Shock bij anafylaxie - Lotuskring de Lotusbloem

02-11-2012
SHOCK BIJ ANAFYLAXIE
Overzicht
Petri H.J.M. Snel-Turlings, lotusdocent
André H. Waalderbos, lotusdocent
Gert H.M. Bouten, medisch adviseur

Oorzaken van shock

Wat is allergie?

Wat is anafylaxie?

Oorzaken anafylaxie

Verschijnselen anafylaxie

Grimeren shock bij anafylaxie

Acteren shock bij anafylaxie

Vragen?
1
Oorzaken van SHOCK
2
ALLERGIE (overgevoeligheid)
Shock is een syndroom, veroorzaakt door:

Bloed-, plasma- en/of vochtverlies: hypovolemische shock
Reactievermogen bij personen die vroeger met bacteriën

Verminderde pompfunctie van hart: cardiogene shock
of andere soortvreemde stoffen in aanraking zijn geweest,

Stagnatie van circulatie in kleine of grote bloedsomloop:
is veranderd in vergelijking met reactievermogen van personen
obstructieve shock
die géén contact met deze stoffen hebben gehad.

Vaatverwijding (septische shock, toxische shock,
(von Pirquet, 1906)
shock bij anafylaxie): distributieve shock
3
4
1
02-11-2012
IMMUNITEIT
ALLERGIE (overgevoeligheid)
Deze verandering in reactievermogen is specifiek;
Organisme reageert niet of slechts in geringe mate
ze heeft uitsluitend betrekking op één bepaalde
op besmetting met bacteriën of andere micro-organismen
soortvreemde stof (één antigeen).
of op toediening van soortvreemde stoffen,
en is dus partieel of geheel òngevoelig.
5
ALLERGIE
6
Indeling van Gell en Coombs (1963)
Gebaseerd op immunologisch mechanisme:
Duidt aan dat het organisme wèl reageert,

maar anders dan niet-immuun organisme;
Overgevoeligheid van het “immediate” type of
anafylactische reactie = type I
het is òvergevoelig.
7

Cytotoxische reactie = type II

Arthus reactie = type III

Overgevoeligheid van tuberculine of “delayed” type = type IV.
8
2
02-11-2012
Overgevoeligheid van “immediate”
type of anafylactische reactie (= type I)
Algemene anafylactische reactie
Vorming antistoffen:
Verschijnselen van shock en collaps, soms fataal;
Typisch voor deze reactie is dat er antistoffen
ook lokale verschijnselen.
met affiniteit voor cellen
(met name mestcellen en circulerende basofiele cellen)
Reactie kan optreden, indien antigeen terechtkomt in bloedbaan
worden gevormd.
bij gesensibiliseerde personen.
9
10
Lokale anafylactische reactie
(atopische reactie)
Lokale anafylactische reactie
(atopische reactie)
Verschijnselen lokale anafylactische reactie:
Verschijnselen lokale anafylactische reactie :
astma, hooikoorts, netelroos (urticaria), atopisch eczeem.

Insectensteek, dader onbekend

Vloeibaar wasmiddel sinds 5 weken
Reactie berust op lokale werking van antigeen
bij gesensibiliseerde personen.
Antigeen kan via bloedbaan worden verspreid of
contact tussen antigeen en organisme is gelokaliseerd.
11
12
3
02-11-2012
Lokale anafylactische reactie
(atopische reactie)
Wat is ANAFYLAXIE?
De meeste mensen kunnen actief worden gesensibiliseerd.
Snel verlopende,
potentieel levensbedreigende,
Kleine groep kan spontaan gesensibiliseerd worden (atopie).
zeer heftige systemische reactie,
Atopie is familiair en waarschijnlijk erfelijk.
die soms in enkele minuten al tot dood kan leiden.
Op atopie berustende reactie is van lokale aard, zelden algemeen.
13
ANAFYLAXIE
14
ANAFYLAXIE
Blootstelling aan stof:
Anafylaxie, indien verschijnselen

Waarvoor allergisch (allergeen)
van luchtwegen (benauwdheid, piepen of rochelen)

Waaraan eerder blootgesteld (gesensibiliseerd)
en/of
Soms geen eerdere blootstelling noodzakelijk (bijen- en wespengif)
van de bloedsomloop (shock, collaps of hypotensie)
aanwezig zijn.
15
16
4
02-11-2012
Oorzaken ANAFYLAXIE?
Verschijnselen ANAFYLAXIE
Komt voornamelijk voor als reactie op:
Altijd in meerdere organen, zoals:

Bepaalde voedingsmiddelen (pinda’s)

Medicijnen (penicilline)

‘Soortvreemde’ eiwitten

Röntgencontrastmiddelen

Insectengif (bijen, wespen)

Latex (rubber handschoenen, condooms)

Huid

Luchtwegen

Maag- darmstelsel

Bloedsomloop
17
18
Verschijnselen ANAFYLAXIE
Verschijnselen door
verwijding bloedvaten
Kunnen bestaan uit:

Snelle, oppervlakkige pols

Meestal urticaria (netelroos)

Bleke of roze bulten (galbulten) die jeuken (netelroos)

Shock (soms het enige verschijnsel)

Gezwollen gezicht, hals en keel

Angio-oedeem

Dikke tong

Acute benauwdheid (door spasmen van de luchtwegen of

Daling bewustzijn
oedeem van het strottenhoofd)

Shock (“rode shock”)
Maag- darmverschijnselen

Bewusteloosheid

19
20
5
02-11-2012
Verschijnselen door
vernauwing luchtwegen
Andere verschijnselen

Versnelde, oppervlakkige ademhaling

Metaalachtige smaak en prikkelend gevoel in mond

Pijn in keel

Tranende ogen

Hoest

Braken

Piepen

Krampen

Centrale cyanose (blauwe tong)

Diarree

Uiteindelijk schiet ademhaling tekort → stikken

Angst
21
Grimeren shock bij ANAFYLAXIE (1)

Alle zichtbare huid moet worden gegrimeerd

Huid bewerken met crème die snel in huid trekt

Op huid rode grime Grimas No 505 egaal aanbrengen

Grime afdeppen met zachte handdoek


22
Grimeren shock bij ANAFYLAXIE (2)

Deze uitwerken in grime No 505 (Let op dat grime No 504 niet
symmetrisch als een cirkel om open plek gaat werken)

Vaseline en glycerine aanbrengen op voorhoofd en bovenlip,
zoals gebruikelijk bij shock
“Open plekken” maken met nat doekje in rode grime

Tong “blauw” maken met bosbessensap (dikke tong)
Om “open plekken” grime van Grimas No 504 aanbrengen

Als alles goed is aangebracht, moet grime er vlekkerig uitzien,
dit is essentieel!
(Er ontstaat een donkere “rand” om open plekken)
23
24
6
02-11-2012
Grimeren shock bij ANAFYLAXIE (3)
Acteren shock bij ANAFYLAXIE (1)
Nota bene:
SO staat en is paniekerig
SO heeft jeuk over gehele lichaam
I.t.t. tot alle andere oorzaken van shock is bij
SO is erg angstig en bij vol bewustzijn
toxisch-infectieuze shock en shock bij anafylaxie
Ademfrequentie 24/min (normaal 12-16/min) i.v.m. shock en
(distributieve shock) de huid warm en rood door vaatverwijding.
benauwdheid
Gebruikt hulpademhalingsspieren (opgetrokken schouders)
Gevoel van dikke tong
25
Acteren shock bij ANAFYLAXIE (3)
Acteren shock bij ANAFYLAXIE (2)

Ademhaling is piepend bij uitademing (zoals bij astma-aanval)

Is hees en hoest

Heeft slikklachten

Is misselijk

Na verloop van tijd onrustiger i.v.m. toenemende
26

Plat liggen kan niet, omdat SO dan erg benauwd wordt

Na toedienen van juiste medicatie wordt ademhaling rustiger
en SO minder benauwd

Cave hyperventilatie en spreek van te voren een tijd af
shockverschijnselen
SO zegt dat hij/zij (voelt alsof hij/zij) dood gaat
27
28
7
02-11-2012
Vragen??
29
8