Kosten-batenanalyse van bedrijventerreinen: EER

EER
Economische Effect Rapportage
Rotterdam, 3 november 2009
Marie-Claire van Doremalen
Saskia Vogelaar
Kamer van Koophandel Rotterdam
Waarom een Economische Effectrapportage?
 1 op 3 bedrijventerreinen wordt bedreigd
• Transformatie bedrijventerrein in woonlocaties
• Bedreiging bedrijventerreinen door woningbouw op
korte afstand (oprukkende woningbouw)
• Verzachting bij herstructurering
 Tekort aan bedrijventerreinen
• Stadsregio Rotterdam: 7,4 miljoen m² bedrijventerrein,
leegstand bedrijfsruimten 2,8%
• Voorraad bedrijfspercelen: 56 ha, minder dan 3%
• Voorraad HMC bedrijfspercelen: 34 ha, minder dan 2%
• Eind 2010 alle bestaande ruimte op
 Bestaande “gezonde” bedrijven kunnen niet op
bestaande locaties uitbreiden
Waarom een Economische Effectrapportage?
 SER ladder: mogelijkheden bestaande
bedrijventerreinen beter benutten
• Efficiënter ruimtegebruik moet!
• Maar wat is financieel haalbaar?
• Wat levert herstructureren op?
 Negatieve imago bedrijventerreinen
• Onvoldoende aandacht voor maatschappelijke waarde
• Belangrijkste bron van werkgelegenheid
• Bedrijventerrein wordt gezien als vies, verouderd en
overbodig. Het tegendeel is waar
EER: inzicht waarde bedrijventerreinen
Pragmatisch instrument om te komen tot:
 Inzicht in de huidige economische en sociaalmaatschappelijke waarde
 Inzicht in de economische en maatschappelijke
effecten van toekomstige ruimtelijke plannen
• Bij (gedeeltelijke) transformatie van
bedrijventerreinen
• Bij beperking van de milieuruimte
• Bij efficiënter ruimtegebruik
• Bij herstructurering van verouderde bedrijventerreinen
Bedrijventerreinen: waardeloos of
waardevol?
 Kamer van Koophandel Rotterdam heeft door de
Stec Groep een rekenmodel laten ontwikkelen
 In samenwerking met een denktank van
ondernemers
 Het model bestaat uit vier hoofdindicatoren:
•
•
•
•

Werkgelegenheid
Financieel
Sociaal-Maatschappelijk
Kwaliteit
Resultaten per terrein zijn uitgewerkt in een
factsheet, incl. schouw en kwalitatieve resultaten
Onderverdeling hoofdindicatoren
Werkgelegenheid
•Aandeel in totale werkgelegenheid
•Afgeleide werkgelegenheid
•Aantal starters
•Groei werkgelegenheid
Sociaal maatschappelijk
•Aantal afhankelijke huishoudens
•Aantal ouderen en jongeren
•Aantal lager opgeleiden
•Aantal hoger opgeleiden
Financieel
•Ruimte productiviteit
•Winstgevendheid bedrijven
•Aandeel terrein in
Kwaliteit
•Binding bedrijven
•Leegstand
•Intensiteit ruimtegebruik
•Veiligheid
•Modaliteit
•Toegankelijkheid
consumentenbestedingen
•Aandeel kapitaalintensieve
sectoren
Totaal overzicht uitkomsten ´Bedrijventerreinen:
waardeloos of waardevol?´
Onderwerp
Onderzochte bedrijventerreinen
Aantal hectare
onderzochte bedrijventerreinen
Aantal vestigingen
Aantal arbeidsplaatsen
onderzochte bedrijventerreinen
Omvang bedrijven
Bijdrage terrein directe werkgelegenheid in gemeente
Multiplier terrein indirecte werkgelegenheid
Ruimteproductiviteit/hectare
(verdiencapaciteit terrein)
Aantal huishoudens afhankelijk
van bedrijventerrein/hectare
Aandeel terrein in concumentenbestedingen/hectare
Aantal ouderen per hectare
Aantal jongeren per hectare
Aantal lager opgeleiden/hectare
Aantal hoger opgeleiden/hectare
Ruimteintensiteit
(#werknemers/m2)
Aandeel kapitaalintensieve
sectoren op terrein
Gemiddelde
onderzochte
terreinen
22
Gemiddelde
Zuid Holland
(alle soorten
terreinen)
810
2118
43305
21
13,2%
5%
0,65
0,5
€ 2,4 miljoen
€ 1,6 miljoen
31
16
€ 670.750
23
8
23
16
€ 350.000
20
7
12
13
179
109
46%
34%
Stappenplan ontwikkeling EER
 ´Maatschappelijke en economische waarde
bedrijventerreinen´als basis
 Rekenmodel aanvullen met nieuwe indicatoren
 Rekenmodel aanpassen voor berekenen van
effecten van toekomstige ontwikkelingen
 Drie á vier pilots in 2010 uitvoeren om methodiek te
toetsen
 Vertaling methodiek in pragmatisch hulpmiddel
• Gekoppeld aan de SER ladder!
Indicatoren EER
Hoofdcategoriëen:
 Kwaliteit
 Duurzaamheid / MVO
 Bedrijven
 Werkgelegenheid
 Sociaal - maatschappelijk
 Winstgevendheid / productiviteit
 Economische visie gemeente(n)
Indicatoren Kwaliteit
 Type bedrijventerrein
 Beeldkwaliteit / uitstraling
 Inpassing in de omgeving
 Kwaliteit openbare ruimte
 Kwaliteit infrastructuur
 Bereikbaarheid
 Toegestane milieucategorie
 Functiemenging
 Parkmanagement / BIZ
 Structurele leegstand
 Uitbreidingsmogelijkheden
 Grondprijs / huurprijs
Indicatoren Duurzaamheid / MVO
 Efficiënt ruimtegebruik
 Energiebesparende technieken
 Duurzame energiebronnen / CO² uitstoot
 Duurzaam vastgoed
 Waterberging
 Veiligheid
 Bereikbaarheid (OV)
 In- en uitgaande pendel
Indicatoren Bedrijven
 Aantal bedrijven
 Grootte bedrijven
 Type bedrijvigheid
 Aantal startende bedrijven
 Lokale, regionale of internationale bedrijven
 Verhouding hoofd- en nevenvestigingen
 Vestigingsduur / Binding
 Aantal vastgoedtransacties
 Mogelijkheden vestiging elders in de gemeente /
regio
Indicatoren Werkgelegenheid
 Directe werkgelegenheid
 Indirecte werkgelegenheid
 Groei werkgelegenheid in tijd
 Aandeel in de totale werkgelegenheid gemeente /
regio
 Beroepsbevolking
Indicatoren Sociaal Maatschappelijk
 Scholingsgraag werknemers
• Hoogopgeleiden
• Laagopgeleiden
 Leeftijdscategorie werknemers
• Jongeren
• Ouderen
 Woonplaats werknemers
• Gemeente, regio of elders
 Huishoudens afhankelijk van (bedrijven op) het
terrein
 Aandeel terrein in consumentenbestedingen
Indicatoren Winstgevendheid
 Ruimteproductiviteit
 Arbeidsproductiviteit
 Toegevoegde waarde
 Winstgevendheid: ontwikkeling in tijd
 Investeringen in kapitaalsintensieve sectoren
 Ontwikkeling waarde vastgoed
 Innovatie
Indicatoren Economische Visie Overheid
 Samenwerking bedrijven en gemeente(n)
 Regionale samenwerking gemeenten (REO)
 Regionale afstemming ruimteplanning (incl. HMC)
 Lokale en regionale verkeers- en vervoersbeleid
 Kwalitatieve afstemming vraag en aanbod naar
ruimte
 Compensatiebeleid
Samenwerkingspartners
Samenwerking Stec Groep
Samenwerking provincie Zuid-Holland
Inbreng vakspecialisten
Overleg brancheorganisaties
Overleg ondernemers(verenigingen)
Uitnodiging mee te denken!!!