Geschokt - KNV EHBO Den Helder

Geschokt
Allereerst een kleine toelichting op
de volgende pagina over het
bewustzijn
bewustzijn
• Als het slachtoffer beweegt, spreekt en ademt is het
slachtoffer bij (verminderd) bewustzijn.
• Als het slachtoffer niet reageert maar wel ademt is het
slachtoffer bewusteloos
• Als het slachtoffer niet reageert en geen ademhaling
heeft is het slachtoffer…….
• Klinisch dood als er geen ademhaling en waarschijnlijk
geen circulatie meer is en daardoor de hersenen geen
zuurstof meer krijgen
• Biologisch dood als na verloop van minuten de
hersencellen gaan afsterven en onomkeerbaar
beschadigd worden
bewustzijn
• Bij bewustzijn, bewusteloos, erger…?? Klinisch
en biologisch dood, allemaal moeilijke materie
voor de leek en of eerste hulp verlener
• Bij de meldkamer wordt tegenwoordig een
simpele vraag gesteld:
• “is het slachtoffer wakker”, bijna iedereen,
leek of geen leek, jong en oud kan hierop
antwoord geven.
Het hart en de bloedsomloop
• Het hart is de pomp en de bloedvaten zorgen
ervoor dat het bloed, met daarin de zuurstof, via
de grote bloedsomloop naar alle cellen in het
menselijk worden vervoerd
• Via slagaders naar de cellen en via aders terug
naar het hart
• De kleine bloedsomloop zorgt dat zuurstofarm
bloed naar de longen wordt vervoerd en daar
vindt opname van zuurstof en afgifte van
koolzuurgas (afval) plaats
Slagaders, haarvaten en aders
• Slagaders zijn gespierde, elastische vaten die door de
pompkracht van het hart het bloed door het lichaam
verplaatsen (voelen van de polsslag)
• Haarvaten zijn de zeer fijne uitlopers van de slagaders
die alle cellen voorzien van zuurstof en de afvalstof
koolzuurgas opnemen en afvoeren
• Via de aders, slappe vaten met kleppen, wordt het
bloed teruggevoerd naar het hart. Vanuit de ledematen
door spierkracht (bewegingen skeletspieren) en vanaf
de romp door een zuigkracht van de boezems in het
hart die nadat het bloed naar de kamers hebben
gepompt het aderlijke bloed aanzuigen
hartstilstand
• Als door een ziekte of andere oorzaak
(electriciteitsschok) het hart stilvalt zal er geen
bloed meer worden rondgepompt. Er volgt
een acute dood
• Er is dan geen electrische aktiviteit in het hart
aanwezig
hartstilstand
• Als gevolg van de acute hart- en
circulatiestilstand gaat het slachtoffer vaak
gaspen (40% van alle gevallen)
• Gaspen is geen effectieve ademhaling
• Gaspen is een reactie van de hersenen die
veroorzaakt wordt door het acute
zuurstoftekort in de hersenstam, het is een
soort laatste ademhalingsreflex
Hartritmestoornis, kamerfibrilleren
• Als gevolg van een geleidingsstoornis in het hart
kunnen de kamers in plaats van samen te knijpen
(pompfunctie) gaan fladderen
• Dit noemen we kamerfladderen of fibrilleren
• Ook dan wordt het bloed niet rondgepompt en
krijgen de hersenen geen zuurstof het slachtoffer zal
levenloos neervallen
Hartritmestoornis, kamerfibrilleren
• Bij deze hartaandoening is het belangrijk dat
er binnen 6 minuten een AED is aangesloten
• Immers de kamers pompen het bloed niet
meer het lichaam in maar de goed werkende
boezems pompen hun bloed wel de kamers in
• Hierdoor kan het hart (de kamers) in 6
minuten tijd wel 2 x zo groot worden en is de
kans op beschadiging extreem groot.
AED
• een apparaat dat een stroomstoot toedient
aan slachtoffers met een circulatie stoornis
• alle AED’s hebben hetzelfde
bedieningsprincipe
zelfklevende defibrillatie-elektroden
analyseert het ritme van het slachtoffer en
beslist of een stroomstoot nodig is
nauwkeurigheid is bijna 100%
Hartritmestoornis en shock
• Door de hartritmestoornis wordt het bloed
niet of onvoldoende het lichaam ingepomt
• Hierdoor ontstaat een tekort aan bloed en dus
zuurstof in het lichaam waardoor shock zal
optreden
• Shock is een complicatie die kan optreden bij
aandoeningen en verwondingen
shock
• Door uitwendig bloedverlies
– Wonden, brandwonden
• Door inwendig bloedverlies
– Beschadigde organen, botbreuken
• Door een verkeerde bloedverdeling in het
lichaam
–
–
–
–
Hartinfarct, hartritmestoornissen
Allergische reactie
Ruggemerg- of hersenletsel
Bacteriele infectie (bloedvergiftiging
shock
• Bij een allergische reactie (wespensteek is
berucht) komt histamine vrij en veroorzaakt dat
de bloedvaten open (wijd) gaan staan
• Bij een bloedvergiftiging zorgen de bacterien in
de bloedbaan voor een prikkel dat de bloedvaten
open gaan staan
• Bij hersenletsel of een dwarslaesie (gebroken
nek- of rugwervel) zorgen zenuwprikkels ervoor
dat de bloedvaten niet meer kunnen
samenknijpen
Shock, wat gebeurt er?
• Bij een vermindering van de hoeveelheid
bloed zal een mechanisme in het lichaam
trachten het tekort aan zuurstof in weefsel
met een hoge zuurstofbehoefte te voorkomen
(compensatie); dit gaat dan wel ten koste van
de zuurstofvoorziening van weefsels met een
minder grote zuurstofbehoefte.
Shock, wat gebeurt er?
• Het compensatiemechanisme voorkomt
bloeddrukdaling door te zorgen voor
vaatvernauwing in de minder kwetsbare organen
van het lichaam. Zo vernauwen zich bloedvaten in
– Huid
– ledematen en
– maagdarmkanaal
waardoor de bloedcirculatie in deze organen
vermindert.
Shock, de verschijnselen
De huid wordt bleek-blauw en voelt koud en klam
Verminderde huidcirculatie en eenmalig zweten.
Adrenaline veroorzaakt onder meer het
samentrekken van de zweetklieren in de huid
waardoor het aldaar aanwezige zweet wordt
uitgescheiden. De doorbloeding van de huid is
verminderd daarom ziet de huid er bleek-blauw
uit. Dit verschijnsel is het eerst herkenbaar in het
gezicht en aan lichaamsuiteinden.
De ogen lijken diep in de oogkassen te liggen.
Shock, de verschijnselen
Elke graad van bewustzijn kan voorkomen,
van helder wakker, via onrustig, suf en slaperig tot
bewusteloosheid. Het lichaam zal proberen het nog
beschikbare bloed zo te verdelen dat de hersenen, het
hart en de longen zo lang mogelijk van bloed worden
voorzien, hetgeen ten koste gaat van de ledematen.
Het slachtoffer krijgt een slap, machteloos gevoel
doordat de spieren slecht worden doorbloed.
Misselijkheid – braken - dorst.
Omdat het spijsverteringskanaal minder wordt
doorbloed, functioneert het slecht, waardoor het
slachtoffer misselijk wordt en kan gaan braken.
Doordat de slijmvliezen uitdrogen (geen aanmaak van
speeksel) klaagt het slachtoffer over dorst.
Shock, eerste hulp
•
•
•
•
•
•
Gerust stellen
Comfortabele lichaamshouding
Controle ademhaling en bewustzijn
Waken voor afkoeling
Bloedingen stelpen, brandwonden koelen
Drinkbeleid (nat washandje tussen de lippen)