Factsheet RAPEX-systeem Het RAPEX (Rapid Exchange of Information) systeem maakt het mogelijk om op een snelle manier informatie over gevaarlijke consumentenproducten uit te wisselen met de Europese Commissie en alle andere Europese lidstaten. Er kan zo in heel Europa actie worden ondernomen om gevaarlijke producten van de markt te halen. Daarnaast bestaat er voor het melden van onveilige voedingsmiddelen en diervoeder een vergelijkbaar Europees meldingssysteem: RASFF. Actie VWA De VWA onderneemt gemiddeld 2 keer per week actie naar aanleiding van een melding door de collega-autoriteiten uit andere lidstaten. Op basis van de informatie in het RAPEX systeem worden de betrokken ondernemers gecontroleerd. De Warenwet verplicht ondernemers om corrigerende acties te ondernemen wanneer blijkt dat een product niet veilig is. De VWA ziet erop toe dat passende acties worden ondernomen, dit kan terughalen uit het handelskanaal zijn of een terughaalactie bij de consument. In 8 gevallen heeft een buitenlandse RAPEX melding geleid tot een terugroepactie bij de consument. Risico Binnen het RAPEX systeem bestaan drie categorieën, afhankelijk van de ernst van het risico. In 2007 werden in het totaal 1408 meldingen1 gedaan. 1355 hiervan waren producten met een ernstig risico voor de gezondheid en veiligheid van de consument, de zogenoemde artikel 12 melding. Een ernstig risico vraagt om snel ingrijpen door de overheden. Daarnaast kunnen meldingen worden gedaan over gemiddelde risico’s, de artikel 11 melding. De derde categorie berichten zijn in de categorie INFO. TOP 4 Risico’s 1) Lichamelijk letsel 29x 2) Chemisch 20x 3) Elektrische schok 20x 4) Verstikking door inslikken 14x Meldingen VWA VWA heeft in 2007 in het totaal 48 RAPEX meldingen gedaan. VWA doet deze op basis van eigen onderzoek en soms naar aanleiding van een melding van een bedrijf. Als door onderzoek een ernstige tekortkoming wordt geconstateerd en het product ook in andere Europese landen op de markt is doet VWA een melding. Risicogericht onderzoek De producten die via het RAPEX systeem worden gemeld zijn een afspiegeling van de projecten in de lidstaten. In 2007 is de regelgeving voor speelgoed aangescherpt, dit is terug te zien in het aantal meldingen. De meeste controles zijn op basis van een risico inschatting genomen . De VWA werkt daar waar de risico’s het grootst zijn, in andere landen is dat hetzelfde. Het aantal aangetroffen gevaarlijke producten geeft daarmee geen representatief beeld van de veiligheid in algemene zin. 2006 In 2006 waren er 819 meldingen via het systeem waarvan 125 op de Nederlandse markt zijn aangetroffen. Aandeel Chinese producten 54% (62 van de 115) op de Nederlandse markt aangetroffen producten waren afkomstig uit China. Uit de resultaten kan niet opgemaakt worden dat Chinese producten vaker tekortkomingen vertonen dan producten uit andere landen. Dit zijn de meldingen binnen het aandachtsgebied van de VWA, daarnaast zijn ook nog 194 meldingen over voertuigen binnengekomen, die doorgeleid zijn naar de RDW. 1 Interpretatie verschillen tussen lidstaten Wat een ernstig risico is, is onderhevig aan interpretatie verschillen. Bij het RAPEX systeem hoort een risicobeoordelingsmodel die deze verschillen zichtbaar maakt. Een RAPEX melding gaat vergezeld van een aantal documenten, waaronder in het meest gunstige geval een risicobeoordeling, een distributielijst en een testrapport. Op basis hiervan baseert de VWA haar oordeel over het product in kwestie, alvorens een bezoek aan de ondernemer te brengen. Dit kan er dus in resulteren dat Nederland soms een andere inschatting maakt van de ernst. Lidstaten hebben hun eigen bevoegdheden om op te treden, alleen de risicobeoordeling die wordt EU geharmoniseerd en inzichtelijk gemaakt voor de andere lidstaten. Dit geldt voor het in behandeling nemen van RAPEX meldingen, maar omgekeerd ook voor het melden aan het RAPEX systeem. Sommige landen doen dit sneller dan anderen dit verklaart deels de verschillen tussen de lidstaten. Import De VWA verricht ook importcontroles, producten worden dan bij de douane gecontroleerd en indien de producten niet aan de wettelijke eisen voldoen gelijk teruggestuurd naar het land van herkomst. Deze producten worden niet via het RAPEX systeem gemeld, maar wel aan de Europese Commissie via een meldingsprocedure die geldt voor producten waartegen een handelsbelemmering is opgeworpen.