Eerste Hulp bij Drank en Drugs 25-5-2019 www.isvo.nl Bron: KNV EHBO [email protected] 1 Inhoud: Wat is alcohol?! • Dronkenschap en verslaving • Gevolgen Alcohol • Alcohol en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl Bron: KNV EHBO Soorten drugs • Gevolgen van drugs • Drugs en eerste hulp [email protected] 2 • Wat is alcohol • Dronkenschap en verslaving • Gevolgen van alcohol • Alcohol en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 3 Wat is alcohol • Alcohol ontstaat doordat gistsuikers, die in allerlei vruchten zitten, zich omzetten in alcohol. 3 hoofdgroepen: • Bieren met gemiddeld 5% • Wijnen met gemiddeld 12% • Gedestilleerde drank met gemiddeld 35% 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 4 Wat is alcohol Kenmerken van alcoholgebruik • • • • • Adem die sterk naar alcohol ruikt Zwaaiende of slingerende gang Wartaal of belemmerde spraak Bloeddoorlopen ogen Praten met een zogenaamde dubbel tong LET OP: • Wel symptomen, maar NIET dronken: ➢ Diabetes met ontregelde bloedsuikerspiegel 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 5 • Wat is alcohol • Dronkenschap en verslaving • Gevolgen van alcohol • Alcohol en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 6 Dronkenschap en verslaving Soorten drinkers: • • • • 25-5-2019 Gewoontedrinkers Gelegenheidsdrinkers Kwartaaldrinkers Alcoholverslaafde www.isvo.nl [email protected] 7 Dronkenschap en verslaving Gewoontedrinkers Drinken een vaste hoeveelheid op vaste tijd, b.v. een borreltje voor het eten. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 8 Dronkenschap en verslaving Gelegenheidsdrinker Drinken tijdens een feestje alcohol 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 9 Dronkenschap en verslaving Kwartaaldrinkers Deze groep drinkt eigenlijk een tijd helemaal geen alcohol en daarna buitensporig veel. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 10 Dronkenschap en verslaving Alcoholverslaafde Deze groep is geestelijk en lichamelijk afhankelijk van het consumeren van alcohol. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 11 Verslaving Er zijn 4 fasen van alcoholverslaving: 1. Ontspanningsfase 2. Bedwelmende fase 3. Kritieke fase 4. Chronisch fase 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 12 Verslaving 1. Ontspanningsfase In deze fase wordt alcohol voornamelijk gebruikt om te ontspannen. B.v.: een wijntje op de bank bij de t.v. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 13 Verslaving 2. Bedwelmende fase Hier is de alcohol meer een bedwelmingsmiddel geworden. Het beoordelen van situaties is lastiger, de reactiesnelheid gaat omlaag en de coördinatie van je spieren wordt aangetast. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 14 Verslaving 3. Kritieke fase Dit is een meer serieuze fase van alcoholverslaving. Dit is een fase van overmatig drinken, verzinnen van excuses om te drinken en sociale isolatie. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 15 Verslaving 4. Chronische fase Langdurige en veelvuldige dronkenschap, moreel verval, geestelijke aftakeling en het optreden van alcoholpsychosen zijn kenmerkend voor deze fase. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 16 • Wat is alcohol • Dronkenschap en verslaving • Gevolgen van alcohol • Alcohol en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 17 Alcoholverslaving en de gevolgen • De risico’s van alcoholverslaving kunnen enorm zijn. • Zo zijn er sociale, psychische en lichamelijke gevolgen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 18 Sociale gevolgen Gevolgen voor het gezin: ✓ Er is minder belangstelling voor de omgeving. ✓ Je hebt angst voor je familieleden en weinig tot geen aandacht voor je familie. ✓ Op den duur zal je ook geldgebrek hebben, omdat al het geld opgaat aan de verslaving. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 19 Sociale gevolgen Gevolgen voor de woonomgeving ✓ Naarmate de verslaving vordert, zullen mensen in de omgeving hinder gaan ondervinden. ✓ Dit kan op verschillende manieren tot uiting komen, van geluidsoverlast tot verwaarlozing van een tuin. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 20 Sociale gevolgen Gevolgen voor de werksituatie ✓ Het grootste probleem voor de werksituatie is het plichtsverzuim. ✓ De alcohol neemt de eerste plaats in in je leven. ✓ Je wordt slordig in het nakomen van afspraken. ✓ Ook wordt het moeilijker je concentratie vast te houden. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 21 Psychische gevolgen ✓ Het psychische gevolg van alcohol verschilt per persoon: de een raakt in een uitbundige en de ander juist in een depressieve stemming. ✓ In de uitbundige stemming zal iemand luidruchtig en slagvaardig over komen. ✓ In de depressieve stemming zal iemand eerder heel stil en teruggetrokken worden. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 22 Psychische gevolgen ✓ Er treedt een lichte stoornis op in oordeel en kritiek: - Je durft meer - Je verlegenheid verdwijnt. ✓ Daarnaast ben je snel te ontroeren en zal je jezelf steeds blijven verontschuldigen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 23 Lichamelijke gevolgen Kater ✓ Alcohol heeft een vocht afdrijvend effect. ✓ Het zet de nieren aan tot verhoogde activiteit. ✓ Doordat er teveel vocht wordt afgevoerd, ontstaat hoofdpijn. ✓ Een kater is te voorkomen door minder alcohol te drinken en meer frisdrank of water tussendoor te nemen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 24 Alcoholvergiftiging ✓ De lever is het belangrijkste orgaan dat alcohol verwerkt (98% en 2 via ademhaling). ✓ De lever is dus ook het eerste orgaan dat schade oploopt bij teveel drinken. ✓ De lever kan ongeveer ¾ glas alcoholhoudende drank per uur verwerken. ✓ Alcoholvergiftiging kun je indelen in 4 fasen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 25 Alcoholvergiftiging Fase 1 van alcoholvergiftiging ✓ Alcohol is een verdovend middel (al na 2 glazen) ✓ Alcohol is opwekkend ✓ Je voelt je ontspannen ✓ Je voelt je zorgeloos (alcohol verdoofd bij teveel drinken het hersendeel waar de remmingen zitten) 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 26 Alcoholvergiftiging Fase 2 van alcoholvergiftiging ✓ Reactievermogen loopt achteruit ✓ Je hoort en ziet minder ✓ Je zelfvertrouwen neemt toe ✓ Je wordt roekelozer 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 27 Alcoholvergiftiging Fase 3 van alcoholvergiftiging ✓ Je verliest controle op bewegingen ✓ Je voelt geen pijn (verdoving pijnzenuwen) 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 28 Alcoholvergiftiging Fase 4 van alcoholvergiftiging ✓ Hersendelen voor hart en longen worden verdoofd ✓ Hart- en ademstilstand ✓ Delirium 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 29 Syndroom van Korsakov • Korsakov: “Het onvermogen om nieuwe gebeurtenissen op te nemen” 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 30 Syndroom van Korsakov ✓ Het syndroom van Korsakov is een aandoening waarbij een gedeelte van de hersenen worden aangetast. ✓ Hierdoor ontstaat geheugenverlies. ✓ Het slachtoffer verliest vooral het vermogen om iets nieuws te leren, terwijl vaak ook het begrip van tijd gestoord raakt. ✓ Het gedrag van de patiënt verandert, deze kan niet meer voor zichzelf zorgen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 31 Syndroom van Korsakov ✓ De oorzaak van de aandoening is langdurig alcoholmisbruik, vaak in combinatie met slechte eetgewoonten. ✓ Hierdoor kunnen naast het Korsakov syndroom ook nog andere afwijkingen ontstaan aan organen zoals het ▪ hart, ▪ de lever, ▪ de alvleesklier of aan het ▪ zenuwstelsel met als gevolg stoornissen in spraak, beweging, gevoel en gezichtsvermogen. (bron: Korsakov kenniscentrum) 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 32 Levercirrose ✓ Bij levercirrose is de lever chronisch overbelast en ontstoken. ✓ De ontstoken cellen sterven af en worden vervangen door bindweefsel. ✓ Door het afsterven van deze cellen zullen de functies van de lever door steeds minder cellen vervuld moeten worden. ✓ De lever wordt daardoor groter. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 33 Levercirrose ✓ Als de levercellen afsterven, wordt het steeds moeilijker voor het bloed om door de lever te stromen. ✓ Daardoor stroomt het bloed niet meer door de lever, maar moeten omweg maken. ✓ Omdat de lever niet meer in staat is om afbraakproducten op de juiste manier af te voeren wordt deconcentratie van deze stoffen in het bloed steeds hoger. 25-5-2019 (bron: Korsakov kenniscentrum) [email protected] www.isvo.nl 34 • Wat is alcohol • Dronkenschap en verslaving • Gevolgen van alcohol • Alcohol en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 35 Alcoholvergiftiging Wat stel je vast bij alcoholvergiftiging? • Er heeft alcoholconsumptie plaatsgevonden • Gedragsverandering: vrolijk of juist triest en/of ongepast gedrag • Slechte coördinatie • Slecht zicht, duizeligheid, slaperigheid, mogelijk bewustzijnsverlies • Gevoel van warmte, misselijkheid en brake • Bij een overdosis: mogelijk circulatie(- en ademhalings) stilstand, soms met de dood ten gevolg 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 36 Alcoholvergiftiging Wat doe je bij alcoholvergiftiging? • Direct 112 (laten) bellen bij bewusteloos slachtoffer • Probeer er achter te komen of er sprake is van een ander probleem met vergelijkbare symptomen, zoals diabetes. Vraag dit bijv. aan bekenden van het slachtoffer • Vermijd afkoeling: bescherm het slachtoffer met een (isolatie)deken • Laat een dronken slachtoffer zijn roes uitslapen, maar controleer hem regelmatig 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 37 Alcoholvergiftiging Wat doe je bij alcoholvergiftiging? • • • 25-5-2019 Leg een slapend of bewusteloos slachtoffer bij voorkeur op de linkerzijde, omdat er een kans is op braken Geef geen koffie, want dat versterkt het effect van de alcohol Waarschuw de politie als een dronken persoon zich in het verkeer wil begeven www.isvo.nl [email protected] 38 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 39 Drugs • Soorten drugs • Gevolgen van drugs • Drugs en eerste hulp 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 40 Wat zijn drugs? • 25-5-2019 Drugs zijn een verzamelnaam voor natuurlijke of chemische producten die de hersenen prikkelen en diverse lichamelijke en geestelijke effecten geven. www.isvo.nl [email protected] 41 Wat zijn drugs? De wet verbiedt het houden, voor handen hebben, handelen, vervaardigen en het in- en uitvoeren van drugs. Drugs worden voor de Opiumwet onderverdeeld in: • Lijst 1 van de Opiumwet (middelen met een onaanvaardbaar groot risico) Voorbeelden: Heroïne, cocaïne, amfetamine, LSD en XTC • Lijst II van de Opiumwet (middelen die gedoogd worden) Voorbeelden: Hennepproducten, slaap- en kalmeringsmiddelen 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 42 Wat zijn drugs? Er zijn 4 categorieën waarin de drugs kunnen worden verdeeld. ✓ Verdovende middelen ✓ Stimulerende middelen ✓ Waarnemingsveranderende middelen ✓ Middelen met gemengde effecten 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 43 Verdovende middelen • Deze drugs werken verdovend, maar bij een lage dosis kunnen deze ook oppeppend werken. • Je gebruikt deze drugs om in een roes te komen, een gevoel van gelukzaligheid te krijgen en makkelijker contact te leggen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 44 Verdovende middelen • Heroïne • Canabis 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 45 Heroïne • Heroïne is een opiaat (verdovend en pijnstillend middel), dat van oorsprong afkomstig is van de papaverplant. Als je in de onrijpe zaad bol van de papaverplant een snede maakt, loopt er een melkachtige substantie uit. • Bij drogen ontstaat een donkerbruine zwarte substantie, de ruwe opium. Dit kan puur gerookt worden, tilt ruwe opium kan morfine geïsoleerd worden. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 46 Heroïne • • 25-5-2019 Morfine mag voor medische doeleinden als zware pijnstiller gebruikt worden. Door de morfine chemisch te bewerken, ontstaat uiteindelijk de heroïne. www.isvo.nl [email protected] 47 Heroïne • 25-5-2019 Heroïne kan je chinezen, basen of spuiten. www.isvo.nl [email protected] 48 Heroïne • • 25-5-2019 Bij chinezen leg je de heroïne op een stukje aluminiumfolie en dan verhit je het. De dampen inhaleer je via een kokertje. www.isvo.nl [email protected] 49 Heroïne • • 25-5-2019 Basen doe je door middel van een zogenaamd “base-pijpje”. Deze kun je zo kopen, maar worden ook wel zelf gemaakt. De heroïne wordt op het pijpje gelegd en wordt verhit met een aansteker. De dampen slaan naar benden in het pijpje en worden geïnhaleerd. www.isvo.nl [email protected] 50 Heroïne • 25-5-2019 Bij spuiten leg je de heroïne op een lepel en vermeng je het met water en citroensap of ascorbinezuur. Vervolgens verhit je het mengsel en trek je de opgeloste heroïne in een injectiespuit en spuit je het direct In een ader. www.isvo.nl [email protected] 51 Heroïne • • 25-5-2019 Bij spuiten en chinezen heeft de heroïne direct effect. Het werkt ongeveer 4 tot 6 uur. www.isvo.nl [email protected] 52 Heroïne Effecten: • Heroïne heeft een sterk verdovend en pijnstillend effect. • Het geeft je een warm, gelukzalig gevoel van tevredenheid en veiligheid. • Gevoelens van pijn, verdriet, angst, kou en honger verdwijnen. • Je raakt in een dommelende, dromerige toestand. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 53 Heroïne Effecten: • Het lijkt dan alsof je in slaap valt en weer wakker wordt, je knikkebolt. • Je hartslag en ademhaling gaan langzamer en je lichaamstemperatuur gaat iets omlaag • Je pupillen worden zo klein als speldenknoppen. je krijgt moeite met de ontlasting en je seksuele behoeften worden minder. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 54 Heroïne Eerste Hulp: • • • • • 25-5-2019 EIGEN VEILIGHEID, Let op spuitmateriaal! Blijf kalm, stel slachtoffer gerust Vitale functies beoordelen en veiligstellen Rustige omgeving Hulp bij bewusteloosheid: ✓ Ademweg vrijhouden middels hoofdkantelkinlift methode ✓ Deskundige hulp alarmeren ✓ Wakker houden ✓ Bewaken www.isvo.nl [email protected] 55 Cannabis 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 56 Cannabis • • 25-5-2019 Hasj en weed marihuana zijn afkomstig van de hennepplant, de Cannabis Sativa. De werkzame stof zit het meeste in de vrouwelijke bloemtoppen van de hennepplant. www.isvo.nl [email protected] 57 Cannabis • • • 25-5-2019 De bloemtoppen worden gedroogd en verkruimeld. Dit is de marihuana. Het ziet eruit als thee en varieert in kleur van grijsgroen tot groenbruin. www.isvo.nl [email protected] 58 Cannabis • • 25-5-2019 Hasj wordt verkregen door de hars van de bloemtoppen samen te persen tot plakken of blokjes. De kleur van hasj loopt uiteen van lichtbruin tot zwart. www.isvo.nl [email protected] 59 Cannabis 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 60 Cannabis • De werkzame stof in hasj en weed is THC (Tetra Hydro Cannabinol) LET OP: • THC versterkt de effecten van alcohol 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 61 Cannabis Effecten: • Hasj ontspant en maakt zorgeloos. • Je waarneming verandert iets waardoor kleuren intenser kunnen worden en muziek mooier kan lijken. • Je gevoel voor tijd en ruimte verandert. • Je fantasie wordt geprikkeld. • Concentreren op dingen, die niet meteen je interesse hebben, gaat moeilijker. • Dat geldt ook voor logisch nadenken. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 62 Cannabis Effecten: • Dingen die net gebeurd zijn, vergeet je soms. • Je eetlust neemt toe, vooral voor zoetigheid. • • • 25-5-2019 THC werkt verslappend op je spieren. Hierdoor voelen je ledematen zwaar aan. Andere verschijnselen zijn: ✓ een droge mond ✓ rode ogen ✓ versnelde hartslag. www.isvo.nl [email protected] 63 Cannabis Gebruik: • Hasj en weed worden meestal gerookt. • Het wordt vermengd met tabak en gerold tot een stickie (joint). 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 64 Cannabis Gebruik: • Soms wordt het puur gerookt, b.v. in een chillum of in een waterpijp. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 65 Cannabis Gebruik: • Het heeft een zoetige geur. • Bij roken werkt het na enkele minuten en na twee tot vier uur vermindert het effect weer. • Hasj en weed worden ook verwerkt in voedsel, b.v. Space Cake. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 66 Cannabis Gebruik: • Bij eten laten de effecten veel langer op zich wachten, omdat de stoffen opgenomen moeten worden door het lichaam. • Het kan dan wel een uur duren voordat het begint te werken, met het risico dat eren tweede dosis genomen wordt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 67 Cannabis Eerste Hulp: • • • • • Blijf kalm Stel slachtoffer gerust Vitale functies beoordelen en veilig stellen Rustige omgeving Zoetigheid TIP: Geef iemand die Cannabis gebruikt heeft zoetigheid zals AA-drink, chocola, Dextro etc. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 68 Verdovende middelen • Heroïne • Canabis 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 69 Stimulerende middelen • Cocaïne • Speed / amfetamine 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 70 Stimulerende middelen • • • • 25-5-2019 Dit zijn energieopwekkende middelen Worden niet alleen in de partyscene gebruikt om het feesten lang vol te houden Worden ook regelmatig in het bedrijfsleven gebruikt Worden gebruikt om dagen achter elkaar door te presteren www.isvo.nl [email protected] 71 Cocaïne 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 72 Cocaïne • • • Cocaïne is een wit kristalachtig poeder. Het wordt via een chemisch proces uit de bladeren van de cocaplant bereid. Het kauwen op cocabladeren is bij de indianen al eeuwenlang bekend. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 73 Cocaïne • • • Het geeft energie en verdrijft de honger. De meest voorkomende manier van coke gebruik is snuiven. De cocaïnepoeder wordt dan in een ‘lijntje’ gelegd en via een kokertje, of direct in de neus, opgesnoven. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 74 Cocaïne • • • • 25-5-2019 Soms wordt de cocaïne met tabak gemengd en gerookt. Dat geeft een kort en heftig effect, ondanks het feit dat veel cocaïne door verbranding verloren gaat. Riskant is het spuiten van cocaïne. Bij spuiten wordt de cocaïne opgelost in water en direct in een ader gespoten. www.isvo.nl [email protected] 75 Cocaïne Effecten: • Cocaïne maakt opgewekt en geeft een (kort) geluksgevoel. • Je hebt het idee te bruisen van energie. • Je wordt zeer spraakzaam, hebt veel zelf • vertrouwen en je meent sneller en helderder te kunnen denken. • De stemmingsverbetering is van korte duur. • Het prettige gevoel verdwijnt en kan omslaan in uitputting en een somber gevoel wat tot gevolg heeft dat gebruikers meerdere dosissen na elkaar nemen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 76 Cocaïne Effecten: • Cocaïne versnelt de hartslag en de ademhaling en verhoogt de bloed druk. • Bloedvaten vernauwen zich en pupillen worden groter. • Het uithoudingsvermogen wordt vergroot en hongergevoel en vermoeidheid verdwijnen. • Als cocaïne gesnoven wordt, begint het al na enige minuten te werken. • De effecten houden ongeveer een half uur aan. • Bij spuiten werkt de coke vrijwel onmiddellijk en duren de effecten ongeveer 10 minuten. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 77 Cocaïne Eerste Hulp: • • • • Blijf kalm, stel slachtoffer gerust (een arm om de schouder of een hand vasthouden kan helpen) Vitale functies beoordelen en veilig stellen Rustige omgeving Symptoom bestrijden ✓ Basishulpverlening oververhitting (hyperthermie) • Hulp bij bewusteloosheid; ✓Ademweg vrijhouden middels hoofdkantel-kinlift methode ✓Deskundige hulp alarmeren 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 78 Speed / Amfetamine 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 79 Speed / Amfetamine • • • • • Speed of amfetaminen zijn chemisch gefabriceerde stimulerende middelen. Verwante stoffen zitten ook in planten als b.v. khat, betel en ephecka. De werking lijkt op die van cocaïne, maar houdt veel langer aan. Amfetamine is verkrijgbaar als pil of in poeder vorm. Het wordt meestal geslikt, maar het kan ook gesnoven of gespoten worden. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 80 Speed / Amfetamine • • • Speed is vaak vermengd met andere stoffen, zodat de gebruiker eigenlijk niet weet wat hij slikt. In het verleden zijn amfetaminen wel in de geneeskunde gebruikt, b.v. tegen depressies en als eetlustremmer. Hardnekkige verslavingen waren het gevolg. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 81 Speed / Amfetamine Effecten: • • • • • Van speed word je vrolijk, actief, alert en zelfverzekerd. Het praten gaat makkelijker en vlotter. Je uithoudingsvermogen neemt toe en honger- en vermoeidheidsgevoelens verdwijnen. Lichamelijke en geestelijke prestaties lijken beter te kunnen worden verricht. Hartslag en bloeddruk gaan omhoog en de lichaamstemperatuur stijgt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 82 Speed / Amfetamine Effecten: • • • • • Je pupillen worden groter en de spieren spannen zich, wat zich uit in stijve kaken, trekkingen van het gezicht en knarsetanden. Bij slikken duurt het ongeveer 15 a 20 minuten voordat het begint te werken. Bij snuiven werkt het na enkele minuten. Bij spuiten vrijwel onmiddellijk. Na ongeveer 4 tot 8 uur is de speed uitgewerkt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 83 Speed / Amfetamine Eerste Hulp: • Blijf kalm, stel slachtoffer gerust (een arm om de schouder of een hand vasthouden kan helpen) • Vitale functies beoordelen en veilig stellen • Rustige omgeving • ✓ ✓ ✓ Bij angst, zoek een rustige plek Stel het slachtoffer gerust Arm om de schouder/hand vasthouden ✓ Tip: is slo bij en heeft last van stijve kaken, geen dan kauwgum 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 84 Speed / Amfetamine Eerste Hulp: • Bij oververhitting, ✓ Symptoom bestrijden ✓ Basishulpverlening oververhitting (Hyperthermie) • Bij bewusteloosheid, ✓ Hoofdkantel- kinlift methode (chin lift en head tilt) of stabiele zijligging ✓ Deskundige hulp alarmeren • Bij hartproblemen, hevige angst of psychische verwardheid ✓ Deskundige hulp alarmeren 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 85 Stimulerende middelen • Cocaïne • Speed / amfetamine 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 86 Waarnemingsveranderende middelen • LSD • Paddo’s 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 87 Waarnemingsveranderende middelen • Deze drugs worden meestal ingenomen puur voor de trip. Ze veranderen tijdelijk het bewustzijn. • Tijd, ruimte, kleuren en geluid beleef je anders na gebruik van deze middelen. • Gebruik kan leiden tot b.v. beeld visuele hallucinaties. • D.w.z. dat de gebruiker dingen denkt te zien die er in werkelijkheid niet zijn. [email protected] 25-5-2019 www.isvo.nl 88 Waarnemingsveranderende middelen LSD • • • • LSD is een stof die is afgeleid van lysergeenzuur. Het product van een natuurlijke schimmelsoort. LSD wordt meestal als papertrip gegeten. Dit is een klein stukje (eetbaar) papier waarop wat vloeibare LSD is gedruppeld. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 89 Waarnemingsveranderende middelen LSD • • • • • LSD wordt ook wel verkocht in de vorm van felgekleurde, kleine tabletjes. LSD werkt al bij uiterst kleine hoeveelheden van duizendste milligrammen. Na een half uur tot een uur begint de LSD te werken. De sterkste pieken vinden plaats 2 tot 6uur na inname. Na 12 tot 24 uur is de LSD uitgewerkt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 90 Waarnemingsveranderende middelen Effecten LSD: • • • • LSD is een sterk hallucinerend middel. Je ziet, hoort of voelt dingen anders dan ze in werkelijkheid zijn. Voorwerpen bewegen, vervormen of veranderen van kleur: een asfaltweg gaat bijvoorbeeld ademen. Zintuiglijke waarnemingen lopen soms in elkaar over. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 91 Waarnemingsveranderende middelen 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 92 Waarnemingsveranderende middelen Effecten LSD: • • • • • • Muziek zie je, een foto hoor je, en kleuren ruik je. De tijd wordt anders beleefd. Gebruikers hebben soms het idee dat de tijd stilstaat. Ook voel je jezelf soms onwerkelijk of onecht. Het lijkt op hallucineren. Het zijn echter geen echte hallucinaties, omdat je over het algemeen weet dat hetgeen je ziet of hoort niet met de werkelijkheid overeenkomt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 93 Waarneming veranderende middelen 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 94 Waarnemingsveranderende middelen Eerste hulp (LSD): • • • • • Blijf kalm, stel slachtoffer gerust (een arm om de schouder of een hand vasthouden kan helpen) Vitale functies beoordelen en veilig stellen Rustige omgeving Ontken niet de nare gevoelens, maar zeg dat het overgaat Probeer het slachtoffer aan iets leuks te laten denken TIP: Als de hevige onrust aanhoudt het slachtoffer, agressief wordt of gevaarlijke dingen gaat doen, zorg dan voor deskundige hulp. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 95 Paddo’s • • • • • • Psychedelische paddenstoelen zijn paddenstoelen die psilocybine en psilocine bevatten. Dit zijn stoffen die tripeffecten geven, hallucinaties waarbij je de werkelijkheid anders beleeft. Er zijn verschillende soorten die er allemaal anders uitzien. Ze zijn soms moeilijk te onder schelden van giftige soortgenoten. De paddenstoelen worden vers of gedroogd verkocht, je eet ze rauw, je kunt ze verwerken in gerechten of er thee van trekken. Ongeveer 30 tot 60 minuten na de inname begint de werking en na 4 tot 6 uur zijn de paddenstoelen uitgewerkt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 96 Paddo’s 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 97 Paddo’s Effecten paddo‘s: • • • • • Paddenstoelen versterken de stemming waarin je verkeert. Voel je je slecht, dan kun je gespannen of angstig worden: voel je je goed, dan krijg je een ontspannen, vrolijk gevoel. Er treden visuele verstoringen op. Je beleeft kleuren intenser. Soms lijkt het net alsof voorwerpen licht uitstralen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 98 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 99 Paddo’s Effecten paddo‘s: • • • • • Muziek hoor je beter, voorwerpen veranderen van vorm. Een golvende zee verandert bijvoorbeeld in over elkaar schuivende ijzeren platen. Tijd en ruimte beleef je anders. De tijd kan bij voorbeeld heel langzaam gaan. De ruimte waarin je bent, kan enorme afmetingen aannemen of juist in een kleine cel veranderen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 100 Paddo’s Effecten paddo‘s: EXTRA: ✓ Soms komen gevoelens of gedachten naar boven die iemand niet van zichzelf kent. ✓ Die gevoelens kunnen angstig maken, maar ze kunnen ook het inzicht in personen vergroten. ✓Lichaamstemperatuur, hartslag en bloeddruk gaan iets omhoog en soms wordt iemand draaierig en misselijk. ✓ Bewegingen zijn door slappe ledematen moeilijk te coördineren. Dit wordt ook wel een Bad Trip genoemd 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 101 Paddo’s Eerste Hulp paddo‘s: ❑Blijf kalm, stel slachtoffer gerust (een arm om de schouder of een hand vasthouden kan helpen) ❑Vitale functies beoordelen en veilig stellen ❑Rustige omgeving ❑Ontken niet dat het slachtoffer zich naar voelt, maar zeg dat het overgaat ❑Probeer het slachtoffer aan iets leuks te laten denken. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 102 Paddo’s Eerste Hulp paddo‘s: ❑ Als de hevige onrust aanhoudt, hij agressief wordt of gevaarlijke dingen gaat doen, zorg dan voor deskundige hulp. ❑ Waarschuw de EHBO of bel 112. ❑ Je kunt zonder justitiële gevolgen voor de gebruiker hulp halen, want het gebruiken van paddo's is niet verboden. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 103 Waarnemingsveranderende middelen • LSD • Paddo’s 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 104 Middelen met gemengde effecten • GHB • XTC – MDMA • Smart drugs • Eco drugs 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 105 Middelen met gemengde effecten Sommige drugs hebben meerdere effecten: • • 25-5-2019 Waarnemingsveranderend en stimulerend, stimulerend en verdovend en verdovend en waarnemingsveranderend. www.isvo.nl [email protected] 106 Middelen met gemengde effecten GHB GHB (Gamma-hydroxy-butyraat) is een stof die van nature in het menselijk lichaam aanwezig is. De stof komt in hoge concentraties voor in bepaalde hersengedeelten, nieren, hart, skeletspieren en in sommige vetweefsels. GHB werd ooit gebruikt als narcosemiddel bij operaties en als middel tegen slapeloosheid. Vanwege de bijwerkingen wordt het nu niet meer gebruikt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 107 Middelen met gemengde effecten GHB GHB valt in Nederland onder de Wet op de Geneesmiddelen Voorziening. Het mag alleen door artsen voorgeschreven worden. GHB wordt illegaal verkocht als poeder of als een helder, zoutsmakend drankje. GHB zit in kleine flesjes, vaak gecamoufleerd door een ander etiket. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 108 Middelen met gemengde effecten GHB Zo is niet te zien dat daar GHB in zit. Aangezien GHB illegaal geproduceerd wordt, kun je nooit zeker zijn hoeveel GHB er in en flesje zit. GHB is geen liquid XTC. GHB heeft niets met XTC te maken, ook al wordt het wel als zodanig verkocht. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 109 Middelen met gemengde effecten 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] GHB 110 Middelen met gemengde effecten GHB Effecten GHB: • • • • • 25-5-2019 GHB begint na 15-30 minuten te werken en werkt ongeveer 3 uur. Het effect dat GHB heeft, kan per persoon sterk verschillen. De dosis komt uiterst nauw en is afhankelijk van het lichaamsgewicht van de gebruiker en zijn/haar gevoeligheid. Het kan al snel teveel zijn. Een dosis bij volwassenen ligt meestal tussen de 0.5 en 1.5 gram. www.isvo.nl [email protected] 111 Middelen met gemengde effecten GHB Effecten GHB: • • • • • • 25-5-2019 GHB heeft een verdovende werking op het centrale zenuwstelsel. Bij 0.5 tot 1.5 gram raak je in een alcoholachtige roes. Je wordt vrolijk, kalm en ontspannen. Angsten en remmingen verdwijnen, je wordt praterig en raakt opgewonden. Er zijn soms ook onaangename effecten. Gebruikers noemen: duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, een slap gevoel in de spieren. kan krijgen www.isvo.nl [email protected] 112 Middelen met gemengde effecten GHB Effecten GHB: • • • 25-5-2019 Zich suf voelen, geheugenverlies en overvallen worden door een onbedwingbare slaap. Bij 2 gram kan een zeer diepe slaap optreden. waaruit de gebruiker gedurende enkele uren moeilijk te wekken is. Bij meer dan 2 gram kan een overdosis optreden, waarbij de gebruiker bewusteloos raakt en ernstige ademhalingsproblemen kan krijgen. www.isvo.nl [email protected] 113 Middelen met gemengde effecten GHB Eerste Hulp GHB: • • • • • • • 25-5-2019 Blijf kalm, stel slachtoffer gerust Vitale functies beoordelen en veilig stellen Rustige omgeving Niet laten slapen Bewaken Evt. met sterke (pijn)prikkels weer bij brengen Bij bewusteloosheid direct deskundige hulp alarmeren! www.isvo.nl [email protected] 114 Middelen met gemengde effecten XTC XTC / MDMA 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 115 Middelen met gemengde effecten XTC XTC / MDMA XTC is een andere schrijfwijze voor het Engelse woord ecstasy , dat extase of verrukking betekent. • Ecstasy of xtc is de straatnaam voor pillen of poeders die onder meer de stof MDMA bevatten. • De chemische naam van XTC is MDMA (Methyteen Dioxide Methyt Amfetamine) 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 116 Middelen met gemengde effecten XTC XTC / MDMA • • XTC is een drug die vooral in het weekend en op feesten (b.v. houseparty’s) gebruikt wordt. Het is een product dat in een illegaal laboratorium wordt gemaakt, ook wel XTC-lab genoemd. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 117 Middelen met gemengde effecten XTC XTC / MDMA • • • • • • XTC heeft, naast een oppeppend of speedeffect, ook een bewustzijns veranderend effect. XTC behoort vanwege deze dubbele werking tot de groep van de psychedelische amfetaminen. Behalve MDMA zijn er vele andere psychedelische amfetaminen, zoals MDEA of MDA. Al deze middelen worden als XTC verkocht. Hun werking verschilt echter. Zo lijkt MDEA meer op speed, terwijl MDA ook nog tripeffecten geeft. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 118 Middelen met gemengde effecten XTC XTC / MDMA • • • • XTC en de overige psychedelische amfetaminen komen als pillen op de markt. De vorm, kleur of het logo van een pil zegt niets over wat erin zit. Logo is vaak het handelsteken van de maker. Je weet eigenlijk nooit zeker wat je slikt, tenzij je het laat testen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 119 Middelen met gemengde effecten XTC Effecten XTC / MDMA: • • • • • Het bewustzijnsveranderende effect zorgt voor een ontspannen, zweverig gevoel met veel behoefte aan contact, praten en intimiteit. De waarneming wordt intenser en muziek hoor je anders. Je lichaam tintelt en je krijgt een gelukzalig gevoel. Het oppeppende effect maakt de gebruiker energiek, helder en alert. Je hebt meer uithoudingsvermogen bij bewegen en dansen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 120 Middelen met gemengde effecten XTC Effecten XTC / MDMA: • • • • • XTC verhoogt de lichaamstemperatuur. Hartslag en bloeddruk nemen toe en de pupillen worden groter. Soms krijg je een stijf gevoel in de kaken en een droge keel. Na het slikken van XTC duurt het ongeveer 20 tot 60 minuten, voordat het begint te werken. Na 4 tot 6 uur is de XTC uitgewerkt. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 121 Middelen met gemengde effecten XTC Eerste Hulp XTC / MDMA: • • • • • Blijf kalm, stel slachtoffer gerust Vitale functies beoordelen en veilig stellen Rustige omgeving Symptoom bestrijden Basishulpverlening oververhitting. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 122 Middelen met gemengde effecten XTC Eerste Hulp XTC / MDMA: • • • Symptoom bestrijden (indien de tijd van inname niet meer is dan 15 minuten) Basishulpverlening vergiftiging vaste stof Drinken TIP: Geef een slachtoffer die XTC gebruikt heeft veel VITAMINE C. Dit zit voornamelijk in sinaasappelsap, citroensap etc. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 123 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 124 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Met smartproducts wordt per groep producten bedoeld waarvan sommige producten de naam drugs verdienen, terwijl andere producten meer bij de kruiden of voedingsmiddelen horen. In feite gaat het hier om drie soorten producten: • Smartdrugs • Smartproducts • Ecodrug 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 125 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Smartdrugs • Dit zijn medicijnen die worden voorgeschreven bij ziekten als Alzheimer, Parkinson, ADHD en Korsakov. • In feite mogen deze alleen door een arts worden voorgeschreven, wat in veel landen ook het geval is. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 126 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Effecten Smartdrugs: • Smartdrugs worden door sommige mensen gebruikt om helderder te denken, de concentratie te verhogen of veroudering tegen te gaan. • Of deze middelen ook bij gezonde mensen deze werking hebben, is voorlopig onbewezen. • De stimulerende smartdrugs kunnen leiden tot een verhoogde hartslag, hoofdpijn en een gespannen, zenuwachtig, onrustig gevoel. • Ook kunnen slaapproblemen optreden. • Overmatig en chronisch gebruik van efedra kan schadelijk zijn. • Het kan onder andere leiden tot en verhoogde bloeddruk. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 127 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Smartproducts: • Het gaat hierbij om producten met een stimulerende werking die samengesteld zijn uit meerdere (meestal oppeppende) stoffen. • De sterkere producten bevatten vaak efedra of efedrine, de lichtere vaak guarana of cafeïne. • Deze lichtere stoffen zitten soms ook in allerlei energydrinks. • De producten komen onder allerlei spannende namen op de markt zoals: herbal XTC, cloud nine of spiet. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 128 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Effecten Smartproducts: • • De smartproducts geven meestal een oppeppend effect. Bij de licht stimulerende middelen is dit effect vergelijkbaar met het drinken van sterke koffie. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 129 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Eco-drugs • Dit zijn plantaardige stoffen met een psychoactieve werking. • De bekendste zijn de psychedelische paddenstoelen. • Daarnaast heb je nog sommige cactussen en kruiden zoals efedra, yohimbe of kava kava. • Bij Eco-drugs gaat het altijd om één product in tegenstelling tot smartproducts, die vaak samengesteld zijn uit meerdere producten. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 130 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Effecten Eco-drugs • Eco-drugs zoals paddenstoelen en cactussen veroorzaken tripeffecten. • Deze tripeffecten kunnen verkeerd uitpakken. • Je wordt dan zeer angstig: een bad trip. • Voor mensen met psychische problemen is dit ronduit gevaarlijk. • Kava kava is van en andere orde. • Het geeft een licht vrolijk, ontspannen gevoel. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 131 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Effecten Eco-drugs • Yohimbe zou een licht seksueel stimulerend middel zijn, het stimuleert de bloedstroom naar de geslachtsdelen, geeft een beetje energie en maakt in geringe mate opgewekt. • Yohimbe kan ook riskant zijn. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 132 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Effecten Eco-drugs • Het gebruik van Yohimbe gaat niet samen met voedings midden die veel aminen bevatten (zoals chocola, kaas, bananen wijn of koffie) • 12 uur voor en 12 uur na het eten van yohimbe mag je deze producten niet eten, omdat er dan vergiftigingsverschijnselen kunnen ontstaan, waaronder een sterk verhoogde bloeddruk. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 133 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Eerste Hulp bij Smart-drugs • Probeer iemand wakker te houden door hard in zijn schouderspier te knijpen of krachtig in zijn nagel te drukken. Bij bewusteloosheid: • ademweg vrijmaken • Stabiele zijligging ivm ademhaling en braken • bel 112! 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 134 Middelen met gemengde effecten Smartdrugs Eerste Hulp bij Smart-drugs Door verdovende stoffen of natte kleding kun je onderkoeld raken. Bij onderkoeling: Voelt iemand koud aan? Is de persoon aan het rillen en of is hij verward? ✓ Trek de natte kleding uit en pak hem warm in (dek vooral het hoofd goed af). ✓ Als de omgeving koud is, zorg dan voor een deken. ✓ Wanneer de situatie ernstig is of wanneer je twijfelt, bel 112! 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 135 Middelen met gemengde effecten • GHB • XTC – MDMA • Smart drugs • Eco drugs 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 136 Omgaan met slachtoffers van drank- en drugsongevallen 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 137 Omgaan met slachtoffers van drank- en drugsongevallen • • • Maar hoe benader je nou een persoon die een drank- of drugsongeval heeft gehad? Hiervoor is een model ontwikkeld, welke door veel hulpverlenende instanties wordt gebruikt: Het model C.I.P.S. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 138 Omgaan met slachtoffers van drank- en drugsongevallen Het model C.I.P.S. • Contact • Informatie • Probleem analyse/oplossing • Samenwerken 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 139 Het model C.I.P.S. Contact Contact leggen kan op onderstaande manieren: • Oogcontact • Zelfde hoogte als slachtoffer • Eventueel hand op schouder, aantikken, beetpakken (Nooit vanaf de rugzijde, altijd benaderen vanaf het aangezicht) • Inleven (ik kan het me goed voorstellen dat u zich zo voelt) • Probeer vertrouwen te winnen 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 140 Het model C.I.P.S. Contact Contact leggen kan op onderstaande manieren: • Doe geen uitspraken, tenzij eerder anders vermeldt (het komt wel goed..) • Wees niet belerend tegenover het slachtoffer (je weet toch dat drugs slecht zijn?) • Accepteer de situatie. Het is namelijk voor het slachtoffer al een hele opgave om hulp te komen vragen. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 141 Het model C.I.P.S. Informatie • • • • • Zorg dat je een beeld kunt vormen van de hulpvraag. Dit doe je door het stellen van open vragen. Herhaling van het antwoord in een vraagvorm, kan ook helpen om het slachtoffer te laten praten. Ook de omgeving kan informatie geven over wat er is gebeurd. Denk daarbij aan omstanders en eventueel de zogeheten stille getuigen’. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 142 Het model C.I.P.S. Informatie • • • Ook zijn je toegepaste sociale vaardigheden van groot belang. Blijf rustig en neem de tijd. Het slachtoffer is namelijk onder invloed en het zal langer duren voordat de informatie, die een slachtoffer krijgt, wordt verwerkt. TIP: 7 gouden W’s: Wie – Wat – Waar – Waarom – Welke wijze – Wanneer - Waarmee 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 143 Het model C.I.P.S. Probleem analyse/oplossing Om tot een goede hulpverlening te komen, is het belangrijk om de juiste conclusie te trekken uit de informatie. Dat kan d.m.v. de volgende vragen: • Wat is de hulpvraag? • Kan ik die hulp bieden? • Mag ik die hulp bieden? • Hoe ga ik die hulp bieden? 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 144 Het model C.I.P.S. Samenwerken Samenwerken is de laatste, maar zeker niet onbelangrijke stap binnen het model CIPS. • Zorg altijd dat je met z’n tweeën bent. • Ten eerste voor je eigen veiligheid, ten tweede vele handen maken licht werk. • Bespreek vooraf wie het gesprek gaat leiden en wie observeert. • Val je collega niet af in het gesprek, maar bespreek dat later. 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 145 Het model C.I.P.S. Samenwerken • • Mocht er tijdens de hulpverlening hulp moeten worden ingeroepen van professionele hulpdiensten, draag het dan over. Vertel je bevindingen en noteer de naam van de prof. hulpverleners voor een eventueel rapport dat je moet schrijven. EXTRA: Mocht je orders krijgen van de hulpdiensten, volg deze dan op. Tenzij... je veiligheid in gevaar komt! 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 146 Omgaan met slachtoffers van drank- en drugsongevallen Het model C.I.P.S. • Contact • Informatie • Probleem analyse/oplossing • Samenwerken 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 147 Bronnen: • “Het EHBO Drank en Drugs boek” www.koninklijke-ehbo.nl • www.trimbos.nl • http://www.drugsenuitgaan.nl • http://www.drugsinfoteam.nl 25-5-2019 www.isvo.nl [email protected] 148
