Inleiding

Leerkrachten.
DE CULTUURKRANT:
kennismaking met een vreemde cultuur
Een Internetproject voor de derde graad basisonderwijs
Ontworpen door
Elke Verellen 19996075
e-mail: [email protected]
Inleiding | Klas | Leerdoelen | Proces | Bronnen | Evaluatie | Conclusie | Referenties | Leerlingenpagina
Inleiding
Kinderen een juist en genuanceerd beeld meegeven over andere culturen is erg moeilijk. Vaak zijn we als
leerkracht onvoldoende geïnformeerd om dit te kunnen doen. We zitten zelf vaak met een eenzijdig beeld over
folklorische, exotische en uitzonderlijke toestanden. Via de media krijgen we bijna uitsluitend de meest
schrijnende beelden te verwerken. Het is dan ook belangrijk dat kinderen in een project als dit, de positieve en
specifieke waardevolle aspecten van het land leren ontdekken.
Door gebruik te maken van opzoekingswerk op internet, worden de kinderen geconfronteerd met verschillende
invalshoeken en krijgen ze een brede kijk op het land. Het dagelijks leven in al zijn facetten leren kennen, kan
bijdragen tot het opbouwen van een genuanceerder beeld.
Klas
Deze opdracht is gericht tot leerlingen van de derde graad basisonderwijs. Het project kan gebruikt worden in het
lessenpakket wereldoriëntatie. De kinderen komen in contact met verschillende landen en culturen en gaan
telkens na hoe het daar gesteld is met het klimaat, de politiek, geschiedenis, kleding, godsdienst, gewoonten… De
lessen kunnen dus gebruikt worden in het kader van catechese, aardrijkskunde, natuurkennis, geschiedenis en
zelfs leefsleutels.
Voor deze opdracht dienen de kinderen een basiskennis te hebben over het gebruik van internet en beschikken
over verschillende opzoekingsmethoden. Indien dit niet het geval is, raden wij u aan om eerst een inleidende les
te geven.
Leerdoelen
Het belangrijkste doel van deze opdracht is dat de kinderen een genuanceerd beeld krijgen van verschillende verre
culturen. Hiermee willen we bereiken dat ze een bepaalde attitude opbouwen om met deze culturen om te gaan
(verdraagzaam, begripsvol, respectvol, …).
Door intens bezig te zijn met het opzoekingswerk, leren ze hoe ze informatie kunnen verzamelen uit verschillende
bronnen.
Als we kijken naar de inhoudsdimentie, merken we op dat feiten en begrippen juist gebruikt dienen te worden,
maar zeker niet vanbuiten geleerd. Relaties leggen tussen verschillende onderdelen (bv. Kleding en klimaat) en
een bepaalde structuurontdekken is veel belangrijker.
Het is ook zeer belangrijk dat de leerlingen op een juiste manier leren opzoeken en omgaan met de informatie.
Deze methoden en vaardigheden leren ze al doende.
Wanner we naar de gedragsdimentie kijken, merken we op dat de leerlingen uiteindelijk de stof kunnen toepassen
door er zelf een werk over te maken en erover te vertellen. Deze kennis wordt uiteindelijk geïntegreerd omdat
de leerlingen het voor vele andere zaken ook kunnen gebruiken. Ze leren om het even wat opzoeken, informatie
selecteren en een genuanceerde kijk op te bouwen. Het verworvene is dus algemeen toepasbaar.
Proces
De leerlingen kunnen individueel of in kleine groepjes aan de taak of het project werken. U kan de leerlingen zelf
laten kiezen met wie ze samenwerken zodat de samenwerking vlot kan verlopen. De interesses van de kinderen
die samenwerken moeten zeker overeenkomen. Om ruzies en overblijvers te voorkomen, kan u eerst de kinderen
een land laten kiezen en daar na de groepjes zelf indelen per land. Het kleine groepje moet dan trachten de
vragen i.v.m. één land op te lossen in groep. Het artikel of de presentatie kunnen eventueel nog individueel
opgelost worden.
Als leerkracht is het belangrijk dat u de websites waarnaar verwezen wordt in het onderdeel “referenties” zelf al
eens hebt bezocht en weet welke informatie de kinderen daarop kunnen vinden. Zo kan u de kinderen makkelijk
hulp bieden wanneer ze de gezochte informatie niet vinden . Verder dient u als leerkracht te zorgen voor het
nodige opzoekingsmateriaal zoals vb. boeken, encyclopedieën, tijdschriften, video’ s, prenten, foto’ s, tekeningen…
en de kinderen ook hier in het opzoekingswerk te begeleiden.
Bij het onderdeel “evaluatie” stellen we aan de kinderen voor om een artikel te schrijven of een spreekbeurt te
houden voor de ganse klas. Deze website wordt vooral aangeboden vooral als leidraad voor het opzoekingswerk,
maar biedt weinig richtlijnen voor het opstellen van een goede spreekbeurt of het schrijven van een opstel.
Hiervoor verwijzen we dan ook naar andere websites waar u over deze onderwerpen wel uitgebreide informatie kan
vinden.
Het is natuurlijk ook u taak als leerkracht om deze laatst besproken taken voldoende te begeleiden.
Hieronder volgen de verschillende stappen die aan de leerlingen worden aangeboden via hun website:
STAP 0: VOORBEREIDING
Zoek iemand waar je graag mee wilt samenwerken en die geïnteresseerd is in hetzelfde land. Kies een land uit de
onderstaande lijst, waar je graag meer over wilt weten.
Probeer de vragen uit de volgende stappen te beantwoorden door de antwoorden te gaan zoeken in het materiaal
in de klas of op de internet sites die je achteraan vind onder het punt “referenties”.
STAP 1: LIGGING
Om iets over dat land te weten te komen moeten we eerst weten waar we dit land moeten zoeken op de wereldbol.
Zoek een wereldkaart op en kijk goed waar jullie land ligt.
Probeer daarom het antwoord op de volgende vragen op te zoeken.
In welk werelddeel ligt het?
Wat zijn de buurlanden van dit land?
Grenst het aan de zee en zo ja, welke zee?
Zijn er bergen in dit land?
STAP 2: KLIMAAT
Om te weten hoe de mensen daar leven, moeten we ook weten hoe de omgeving eruit ziet en wat voor weer het
daar is. Probeer zo veel mogelijk informatie op te zoeken over het klimaat daar en de volgende vragen te
beantwoorden.
Wat voor weer is het daar vooral?
Wat is de gemiddelde temperatuur en de gemiddelde
neerslaghoeveelheid?….
STAP 3: WONEN
In zo een ver land met een andere cultuur leven en wonen de mensen anders dan hier. Probeer de verschillen te
zoeken door de volgende vragen te beantwoorden.
Hoe zien de woningen in de dorpen eruit?
Hoe zien de dorpen in het platte land eruit?
Welke materialen worden er gebruikt om te bouwen?
STAP 4: KLEDING
Als het weer en het leven er anders zijn dan bij ons, zullen de mensen daar ook wel andere kleding aandoen.
Wat is de traditionele klederdracht in dat land?
Heeft dit iets te maken met hun geloof, het klimaat, iets
anders…?
STAP 5: GELOOF EN CULTUUR
Er zijn veel verschillende godsdiensten op deze aardbol. Zoek op of de mensen daar in dezelfde dingen geloven
den in België.
Welke godsdienst hebben de mensen daar?
Welke dingen worden er vereerd of aanbeden?
Gaan hier andere gewoonten en rituelen mee samen?
STAP 6: GESCHIEDENIS EN POLITIEK
Het land bestaat al heel lang en er zullen al veel dingen veranderd zijn. Ook wat de leiders van een land doen,
heeft een grote invloed op de mensen en de samenleving in dat land.
Wat zijn volgens jou belangrijke dingen uit de geschiedenis
van dit land of wat vond jij interessant om te lezen?
Wie is de leider van dit land?
Is het een republiek of een koninkrijk?
STAP 7: PERSOONLIJKE MENING
Nu je alles zelf hebt opgezocht en zo veel nieuwe dingen te weten bent gekomen, moet je eens nadenken voor
jezelf wat je ervan vond.
Wat trof jou het meeste?
Wat wist je van te voren al over jouw land?
Wat wist je nog niet en had je helemaal niet verwacht?
Wil je nog meer weten over dit land?
Zou je er graag willen wonen of op reis gaan?
Bronnen
De nadruk ligt op het zelfstandig werken van de leerlingen, maar zeker in het begin moet er een leerkracht
beschikbaar zijn om de leerlingen in gang te helpen en te helpen als ze vast zitten. De beste bezetting is één
leerkracht voor vier computers, maar minder is ook mogelijk. Verder is er per groepje dat hetzelfde land
onderzoekt, één computer nodig. Meer dan vier leerlingen per computer is niet haalbaar.
Iedere computer dient toegang te hebben tot internet. De meest gebruikte sites vindt u vermeld onder
“referenties”. In de klas dient u als leerkracht nog andere materialen ter beschikking van de kiinderen te hebben
zoals boeken, dia’s, kaarten, tijdschriften, prenten… waar ze allerlei informatie kunnen vinden over hun uigekozen
land.
Als u meer informatie wilt over lessenpakketten i.v.m. vreemde culturen, kan u terecht bij het kinderwereldatelier
en bij ALFA. Zij ontwikkelden lessenpakketten, spelkoffers en inleefsituaties voor kinderen van het basisonderwijs.
Evaluatie
Hierna volgt de instructies die gegeven werden aan de kinderen i.v.m. het onderdeel evaluatie. Lees als leerkracht
de doelstellingen van de taak nog eens na vooralleer aan de evaluatie te beginnen.
Na al dat opzoekingwerk, kunnen jullie nog eens proberen of je de antwoorden op al de vragen nog weet. Als je
het niet meer weet kan je het best nog eens nalezen zodat je het beter kan onthouden.
Om aan de andere kinderen te tonen wat jullie hebben geleerd over jullie verre land, zou het leuk zijn als je het
kon vertellen. Dit kan je op twee manieren doen.
1.
2.
Probeer een spreekbeurt te maken van ongeveer 10 minuten waarin je de belangrijkste dingen vertelt aan de
klas. Hou er rekening mee dat de andere kinderen niet zoveel over het land hebben gelezen en gezien op
foto. Voor hun is het dus moeilijk om het zich voor te stellen. Probeer daarom traag te vertellen en veel
voorbeelden en foto’ s te laten zien.
De tweede mogelijkheid is om samen een cultuurkrant te maken. Jullie schrijven allemaal een artikel van
ongeveer één blad (in Word of een verwant computerprogramma) en plakken achteraf alle artikeltjes samen in
één grote krant van de hele klas. Zo kunnen de andere kinderen rustig op hun gemak het artikel lezen dat
hen het meeste interesseert en toch veel te weten komen over andere verre landen en vreemde culturen.
Als leerkracht kan u nog vele andere varianten verzinnen die misschien beter in uw manier van lesgeven en
evalueren passen of waar u zich persoonlijk beter in kan vinden. Het belangrijkste is dat u de kinderen een
opdracht geeft waar u zelf volledig achter staat.
Conclusie
Hier willen we nog eens benadrukken dat het belangrijk is dat u als leerkracht de informatie ook al hebt
doorgenomen, zelf geïnteresseerd bent in een multi-culturele wereld en in staat bent om een genuanceerd beeld
over te” brengen naar de kinderen. Zo kan u de “volwassenen van de toekomst” iets bijbrengen en mee bijdragen
aan een betere samenleving.
Referenties
Hieronder vind u eerst enkele websites waar u als leerkracht informatie kan vinden om achteraan in de klas te
leggen als opzoekingsmateriaal of om te gebruiken in andere lessen over verre en vreemde culturen.
Daarna geven we de lijst van websites waarvan de kinderen gebruik maken tijdens de opdracht. Op andere
pagina’s van dezelfde sites vindt u ook informatie naar leerkrachten toe. Het is belangrijk dat u als leerkracht
vooraf al een eerste beeld hebt van de inhoud van de sites die door de kinderen bezocht worden.
Tussen haakjes vindt u de zaken die u moet aanduiden als u op de site bent.
Leerkracht:
http://coconet.be/ (intercultureel)
http://user.online.be/alfa/vlio.html
http://user.online.be/alfa/landenkof.html
Leerlingen:
http://wwwnovib.nl/yoo/default.cfm
http://www.museon.nl/simile.algemeen/les.htm
http://www.bib.vlaanderen.be (webwijzer, voor kinderen)
http://www.samson.net
http://www.1000traveltips.org
http://www.exite.com/travel
http://www.pezzi.nl/index.html
http://www.virtualfreesites.com/world.countries.html
http://home.planetinternet.be
http://www.ilse.be (junior)
http://www.jeugdenvrede.be
(verdraagzaamheid/racisme/andere
culturen, multiculturele wandeling of reizende
tento)
http://www.provant.be/welzijn/dogo
http://www.jeugdwerknet.be
http://user.online.be/alfa (gasamuda, opendoek, focus op het
zuid)
Leerlingen.
DE CULTUURKRANT:
kennismaking met een vreemde
cultuur
Een Internetproject voor de derde graad basisonderwijs
Ontworpen door
Elke Verellen 19996075
e-mail: [email protected]
Inleiding | Taak | Proces | Evaluatie | Conclusie | Referenties |
Inleiding
Op deze website kunnen jullie kennismaken met een ver land en een vreemde cultuur. Via
de media, zoals vb. de TV en de films, boeken en tijdschriften krijgen jullie vaak een
verkeerd beeld van zo’n andere culturen. Ze laten jullie vooral de uitzonderlijke toestanden
zien, als er problemen zijn of rare dingen gebeuren. Maar in zo’n ver land zijn er ook
gewonen kinderen jullie. Kinderen die nu op school zitten, daarna naar huis gaan, hun
huiswerk maken, met hun vriendjes gaan spelen en uitgeput in hun bed kruipen.
Omdat niet iedereen de kans krijgt om naar zo’n ver land op reis te gaan en daar in het echt
te gaan kijken hoe het er allemaal aan toe gaat, hebben we deze website voor jullie
gemaakt.
Je kan via de computer allerlei dingen opzoeken over het land dat jullie gekozen hebben en
er daarna vragen over beantwoorden om te zien of je goed gekeken en gelezen hebt. Er
staan ook vaak mooie foto’ s, tekeningen en brieven van kinderen van daar, waardoor je je
toch een beetje kan inbeelden dat je er op reis bent. Misschien kan je deze hele les wel
helemaal alleen doen dan zijn er binnen kort misschien geen scholen en juffen meer nodig.
Voorlopig kan je nog altijd hulp vragen aan de juf als je iets niet snapt.
De juf heeft vanachter in de klas ook een aantal foto’ s ,dia’s, boeken, artikels, kaarten en
video’ s liggen. Deze kan je ook gebruiken om allerlei dingen op te zoeken.
Veel plezier met deze les op de computer.
Taak
In het begin vind je een lijst van verre landen en vreemde culturen. Je kan zelf een land
kiezen waar je nog nooit bent geweest en graag meer over wilt weten. Zorg er wel voor dat
je met de hele klasgroep afspreekt dat niet iedereen hetzelfde neemt.
Het is de bedoeling dat jullie een realistisch beeld krijgen van het leven in dit verre land. Je
moet achteraf kunnen vertellen over de levenswijze, het reliëf, het klimaat, de arbeid… en
verbanden kunnen leggen tussen deze verschillende onderwerpen. De vragen kan je
bekijken bij het onderdeel “proces”.
Hieronder vinden jullie een aantal vragen over het land dat je hebt gekozen.. Het is heel
normaal dat je de antwoorden zelf nog niet weet. Daarom hebben we er enkele
internetadressen en ander informatiebronnen bijgezet zodat jullie het antwoord daar kunnen
gaan opzoeken. Deze vind je onder de titel “referenties” Op het einde vinden jullie een
kleine test en een opdracht onder de titel “evaluatie”. Als jullie alle vragen hebben opgelost
en alle antwoorden hebben opgeschreven, kan je voor jezelf nakijken of je alles nog goed
weet en het op een leuke manier proberen te vertellen aan de andere klasgenoten.
Dit leggen we nog eens uit bij het onderdeel “evaluatie”.
Proces
Hier leggen we in verschillende stappen uit wat jullie kunnen doen om zo veel mogelijk te
weten te komen.
STAP 0: VOORBEREIDING
Zoek iemand waar je graag mee wilt samenwerken en die geïnteresseerd is in hetzelfde
land. De ene kan alles intikken en de andere kan mee zoeken en aanwijzingen geven. Als
de ene aan het opzoeken is op internet, kan de ander in de boeken en andere spullen,
achteraan in de klas gaan zoeken. Probeer zo goed mogelijk samen te werken, de taken
gelijk te verdelen en genoeg af te wisselen.
Kies een land uit de onderstaande lijst, waar je graag meer over wilt weten.
Probeer de vragen uit de volgende stappen te beantwoorden door de antwoorden te gaan
zoeken in het materiaal in de klas of op de internet sites die je achteraan vind onder het
punt “referenties”.
Lijst van landen waar je uit kan kiezen:
Brasilië, Ecuador, Egypte, Filippijnen, Groenland,
Guatemala, Indië, Indonesië, Mongolië, Peru, Senegal
STAP 1: LIGGING
Om iets over dat land te weten te komen moeten we eerst weten waar we dit land moeten
zoeken op de wereldbol. Zoek een wereldkaart op en kijk goed waar jullie land ligt.
Probeer daarom het antwoord op de volgende vragen op te zoeken.
In welk werelddeel ligt het?
Wat zijn de buurlanden van dit land?
Grenst het aan de zee en zo ja, welke zee?
Zijn er bergen in dit land?
STAP 2: KLIMAAT
Om te weten hoe de mensen daar leven, moeten we ook weten hoe de omgeving eruit ziet
en wat voor weer het daar is. Probeer zo veel mogelijk informatie op te zoeken over het
klimaat daar en de volgende vragen te beantwoorden.
Wat voor weer is het daar vooral?
Wat is de gemiddelde temperatuur en de gemiddelde
neerslaghoeveelheid?….
STAP 3: WONEN
In zo een ver land met een andere cultuur leven en wonen de mensen anders dan hier.
Probeer de verschillen te zoeken door de volgende vragen te beantwoorden.
Hoe zien de woningen in de dorpen eruit?
Hoe zien de dorpen in het platte land eruit?
Welke materialen worden er gebruikt om te bouwen?
STAP 4: KLEDING
Als het weer en het leven er anders zijn dan bij ons, zullen de mensen daar ook wel andere
kleding aandoen.
Wat is de traditionele klederdracht in dat land?
Heeft dit iets te maken met hun geloof, het klimaat, iets
anders…?
STAP 5: GELOOF EN CULTUUR
Er zijn veel verschillende godsdiensten op deze aardbol. Zoek op of de mensen daar in
dezelfde dingen geloven den in België.
Welke godsdienst hebben de mensen daar?
Welke dingen worden er vereerd of aanbeden?
Gaan hier andere gewoonten en rituelen mee samen?
STAP 6: GESCHIEDENIS EN POLITIEK
Het land bestaat al heel lang en er zullen al veel dingen veranderd zijn. Ook wat de leiders
van een land doen, heeft een grote invloed op de mensen en de samenleving in dat land.
Wat denk jij dat belangrijk was in de geschiedenis van
dat land en wat vond jij interessant om te weten te
komen?
voor grote veranderingen hebben gezorgd.
Wie is de leider van dit land?
Is het een republiek of een koninkrijk?
STAP 7: PERSOONLIJKE MENING
Nu je alles zelf hebt opgezocht en zo veel nieuwe dingen te weten bent gekomen, moet je
eens nadenken voor jezelf wat je ervan vond.
Wat trof jou het meeste?
Wat wist je van te voren al over jouw land?
Wat wist je nog niet en had je helemaal niet verwacht?
Wil je nog meer weten over dit land?
Zou je er graag willen wonen of op reis gaan?
Evaluatie
Na al dat opzoekingwerk, kunnen jullie nog eens proberen of je de antwoorden op al de
vragen nog weet. Als je het niet meer weet kan je het best nog eens nalezen zodat je het
beter kan onthouden.
Om aan de andere kinderen te tonen wat jullie hebben geleerd over jullie verre land, zou het
leuk zijn als je het kon vertellen. Dit kan je op twee manieren doen.
3.
4.
Probeer een spreekbeurt te maken van ongeveer 10 minuten waarin je de belangrijkste
dingen vertelt aan de klas. Hou er rekening mee dat de andere kinderen niet zoveel
over het land hebben gelezen en gezien op foto. Voor hun is het dus moeilijk om het
zich voor te stellen. Probeer daarom traag te vertellen en veel voorbeelden en foto’ s te
laten zien.
De tweede mogelijkheid is om samen een cultuurkrant te maken. Jullie schrijven
allemaal een artikel van ongeveer één blad (in Word of een verwant
computerprogramma) en plakken achteraf alle artikeltjes samen in één grote krant van
de hele klas. Zo kunnen de andere kinderen rustig op hun gemak het artikel lezen dat
hen het meeste interesseert en toch veel te weten komen over andere verre landen en
vreemde culturen.
Conclusie
Door zo intensief bezig te zijn met één land en alle verschillende zaken van dat verre land op
te zoeken, heb je er waarschijnlijk een andere kijk op gekregen. Zo kan je de dingen die je
in het nieuws hoort, in een documentaire ziet of ergens leest, veel beter begrijpen en in zijn
geheel plaatsen. De dingen die eerst misschien als heel rare gewoonten overkwamen, kan
je nu beter verklaren en begrijpen.
Als je wil kan je ook de informatie van je klasgenootjes beluisteren via hun spreekbeurten of
nalezen in de cultuurkrant die jullie gemaakt hebben.
Hopelijk hebben ze in jouw ver land ook een cultuurkrant waar de kinderen informatie
hebben opgezocht over België. Anders vinden al die kinderen ons daar ook maar rare
vogels, zoals wij eerst van hen….
Hopelijk is jouw kijk op de wereld verbreed en heb je ervan genoten om aan deze taak te
werken.
Referenties
Hier vind je de internetadressen waardoor je op de websites komt waar je allerlei informatie
kan zoeken over jouw land. Let erop dat je geen fouten typt anders geraak je niet op de
pagina. Wat er tussen haakjes staat, moet je aanduiden als je al op de website bent.
http://wwwnovib.nl/yoo/default.cfm
http://www.museon.nl/simile.algemeen/les.htm
http://www.bib.vlaanderen.be (webwijzer, voor kinderen)
http://www.samson.net
http://www.1000traveltips.org
http://www.exite.com/travel
http://www.pezzi.nl/index.html
http://www.virtualfreesites.com/world.countries.html
http://home.planetinternet.be
http://www.ilse.be (junior)
http://www.jeugdenvrede.be
(verdraagzaamheid/racisme/andere
culturen, multiculturele wandeling of reizende
tento)
http://www.provant.be/welzijn/dogo
http://www.jeugdwerknet.be
http://user.online.be/alfa (gasamuda, opendoek, focus op het
zuid)