museum de Waag, Deventer museumdewaag.nl per uur kunnen rijden. Ook scoot­rijders buiten de vereniging zijn van harte welkom. De route-omschrijving van de tocht is beschikbaar bij de organisatie van de IJssel­ biënnale en het secretariaat van de Scootmobielvereniging. Interesse? John Burger: 62 Muziek in de bakfiets Kleine intieme optredens terwijl je wacht op het veer of lekker even in het gras ligt om te luisteren voor je de kunstroute vervolgt. Het Deventer Songwriters Gilde brengt vanuit de bakfiets live serenades aan de wandelaars en fietsers op de route. 24.06, 01, 15 en 22.07 Deventer Songwriters Gilde Bolwerksweg 1 (pontje Deventer, westzijde IJssel) 24.06 1 1.00— 14.00 uur 27.08 1 1.00— 14.00 uur Tussen Deventer pontje / kunstwerk Groenewoud & Buij [email protected] Onderweg is een rustpunt voor koffie/thee en toiletbezoek. 12.08 Start Het Vogeleiland, Deventer deventerstokvisrijders.nl 63 Het eenzame landschap Expositie van foto’s (dreamscapes) van Pieter Leeflang, schilderijen en video van Marianne de Bakker en gedichten van Wibo Kosters. Tevens exposeren de intuïtieve kunstenaars van ARToMoNDo-atelier. 30.06—17.09 De Fermerie, deventerfermerie.nl Het was strikt geheim. Vragen werden niet gesteld en het gebied in Olst-Wijhe was verboden terrein. Het zijn de jaren zestig. De tijd van de grillige Koude Oorlog, een periode van gewapende vrede tussen het communisme en de kapitalistische wereld. Wat verborgen werd, was de IJssellinie: een militaire verdedigingslinie in OostNederland, in het diepste geheim aangelegd. Bij gevaar zou de IJssellinie in werking treden en werd een enorm gebied van Zwolle tot aan Nijmegen onder water gezet. Theatergroep De Jonge Honden onthult dit grote geheim op het ‘verboden terrein’. Een grote voorstelling die wordt gespeeld op een historische locatie waar uiteindelijk niets heeft plaatsgevonden. Daar waar de overblijfselen van de verdedigingslinie nog altijd liggen, verscholen in een prachtig Overijssels landschap. Een theaterspektakel in de openlucht. Aan de oever van Scootmobieltocht Stokvisrijders De Deventer Stokvisrijders organiseren een Scootmobiel­ tocht voor leden langs de IJssel­biënnale kunstwerken in de buurt van Deventer. Tijdens de tocht wordt uitleg gegeven bij de kunstwerken. De tocht start op Het Vogeleiland en is toegankelijk voor scoot­ mobielen die minimaal 12 km 21 t/m 33 H De tentoonstelling is onderdeel van de visie ‘De stad als museum’. Elementen uit de vaste opstelling in Museum De Waag worden verbonden met diverse historische locaties in de stad, zoals de Lebuïnuskerk en het Zutphen I 34 & 35 64 Atelier Veldwerk: Marlandica Presentatie van achtergrondinformatie over het kunstwerk Marlandica, het kunstwerk van Atelier Veldwerk op de landtong voor het IJsselhotel. 14.06—24.09 IJsselhotel Worp 2, Deventer atelierveldwerk.nl 65 Etty en de IJssel Foto’s van het IJssellandschap van de Welsumse fotograaf Wicher Naberman, gecombineerd met teksten uit de dagboeken van Etty Hillesum. 14.06—24.09 Schapenzandweg 3 ettyhillesumcentrum.nl de IJssel die ons allen verbindt. “Dat sprookjesachtige landschap op De Haere is zo in strijd met die verscholen betonnen bunkers. De voorstelling heeft datzelfde karakter: de romantiek van vrijheid verweven met angst. De huidige tijd waarin we leven?”, Jolmer Versteeg, regisseur Operatie IJssellinie. Theatergroep De Jonge Honden is hét locatietheatergezelschap van Overijssel; theater waarbij geschiedenis en de gekozen locatie leidt tot grote spektakelstukken. 07.09—22.09 Landgoed De Haere, Olst operatieijssellinie.nl 66 Stromend Water Het Deventer Vocaal Ensemble brengt gevarieerde koorwerken en gedichten met als rode draad de gedichten van Johanneke ter Stege. 24.06 Fooddock, Deventer deventervocaalensemble.nl Etappe 3 Deventer tot Wijhe IJsselbiënnalefilmprogramma 47 81 Floating Photography, Stones, Holes and Water Fotograaf Erwin Zijlstra laat in de nieuwe geul voor De Natuurderij nabij Deventer een foto-installatie zien van drijvende foto’s. Je kunt de foto's bekijken vanaf de terp of vanuit een roeiboot op het water. Zijlstra heeft met zijn camera het gooien van een steen in de IJssel vastgelegd. De stenen zweven boven het water, raken het water en verdwijnen. Het is een bevriezing van de tijd; en daardoor een vereeuwiging van een moment. 49 Filmhuis de Keizer organiseert een speciaal filmprogramma voor de IJsselbiënnale 03.07 Pieter van Eecke - In ‘Samuel in the Clouds’ toont de Belgische filmmaker met adembenemende beelden van het Boliviaanse Andesgebergte de consequenties van klimaatverandering voor de ZuidAmerikaanse bevolking. Ook op vijfduizend meter hoogte begint de wereld er anders uit te zien. 10.07 Jascha de Wilde, Ben Hendriks – ‘Passage’ neemt je mee op een reis per vrachtschip door Europa, van Amsterdam naar Zuid-Frankrijk. Verteld vanuit het perspectief van een 'Spitsenschipper' toont Passage de poëzie van wat door mensenhanden is aangelegd en wat door de tijd en veranderende economische en maatschappelijk structuren weer teloor dreigt te gaan. 58 67 17.07 Fiona Tan – ‘Ascent’ is een film als geen ander. Een pure, esthetische, hypnotiserende ervaring aan de hand van de heilige berg Fuji; over de mens, haar streven, het boeddhistische levensgevoel en Japanse mythen en sprookjes. 24.07 Fiona Tan – ‘History’s Future’ - Na een overval waarbij hij zijn geheugen verliest, verlaat een man die wij leren kennen als ‘MP’ (Missing Person, gespeeld door de Ierse acteur Mark O’Halloran) zijn thuis en begint aan een reis. Tijdens zijn reis en een serie ontmoetingen verwerft MP nieuw inzicht in de complexiteit van gevoelens. Filmhuis De Keizer te Deventer filmhuisdekeizer.nl 3 D stereo­scopische installatie WELL IJsselcongres In het congres stellen wij de ruimtelijke kwaliteit van de IJsselvallei centraal. Wij onderzoeken met bewoners en professionals welke de kernwaarden zijn van het IJssel landschap en hoe deze waarden richting kunnen geven aan ruimtelijke veranderingen in de toekomst. 20.09 Op uitnodiging Uit de diepte van een eeuwen­oude waterput komt langzaam een klein kind tevoorschijn. Hij verdwijnt, komt weer boven, zweeft als een ‘living sculpture’ langs de rand, boven de put. Om daarna weer in de oneindige diepte te verdwijnen. heid tussen de waterput van de Lebuinuskerk en de IJssel blootleggen. Daarnaast visualiseert hij het paradoxale karakter van de ‘waterput’ die leven neemt en geeft. De muziek bij deze installatie is door David Dramm gecomponeerd. Met de 3D stereoscopische installatie WELL wil Arent Weevers de historische en klimatologische verbonden- 14.06—24.09 Grote of Lebuinuskerk, Deventer FB: arent.weevers 76 Rivier van Klei Kom zelf klei delven uit de IJssel, buiten in de Ossenwaard. Alle werkstukken worden geëxposeerd op de 9 meter lange expositietafel. Op zaterdag en zondag 05.08—24.09 Atelier Salamander Verbeeld Ossenwaard salamanderverbeeld.nl 77 D e rivier voert woorden mee 51 52 53 54 Fotograaf: Erwin Zijlstra 14.06—24.09 De Natuurderij, Diepenveen erwinzijlstra.nl De wereld draait om mij, mijzelf en ik Het Theaterschip Hoogmoed laat ons denken dat wij beter zijn dan eenieder om ons heen, het laat ons denken dat wij het middelpunt van de aarde zijn. De hoogmoedige mens is overtuigd van zijn eigen gaven en kunnen. Hij roept: ”Ik ben het! Ik... ik... ik...”. In het Havenkwartier van Deventer worden drie zeecontainers geplaatst waar het publiek in groepen van 20 personen in kan plaatsnemen. Zittend in de container kijken ze vanuit een omgekeerde kijkdoos uit over water, een lange kade of blinde muur. duurt inclusief verplaatsing tussen de containers 50 minuten en is geschikt voor publiek vanaf 10 jaar. Het Theaterschip maakt professionele producties met jonge mensen en nieuwe makers. Het Theaterschip staat voor talentontwikkeling vanuit samenwerking op regionaal, provinciaal, landelijk en Europees niveau. Tijdens Hoogmoed wordt samengewerkt met DanZo uit Deventer en de Theatermakerij uit Enschede. 07.07—09.07 (tijdens Deventer Op Stelten) 15.07, 16.07, 26.08, 27.08, 02.09 en 03.09 Kade Havenkwartier, Deventer theaterschip.nl Marcel Verreck en Paul Pleijsier wonnen ooit het Leids Cabaret Festival. Zij zingen aan de oever liederen over het water. Bewoners van een aantal IJsselhoeven tussen Doesburg en Zwolle ontvangen je voor een diner en een bezoek aan de hoeve. 02.07 Ossenwaard, ter hoogte van Restaurant ’t Diekhuus Bandijk 2, Terwolde marcelverreck.nl paulpleijsier.nl Voor een overzicht van de data, locaties en reserveren: etenopijsselhoeven.nl reserveren Fotogroep Objectief presenteert de foto-expositie “De IJssel in beweging”. Met steeds een ander uitgangspunt ontstaat er een verrassende diversiteit in de ruim 45 foto’s. Naast landschapsfotografie bevat de tentoonstelling foto’s van bruggen, recreanten, arbeiders en pontjes. Anneke Walvoort en Lies Holstein exposeren met schilderijen en fotowerken. De confrontatie van deze werken in combinatie met het gebouw leveren de beschouwers indringende en meditatieve ervaringen op. Op gezette tijden zullen er lezingen, concerten en dansvoorstellingen worden gegeven. Fotograaf Michael Rhebergen laat het werk en leven zien van vader en zoon Frans, de laatste professionele vissers in het oosten van Nederland. Veel van hun werkzaamheden vinden plaats op en rondom de rivier de IJssel. Het voormalige hoofdgebouw biedt ruimte aan acht kunstenaars met installaties, schilderkunst, fotografie, Klimaatverandering: een maatschappelijk thema dat kunstenaars in de IJsselbiënnale uitdaagt tot het stellen van vragen, maken van een statement of bieden van nieuwe perspectieven. In de tentoonstelling (Re)search and develop nodigt Kunstenlab andere kunstenaars uit die vanuit hetzelfde thema werken. Sommige kunstwerken zullen voortkomen uit een concept, 79 L int van tuinen langs de IJsselvallei Opentuinweekend: Landschapstuin Hofstede Het Holt, De Verborgen Tuinen van Bert Loman, de Roode Hoeve, De Buitenhof en Beeldentuin De Schoppert. 02.09—03.09 ijsselbiennale.nl 84 H et verhaal van IJssellandschap Op een heerlijke locatie midden in het IJssellandschap (De Haere) toont stichting IJssellandschap met foto’s haar verhaal. 01.07—10.09 De Haere Haereweg 4, Olst ijssellandschap.nl 85 L andgoedexcursie De Haere Tijdens deze excursie kom je alles te weten over de geschiedenis van het landgoed en haar bewoners. 16.07 en 30.07 13.08 en 27.08 Start 10.30 uur Haereweg 4, Olst ijssellandschap.nl Samen aan tafel luisteren naar de verhalen van de kok in de zelfgebouwde woonwijk Aardehuizen in Olst. Inclusief een rondleiding! Data lunches & diners: 06-49030026 Aardehuizen, Olst detafelvankostelijk.nl 91 T huis langs de IJssel Tentoonstelling met foto’s van locaties nabij de IJssel, plekken die een bijzondere betekenis hebben voor inwoners waaronder nieuwkomers (statushouders) van de gemeente Olst-Wijhe. 14.06—24.09 Museum Nieuwe Noabers Aaldert Geertsstraat 17a, Olst Aardehuis in verbeelding Fotograaf: Jeffry Koopman In Olst staat een ecologische wijk van zelfvoorzienende aardehuizen. Een bijzondere locatie voor drie kunstenaars die hier exposeren. Naast de expositie zijn er rondleidingen. Op sommige dagen zie je de kunstenaars aan het werk. Jeffry Koopman toont een mensachtig wezen op een verhoging, vluchtend voor het stijgende waterpeil. Het fotowerk van Mathilde Jansen legt verbanden tussen natuurlijke grondstoffen, hergebruik en 24.06—02.07 Verlaagde Wellekade, Deventer rondeeldeventer.nl H uiskamer­ restaurant Aardehuis 08.07—02.09 Kunstenlab, Deventer kunstenlab.nl Gasfabriek, Deventer Info data en tijden: ijsselbiennale.nl van deze energietransitie in de ogen kijken. Door burgers te informeren en een podium te creëren voor het uitwisselen van meningen en het delen van informatie in samenwerking met studenten van milieustudies. 89 utopie, of ideaal. Vanuit een bijna laboratoriumachtige aanpak zal onder andere Melle Smets zijn werk laten ontstaan. Andere kunstenaars, zoals Annemiek Pruijt, zullen meer vanuit een autonoom perspectief het maatschappelijk thema benaderen en onderzoeken. schetsen en tekeningen. De deelnemende exposanten zijn Frans Kwakkenbos, Willemien van Gurp, Ab Marte, Josien ten Dijk, Hanneke Verhulst, Roelie Zanting, Frans van der Vrande en Geja Nieuwenhuijs. I s de IJsselvallei ons energielandschap in 2030? De aanwezigheid van de Deventer windmolens in het landschap is voor velen een verlies, voor anderen een noodzakelijk kwaad. Wat wil de politiek, de gemeente en provincie bereiken? En heeft de burger in deze energietransitie nog iets te willen of beschermen? Architectuurcentrum Rondeel wil de toekomst (Re)search and develop 55 Fotograaf: Michael Rhebergen 59 Na 15 minuten verplaatst het publiek zich naar de volgende container. De voorstelling 88 E ten op IJsselhoeven Bij binnenkomst van Deventer vanaf de A1 aan de Zutphenseweg staat een fraai staaltje van neorenaissance architectuur: De Gasfabriek. Een terrein dat volop in ontwikkeling is voor ondernemers, met een magnifiek uitzicht over de IJssel. Tijdens de IJsselbiënnale wordt het terrein omgetoverd tot kunstlocatie waar meerdere kunstenaars hun werk tonen. 90 Net afgestudeerde nieuwe makers van ArtEZ tonen een 15 minuten durende performance. De cast van ongeveer 35 personen bestaat uit zeer talentvolle jonge mensen in de leeftijd van 14 tot 20 jaar die zijn gespecialiseerd in dans, theater en/of muziek. 78 Gasfabriek wordt tijdelijk kunstfabriek 92 E xcursie Duursche Waarden en Steenfabriek Excursie door de Duursche Waarden naar de steenfabriek en het kunstwerk! Aansluitend een heerlijke Biënnalelunch in de Brasserie bij Ripperda. 01, 08, 15, 22 en 29.07 05, 12, 19 en 26.08 Start 10.00 uur Infocentrum IJssel Den Nul Rijksstraatweg 109, Den Nul 93 W andelexcursies Duursche Waarden De Duursche Waarden is ‘s zomers rijk aan bloemen en vogels. Enthousiaste natuurgidsen van Staatsbosbeheer nemen je mee op diverse excursies. Data excursies: staatsbosbeheer.nl Infocentrum IJssel Den Nul Rijksstraatweg 109, Den Nul sociale economie. Miriam Verbeek toont objecten waarin ze de schoonheid en (verwoestende) kracht van water in beeld brengt door wol en vezels te vervilten. 14.06—24.09 Expositie op vrijdagmiddag Rondleiding op een aantal zondagen vanaf 24.06 (tevens expositie geopend) Aardehuizen, Olst aardehuis.nl Battle of the shorts Na verschillende workshops en masterclasses maakten jonge filmmakers binnen een week de film ‘Flashback’ met thema ‘de IJssel’. 23.06 tijdens de opening van de IJsselbiënnale Loods Turfhaven, Doesburg ijsselbiennale.nl Z 115 114 Kampen Etappe 4 113 Z 101 111 112 110 Wijhe tot Zwolle Zwolle Praktische informatie van alle activiteiten, zoals adressen en tijden, vind je in de agenda van ijsselbiënnale.nl 109 Y 105 107 108 106 X W 104 107 Wolven en edel­herten op de pont! Kunstenaarsduo SCHAAP&HAJEE vraagt de bezoeker van de IJsselbiënnale te helpen bij de migratie van 600 wolven en edelherten. De IJssel vormt een natuurlijke barrière voor de edelherten op de Veluwe, die naar het oosten willen. De wolven, die vanuit Duitsland inmiddels in Oost Nederland al enkele malen de grens zijn overgestoken, komen niet verder dan de IJssel. Het kernpunt van dit migratieproject is de functie die de rivier de IJssel inneemt in het natuurbeheer van de aangrenzende provincies, Gelderland en Overijssel. Om deze barrière te slechten, vraagt het kunstenaarsduo aan bezoekers, die het pontje ‘t Kleine Veer tussen Hattem en Zwolle gebruiken, hen te helpen met deze bijzondere migratie. Er zijn 300 cortenstalen silhouetten van wolven op stokken, die van Overijssel naar de Veluwe gebracht moeten worden. Andersom vragen de kunstenaars de bezoekers om 300 cortenstalen hertengeweien op stokken, van west naar oost 111 Filmverbinding tussen Zwolle en Kampen De tentoonstelling in het Stedelijk Museum Zwolle vertelt over de relatie van Zwolle met de IJssel. De IJssel was een belangrijk en aantrekkend element voor de handel in de omgeving van Zwolle. Kunstenaar Arjen Boerstra maakt op uitnodiging van de IJsselbiënnale een tocht over de IJssel en verkent het gebied tussen Zwolle en Kampen. Met zijn camera legt hij deze verkenning vast. De film die het eindresultaat toont, is gedurende de IJsselbiënnale in Stedelijk Museum Zwolle en in Kampen te zien en legt zo een nieuwe verbinding. In Oene vindt een driedimensionaal theaterspektakel plaats. Een voorstelling die de kijker laat voelen, ruiken en denken over milieuvraagstukken. 24.06 en 23.09 Theatertuin van Fantasietheater Kaleidoscoop, Oene fantasietheaterkaleidoscoop.nl Elke zondag in juli en augustus ‘t Kleine Veer (Hattem – Zwolle) FB: IJSSELBIENNALE2017 Migratie via 't Kleine Veer, Hattem-Zwolle Tentoon­stelling Water Zomer­Expo 2017 in Kasteel Nijenhuis 96 105 L int van tuinen langs de IJsselvallei Opentuinweekend: Landschapstuin Hofstede Het Holt, De Verborgen Tuinen van Bert Loman, de Roode Hoeve, De Buitenhof en Beeldentuin De Schoppert. 02.09— 03.09 ijsselbiennale.nl 97 104 D ichter op de IJssel van beeldend kunstenaar Couzijn van Leeuwen, bekend geworden door zijn werken in karton. De Gemeentelijke Expositie­ ruimte Kampen toont werk van de genomineerde kunstenaars van de Kunstprijs Kampen 2017. 14.06—24.09 Stedelijk Museum Kampen stedelijkmuseumkampen.nl 98 Wijhe in de ban van manden Acht poëzievoordrachten op markante plekken langs de IJssel van gevestigde én geselecteerde dichters uit poëziewedstrijd IJsselbiënnale. Vaak gecombineerd met muziek en kunst. Wijhe wordt getooid met kleurrijke manden als verwijzing naar de voormalige manden­ industrie. Met extra activiteiten op de 2e en 4e dinsdag van de maand. Daarnaast is er een expositie in de Heemtuin. Weekenden in juli, augustus en september van Doesburg tot Hattem dichteropdeijssel.nl 27.06, 1 1.07, 25.07, 08.08, 22.08 en 12.09 Heemtuin en centrum Wijhe olstenwijhe.nl ‘Ode aan de IJssel’ De IJssel: door velen bewonderd en verbeeld. Jan Voerman sr. was dé IJssel­schilder en hij heeft zijn liefde voor het IJssellandschap uitgebreid getoond aan het publiek. Het Voerman Museum Hattem laat deze zomer zijn werk zien en dat van heel veel kunstenaars na hem: Jan Voerman jr., Jan Kleintjes, Freek van de Berg, Wim van Assen, Johan Meeske, Dick van Heerde, Sjoerdtje Hak en nog veel meer. Het wordt een prachtige verzameling IJsselgezichten in vele gedaantes. U 102 100 S T 97 99 98 Wijhe R 93 92 94 Q 96 Q 95 91 89 88 Olst 90 P 84 t/m 87 80 79 81 & 82 47 t/m 75 78 O N 77 83 Deventer 76 46 M 38 & 44 45 43 42 L 41 40 K 39 37 J Zutphen I 34 & 35 21 t/m 33 H 19 14 t/m 17 Daarnaast is er in het Voerman Museum Hattem tijdens de IJsselbiënnale het fotoproject ‘De IJsel toen en de IJssel nu’ te zien van Leo Lamboo en Kees van Eijsden. Zij nemen de Verkade albumplaatjes van Jan Voerman jr. als uitgangspunt voor hun project waarbij ze de locaties aan de IJssel anno 1916 en het heden tonen. Het Voerman Museum Hattem dankt zijn naam aan de schilders Jan Voerman sr, bekend van de prachtige IJsselgezichten en mooie wolkenluchten en Jan Voerman jr, bekend van de Verkade albumplaatjes. Daarnaast heeft het museum een collectie schilderijen van Jo Koster. Van de Hattemse beeldhouwster Bé Thoden van Velzen zijn er diverse beelden. Naast beeldende kunst bezit het museum ook een historische collectie van de stad Hattem waaronder zeer unieke archeologische vondsten. Zoals de 4000 jaar oude Veluwse klokbekers. 20 18 G F 13 12 10 11 D E 113 09 Jan Voerman sr. Beeldhouw­kunst en de IJsselbiënnale op Landgoed Anningahof 01 t/m 06 A 08 Doesburg B 07 C Landgoed Anningahof heeft een jaarlijks wisselende tentoonstelling van heden­ daagse beeldhouwkunst op een uniek beeldenpark. De uitgestrekte waterpartijen en de grote diversiteit aan bomen en struiken maken het ruim 5,5 hectare grote park tot een bijzondere plek waar de combinatie van cultuur en 14.06—24.09 Voerman Museum Hattem voermanmuseumhattem.nl Het Rijks aan de IJssel, enkele hoogte­punten uit de Nederlandse maritieme geschiedenis Met trots verwelkomt het Stedelijk Museum Kampen deze zomer topstukken uit de maritieme collectie van het Rijksmuseum Amsterdam. Deze tentoonstelling sluit aan op de Internationale Hanzedagen en het thema ‘Water verbindt’. Naast deze tentoonstellingen toont het Stedelijk Museum Kampen werk Elementair geweten Iedereen die vooraf een wolf en/of edelhert heeft gekocht mag hem zelf overvaren. Natuurlijk krijg je de wolf en/of edelhert na afloop van de IJsselbiënnale thuisgestuurd. 14.06—24.09 Stedelijk Museum Zwolle stedelijkmuseumzwolle.nl 114 95 100 op het pontje mee te nemen om ze daar in het Overijsselse landschap neer te zetten. Per middag zullen er ongeveer 50 herten en 50 wolven via het pontje overgezet worden. 106 V 103 natuur heel opmerkelijk is. Zes kunstenaars van de IJsselbiënnale tonen ook werk in Landgoed Anningahof: Maze de Boer, Groenewoud / Buij, Marieke de Jong, Paul Segers, Tanja Smeets en Levi van Veluw. 14.06—24.09 Landgoed Anningahof, Zwolle anningahof.nl Kevin van Braak Sculpturen van de ZomerExpo met het thema ‘water’ zijn te zien in de beeldentuin en de tuinzaal van Kasteel het Nijenhuis, op nog geen 15 kilometer van Zwolle. De prachtig bewaard gebleven havezate is de tweede locatie van Museum de Fundatie. In het kasteel zelf worden tekeningen en aquarellen van Werner Tübke geëxposeerd. In de beeldentuin is verder werk te zien van Karel Appel, 99 Kozakken aan de IJssel Het Wijhes Museum toont de historie van de Kozakken. Hoe staken de Kozakken in de 19e eeuw de IJssel over? 14.06—24.09 Wijhes Museum, Wijhe historischeverenigingwijhe.nl David Bade, Jan Ronner, Tom Claassen, Pino Castagna, Eugène Dodeigne, Dora Dolz, Alfred Hrdlicka, Igor Mitoraj, Ossip Zadkine, Zhou Brothers, Charlotte van Pallandt, Ronald A. Westerhuis, Joseph Klibansky en vele anderen. 108 Kunst & Cultuurroute Schelle Oldeneel De prachtige natuur in het rivierenlandschap van de IJssel is gedurende 2 dagen het decor van de Kunst & Cultuurroute Schelle Oldeneel. Een route van 6 km met bijzondere verzamelingen, historische boomgaarden en een verhalenverteller over het leven met de rivier de IJssel. Tevens openen kunstenaars en verzamelaars de deuren van hun atelier of zijn op uitnodiging te gast bij bewoners uit Schelle 14.06—31.08 Kasteel het Nijenhuis, Heino/Wijhe museumdefundatie.nl 101 Water Sjoerdtje Hak, Erica Hyatt en Loek Coopmans laten zich in hun kunst inspireren door water in deze tentoonstelling bij Kunst en Cultuurroute Schelle Oldeneel. 14.06—30.06 Hogeschool Windesheim Campus 2-6, Zwolle 102 Gemaal Veluwe & Pouwel Bakhuis Waterschap Vallei en Veluwe geeft in Gemaal Veluwe en Pouwel Bakhuis voorlichting over de werking van gemalen en de hoogwatergeul VeessenWapenveld. 01.09 en 09.09 Gemaal Veluwe & Pouwel Bakhuis Wapenveld ijsselweide.com/excursies 103 Water, bedreiging en weldaad In bezoekerscentrum Vrieze’s Erfgoed leert de bezoeker alles over de invloed van de IJssel op het gebied rondom Wapenveld. 14.06—09.09 Bezoekerscentrum Vrieze’s Erfgoed, Wapenveld vriezeserfgoed.nl 109 Bol op de IJssel 110 WaterExpo 2017 112 Oldeneel. Kinderen van 4 tot 16 jaar worden uitgenodigd deel te nemen aan schilderlessen, waarbij het resultaat geëxposeerd wordt op een centrale plek in het gebied. 23.06—24.06 Start route: De Nieuwe Bierton, Schelle Oldeneel buurtvereniging-schelle-oldeneel.nl Kunstwerk van klei Op een aantal windstille momenten zal kunstenaar Frans van de Vrande als pop-up performance een grote blauwe bol laten drijven in de IJssel. Museum De Fundatie biedt het podium aan de zesde editie van ZomerExpo waarbij kunstenaars zich lieten inspireren door het thema 'water'. Kunstenaar Wilma Wilbrink toont een kunstwerk gemaakt van rivierklei uit de IJssel bij Zwolle op twee locaties. Vlakbij veerpont tussen Zwolle en Hattem FB: Bol over de IJssel 14.06—31.08 Museum De Fundatie, Zwolle museumdefundatie.nl 14.06—05.08 Vreugdehoeve Zwolle 1 1.08—24.09 Provinciehuis Zwolle wilmawilbrink.nl 115 Stationshal Kampen De IJsselbiënnale presenteert zich tijdens de Internationale Hanzedagen in de oude stationshal in Kampen. Met onder andere werk van Arjen Boerstra. 15.06— 18.06 Oude stationshal, Kampen ijsselbiennale.nl nnale ë i b l e s IJs Advertentie R O O V KIDS Praktische informatie van alle activiteiten, zoals adressen en tijden, vind je in de agenda van ijsselbiënnale.nl 112 95 Elementair geweten In Oene vindt een theaterspektakel plaats waarbij het publiek een centrale plaats inneemt. Een familievoorstelling over klimaatverandering, natuurrampen en uitputting van de natuurlijke rijkdommen. En in hoeverre willen en kunnen mensen daar nu nog iets aan veranderen? 'Elementair geweten' is een 71 voorstelling die de kijker laat voelen, ruiken en denken over milieuvraagstukken. De spelers zijn tussen de 15 en 20 jaar en komen allemaal uit de IJsselstreek. 24.06 en 23.09 Theatertuin, Oene Fantasietheater Kaleidoscoop fantasietheaterkaleidoscoop.nl 70 Ruimte voor de Rivier Naar aanleiding van de kunstlessen die Wilma Wilbrink en Karin Gerfen hebben gegeven op tien Zwolse basisscholen, is een expositie te bezichtigen. Leerlingen van groep 7 boetseren met klei uit de nieuwe dijk kleine kunstwerken. Met deze kunstwerkjes presenteren maar liefst 250 kinderen hun zorgen en oplossingen voor het klimaatprobleem. Te bezichtigen in het Provinciehuis! 1 1.08—24.09 Provinciehuis Zwolle 14.06—05.08 Vreugdenhoeve Zwolle ijsselbiennale.nl Kindercollege ‘Klimaatverandering’ Klimaatverandering, wat is dat eigenlijk? Kinderen tussen 8 en 12 jaar worden uitgenodigd om samen met de weerman uit te zoeken wat het ‘klimaat’ is en wat de aanstaande ‘klimaatverandering’ betekent voor onze woonomgeving. Want Deventer is een stad die aan het water ligt. Stel dat het warmer wordt, komt de IJssel dan hoger of lager te staan? En wat gaat er dan in de stad gebeuren? Kunnen we dat met elkaar uitvinden? In een interessant college denken kinderen na over dit vraagstuk. 05.07 Bibliotheek Deventer obdeventer.nl Elfjes in het water Redactie Vormgeving team IJsselbiënnale - ijsselbiennale.nl Bestwerk - bestwerk.nl Boekstart met thema 'water' Boekstart is dé manier om hele jonge kinderen in aanraking te brengen met boeken, lezen, kijken en voelen. In het maandelijkse Boekstartcafé komen ouders, grootouders en oppasvrienden met kinderen tot 4 jaar bij elkaar om samen te lezen en te genieten van boeken. Op deze speciale Boekstartochtend leest de Met dank aan Kijken naar kunst tijdens de IJsselbiënnale Deventer theatermaakster Hanneke Evink op theatrale en muzikale wijze voor uit prentenboeken waarin het thema ‘water’ naar voren komt. 06.09 Bibliotheek Deventer obdeventer.nl Vind je het soms moeilijk om naar kunst te kijken? Of wil je gewoon nét nog wat meer te weten komen over de kunstwerken van de IJsselbiënnale? Download dan de Kijkwijzers op de website! Voor iedere fietsroute is er een Kijkwijzer beschikbaar. In deze Kijkwijzers staan vragen, opdrachten en tips die kunnen helpen bij het kijken naar de kunstwerken. Ben jij een echte speurder? Doe dan mee met de rebus! Per route kan er een woord gevormd worden. Verzamel de rood omcirkelde letters op de informatiebordjes bij de kunstwerken op de kunstroute, schrijf ze in de Kijkwijzer en los de rebus op. Heb je het woord gevonden? Ga dan terug naar het startpunt en ontvang een speciale button! 74 73 Gemeente Deventer Gemeente Doesburg Gemeente Zutphen Gemeente Zwolle Gemeente Bronckhorst Gemeente Brummen Gemeente Lochem Gemeente Voorst Gemeente Kampen Gemeente Olst-Wijhe Gemeente Hattem Gemeente Heerde Gemeente Epe Gemeente Rheden Gelders Genootschap Het Oversticht Landschap Overijssel Staatsbosbeheer Saxion en andere partners IJssellandschapssfeer Beeldend kunstenaar Josien ten Dijk gaf de afgelopen maanden workshops op twintig scholen in Deventer. Ze gaf de leerlingen les over het riviergebied de IJssel, het belang van de rivier voor de stad en hoe zichtbaar de invloed van het klimaat is in het riviergebied. Vervolgens heeft elke leerling met oliekrijt een houten bladvorm beschilderd. Er is gelet op tekentechniek en gewerkt met opbouw van kleur. Elke school heeft een eigen bladvorm en twee eigen kleuren, hierbinnen heeft elke leerling een eigen mengkleur. De bladvormen staan langs de oever van de IJssel en creëren zo een prachtig regenboogeffect. 23.06 — 02.07 Langs de IJssel aan de stadskant van Deventer tot halverwege richting Olst ateliergieterijstraat53.nl In de zomer vertrekt een bijzonder vlot van maakplaats WALHALLAB, gemaakt van gerecycled en natuurlijk materiaal, vanuit Doesburg richting Kampen. De bemanning zal bestaan uit een aantal vaste leden van het WALHALLAB-team, aangevuld met wisselende groepen jongeren. Het vlot van 3x5 meter hebben zij zelf gebouwd. Op iedere plek waar wordt aangelegd, kunnen zij er dan ook alles over vertellen! ’s Nachts overnacht de gehele bemanning op dit vlot, om de volgende dag weer verder te varen. Slaapplekken, een composttoilet, een eigen stroomvoorziening, een groentetuin; alles is aanwezig! Ervaar dit duurzame vlot gedurende de IJsselbiënnale en laat je verrassen. 68 23.06 Bibliotheek Deventer obdeventer.nl Colofon WALHALLAB RecyRaft 08.07 — 14.07 Doesburg t/m Kampen Als je denkt aan de IJssel, wat komt er dan in je op? Waar moet je aan denken? Op deze vrijdagmiddag wordt een bijzondere dichtvorm, namelijk het elfje, gebruikt om in elf woorden je gedachten te vatten. Precies twee weken later, op 7 juli, wordt al wandelend langs de kunstwerken aan de IJssel in Deventer, hierover met elkaar van gedachten gewisseld. 72 31 In totaal zijn er vier verschillende buttons te verzamelen. Heb je alle rebussen opgelost, dan ontvang je nog een extra vijfde button. Deze laatste button maakt de verzameling compleet! Succes! Download de Kijkwijzer op ijsselbiennale.nl Help! Water! Kijken naar de golven, met een bootje over de rivier varen of gewoon heerlijk zwemmen. Iemand die aan het water woont, doet het misschien allemaal! Maar wat gebeurt er met je woonomgeving wanneer de waterspiegel stijgt? Kun je dan nog steeds op dezelfde plek blijven wonen? Tijdens deze activiteit kunnen kinderen van 5 t/m 12 jaar op een creatieve manier nadenken over wat de stad en de rivier voor elkaar betekenen. Vijf zaterdagen achter elkaar, twee keer per dag kun je meedoen aan deze workshop. Elke week vindt de workshop buiten plaats op een andere plek langs de route van de IJsselbiënnale. We gaan werken met echte rivierklei en water... maar wat we precies gaan doen is nog een verrassing! Doe jij mee? Schrijf je in door een mail te sturen naar [email protected] met de gewenste datum van deelname. Deelname per kind: € 5,29.07, Olburgen, bij kunstwerk Jasper Niens 05.08, Zutphen, bij kunstwerk Jeroen van Westen & Curdin Tones 12.08, Deventer, bij kunstwerk John Bijnens 17.08, Vorchten, bij kunstwerk Maze de Boer 24.08, Zwolle, bij kunstwerk Tanja Smeets ZomerBieb: creatief plezier met water Ga zelf creatief aan de slag met de activiteiten van de ZomerBieb! Kunst en bewegen staan voorop, net als het thema ‘water’. Op verschillende woensdagmiddagen kunnen kinderen van 4 t/m 8 jaar in de bibliotheek terecht voor workshops, voordrachten en spelletjes. Of maak je eigen voorwerpen met de materialen van het Smartlab! Entree €2,50. 16.08 Bibliotheek Deventer obdeventer.nl 69 Jeugdfilms over het klimaat en ons water Water is het onderwerp van veel jeugdfilms. Van de stoere avonturen van de Kameleon op de Friese meren tot de bange belevenissen van een hagedis die heldhaftig probeert het watertekort in een Amerikaans dorpje op te lossen: zonder water kan niemand. Uit onze eigen DVD-collectie bekijken we in augustus gedurende één week elke middag een film. Allemaal hebben ze water als thema, maar elke film is weer anders. Mooie, spannende en grappige films vanuit onze eigen huiskamerbioscoop! 14.08.17, 15.08.17, 17.08.17, 18.08.17 Bibliotheek Deventer obdeventer.nl Stargazers II (van IV) Stargazers II en (van IV) op papier potlood papier potlood en papier op papier E MI EI K EK AANNNNE M P PR R UUI JI TJ T TENTOONSTELLINGEN De veranderingen in het klimaat hebben Justdiggit is een Nederlandse organisatie Als we de aarde kunnen opwarmen, dan TENTOONSTELLINGEN De veranderingen in het klimaat hebben Justdiggit is een Nederlandse organisatie Als we de aarde kunnen opwarmen, dan enorme impact op de temperaturen en die projecten organiseert ter onderkunnen we hem ook weer afkoelen! enorme impact op de temperaturen en die projecten organiseert ter onderkunnen we hem ook weer afkoelen! Textiel en hout in en om de Oude Wasserij waterstanden wereldwijd; er ontstaan steuning van het herstel van ecosystemen Bovenstaande tekening is er één uit Textiel en hout in en om de Oude Wasserij waterstanden wereldwijd; er ontstaan steuning van het herstel van ecosystemen Bovenstaande tekening is er één uit 14.06.17 - 24.09.17 extreme droogte of juist overstromingen. wereldwijd. Door kleine bekkens te een serie over verlangen: ‘Stargazers’. 14.06.17 - 24.09.17 extreme droogte of juist overstromingen. wereldwijd. Door kleine bekkens te een serie over verlangen: ‘Stargazers’. De IJsselstroom Vele mensen worden hierdoor voortgraven zorgen ze ervoor dat schrale grond In een genummerde oplage bied ik deze De IJsselstroom Vele mensen worden hierdoor voortgraven zorgen ze ervoor dat schrale grond In een genummerde oplage bied ik deze Vliegendijk 16, 7205 CJ Zutphen durend bedreigd in hun voortbestaan. weer water op kan nemen, begroeid tekeningen tijdens de IJsselbiënnale aan Vliegendijk 16, 7205 CJ Zutphen durend bedreigd in hun voortbestaan. weer water op kan nemen, begroeid tekeningen tijdens de IJsselbiënnale aan Zij raken ontworteld en bewegen zich raakt en weer vruchtbaar wordt. Laten voor 100 euro. De helft van de opbrengst Zij raken ontworteld en bewegen zich raakt en weer vruchtbaar wordt. Laten voor 100 euro. De helft van de opbrengst (Re)search and develop dwalend voort over onze aarde. Dat raakt we samen Justdiggit helpen de aarde is bestemd voor de organisatie Justdiggit. (Re)search and develop dwalend voort over onze aarde. Dat raakt we samen Justdiggit helpen de aarde is bestemd voor de organisatie Justdiggit. me en daar gaat mijn werk over tijdens weer groener en koeler te maken! 08.07.17 - 03.09.17 me en daar gaat mijn werk over tijdens weer groener en koeler te maken! 08.07.17 - 03.09.17 deze IJsselbiënnale. De tekeningen zijn te koop via Kunstenlab deze IJsselbiënnale. De tekeningen zijn te koop via Kunstenlab www.justdiggit.org www.annemiekpruijt.nl/webshop Havenplein 20, 7411 ME Deventer www.justdiggit.org www.annemiekpruijt.nl/webshop Havenplein 20, 7411 ME Deventer