Zorgzaam samenleven Samenvatting Beleidsplan 2016-2020 Colofon Eindredactie Anne Dedry, directeur Zorg-Saam Auteurs Kristin Meersschaert en medewerkers Foto’s Carl Vandervoort en Zorg-Saam vzw Lay-out en opmaak Studio ONS Met dank aan de personeelsleden en de bestuursleden van Zorg-Saam voor hun actieve deelname aan het beleidsplanningsproces. Een motiverend voorbeeld van “inspirerende beweging” in onze eigen organisatie! November 2015 Zorg-Saam vzw Remylaan 4B 3018 Wijgmaal 016/24 39 75 [email protected] www.zorgsaam.be www.facebook.com/vzwZorgSaam 2 Beleidsplan 2016-2020 Zorgzaam samenleven 1. Missie en visie van Zorg-Saam Missie “Zorg-Saam wil mensen inspireren en in beweging brengen, omdat zorgzaam samenleven kan.” Visie Menselijke verbondenheid uit zich in ‘zorgen voor elkaar’. Zorg-Saam is een vormingsinstelling, gespecialiseerd in zorg, die inspireert tot meer autonomie en mondigheid van personen met een zorgbehoefte en hun omgeving. Tegelijk beweegt Zorg-Saam de zorgverleners tot een respectvolle benadering van personen met een zorgbehoefte en versterkt ZorgSaam de draagkracht van informele en professionele zorgverleners. Daarvoor ontwikkelt Zorg-Saam kwaliteitsvolle vormingen: met aandacht voor de meest kwetsbare groepen in de samenleving en de toenemende diversiteit. Zorg-Saam speelt daarbij in op de actuele noden in de zorg. Beleidsplan 2016-2020 3 Specialisatie: Thema Zorg Binnen het (Vlaamse) welzijnsbeleid wordt momenteel ‘vermaatschappelijking van de zorg’ centraal geplaatst. Zorg-Saam ziet in deze tendens een bewijs voor haar bestaansreden en toenemende relevantie. De beleidskeuze voor vermaatschappelijking van de zorg biedt tal van opportuniteiten aan ZorgSaam. Tegelijkertijd zijn we ons bewust van de bijbehorende valkuilen. Vermaatschappelijking van de zorg mag niet betekenen dat je gestraft wordt omdat je zoveel als mogelijk ‘mantelzorgt’. Ondersteuning voor mantelzorgers is broodnodig, als we hun draagkracht niet willen uitputten. Kritische reflectie rond deze vermaatschappelijking van de zorg is voor Zorg-Saam een noodzaak. Zorg-Saam gelooft in de positieve keuze voor de zorgcultuur en werkt al meer dan 25 jaar aan het verstevigen ervan. Zorg-Saam wil een maatschappelijke herwaardering van de zorg opdat volwassenen zich kunnen ontplooien tot zorgzame mensen in een zorgzame samenleving of in een zorgcultuur waarin iedere mens iemand is die zorg geeft en zorg ontvangt. Zorg vormt de verbindende kracht tussen mensen. Sociaal-culturele opdracht als vormingsinstelling Zorg-Saam is een sociaal-culturele organisatie die zich op het snijvlak bevindt van cultuur en welzijn. Zorg-Saam heeft een educatieve opdracht om de zorgcultuur te realiseren en ondersteunen, zowel in de informele als formele vormen van zorg, welzijn, opvoeding, onderwijs en gezondheid. In onze educatieve opdracht staat in eerste instantie de persoon met een zorgbehoefte centraal, niet als passief object van interventie en ondersteuning maar als regisseur en auteur van het eigen levensverhaal dat hij tot het einde zelf – steeds in relatie met de ander – construeert. Kwetsbaarheid, afhankelijkheid en eindigheid 4 Beleidsplan 2016-2020 zijn geen inbreuken op dit proces, maar behoren onlosmakelijk tot ons mens-zijn. Zij verbinden ons met elkaar en onze omgeving. Zorg kunnen geven én ontvangen is daarom een centrale waarde in het leven. In tweede instantie staat in onze educatieve opdracht ook de zorgverlener centraal, zowel binnen een formele als informele context. Het educatieve aanbod van ZorgSaam beweegt zich vooral in de ethische en psychosociale dimensies van de zorg met het oog op kwaliteit van leven voor ieder die in het zorgproces betrokken is. Daartoe ontwikkelt Zorg-Saam leer- en veranderingsprocessen voor zorgverleners op diverse deelterreinen van de zorgverlening: op het vlak van kennis, vaardigheden en vooral attitudes. “De menselijke kwaliteit van een samenleving zou moeten worden afgemeten aan de kwaliteit van leven van haar zwakste leden” (Zygmunt Bauman, ethicus, 2000) Beleidsplan 2016-2020 5 Overzicht van de doelstellingen uit beleidsplan 2016-2020 van Zorg-Saam. 1.1 Omgang met en opvoeding van (zorgen)kinderen 1.2 Omgang met ouderen 1.3 Welzijn en gezondheid 1.4 Verlies, palliatieve situaties en rouw 1.5 Omgang met digitalisering in de zorgsector 2.1 Preventief aan zelfzorg werken bij brede publiek 2.2 Gezonde work-life-(zorg)balans bij zorgverleners 3.1Communicatie-vaardigheden 3.2 Alternatieve communicatievormen 6 Beleidsplan 2016-2020 Doelstelling 1. Deskundige zorg: Zorgvragers enerzijds en professionele en informele zorgverleners anderzijds beschikken over kennis en vaardigheden om met steeds complexere zorgvragen om te gaan. Doelstelling 2. Zelfzorg: Deelnemers besteden adequaat aandacht aan zelfzorg. Zorgwil me inspire in bew brenge dat zor samen ka Doelstelling 3. Communiceren vanuit het hart: Zorgrelaties zijn versterkt door het ontwikkelen van vaardigheden voor verbindende communicatie. Doelstelling 4. (H)erkennen en ondersteunen van mantelzorgers: Mantelzorgers ontvangen meer erkenning en ondersteuning als volwaardige partners in de zorg. -Saam ensen eren en weging en, omrgzaam nleven an 4.1 Professionele zorgverleners erkennen mantelzorgers als volwaardige partners 4.2 Mantelzorgers hebben informatie en ondersteuning Doelstelling 5. Inspiratie voor zorgzaam leidinggeven: Leidinggevenden en middenkaders ondersteunen hun medewerkers bij het aanbieden van kwaliteitsvolle zorg, rekening houdend met actuele uitdagingen en de noden van de meest kwetsbare groepen. Doelstelling 6. Zorgzaam samenleven, voor iedereen: In het zorgaanbod is er toenemende aandacht voor diversiteit en kwetsbare groepen. 5.1 Algemene leidinggevende vaardigheden in de zorg 5.2 Organisatie-beleid voeden rond kernthema’s van Zorg-Saam 6.1 Deelnemers met (etnisch) diverse achtergrond 6.2 Versterken van interculturele competenties bij zorgverleners Beleidsplan 2016-2020 7 2. Beleidsopties voor 2016-2020 Zorg-Saam wil een bijdrage leveren aan de deskundigheidsbevordering inzake zorg, zowel bij zorgvragers als zorgverleners. Een belangrijke voorwaarde om deskundige zorg te kunnen geven, is zelfzorg voor zorgverleners. Verder hecht ZorgSaam veel belang aan verbindende communicatie om zorgrelaties te versterken. ●● Een belangrijke groep zorgverleners die we bijzondere aandacht willen geven, zijn de mantelzorgers. ●● Zorg-Saam wil ook de leidinggevenden en middenkaders in de zorgsector inspireren, omdat zij een sleutelrol spelen in de realisatie van de zorgcultuur die Zorg-Saam beoogt. ●● Vanzelfsprekend blijven we doorheen onze werking ook bewust kiezen voor de doelgroep ‘eerstelijnsmedewerkers in de thuiszorg’. De doelgroep voor wie het ooit allemaal startte bij Zorg-Saam. Tot slot wil Zorg-Saam een verhoogde aandacht tot stand brengen voor kwetsbare groepen en diversiteit in de zorg. 8 Beleidsplan 2016-2020 3. Onze strategische doelstellingen Doelstelling 1 Zorgvragers enerzijds en professionele en informele zorgverleners anderzijds beschikken over kennis en vaardigheden om met steeds complexere zorgvragen om te gaan. Doelstelling 2 Deelnemers besteden adequaat aandacht aan zelfzorg. Doelstelling 3 Zorgrelaties zijn versterkt door het ontwikkelen van vaardigheden voor verbindende communicatie. Doelstelling 4 Mantelzorgers ontvangen meer erkenning en ondersteuning als volwaardige partners in de zorg. Doelstelling 5 Leidinggevenden en middenkaders ondersteunen hun medewerkers bij het aanbieden van kwaliteitsvolle zorg, rekening houdend met actuele uitdagingen en de noden van de meest kwetsbare groepen. Doelstelling 6 In het zorgaanbod is er toenemende aandacht voor diversiteit en kwetsbare groepen. Beleidsplan 2016-2020 9 4. Wie zet z’n schouders onder Zorg-Saam? We krijgen subsidies van het Agentschap Sociaal Cultureel Volwassenenwerk om 2235 uren vorming te verzorgen op jaarbasis. In praktijk realiseert Zorg-Saam ongeveer 3000 uren vorming per jaar. Algemene Vergadering Raad Van Bestuur Directeur Beleidsmedewerker 3 administratief medewerkers 2 educatief medewerkers Het organogram van Zorg-Saam 10 Beleidsplan 2016-2020 Grote groep freelance educatief medewerkers De Raad van Bestuur bestaat uit volgende leden: Nik Van Gool (voorzitter), Gaby Trompet (secretaris – penningmeester), Anne Dedry, Bert Meulemans, Caroline Audoor, Christian Stivigny, Koen Van Den Broeck, Trees Merckx. Zorg-Saam maakt haar open vormingsaanbod bekend via brochures en haar website. Deze vormingen gaan door in alle Vlaamse provincies en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daarnaast brengen we vormingen op maat van geïnteresseerde groepen, op locatie bij organisaties, verenigingen, lokale overheden enzoverder. Medewerkers van Zorg-Saam Beleidsplan 2016-2020 11 “Zorg-Saam wil mensen inspireren en in beweging brengen omdat zorgzaam samenleven kan” Remylaan 4b - 3018 Wijgmaal tel 016/24 39 75 Vanaf 2016: Engelenburcht – Kruineikestraat 5 – 3150 Tildonk www.zorgsaam.be [email protected] facebook.com/vzwzorgsaam schrijf je in op onze nieuwsbrief