www.toelatingsexamen-geneeskunde.be Verbetering Biologie 1997 Juli Vraag 1 Uit de foto kan Je afleiden dat het gaat om een mitochondrion (zie de cristae). Het Juiste antwoord is d Vraag 2 Om In leven te blijven heeft om het even welke cel energie nodig. Een autotroof organisme gebruikt als primaire energiebron ofwel licht (fotosynthese), ofwel eenvoudige minerale moleculen (chimiosynthese). Voorbeelden van chimiosynthetiserende bacteriën zijn de zwavelbacteriën, de ijzerbacteriën en de stikstofbacteriën. Het celorganel dat enkel functioneert In aëroob milieu is het mitochondrion. Hoewel sommige reacties, zoals de citroenzuurcyclus, anaërobe reacties zijn die in het stroma van het mitochondrion verlopen, kunnen ze niet zonder de energie van de aërobe eindoxidaties. Het Juiste antwoord Is d. Vraag 3 Elke voortplantingscel (haploïd) ondergaat 2 celdelingen en 2 geassocieerde meiosedelingen van de kern, dus elke voortplantingscel of gameet geeft 4 cellen, producten van de meiose. Na de eerste klievingsdeling is in de zygote cel (bevruchte eicel, diploïde) viermaal meer DNA aanwezig dan in de oorspronkelijke gameet. Het juiste antwoord is dus C Vraag 4 Bijna alle type cellen hebben een paar centriolen behalve de Angiospermen (Bedektzadigen). Je zou dus kunnen zeggen dat als er geen centriolen in de cel aanwezig zijn tijdens de mitose, het gaat om een plantencel van een bedektzadige. Het juiste antwoord is dan b. Vraag 5 Stadium 1 komt overeen met metafase van meiose II. stadium 2 komt overeen met de anafase van meiose I. Het Juiste antwoord is c www.toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 6 Je kan dit antwoord vinden door te kijken wat mitose en meiose met een cel doen. Uit het antwoord weten we reeds dat het hier over een spermacel gaat. Bijgevolg is deze cel haploïd. Uit dit gegeven kan je al concluderen dat de oorspronkelijke cel 16 x 2 = 32 chromosomen had. Vervolgens gaan we kijken naar het aantal delingen dat nodig was om deze situatie te bereiken. We weten dat tijdens de spermatogenese eerst een reeks mitotische delingen plaatsvinden en op het laatste een meiotische. Een mitotische deling geeft het ontstaan aan 2 cellen met evenveel chromosomen, een meiotische deling geeft het ontstaan aan 4 haploïde cellen (1 meiose bestaat uit 2 opeenvolgende delingen; resp. meiose 1 en meiose 2). Dan kunnen we volgend schema opstellen: 1 cel -- (mitose nr1) --> 2 cellen -- (mitose nr2) --> 4 cellen -- (mitose nr3) --> 8 cellen -- (mitose nr4) -> 16 cellen -- (meioseproces*: meiose 1 + meiose 2) --> 64 cellen *Het gehele meioseproces geeft het bestaan aan 4 haploïde cellen. Dit proces is 1 geheel (dwz. dat meiose 1 nooit zonder meiose 2 voorkomt en ook niet omgekeerd), maar deze tellen we toch als 2 delingen mee in de berekeningen. Het correcte antwoord is dus b Vraag 7 Tijdens de anafase van de eerste meiotische deling gaan de homologe chromosomen uit elkaar en verdelen zich over beide celpolen. Of het nu gaat om vaderlijke of moederlijke chromosomen is vermoedelijk willekeurig. Het juiste antwoord is b. Vraag 8 Als de eicel niet bevrucht wordt, blijft het gele lichaam maar een tweetal weken bestaan en verdwijnt dan. Als er wel bevruchting optreedt blijft het ongeveer zes maanden bestaan, het gele lichaam vormt progesteron. Dan vormt het slijmvlies zelf, en daama de placenta, het hormoon progesteron. Progesteron veroorzaakt de groei van de cellen in het slijmvlies van de baarmoeder en remt de vorming van nieuwe follikels. Ontbreken of een te kleine productie van progesteron veroorzaakt zelfs abortus. Het juiste antwoord Is d Vraag 9 Het juiste antwoord is a. Vraag 10 Een kleurenblinde moeder is homozygoot voor het gen kleurenblindheid X'X' terwijl de kleurenblinde vader hemizygoot is X'Y , Al de kinderen, zowel de zonen als de dochters erven dus het allel X' en zijn dus zonder uitzondering kleurenblind. Het juiste antwoord is d. www.toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 11 Organismen met identieke genen bezitten dezelfde erfelijke aanleg of genotype. Een organisme is voor een kenmerk homozygoot als het hiervoor twee identieke genen (allelen) heeft, heterozygoot als het twee verschillende genen (allelen) heeft. Allelen zijn verschillende vormen van hetzelfde gen. Ze hebben dezelfde plaats of locus op het chromosoom. Het kenmerk dat bij een heterozygoot individueel tot uiting komt is dominant: het kenmerk dat onderdrukt wordt is recessief. Bij kruising van twee organismen, die heterozygoot zijn voor twee kenmerken, kan je aannemen dat de allelen voor elke eigenschap bij de vorming van de gameten onafhankelijk van elkaar doorgegeven en gecombineerd worden. Er ontstaan 16 mogelijke combinaties van genotypen. Bekijk je de 16 mogelijke combinaties van nabij, dan merk je dat er maar 9 verschillende combinaties van genen, of genotypes mogelijk zijn. Het juiste antwoord is dus c. www.toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 12 Uit de beschrijving van de ouders kan je het genotype opstellen: wit, ruigharig: aaBb of aaBB zwart, gladharig; Aabb of AAbb Bij kruising van aaBb met Aabb vind je in de volgende generatie: 4 AabB (zwart,ruig); 4 Aabb (zwart,glad); 4 aabB (wit,ruig); 4 aabb (wit,glad). Het juiste antwoord is dus b. Vraag 13 De afwijking is recessief vermits de vrouw, die de afwijking wel heeft, twee kinderen heeft zonder deze afwijking. De zieke moeder is dus homozygoot en geeft het zieke allel door aan de zoon, die heterozygoot is, en de ziekte niet heeft. Hieruit kan je afleiden dat het gaat om een niet-geslachtsgebonden kenmerk. Een X-chromosomaal gebonden recessief allel komt immers tot uiting bij alle mannen. Het juiste antwoord is d. Vraag 14 Lamarck: Een organisme kan zich aanpassen aan zijn leefmilieu en die aanpassingen aan zijn nakomelingen doorgeven. Darwin: In een populatie hebben de individuen die het best aan de heersende leef-omstandigheden zijn aangepast, door natuurlijke selectie meer kans om te overleven en zich voort te planten. Het juiste antwoord is dus d. Vraag 15 De tot nu toe oudste menselijke resten werden gevonden in Ethiopië, Afrika. Het gaat om het skelet van een vrouw, die de naam ‘Lucy’ kreeg, naar een lied van de Beatles ‘Lucy in the sky with diamonds’. Het skelet is 3,7 tot 3 miljoen jaar oud. Het juiste antwoord is b.