2004-08509-RMW Gemeentelijk Restauratie Uitvoeringsprogramma

NOTA voor burgemeester en wethouders
Onderwerp: Gemeentelijk Restauratie Uitvoeringsprogramma
Notanr.:
Datum:
Sector:
Portefeuillehouder:
2004.08509
31-03-2004
RMW/VHMZ
Fleskes
Agenda B&W
13-04-2004 & 16-04-2004
Besluit:
1. Het gemeentelijk restauratie uitvoeringsprogramma voor de jaren 2004 – 2009 volgens het Besluit
Rijkssubsidiering Restauratie Monumenten 1997 vast te stellen;
2. dit besluit openbaar te maken.
OPENBAARMAKING:
Dit besluit openbaar maken
COMMUNICATIE:
…
FINANCIELE ASPECTEN:
Financiële gevolgen voor de gemeente:
Nee
TOELICHTING/OVERWEGINGEN:
Inleiding
Het Besluit Rijkssubsidiering Restauratie Monumenten 1997 (BRRM) geeft aan, dat de Minister van OCW
jaarlijks een budget vaststelt voor de uitvoering van restauraties van rijksmonumenten .
De gemeente kan vervolgens jaarlijks een programma vaststellen onder de naam GRUP:
gemeentelijk restauratie uitvoeringprogramma. Zij is daartoe niet jaarlijks verplicht; de gemeente bepaald
aan de hand van de op stapel staande plannen of, en op welk moment, een nieuwe vaststelling van het
GRUP noodzakelijk is.
Aan de hand van het GRUP bepaalt de gemeente, wie van de eigenaren van rijksmonumenten recht heeft
op subsidie. De subsidies worden door het rijk verleend aan projecten die in het GRUP vermeldt staan; de
gemeentelijke overheid doet al het voorwerk:
het stellen van prioriteiten, de berekening van de subsidiabele kosten en overleg met de aanvrager, en de
begeleiding van de restauratie.
Vaststelling van het GRUP Deventer
Het laatste GRUP is door de gemeente Deventer vastgesteld in 2001. De afgelopen drie jaren is het GRUP
steeds aangepast aan de hand van door eigenaren ingediende plannen en begrotingen, de hoofdlijnen zijn
dezelfde. Het GRUP is een vaststelling van het huidige overzicht aan plannen.
Vaststelling van het GRUP op dit moment is ingegeven door drie motieven:
- een aantal plannen zijn opgeleverd en kunnen van het programma af;
- er is een nieuwe rijksregeling op komst, waarmee sinds 2002 wordt geëxperimenteerd;
- de coördinator van het team Monumenten en Archeologie verlaat de Gemeente Deventer en rondt zijn
werkzaamheden af.
Het GRUP geeft een overzicht voor de rijksbudgetten voor dit jaar en de komende vijf jaren. Deze budgetten
zijn opengesteld; ten laste van deze budgetten kunnen subsidieaanvragen gehonoreerd worden.
Elk jaar op 1 oktober wordt het budget van het zesde daaropvolgende jaar bekend gemaakt.
Zo wordt per 1 oktober 2004 het budget van 2010 bekend en opengesteld; op 1 oktober 2005 wordt het
budget 2011 opengesteld, en zo verder.
De budgetten laten een val zien vanaf budgetjaar 2008.
Vervolg
Notanr:
Error! Reference source not found.
Onderwerp:
Error! Reference source not found.
In 2002, het jaar waarin het budgetjaar 2008 werd opengesteld, kondigde de Rijksdienst aan dat met een
nieuwe regeling kon worden proefgedraaid. Deze financieringsregeling is bedoeld voor eigenaren van
woonhuizen en boerderijen.
Deze eigenaren kunnen via de Belastingdienst een laagrentende lening verkrijgen bij het Nationaal
Restauratie Fonds (wordt hieronder nader toegelicht). Zij hoeven vanaf dat moment geen gebruik meer te
maken van de subsidie van het GRUP.
Vanwege deze financiële splitsing zijn de rijksbudgetten vanaf 2008 naar beneden bijgesteld.
Het overzicht van het GRUP Deventer (zie bijlage)
De eerste kolom laat het aantal projecten zien, op volgorde gezet aan de hand van het jaar van realisatie (de
tweede kolom).
De derde kolom geeft aan welke budgetten in de afgelopen jaren zijn beschikt t.b.v. deze
restauratieprojecten.
De volgende kolommen geven de verdelingen aan van de beschikbare middelen per jaar, per
restauratieproject.
De totalen onder aan deze kolommen zijn de per jaar maximaal beschikbare budgetten.
De voorlaatste kolom laat zien, welke subsidiebudgetten nog nodig zijn voor komende restauraties.
In deze kolom zijn ook de ‘kanjers’ opgenomen, de grootschalige restauraties waarbij de subsidie op
minimaal € 500.000 uitkomt, waarvoor separaat geld beschikbaar zou moeten worden gesteld.
Op dit geld mag echter de komende jaren niet worden gerekend; in de begroting van OCW voor deze
kabinetsperiode is geen geld opgenomen. De ‘kanjers’ zijn gemerkt met kruisjes.
De portefeuillehouder monumentenzorg bezint zich op stappen richting rijksoverheid om hiervoor
oplossingen te vinden.
Als een subsidie staat geraamd tussen 2005 en 2009, is er een voorfinanciering nodig, omdat de subsidie
pas beschikbaar komt in het bedoelde budgetjaar.
In 2004 kunnen dus beschikkingen worden afgegeven ten laste van het budgetjaar 2009, en deze moeten
dan worden voorgefinancierd. Dat gebeurt automatisch via de beschikking van de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg en wordt geëffectueerd door het Nationaal Restauratiefonds. De eigenaar heeft er dus
nauwelijks last van, dat zijn subsidie in een later jaar geprogrammeerd is.
Voorfinanciering is slechts mogelijk tot het jaar waarin een budget opengesteld is. Voor de budgetten van
2010 en volgende jaren kan nu niet worden beschikt en dus ook niet worden voorgefinancierd.
Starten van een restauratie die niet is opgenomen in de opengestelde budgetjaren is geheel voor eigen
risico van de eigenaar / ontwikkelaar. In zo’n geval is er namelijk geen beschikking mogelijk en dus verspeelt
men het recht op subsidie.
Cursief gedrukt zijn de bedragen die nu al beschikt zijn door het rijk.
Vet gedrukt zijn de aanvragen die al door de afdeling VHMZ berekend zijn en bij de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg zijn ingediend.
De overige cijfers zijn de bedragen die op dit moment geraamd zijn voor de daarop volgende restauraties.
Projecten
Het prioriteitenoverzicht is bepaald aan de hand van eerder door het College genomen besluiten, en
daarnaast aan de hand van fiattering door de portefeuillehouders monumentenzorg.
Zo heeft het College in 1997 besloten dat de hoogste voorrang moest worden gegeven aan de
restauratieprojecten in de Raambuurt:
Bergpoortstraat 6 – 38 en Raamstraat 61 – 63 (arbeiderswoningen), Bergpoortstraat 23 (Silo Wijers),
Bergpoortstraat 19 (schoorsteen en pakhuis Ten Hove) en Bergsingel 15-17 (inktfabriek Van Son).
2
Vervolg
Notanr:
Error! Reference source not found.
Onderwerp:
Error! Reference source not found.
De arbeiderswoningen zijn inmiddels gerestaureerd, de fabrieken nog niet. Vanwege het feit dat deze
projecten steeds een jaar doorgeschoven moesten worden, zijn andere projecten (waarvoor wel plannen en
begrotingen klaarlagen) naar voren gehaald om geen geld verloren te laten gaan, zoals De Waag,
Smedenstraat 46 en de Hervormde Kerk te Okkenbroek.
Ook zijn restauraties gesubsidieerd van monumenten, die anders verloren dreigden te gaan, zoals
Assenstraat 4 en 6, die zwaar beschadigd waren door brand.
Daarnaast zijn projecten waarvoor geen plannen met bijbehorende begrotingen zijn aangeleverd (dit geldt
bijvoorbeeld voor de gewelfschilderingen in de Grote of Lebuinuskerk) doorgeschoven, omdat de regeling
vereist dat steeds vóór 1 oktober subsidieaanvragen moeten zijn ingediend om de middelen van dat
betreffende budgetjaar te kunnen gebruiken.
Voor het IJsselhotel is door de sector Economie & Vastgoed een Europese subsidie aangevraagd, waarbij
rekening is gehouden met een subsidie van het rijk voor de restauratie. Dit project staat in het GRUP gemeld
in 2010 en volgende jaren. Wanneer Bergpoortstraat 19, welk project daar bovenstaand ook in 2010
genoemd staat, wordt gefinancierd uit het Deventer Restauratie Fonds, dan is het IJsselhotel het eerste
project dat uit het budget van 2010 gesubsidieerd kan worden.
De tweede bladzijde van het GRUP laat een overzicht zien van projecten, die met de nieuwe
financieringsregeling ondersteund kunnen worden. Het gaat daarbij om restauraties van woonhuizen en
boerderijen, waarvan de belastingdienst bepaalt, of de projecten in aanmerking komen voor deze regeling.
Deze projecten kunnen buiten het GRUP worden gehouden, zij hoeven geen jaren te wachten of vóór te
financieren: de leningen in deze regelingen gaan direct in.
Deze nieuwe regeling, die helder is, boter bij de vis verschaft en ruimere berekeningspercentages kent, is
meestal gunstiger voor eigenaren van woonhuizen en boerderijen. Er is geen prioriteitstelling nodig bij deze
projecten; zij kunnen op volgorde van binnenkomst worden behandeld.
Het overzicht laat goed zien dat de restauratienood hoog is in Deventer.
Behalve de kanjerrestauraties, waarvoor niet direct een oplossing voorhanden is, staan op dit overzicht nog
enkele belangrijke restauraties, die geen kanjer genoemd kunnen worden omdat zij minder kostbaar zijn dan
€500.000. Voor een aantal van deze projecten zijn de plannen reeds voorbereid (IJsselhotel, raming:
€450.000, Abdij Sion, raming: €200.000).
3