Brief - Gemeente Leiden

B en W-nummer 15.0760;
Onderwerp
besluit d.d. 1-9-2015
Actieplan Werk
Besluiten:
1. het Actieplan Werk vast te stellen en daarmee in te stemmen met de wijze waarop
daarin in aanvulling op de reguliere werkzaamheden door de inzet van DZB, Project JA,
Team Werk en Inkomen, HRM en als onderdeel van Economie071 invulling wordt
gegeven aan de doelstelling in het beleidsakkoord om zoveel mogelijk inwoners een
kans te bieden op werk en participatie;
2. de motie ‘Actieplan werkgelegenheid Leidse Regio’ (M140108/1) met de vaststelling van
het Actieplan werk als afgedaan te beschouwen;
3. de motie ‘Arbeidsparticipatie en Discriminatie’ (M150058/5) als afgedaan te
beschouwen voor zover daarin gevraagd wordt in het Actieplan Werkgelegenheid
aandacht te besteden aan discriminatie op de arbeidsmarkt.
4. het Actieplan Werk met begeleidend schrijven aan de gemeenteraad te sturen.
Perssamenvatting:
Het college heeft het Actieplan Werk vastgesteld. Het plan geeft een overzicht van acties die
verschillende afdelingen van de gemeente naast de reguliere taken uitvoeren om zoveel
mogelijk mensen een kans te geven op betaald werk of participatie.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden
Gemeente Leiden
Bezoekadres Stadhuis
Aan de gemeenteraad van Leiden
Stadhuisplein 1
Postadres Postbus 9100
2300 PC Leiden
Telefoon 14071
E-Mail
Website www.leiden.nl/gemeente
1 september 2015
Z/15/207454
Onderwerp Vaststelling Actieplan Werk
Datum
Contactpersoon
Ons kenmerk
Doorkiesnummer
Piet Minderhoud
7393
Geachte leden van de gemeenteraad,
Hierbij ontvangt u het door ons vastgestelde Actieplan Werk dat mede op verzoek van uw
raad tot stand is gekomen. Bij het opstellen van het plan is zoveel als mogelijk rekening
gehouden met uw wensen in de motie ‘Actieplan werkgelegenheid Leidse regio’ (M140108/1).
In hoofdstuk 3 van het plan wordt ingegaan op de motie ‘Arbeidsparticipatie en discriminatie’
(M150058/5). Met de vaststelling van het plan beschouwen wij beide moties als afgedaan.
Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
de Secretaris,
de Burgemeester,
Bijlage: Actieplan Werk
ACTIEPLAN WERK
Gemeente Leiden / Augustus 2015
Inhoud
Inleiding ....................................................................................................................................................3
Hoofdstuk 1: DZB en de activiteiten naar werkgevers .............................................................................5
Hoofdstuk 2: Project JA, Project JA plus ..................................................................................................8
Hoofdstuk 3: Personeelsbeleid Gemeente ........................................................................................... 11
Hoofdstuk 4: Economie071 - Aansluiting Onderwijs en Arbeidsmarkt ................................................ 14
Hoofdstuk 5: Overige samenwerking met externe partijen ................................................................. 15
Inleiding
Beleidsakkoord
‘Alle Leidenaren wordt een kans geboden op participatie en werk. De gemeente werkt met de
werkgevers samen om dit te bereiken. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld door
stageplaatsen aan te bieden en arbeidsgehandicapten in dienst te nemen. Bestrijding van
jeugdwerkloosheid is een belangrijk thema dat blijvende aandacht verdient.’
In het beleidsakkoord ‘Samenwerken en Innoveren’ is opgenomen dat deze voornemens worden
uitgewerkt in een actieplan.
Moties
Motie Actieplan werkgelegenheid
In de motie ‘Actieplan werkgelegenheid’ (M140108/1) verzoekt de raad het college:

voortvarend te gaan werken aan een actieplan en dit bij voorkeur op Leids regioniveau te
doen;
 Economie071 te verbinden met de Sociale Agenda;
 werkgevers en onderwijs te betrekken;
 niet alleen aandacht te besteden aan de garantiebanen, maar ook aan stageplekken en
de aanpak van de jeugdwerkloosheid;
 werkgevers actief voor te lichten over de Participatiewet.
Motie Arbeidsparticipatie en discriminatie
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2014 is de Motie Arbeidsparticipatie en discriminatie
(M15.0058/5) door de raad aanvaard waarin de raad het college onder meer verzoekt in het
Actieplan Werkgelegenheid ook aandacht te besteden aan de arbeidsparticipatie en discriminatie
van allochtonen en hierbij in ieder geval de volgende maatregelen te overwegen:

het invoeren van anoniem solliciteren bij de gemeente;


geen zaken meer te doen met organisaties die aantoonbaar structureel hebben
gediscrimineerd;
bij subsidieverlening en aanbesteding aan te dringen op een diversiteitsbeleid en te
onderzoeken of het mogelijk is, bedrijven die een diversiteitsbeleid voeren te
bevoordelen.
Kader
De beleidsmatige basis en context om voor alle Leidenaren de kans op werk te vergroten zijn de
Participatiewet en Economie071. De Participatiewet richt zich op de arbeidsbeperkten en mensen
met een bijstandsuitkering. Het programma Economie071, waarin ondernemers, onderwijs en
overheid samenwerken is een stimulans voor de economie in de Leidse regio. Economische
structuurversterking, stimuleren van ondernemerschap, een goede verbinding tussen onderwijs
en arbeidsmarkt, aandacht voor het vestigingsklimaat, ruimte en mobiliteit en een excellente
regiomarketing zijn de pijlers van het programma. De toename van economische activiteit zorgt
voor groei van werkgelegenheid, niet alleen voor hoogopgeleiden maar ook -dankzij het trickle
down effect- voor de mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt.
In de bijlage bij het Beleidsplan Participatiewet is een overzicht opgenomen van de instrumenten
die worden ingezet om mensen aan het werk te helpen. In het Uitvoeringsplan Participatiewet van
DZB ‘Samenwerken en Innoveren op de arbeidsmarkt’ staat hoe de ondersteuning van
werkzoekenden met en zonder arbeidsbeperking en van de werkgevers die deze mensen in
dienst gaan nemen wordt uitgevoerd. De uitvoering van de Participatiewet is voor zover het gaat
om de ondersteuning bij arbeidsinschakeling voor een heel groot deel belegd bij DZB. Ook in het
kader van Economie071 is een uitvoeringsprogramma vastgesteld. Een van de speerpunten die
op dit moment verder worden uitgewerkt is het thema ‘verbinding onderwijs en arbeidsmarkt’.Dit
actieplan is geen herhaling van de genoemde plannen en programma’s, maar een vertaling
daarvan naar concrete acties. Het plan beperkt zich niet tot wat DZB doet. Ook activiteiten die
elders in de organisatie of in samenwerking met private partijen plaatsvinden, worden
beschreven. Het complete overzicht, dat zo ontstaat is dynamisch. Activiteiten die succesvol zijn
kunnen onderdeel gaan uitmaken van het reguliere werk, anderzijds kunnen acties waarbij het
resultaat tegenvalt gestopt worden. Er is steeds ruimte voor innovatie. De grote gemene deler
van dit alles is dat mensen mede dankzij de inzet van de gemeente direct of op termijn aan het
werk gaan.
Visie
In de visie van het college staat niemand werkeloos aan de kant. Mensen hebben werk of
participeren op een andere wijze in de samenleving. Daarbij gaat betaald werk altijd voor andere
vormen van participatie. De gemeente biedt werkzoekenden ondersteuning bij
arbeidsinschakeling, in het bijzonder aan mensen met arbeidsbeperkingen. De gemeente streeft
naar een inclusieve arbeidsmarkt waar niet gediscrimineerd wordt op welke grond dan ook. Er
zijn gelijke kansen voor iedereen. Ook met onderwijsbeleid, bevordering van een goede
aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, en het actief tegengaan van voortijdig
schoolverlaten draagt de gemeente bij aan het doel dat mensen gekwalificeerd zijn om een plek
te vinden op de arbeidsmarkt.
Een uitkering is een vangnet. Bijstand is alleen bedoeld voor wie er recht op heeft. Wie de kans
krijgt om aan het werk te gaan, moet die kans benutten.
Een belangrijke indicator voor het succes van de uitvoering van de Participatiewet is de landelijke
banenafspraak. Daadwerkelijke invulling van de aan de arbeidsmarktregio toegerekende
aantallen garantiebanen draagt daaraan bij. De Werkkamer (het landelijk overlegorgaan van
werkgevers, werknemers en gemeenten dat sturing geeft aan de uitvoering van de
banenafspraak) heeft het aantal garantiebanen voor Holland Rijnland in de periode 2014 tot en
met 2016 bepaald op 400 in de marktsector en 220 bij de overheid.
Doelstelling
Uitvoering van de acties draagt bij aan het doel om zo veel mogelijk mensen aan werk te helpen.
In de programmabegroting en het Beleidsplan Participatiewet waren al de volgende doelen
geformuleerd:

40% van de instroom bij DZB van maximaal 1000 personen per jaar is binnen een jaar uit
de uitkering
 30 garantiebanen in 2015 gerealiseerd via DZB
 500 garantiebanen in 2020 in bedrijfsleven Leidse regio (cf. toezegging werkgevers,
verenigd in de Leidse Koepel, d.i. is inclusief banen voor Wajongers, bemiddeld door het
UWV)
 15 beschut werkplekken per jaar (of een lager aantal als het budgetplafond is bereikt)
 15 plaatsingen bij DZB diensten
 niet meer dan 220 Leidse jongeren met een bijstandsuitkering
Deze doelen worden vooralsnog niet bijgesteld. Zoals ook bij de behandeling van het rapport
over re-integratie van de Rekenkamercommissie Leiden is besproken, is het college
terughoudend bij het formuleren van afzonderlijke doelen per instrument. Resultaten worden wel
gemonitord.
Het plan is verdeeld in vijf hoofdstukken:

Hoofdstuk 1 : DZB en de uitvoering van de Participatiewet

Hoofdstuk 2 : Project JA en Project JA plus

Hoofdstuk 3 : Personeelsbeleid Gemeente

Hoofdstuk 4 : Verbinding onderwijs en arbeidsmarkt (verbinding met Economie071)

Hoofdstuk 5 : Overige samenwerking met externe partijen
Hoofdstuk 1: DZB en de activiteiten naar werkgevers
DZB heeft in de uitvoering van de Participatiewet een dubbele taak, enerzijds de re-integratie van
‘gewone’ bijstandsgerechtigden en anderzijds de bemiddeling van arbeidsbeperkten naar
garantiebanen, beschut werk of eventueel arbeidsmatige dagbesteding. Voor DZB vormt deze
opdracht (naast de uitvoering van de WSW) de kern van het werk. Alles wat DZB doet, staat in
het teken van het aan het werk helpen van mensen. In het kader van dit actieplan wordt een
aantal activiteiten nader belicht.
DZB heeft de ambitie dat alle ondernemingen in de Leidse regio DZB kennen en weten te vinden
als het gaat om het aannemen van personeel uit de doelgroep van de Participatiewet. Zover is
het nu nog niet.
Sterk in Werk / Informatie voor werkgevers / Werkgeversnetwerk /Samenwerking met UWV
De PR campagne ‘Sterk in Werk’ heeft als doelstelling dat werkgevers DZB beter weten te
vinden. Er zijn brochures voor werkgevers, voor- en najaarsacties, testimonials van ondernemers,
succesverhalen van werkzoekenden die een baan hebben gevonden etc. Er worden events
georganiseerd voor werkgevers zoals Eureka (juni 2015 www.eureka-idee.nl), de wedstrijd voor
het beste (sociaal) ondernemersplan. Daarnaast is DZB lid van diverse
ondernemersverenigingen.
DZB gaat samen met R2M (adviesbureau op het gebied van maatschappelijk verantwoord
ondernemen, MVO) een netwerk opzetten voor en door ondernemers die MVO optimaal willen
benutten met de bedoeling kansen te bieden aan mensen die op zoek zijn naar werk. Najaar
2015 wordt dit opgestart.
DZB is het werkgeversservicepunt voor de Leidse Regio, het loket voor werkgevers als het gaat
om de uitvoering van de Participatiewet voor informatie en matching van werkzoekenden. Alle
activiteiten voor werkgevers komen daarin samen. Op de website (http://www.dzb.nl/webmatch/)
van DZB wordt (met foto en curriculum vitae) personeel aangeboden in diverse beroepen en
branches.
De accountmanagers van DZB hebben dagelijks contact met (potentiële) werkgevers om de
diensten van DZB en de wetgeving omtrent personeel te bespreken. Er is vanuit het verleden
contact met de grootste werkgevers van Leiden en omstreken, maar ook met het MKB zijn
intensieve contacten.
Om bij alle ondernemers op het netvlies te komen en te blijven, worden events en acties op
locatie bij bedrijven georganiseerd. Op deze manier worden op een pro-actieve wijze de
werkgevers in Leiden en de Leidse regio opgezocht. Ook hier staat de Participatiewet centraal.
Er zijn stappen gezet naar intensivering van de gezamenlijke werkgeversbenadering met het
UWV met als uiteindelijk doel om de teams samen te voegen.
De Programmaraad (het orgaan waarin alle betrokken partijen samenwerken om de
arbeidsmarktregio’s te helpen bij de verdere ontwikkeling van de samenwerking tussen
gemeenten en UWV) heeft de arbeidsmarktregio Holland Rijnland de pilot ‘transparant maken
van het aanbod’ gegund. De pilot loopt van september tot en met december 2015 en richt zich in
eerste instantie op de garantiebanen.
Garantiebanen / functiecreatie
Veel aandacht gaat uit naar de garantiebanen. Branches met veel mogelijkheden zijn
schoonmaak, horeca, beveiliging, en vervoer (chauffeur).
Functiecreatie is een goed middel om werk geschikt te maken voor de arbeidsbeperkten die
onder de Participatiewet vallen. Bij functiecreatie onderzoekt een bedrijf of instelling met een
accountmanager van DZB hoe bedrijfsprocessen en het splitsen van taken de kwaliteit van het
werk kunnen verbeteren. Door het samenvoegen van eenvoudige taken tot functies op maat voor
de arbeidsbeperkten komen hoogopgeleiden toe aan de taken die bij hun opleiding en functie
passen. Zo doet iedereen de taken waarin hij goed is. Bij verschillende werkgevers (onder andere
Heineken, Universiteit Leiden en Hogeschool Leiden) is DZB bezig om de mogelijkheden van
functiecreatie in beeld te brengen. Alle accountmanagers van DZB hebben begin dit jaar een
externe training gevolgd om functiecreatie goed uit te voeren. Er ligt momenteel een concreet
plan om 20 garantiebanen bij de lokale overheid te werven en in te vullen. Door functiecreatie
ontstaan werkplekken bij de gemeente Leiden, Brandweer, Politie, Het Hoogheemraadschap van
Rijnland, SVB, Belastingdienst en Omgevingsdienst West Holland.
Garantiebanen / Stichting DZB Participatiewerk
Als blijkt dat voor een werkzoekende een plaatsing bij een externe werkgever geen optie is omdat
de afstand tot een reguliere baan te groot is en de werkzoekende ook niet in aanmerking komt
voor een beschutte plek, kan een werkzoekende een dienstverband aangeboden worden bij DZB
diensten (catering, schoonmaak etc.) via de onlangs opgerichte Stichting DZB Participatiewerk.
Vanuit de stichting kunnen werknemers ook tijdelijk gedetacheerd worden bij reguliere
werkgevers. Het eerste jaar wordt gerekend op 15 fte plaatsingen op een werkplek bij de
stichting.
Social return
SROI, als uitstroominstrument, is in Leiden geborgd in het inkoopbeleid. Elke aanbesteding wordt
voorzien van een SROI paragraaf, uitgaande van 5% van de totale som die moet worden
verloond aan werkzoekenden die onder de Participatiewet vallen. Met het volume aan
aanbestedingen in Leiden genereert dit op jaarbasis gemiddeld 80 tot 100 succesvolle
plaatsingen uit de uitkering. Dit zijn niet altijd vaste banen, maar vaak ook tijdelijke banen of
stages.
Leidse Kracht
Leidse Kracht is een publiek private samenwerking met Randstad, die de opdracht heeft alle ‘jobready werkzoekenden’ te bemiddelen naar een betaalde baan. De eerste evaluatie van deze
samenwerking is eind 2015 gepland.
Re-integratieproject Leiden Noord
Elke dinsdagmiddag is een consulent van DZB aanwezig in een woning in Leiden Noord.
Werkzoekenden komen langs voor ondersteuning en advies bij het vinden van werk. Het is een
wijkgerichte, zeer laagdrempelige voorziening. In 2014 zijn éénentwintig mensen uit Leiden
Noord via dit project aan een baan geholpen.
Arrangementen
Onder een arrangement wordt in dit kader verstaan: een leerwerktraject met baangarantie.
DZB voert nieuwe arrangementen uit in de Zorg, Horeca en Groen :
Zorg:



woonhulp, in samenwerking met SBB, ‘s Heerenloo, Gemiva, PRO en VSO-onderwijs uit
de regio
Verzorgende Individuele Gezondheidszorg (IG) 3 en 4 in samenwerking met ROC
Mondriaan college
LUMC inclusieve arbeidsmarkt, leerwerktrajecten en uitbreiding detacheringen naast
elkaar
Horeca:
In samenwerking met de Haardstee (begeleid wonen) jongeren en/of mensen met beperking via
leerwerktraject plaatsen in horecabranche
Groen:
BBL-trajecten voor mensen met beperkingen op niveau 1 in samenwerking met Wellant College
Plaatsing op een beschutte werkplek
Als UWV een indicatie Beschut heeft afgegeven wordt de werkzoekende met een dienstverband
geplaatst op een passende plek bij de afdeling Beschut van DZB. Er is afgesproken dat jaarlijks
15 fte beschut kan instromen voor de gemeente Leiden (één nieuwe beschutte plek op drie
uitstroom van oud-WSWers).
Dagbesteding (wel arbeidsmatige activiteiten, maar geen betaald werk)
DZB biedt arbeidsmatige dagbesteding (bij arbeidsproductiviteit < 20% WML) aan in
samenwerking met zorginstellingen, omdat deze werkvorm zo dicht aan ligt tegen beschut werk
dat synergie ontstaat als zij samen worden georganiseerd. Bij synergie valt te denken aan
dagbesteding in een DZB-werkomgeving waardoor de cliënt zich meer naar werk kan
ontwikkelen. Synergie kan ook zijn het gebruik maken van het vermogen van DZB werk te
organiseren (acquisitie van werkzaamheden, onderhouden klantcontact, samenwerking met
werkgevers, gebruik van faciliteiten). Er is een intentieverklaring getekend door Gemiva en DZB
om in gezamenlijkheid in 2015 arbeidsmatige dagbesteding verder vorm te gaan geven.
Vooralsnog gaat het om ongeveer vijf cliënten.
Verbinding met Piëzo-methodiek
Het college heeft besloten om de Piëzomethodiek in Leiden in te voeren. De methodiek biedt een
duidelijke structuur waarmee mensen de aansluiting naar de samenleving maken en zich
ontwikkelen naar een door hen gewenste en bij hen passende rol binnen de samenleving. De
deelnemers gaan onder begeleiding steeds meer gaan participeren in verschillende vormen van
vrijwilligerswerk en als dat kan betaald werk.
Er is veel aandacht voor de ontwikkeling van de individuele deelnemers. In de methodiek is
opgenomen dat vaak alleen kleine stappen gemaakt kunnen worden. Daarom is het een goed
instrument voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Als aan het eind van het
traject de stap naar betaald werk mogelijk is, gebeurt dat in nauwe samenwerking met DZB
omdat DZB de specifieke kennis én de contacten met werkgevers heeft.
Project ex-gedetineerden
Met het EKT 1 project worden bewoners van het Exodus huis via dagbesteding geactiveerd om
uiteindelijk weer betaald werk te vinden. Het gaat om gemiddeld 15 mensen per jaar. Stichting
Visie-R verzorgt de dagbesteding en het werk voor deze groep – gefinancierd uit het
participatiebudget van de Gemeente Leiden.
Hoofdstuk 2: Project JA, Project JA plus
Algemeen
Project JA, de uitvoeringsorganisatie van het Actieplan Jeugdwerkloosheid, begeleidt jongeren
tot 27 jaar, met als doel dat zij zelfstandig in de kosten van het bestaan kunnen voorzien en niet
afhankelijk zijn van een uitkering. Voor jongeren zonder startkwalificatie is terugkeer naar school
de belangrijkste doelstelling. Het project kenmerkt zich door een individuele en persoonlijke
aanpak. De werkwijze is zeer pragmatisch. De jongere staat centraal. Alle jongeren zijn in beeld
en meerdere dagen op locatie aanwezig. Er is bijzondere aandacht voor kwetsbare jongeren.
Vaak speelt er multiproblematiek.
Het standaardprogramma omvat een introductie en diverse trainingen. Voor jongeren voor wie
houding en gedrag de grootste belemmering zijn om aan het werk te gaan is er de ‘Plustraining’.
Het doel daarvan is om deze jongeren inzicht te geven in hun gedrag en de gevolgen daarvan en
hen te helpen om te veranderen. Vanuit Project JA worden ook stages en leerwerkbanen
georganiseerd in bedrijven. De meeste instrumenten die DZB inzet kunnen ook voor de jongeren
worden aangewend.
Bijzondere acties binnen Project JA
Schoolverlaters pro/vso - Project Sociale Innovatie
Een bijzondere doelgroep wordt gevormd door de schoolverlaters uit het voortgezet speciaal
onderwijs en het praktijkonderwijs (pro/vso). Dit zijn de jongeren die voor de inwerkingtreding van
de Participatiewet terecht konden in de sociale werkvoorziening of de Wajong. Samen met de
pro/vso-scholen, het samenwerkingsverband VO, de ROC’s, het RMC, de afdelingen Werk &
Inkomen van de Holland Rijnlandgemeenten en de SW-bedrijven in Holland Rijnland wordt
projectmatig gewerkt om deze jongeren, die soms al op de leeftijd van 16 jaar uitstromen uit het
onderwijs op een passende (werk)plek te krijgen. Dat kan (duurzaam) werk, vervolgonderwijs of
dagbesteding zijn. Jongeren uit deze doelgroep worden vanuit de scholen ‘warm overgedragen’.
Zij doorlopen dus niet de reguliere procedure bij Project JA. Jaarlijks verlaten in Leiden ongeveer
100 Leidse jongeren het pro/vso (299 jongeren verlaten in 2015 de school, maar veel leerlingen
wonen in andere gemeenten). In het project worden jongeren intensief begeleid naar werk door
jobcoaches. Als er sprake is van een arbeidsbeperking wordt DZB betrokken, onder meer voor de
aanvraag van een indicatie voor een garantiebaan of beschut werk, aanvragen van de
loonwaardebepaling, etc. Het project wordt voor een groot deel gefinancierd uit ESF-subsidies.
Nieuwe Ontwikkelingen Stage Nieuwe Stijl
Stage Nieuwe Stijl is bedacht als preventief instrument, om jongeren die bij de gemeente een
uitkering aanvragen een alternatief te bieden in de vorm van een traineeship (met een
vergoeding van de werkgever) en begeleiding, gefinancierd vanuit het Actieplan
Jeugdwerkloosheid. Het project is specifiek bedoeld voor jongeren met een afgeronde MBO-4,
HBO- of WO-opleiding. Voorwaarde voor deelname is dat de deelnemer afziet van een
bijstandsuitkering. De ervaring leert dat wie hiervoor in aanmerking komt bijna altijd kiest voor
Stage Nieuwe Stijl in plaats van voor de uitkering. Deze jongeren zijn ook niet op hun plaats
binnen het reguliere aanbod van trainingen. Er wordt ook geïnvesteerd in het vinden van een
bijbaan, zodat er in combinatie met Stage Nieuwe Stijl voldoende inkomen is om onafhankelijk
van de bijstand te zijn. Het project is de afgelopen jaren zeer succesvol geweest.
In contacten met de Universiteit Leiden en de Hogeschool Leiden is gebleken dat er nauwelijks
aandacht is voor de voorbereiding op de loopbaan van jongeren die afstuderen. Universiteit
Leiden zal in de komende tijd, ondersteund door het Actieplan Jeugdwerkloosheid, kijken hoe zij
in de curricula meer aandacht kunnen geven aan voorbereiding op de loopbaan en activiteiten
aan jongeren aanbieden in het loopbaancentrum. De gemeente Leiden heeft Stage Nieuwe Stijl
onderdeel gemaakt van het HRM-beleid, om nieuwe jonge talenten een kans te geven om
ervaring op te doen en tegelijkertijd nieuwe talenten te spotten die waar mogelijk kunnen
instromen op plaatsen die vrijkomen wegens pensionering van medewerkers. Dit voorbeeld zal in
de komende tijd uitgedragen worden, om meer werkgevers te laten zien dat Stage Nieuwe Stijl
een instrument kan zijn in het HRM-beleid. Aangenomen wordt dat bedrijven binnen de
kennisstad Leiden veel behoefte hebben aan goed opgeleid personeel en dat de economie er
belang bij heeft deze jongeren voor de stad te behouden.
Stagetekorten
Er is veel onduidelijkheid over de omvang van de vraag naar stages. Dat komt ook voort uit het
feit dat het begrip ‘stage’ een containerbegrip geworden is. We zien dat stageplekken bij het mbo,
gekoppeld aan een BOL-opleiding (vier dagen naar school, één dag werken), voldoende
beschikbaar zijn, zeker als de onderwijsinstellingen het volume van het opleidingsaanbod
afstemmen op de arbeidsmarkt.
In de opleiding BBL hebben jongeren vier dagen een betaalde leerwerkovereenkomst en gaan
één dag in de week naar school. We constateren dat het aantal BBL-plekken voor jongeren die
ouder zijn dan 23 jaar beperkt is, terwijl er wel een grote behoefte aan is. Dit komt voort uit het
feit dat deze jongeren te duur zijn voor de werkgever. De werknemer moet het wettelijk
minimumloon verdienen, in plaats van het wettelijk minimumjeugdloon. Er is een subsidie
beschikbaar vanuit de Rijksoverheid, maar desondanks is er veel meer vraag naar dan aanbod
van BBL-plekken voor jongeren boven de 23 jaar. Op dit moment wordt onderzocht of middelen
uit het Actieplan kunnen worden ingezet om bij te dragen aan een oplossing.
Stages kunnen ook ervaringsplekken zijn voor jongeren die niet bemiddelbaar zijn naar arbeid,
omdat hun leven om verschillende redenen nog niet stabiel genoeg is en zij niet kunnen voldoen
aan de gevraagde productiviteit door de werkgever. In de komende tijd gaan we veel aandacht
besteden aan het zoeken naar werkervaringsplekken voor deze jongeren, als voortraject naar
werk. Het plaatsen van jongeren doen we in het Project JA en JA+, specifiek voor mensen met
een taalachterstand en een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Het belang om mensen te plaatsen
op een dergelijke stageplek is groot, omdat gebleken is dat het een goed instrument is om
mensen een stap verder te laten zetten in hun ontwikkeling, waardoor zij in een aantrekkende
arbeidsmarkt wel bemiddeld kunnen worden naar arbeid.
Vluchtelingen
In de afgelopen periode is de instroom van vluchtelingen/asielzoekers gestegen. Op 13 augustus
2015 zaten in Leiden 39 statushouders onder de 27 jaar in de uitkering. De komende periode
zullen er nog meer jonge vluchtelingen in Leiden worden gehuisvest. De diversiteit in deze groep
is erg groot. Ook de problematiek is erg groot. Het betreft ook jongeren die lange tijd in een
oorlogssituatie gezeten hebben en hun onderwijs hebben afgebroken. De jongeren hebben lange
tijd in een omgeving geleefd waar geen rechtsstaat was. De opdracht om ook deze groep
jongeren aan het werk te helpen vraagt een integrale aanpak met de partners in de stad. Vanuit
de ervaringen van de jaren ’90 weten we ook dat het belangrijk is om mensen actief en mobiel te
houden, en vooral te voorkomen dat mensen hospitaliseren in de uitkering.
Voor deze groep wordt samen met vluchtelingenwerk gewerkt aan een aparte aanpak. Daarbij
zijn onder meer het onderwijs, het UWV, het centrum 45, jeugdzorg en de wijkteams betrokken.
Transferium
Doel van het project Transferium is om (allochtone) jongeren, met een te laag taalniveau om aan
werk of scholing deel te nemen, in zes maanden tijd meer en beter Nederlands te leren. Dit doen
zij door taallessen te volgen op verschillende niveaus en twee keer één uur in de week huiswerk
te maken. De lessen zijn voornamelijk gericht op spreekvaardigheid op de werkvloer en
begrijpend lezen van teksten en documenten. Een betere taalbeheersing vergroot het
zelfvertrouwen. Ook het rekenniveau kan onvoldoende zijn om terug te gaan naar school. Indien
nodig wordt ook daaraan gewerkt. Er is ook aandacht voor studievaardigheden, zoals planning en
huiswerk maken.
Scholing
Een aantal jongeren krijgt ‘in company’ een korte specifieke cursus aangeboden die hun kansen
op de arbeidsmarkt vergroot. Een goed voorbeeld is de opleiding tot het VCA-diploma.
Jonge Moeders
Deze training wordt gegeven door JES Rijnland (in samenwerking met de Jeugd- en
Gezinsteams) aan jonge moeders in de leeftijd van 18 tot 27 jaar die bijstand ontvangen of
hebben aangevraagd. Het ultieme doel is duurzaam uit de uitkering stromen. Deelnemers leren
om te gaan met de combinatie ‘werk en zorg’, maar er is ook aandacht voor opvoedkundige
vragen. Het gaat om evenwicht vinden tussen eigen verantwoordelijkheid en afhankelijkheid.
JES biedt een programma van 4 weken aan bij Project JA.
Scholingstrajecten in samenwerking met werkgevers
Samen met werkgevers worden scholingstrajecten opgezet, onder de voorwaarde dat de
werkgevers een baangarantie afgeven.
 Jongeren die uit detentie komen worden opgeleid als asbestverwijderaar, steigerbouwer,
etc., in samenwerking met De Werkshop uit Dordrecht.

Er worden Werkakkoorden afgesloten met diverse werkgevers over de plaatsing van
jongeren.
Project JA plus
Naar aanleiding van het succes van de taallessen aan jongeren is ook een project taallessen
voor 27-plussers gestart. Ook bij ouderen in de bijstand komt het nogal eens voor dat deelname
aan het arbeidsproces wordt belemmerd door een gebrekkige taalbeheersing en een gebrek aan
kennis van wat een werkgever van hen vraagt. In de lessen is het mogelijk om uitgebreid
hierover te spreken en een bewustwording bij deelnemers in gang te zetten. Ook vanuit de
taallessen worden stages in bedrijven georganiseerd. Deelnemers werken aan een betere
taalbeheersing en leren tegelijkertijd werknemersvaardigheden. Directe plaatsing op betaald werk
vanuit dit project komt voor, maar de meesten stromen uit naar een vervolgtraject bij DZB of naar
vrijwilligerswerk. Deelnemers komen uit de nieuwe instroom in de bijstand maar ook via de ‘Klant
in Beeld’-gesprekken uit het zittend bestand. Het project vergroot de kansen voor allochtonen op
de arbeidsmarkt en voorziet in een behoefte als per 1 januari 2016 de taaleis in de
Participatiewet is ingevoerd.
Hoofdstuk 3: Personeelsbeleid Gemeente
De gemeente gaat de samenstelling van het personeelsbestand meer in overeenstemming
brengen met de opbouw van de Leidse samenleving. Dat betekent meer diversiteit en in het
bijzonder voor jongeren meer kansen bij de gemeente. Er is tevens oog voor de
verantwoordelijkheid die de gemeente heeft om medewerkers te plaatsen die door
omstandigheden niet zo gemakkelijk toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Afspraken in de caogemeenten en het Sociaal Akkoord ondersteunen dit.
De komende jaren is er sprake van een relatief grote uitstroom van medewerkers als gevolg van
het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Hierdoor ontstaat ruimte voor instroom van
jongeren.
Loopbaanarrangementen
Om de beoogde vergroting van de diversiteit en vitalisering van het personeelsbestand te
bevorderen wil Leiden loopbaanarrangementen aanbieden aan:



oudere medewerkers door hen desgewenst in staat te stellen eerder (of gedeeltelijk) te
stoppen met werken en hun kennis over te dragen aan nieuwe jonge medewerkers;
talentvolle jongeren die zich willen inzetten voor de publieke zaak
werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt (waaronder ook
arbeidsgehandicapten) die willen en kunnen participeren in het reguliere arbeidsproces.
Werkakkoord
Wethouder Damen ondertekende op 31 maart 2015 in Den Haag de Intentieverklaring ‘Samen
naar een werkende toekomst’. Door het tekenen van de Intentieverklaring bevestigt Leiden
samen met het UVW ook de komende twee jaar weer extra aandacht te zullen geven aan
bestrijding van jeugdwerkloosheid in de regio.
De regio werkt al sinds 2009 met het Actieplan Jeugdwerkloosheid. Er zijn inmiddels al flink wat
activiteiten gestart (zie hoofdstuk 2). Het Werkakkoord heeft als doel nog meer jongeren, door
middel van stage- en andersoortige leerplekken, werkervaring op te laten doen.
Ook als werkgever wil Leiden het goede voorbeeld geven en jongeren een kans geven. De
gemeente Leiden wil jongeren aantrekken om meerdere redenen. Het draagt bij aan een divers
personeelsbestand dat een goede afspiegeling van de samenleving vormt. Jongeren hebben
bovendien een frisse blik en recente kennis. Daarnaast wil de gemeente de vaardigheden en de
betrokkenheid van de zittende medewerkers vergroten door hen in te zetten als coach, mentor of
praktijkbegeleider. Kennisoverdracht van oud op jong is belangrijk. Als onderdeel van de
strategische personeelsplanning wil de gemeente Leiden jongere medewerkers al mee laten
lopen met medewerkers die vanwege de pensioengerechtigde leeftijd de organisatie gaan
verlaten, met als doel kennisbehoud.
Acties

Leiden staat in de zoektocht naar goed personeel open voor het aanbod van passende
kandidaten uit verschillende doelgroepen (zoals jongeren, arbeidsgehandicapten,
personen met een niet-westerse achtergrond, meer vrouwen in leidinggevende functies)
in aanvulling op de reguliere werving.

Leiden neemt per jaar minimaal 120 stagiairs aan, waarbij passend bij het werkaanbod
een goede spreiding van vmbo, mbo, hbo en wo- studenten plaatsvindt. Op basis van de
resultaten van het recente onderzoek naar stages binnen de gemeente zal gekeken
worden bij welke specifieke teams meer BOL-stages en BBL-banen mogelijk zijn

Leiden biedt per jaar minstens 20 afgestudeerde jongeren een traineeship binnen project
Stage Nieuwe Stijl aan; dit betreft een traineeplek voor 3 dagen in de week voor een half
jaar met als doel werkervaring op te doen. 1 dag in de week krijgen zij training en
sollicitatiebegeleiding.

Leiden ontwikkelt vanaf 2015 in samenwerking met scholen (snuffel)stage opdrachten
die meer aansluiten bij de wensen van de school (leerdoelen), de scholier en de
gemeente.

Leiden maakt snuffelstages mogelijk voor middelbare scholieren uit het vmbo en het
praktijkonderwijs, om te zorgen dat zij een beter beeld krijgen van wat werken inhoudt en
om hen te laten zien dat werken bij een gemeente leuk en afwisselend kan zijn. Hierover
worden komend jaar concrete afspraken gemaakt met de leidinggevenden van de teams
en de scholen.

De gemeente is bereid om medewerkers te faciliteren om gastlessen te geven op
scholen.

Leiden biedt stageplekken aan op verschillende niveaus om studenten werkervaring te
laten opdoen en hen voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Tevens biedt dit een mooie
kweekvijver voor talentvolle toekomstige medewerkers.

Leiden biedt door middel van het project Dynamic Duo’s studenten met een niet-westerse
achtergrond de kans om een beter beeld te krijgen van werken binnen een gemeente en
gebruik te maken van het brede netwerk van onze ambtenaren.

De gemeente neemt deel aan bijeenkomsten, presentaties en banenbeurzen, etc. o.a. op
verschillende scholen (o.a. de Universiteit en de Hogeschool) om het stagebeleid en
werken bij de gemeente Leiden te promoten.
Garantiebanen
De VNG heeft de gemeenten opgeroepen om zelf het goede voorbeeld te geven en actief
uitvoering te geven aan de banenafspraak. Op basis van het te behalen aantal banen in 2020 is
bepaald hoeveel banen in 2015 moeten zijn gerealiseerd. Het voorstel van de VNG is nu dat elke
gemeente in 2015 minimaal één extra baan creëert voor iemand uit de doelgroep en daarnaast
per arbeidsmarktregio nog zeven banen. In samenwerking met DZB zullen deze banen bij de
gemeente(n) worden gecreëerd.
Motie Arbeidsparticipatie en discriminatie
In het kader van bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt kiezen wij voor een positieve
aanpak waarbij we diversiteit niet alleen nastreven maar ook concreet vormgeven. Op basis van
de suggesties in de motie (zie de inleiding) worden de volgende acties ondernomen:
1. Anoniem solliciteren
Op basis van ervaringen van andere gemeenten, die hiermee hebben geëxperimenteerd, wordt
de afweging gemaakt of dit een zinvolle bijdrage is aan de oplossing van dit probleem.
2. Geen zaken doen met organisaties die aantoonbaar hebben gediscrimineerd
In antwoord op schriftelijke vragen heeft het college al gezegd dat het bijna niet mogelijk is om te
bewijzen dat bedrijven of organisaties bij het aannemen van personeel aantoonbaar hebben
gediscrimineerd. In de praktijk zal het daarom niet of nauwelijks voorkomen dat om deze reden
van samenwerking zal worden afgezien. Als er signalen zijn van discriminatie wordt het meldpunt
discriminatie ingeschakeld of, in zeer ernstige gevallen, direct aangifte gedaan bij de politie.
3. Bevoordelen van bedrijven die een diversiteitsbeleid voeren
We gaan onderzoeken of introductie van de PSO (Prestatieladder Socialer Ondernemen) iets is
voor Leiden om daarmee MVO verder te stimuleren. Dat betekent niet dat we nog meer
voorwaarden bij aanbestedingen zullen stellen. Het actief kenbaar maken welke bedrijven het
begrip ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ in praktijk brengen en hoe zij dat doen, kan
een positieve stimulans zijn voor andere bedrijven.
Bedrijven met een hoge score op de PSO zijn aantrekkelijke partners voor de gemeente. Zij
hebben als samenwerkingspartner een voorsprong op andere, niet gecertificeerde bedrijven. Het
is bekend dat de mogelijkheden beperkt zijn bij de aanbestedingen die aan de zware variant van
de Europese aanbestedingsregels moeten voldoen.
Hoofdstuk 4: Economie071 - Aansluiting Onderwijs en
Arbeidsmarkt
Voor een gezonde economische ontwikkeling is het belangrijk dat het onderwijs aansluit op de
arbeidsmarkt. In de opleidingsprogramma’s van ROC, Hogeschool en Universiteit, maar ook al
beginnend in het vmbo moet specifieke aandacht zijn voor de inbedding van ‘ondernemende
vaardigheden’. Vanuit Economie071 wordt onderzocht of er hiaten zijn in de samenwerking
tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven en hoe het aantal leerwerkplaatsen en
stageplekken kan worden vergroot.
Er zijn door de projectleider aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt van Economie071, die in
februari 2015 is gestart, veel inventariserende gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van
ondernemers, overheid en onderwijs. Dat heeft geleid tot een Expertmeeting in mei. Vervolgens
zijn er 13 acties geformuleerd die teruggebracht worden naar zes actielijnen die nader uitgewerkt
worden als onderdeel van het aan de Stuurgroep Economie071 op te leveren projectplan in
oktober 2015.
Elementen van de actielijnen hebben betrekking op:


samenwerken onderwijs en bedrijfsleven op het terrein van ondernemende vaardigheden
intensievere verbinding met en kruisbestuiving tussen opleiders, leerlingen/studenten en
bedrijven

doorgaande leerlijn vmbo-mbo (onderwijsconcept buitenschools leren vmbo Boerhaave
verbinden met mbo en vmbo-Bio Science Park)

talentontwikkeling en koppeling studenten mbo met wo en hbo

stage nieuwe stijl en oriëntatie op arbeidsmarkt voor hogeropgeleiden in samenwerking
met gemeente Leiden en universiteit

realisatie front-office (servicepunt) voor werkgevers met betrekking tot stages en
leerbanen

uitrol Professional meets Talent (digitale stage-matching vmbo en digitaal regelen van
gastlessen en bijvoorbeeld bedrijfsbezoeken.

inventarisatie behoefte ondernemers op gebied onderwijs-arbeidsmarkt mbt stagiaires,
stages en leerbanen, maar ook stimuleren van stages bij zzp’ers en MKB.
In dit actieplan lopen wij daar niet verder op vooruit. De hieruit voortkomende concrete acties
maken te zijner tijd ook onderdeel uit van dit actieplan.
Hoofdstuk 5: Overige samenwerking met externe partijen
Sociale Ondernemingen
DZB organiseert eind 2015 een minisymposium over sociaal ondernemen met het doel om
ondernemers enthousiast te maken, onder meer door hen kennis te laten maken met de manier
waarop collega-ondernemers het sociaal ondernemen in praktijk brengen.
Ondersteuning van innovatieve (particuliere) initiatieven
Wij staan open voor innovatieve ideeën om mensen te ondersteunen bij arbeidsinschakeling.
Voorbeelden daarvan zijn het Ondernemersklankbord en Stichting DeBroekriem.
Ondernemersklankbord
Er wordt een samenwerking gestart met het Ondernemersklankbord (OKB). Voor de begeleiding
van mensen die vanuit de bijstand als zelfstandige beginnen kan het OKB van grote waarde zijn.
Het OKB is een groep van (al dan niet gepensioneerde) ondernemers en zelfstandigen in
uiteenlopende branches die zich als vrijwilliger beschikbaar stellen om hun kennis en ervaring in
te zetten voor starters of zelfstandigen die met hun bedrijf in een problematische situatie zitten of
dreigen te raken.
Stichting De BroekRiem
Stichting De BroekRiem is een platform voor en door werkzoekenden. Het platform organiseert
netwerkbijeenkomsten, loopbaan- en dagbestedingsactiviteiten. Deze activiteiten worden
georganiseerd door vrijwilligers uit de doelgroep zelf. Werkzoekenden worden op deze manier
geïnspireerd en in beweging gezet. Zij kunnen zich persoonlijk ontwikkelen en nieuwe mensen
ontmoeten. Dit kan ook online want er is een digitaal platform waarop men eveneens ervaringen
kan uitwisselen en kan netwerken. DeBroekriem heeft al in Leiden proefgedraaid en gaat in het
najaar van 2015 officieel van start.