IP/11/557 Brussel, 12 mei 2011 Veiligheid van goederen: steeds minder gevaarlijke producten door de mazen van het net dankzij aanpak aan de bron Of het nu gaat om een kinderwagen of om een nieuw paar schoenen, we zijn er allemaal graag zeker van dat de producten die we in de EU kopen veilig zijn. Het goede nieuws is dat steeds minder gevaarlijke producten de EUmarkt bereiken omdat ze nu vlugger worden opgespoord en verwijderd. Door de toenemende doeltreffendheid van het Europees systeem voor snelle waarschuwingen over gevaarlijke non-foodproducten ("RAPEX") werden in 2010 2 244 onveilige producten verboden, van de markt gehaald of teruggeroepen, aldus het RAPEX-jaarverslag 2010 dat vandaag wordt bekendgemaakt. Dat is een record en ook een stijging met 13 % ten opzichte van 2009. De lidstaten hebben een extra inspanning geleverd en ook de Europese bedrijven nemen hun verantwoordelijkheid voor de veiligheid van consumentenproducten meer ter harte, wat zich uit in het duidelijk toegenomen gebruik (200 %) van het speciaal voor bedrijven ontwikkelde systeem voor snelle waarschuwingen ("GPSD Business Application"). De focus ligt nu op vooral op het aanpakken van de veiligheid aan de bron, waardoor de aandacht verschuift naar de fabrieksvloer (ontwerpfase en vervaardiging). Er wordt ook meer en meer samengewerkt met internationale partners, met name in China. "Een aanpak aan de bron is dé oplossing voor het probleem van productveiligheid, vooral gezien de nieuwe realiteit van globalisering", aldus John Dalli, commissaris voor Gezondheid en consumentenbescherming. "Bedrijven moeten veiligheidsrisico's al bij het ontwerp wegwerken. Fabrikanten moeten de kwaliteit van het productieproces coördineren en de eindproducten die van de band rollen controleren. Zowel in Europa als in landen vanwaaruit de aanvoer komt, bijvoorbeeld China, beginnen partnerschappen vruchten af te werpen. Dat betekent dat we verder kunnen gaan met het cruciale werk dat nog rest." RAPEX-systeem steeds doeltreffender Sinds de invoering van RAPEX in 2004 (toen de richtlijn inzake algemene productveiligheid was omgezet in nationaal recht) is het aantal meldingen gestegen van 468 (2004) tot 2 244 (2010). De toegenomen capaciteit en doeltreffendheid is toe te schrijven aan: - een actievere handhaving van de productveiligheid door de nationale autoriteiten, onder meer via specifieke projecten; - een betere toewijzing van middelen; - een groter bewustzijn bij bedrijven van hun verplichtingen; - een betere samenwerking met derde landen, vooral met China; - de opbouw van netwerken en organisatie van opleidingen, waarbij de Europese Commissie een coördinerende rol heeft gespeeld. In de toekomst zal de nadruk op kwaliteit en bruikbaarheid van de meldingen liggen. Wat de landen van herkomst betreft, is het aantal meldingen via RAPEX over producten uit China licht gedaald (met 2 %, van 60 % in 2009 naar 58 % in 2010). 17 % van de meldingen kwam uit Europa, 15 % uit andere landen, en van 10 % was de herkomst onbekend. Alle lidstaten doen mee Alle lidstaten namen aan het RAPEX-systeem deel door nieuwe gevaarlijke producten op te sporen en te melden en door passende maatregelen te nemen naar aanleiding van de informatie die zij ontvingen. De helft van de deelnemende landen voerde in 2010 zijn activiteiten in het systeem verder op. De meest actieve landen waren Duitsland (204 meldingen), Bulgarije (192 meldingen), Hongarije (191 meldingen), Cyprus (178 meldingen) en Griekenland (159 meldingen). De meldingen uit deze landen vertegenwoordigen 47 % van alle RAPEX-meldingen over producten die een ernstig gevaar inhouden. Kleding en textiel, speelgoed en motorvoertuigen voeren de lijst aan Over kleding en textiel kwamen de meeste meldingen binnen (625, risico van verstikking en irritatie), gevolgd door speelgoed (488 meldingen, vooral verstikkingsgevaar) en motorvoertuigen (175 meldingen, gevaar voor verwondingen). Samen waren deze drie categorieën in 2010 goed voor 66 % van alle meldingen over producten die een ernstig gevaar inhouden. Elektrische apparaten (158 meldingen) vormden de op drie na meest gerapporteerde productcategorie (gevaar voor elektrische schokken). Resultaten van de specifieke actie met betrekking tot helmen In 11 landen1 hebben de autoriteiten voor markttoezicht in 2010 specifieke controle uitgeoefend op de veiligheid van helmen voor vrijetijdsdoeleinden (alpineskiën, snowboarden, wielrennen, skateboarden, rollerskaten, paardrijden). Zij onderzochten 367 helmen op naleving van de toepasselijke veiligheidswetgeving. 63 % van de onderzochte exemplaren voldeed niet aan de vereisten inzake etikettering en gebruiksaanwijzingen. Wat de eigenlijke veiligheidsparameters betreft, werden 40 helmen door de markttoezichtdeskundigen als mogelijk nietconform bestempeld en daarom naar een laboratorium gestuurd om volledig op veiligheid te worden getest (gezichtsveld, schokabsorberend vermogen, geschiktheid van het systeem dat de helm op zijn plaats houdt). Uit de resultaten bleek dat bijna de helft van de geteste modellen voor ten minste één van de genoemde parameters niet aan de desbetreffende norm voldeed. Het voornaamste doel van het project (dat werd gecoördineerd door PROSAFE, het EU-netwerk van toezichthoudende autoriteiten2) was het aantal onveilige helmen op de EU-markt te verminderen. Via het project konden de lidstaten echter ook ervaring opdoen met samenwerking voor een beter toezicht op en een betere handhaving van de veiligheidsvoorschriften. De nationale autoriteiten zullen hun activiteiten versterken om de toepasselijke veiligheidsvoorschriften te doen naleven en marktdeelnemers en consumenten voor te lichten. 1 Cyprus, Tsjechië, Duitsland, Spanje, Litouwen, Letland, Nederland, Zweden en Slovenië, plus IJsland en Noorwegen. 2 PROSAFE (Product Safety Enforcement Forum of Europe) is een non-profitorganisatie die is opgericht door markttoezichthouders uit verscheidene Europese landen en wordt gesteund door de Europese Commissie. Doel van de organisatie is het markttoezicht te verbeteren door uitwisseling van goede methoden. Zie www.prosafe.org 2 Nadere informatie: MEMO/11/288 Link naar onze website: http://ec.europa.eu/consumers/safety/news/index_en.htm 3