Dieet bij verhoogde bloedglucose tijdens de zwangerschap


OLVG, locatie West
Dieet bij verhoogde bloedglucose
tijdens de zwangerschap
Bij twee tot drie procent van de zwangere vrouwen in Nederland komt
verhoogde bloedglucose voor. De precieze oorzaak van
zwangerschapsdiabetes is niet bekend. Tegenwoordig denken veel
deskundigen dat het een soort voorbode is van 'echte' diabetes. Diabetes
mellitus is een stofwisselingsziekte. Om te begrijpen welke
consequenties deze stofwisselingsziekte heeft op ons lichaam, volgt nu
een uitleg over de stofwisseling bij diabetes mellitus.
De stofwisseling


Ons lichaam heeft de gehele dag energie nodig. Deze energie halen we uit onze voeding.
Voordat voedingsstoffen uit de voeding als energie kunnen dienen, moet het voedsel
verteerd worden en in het bloed worden opgenomen.
De vertering vindt plaats na het eten van voedsel. In de maag en de dunne darm wordt
het voedsel afgebroken tot kleinere stukken, tot uiteindelijk heel kleine deeltjes
overblijven. Deze deeltjes worden in het bloed opgenomen en worden vervoerd naar alle
cellen van het lichaam waar ze nodig zijn.
Glucose en insuline



Glucose is een heel klein deel van onze voeding, afkomstig van de koolhydraten die we
eten. Glucose kan niet zomaar vanuit het bloed de lichaamscel in. Hier is het hormoon
insuline voor nodig. Onder normale omstandigheden wordt insuline gemaakt in de
alvleesklier (pancreas).
Insuline is te vergelijken met een portier: het opent als het ware de deur van de cel,
waardoor glucose naar binnen kan. Zonder insuline kan glucose de cel niet in en blijft dan
in het bloed.
Een gezonde alvleesklier zorgt er voor, door het op maat geven van insuline, dat het
bloedglucosegehalte binnen nauwe grenzen blijft. Bij zwangerschapsdiabetes gebeurt dit
niet zo goed. Er wordt niet genoeg insuline aangemaakt om het bloedglucosegehalte op
peil te houden. De bloedglucosespiegel gaat dan stijgen en de lichaamscellen krijgen niet
genoeg glucose.
Koolhydraten

Koolhydraten is de verzamelnaam voor zetmeel, melksuiker (lactose), vruchtensuiker
(fructose), suiker (sacharose) en druivensuiker (glucose). Koolhydraten leveren het
lichaam energie. Energie is nodig om te leven. Energie afkomstig uit voeding wordt qua



hoeveelheden aangegeven in kilojoules (kJ) of kilocalorieën (kcal). 1 gram koolhydraten
levert 17 kJ of 4 kcal.
Koolhydraten komen onder andere voor in aardappelen, rijst, deegwaren, peulvruchten,
brood, melk, karnemelk, yoghurt, groente, fruit, vruchtensap, suiker, stroop, honing,
snoep, frisdrank, gebak en koek.
Als u nagaat wat u zoal eet en drinkt, ontdekt u dat in heel veel voedingsmiddelen
koolhydraten zitten. In een evenwichtige voeding leveren ze minstens de helft van de
hoeveelheid energie die een mens dagelijks nodig heeft. Bij diabetes gaat het erom dat
de dagelijkse portie koolhydraten is afgestemd op uw persoonlijke behoefte.
Voedingsmiddelen zijn nooit constant van samenstelling. Natuurlijke variaties, verschillen
in receptuur en productiemethoden zijn een paar van de factoren die de samenstelling
beïnvloeden. De koolhydraatcijfers in de diverse tabellen en variatielijsten geven
gemiddelden aan en kunnen onderling verschillen. Voor het totale koolhydraatgehalte
van uw voeding maken deze kleine verschillen niet zoveel uit.
Klachten van de moeder bij zwangerschapsdiabetes
Het teveel aan glucose verliest u via de urine. Tegelijkertijd verliest u ook extra vocht. Als
gevolg hiervan krijgt u dorst. Verder kan het zijn dat u last heeft van vermoeidheid en
gewichtsverlies, hoewel dit niet veel voorkomt.
Gevolg voor de baby
De baby wordt gevoed met bloed van de moeder. Bij zwangerschapsdiabetes bevat dit bloed
te veel glucose. De baby heeft geen problemen met het opnemen van glucose in de
lichaamscellen en kan door het grote aanbod wat te veel glucose binnen krijgen.
Dit kan tot gevolg hebben dat de baby bijvoorbeeld te veel aankomt in gewicht. Als de
bloedglucose van de moeder tot aanvaardbare hoeveelheden worden teruggebracht, zijn er
in principe geen nadelen voor de baby te verwachten.
Dieetprincipes
Regelmatig eten
Gebruik drie niet te grote maaltijden per dag en sla geen maaltijd over.
Suiker
Beperk het gebruik van pure suiker in koffie en thee en beperk het gebruik van frisdranken
en limonades. Indien u wenst, kunt u, in overleg met de diëtist, deze producten inpassen in
uw dieet.
Wees matig met vet




Neem halfvolle of magere melkproducten.
Gebruik mager vlees/vis of kip bij de warme maaltijd. Bijvoorbeeld bieflappen, biefstuk,
poelet, magere runderlap, fricandeau, haaskarbonade, varkenshaas, kalkoenfilet, kipfilet,
schelvis, kabeljauw, schol en tong.
Bereid uw maaltijd in een kleine hoeveelheid olie of (dieet)margarine.
Kies in plaats van volvette kaas magere kaas, zoals Edammer, Leidse, Milnerkaas.

OLVG, locatie West
Dieet bij verhoogde bloedglucose
tijdens de zwangerschap
2

Gebruik magere vleeswaren op brood.
Aanbevolen hoeveelheden voeding voor een zwangere vrouw
 Bruin/volkorenbrood 5-7 sneden
 Aardappelen 3-5 stuks
 Groente 3-4 groentelepels
 Fruit 2 porties
 Melk of melkproducten 2-3 glazen
 Kaas 1-2 plakken
 Vlees/vis/kip/ei/vleeswaren 100 gram (rauw gewicht)
 Halvarine/margarine 5 gram per snee
 Vet/olie 15 gram
 Vocht 1½ liter
Algemene voedingsadviezen aan zwangere vrouwen
 Eet geen rauw vlees of (half) rauwe vleeswaren zoals rosbief, tartaar, ossenworst en filet
americain.
 Eet geen lever en eet niet meer dan 15 gram leverproducten per dag zoals leverworst,
paté.
 Gebruik geen onverhitte, niet geconserveerde producten als ze lange tijd in de koeling
hebben gelegen, zoals rauwkost (mengsels), zachte rauwmelkse kazen (Brie,
Camembert, Roquefort).
 Gebruik liever geen alcohol.
 Aanbevolen wordt om 1 tablet (10 microgram) vitamine D gedurende de zwangerschap te
gebruiken. Gebruik verder geen vitaminepreparaten zonder overleg met uw arts en/of
diëtist.
 Wees zuinig met het gebruik van koffie; neem niet meer dan 4 kopjes koffie per dag.
Light producten en diabetesproducten
Light frisdranken en zoetjes zijn toegestaan. Overschrijd hierbij niet de maximaal toelaatbare
hoeveelheid per dag. Informatie kunt u vinden op het etiket van light frisdrank.
Speciale diabetesproducten zoals suikervrije chocolade en suikervrije jam worden
afgeraden. Deze producten hebben geen nut bij de behandeling van
zwangerschapsdiabetes.
Na de bevalling
Als u bent bevallen zal uw arts het glucosegehalte controleren. Aan de hand van de
uitslagen zal hij u advies geven over de voeding die u moet gaan gebruiken.
Vragen?

OLVG, locatie West
Dieet bij verhoogde bloedglucose
tijdens de zwangerschap
3
U kunt ons gewoon bellen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neem dan contact op of kijk op www.olvg.nl
Heeft u vragen over de vergoeding of betaling? Neem dan contact op met uw zorgverzekeraar of kijk
op www.olvg.nl/zorgnota
Contact
afdeling Diëtetiek, locatie West
T
020 510 85 04
E
dië[email protected]
Algemene voorwaarden: www.olvg.nl/algemene_voorwaarden
Klacht of opmerking: ga naar www.olvg.nl/klacht
Redactie en uitgave: Marketing en Communicatie, april 2017\2218

OLVG, locatie West
Dieet bij verhoogde bloedglucose
tijdens de zwangerschap
4