Anachronisme 2 GE28

Workshop 'Anachronisme:
historische zonde of handig
didactisch instrument?':
rapportering plenum
Moeten wij die datum vanbuiten
leren? Chronologie en historisch tijdsbesef
in het geschiedenisonderwijs
Studiedag 6 maart 2012
Al wel/nog niet constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
• In de negentiende eeuw moest een kind van dertien jaar al gaan
werken.
• De Romeinen maakten al gebruik van centrale verwarming.
• Er was toen nog geen elektriciteit, dus moest je wel kaarsen
gebruiken.
• Tractoren bestonden toen nog niet dus moesten de boeren wel
paarden en ossen gebruiken.
• Romeinen waren eigenlijk heel gewone mensen, ze hadden alleen
nog geen auto's.
• In het oude Griekenland was er al democratie.
• Vrouwen zorgden vroeger voor het huishouden, toen gingen ze nog
niet naar de universiteit.
Al wel/nog niet constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
• De Romeinen vochten nog met zwaarden man tegen man want toen
hadden ze nog geen geweren.
• Wanneer de Europeanen emigreerden naar Amerika deden ze dat per
schip, toen hadden ze nog geen vliegtuigen.
• Copernicus wist toen al dat de aarde rond de zon draait.
• In de 19e eeuw hadden arbeidersgezinnen veel kinderen want toen
hadden ze nog geen anticonceptiemiddelen.
• De oude Egyptenaren hadden al anticonceptiemiddelen.
• Pythagoras had al het idee dat de aarde rond is.
Al wel/nog niet constructies
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
• In de negentiende eeuw moest een kind van dertien jaar al gaan
werken.
• De Romeinen maakten al gebruik van centrale verwarming.
• Er was toen nog geen elektriciteit, dus moest je wel kaarsen
gebruiken.
• Tractoren bestonden toen nog niet dus moesten de boeren wel
paarden en ossen gebruiken.
• Romeinen waren eigenlijk heel gewone mensen, ze hadden alleen
nog geen auto's.
• In het oude Griekenland was er al democratie.
• Vrouwen zorgden vroeger voor het huishouden, toen gingen ze nog
niet naar de universiteit.
Al wel/nog niet constructies
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
• De Romeinen vochten nog met zwaarden man tegen man want toen
hadden ze nog geen geweren.
• Wanneer de Europeanen emigreerden naar Amerika deden ze dat per
schip, toen hadden ze nog geen vliegtuigen.
• Copernicus wist toen al dat de aarde rond de zon draait.
• In de 19e eeuw hadden arbeidersgezinnen veel kinderen want toen
hadden ze nog geen anticonceptiemiddelen.
• De oude Egyptenaren hadden al anticonceptiemiddelen.
• Pythagoras had al het idee dat de aarde rond is.
Wij-constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
• Wij waren toen in oorlog met de Romeinen.
• Vanaf de Belgische revolutie zijn wij onafhankelijk geworden van de
Noordelijke Nederlanden.
• De val van Antwerpen bewerkstelligde onze afscheiding van de
Noordelijke Nederlanden.
• We probeerden ook een stuk van de taart te bemachtigen toen we
Kongo koloniseerden.
• Wij hebben toen gewonnen tegen de Fransen in de
Guldensporenslag.
• Wij, Vlamingen, voeren nu strijd via de politiek maar na de eerste
Wereldoorlog kwamen we hiervoor op straat.
• Met Rubens hadden wij in de 17e eeuw een groot schilder in ons land.
Wij-constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
•
•
•
•
Tijdens WOII probeerde Hitler ons in te lijven in zijn Germaanse Rijk.
In de vroege middeleeuwen werden we bekeerd tot het christendom.
We mochten ons toen nog niet verenigen in drukkingsgroepen.
Wij hadden de oorlog gewonnen en vonden dat we er voor beloond
mochten worden.
• Wij hebben Antwerpse Joden uitgeleverd aan de Duitsers.
• Wij zochten ons geluk in de Verenigde Staten.
Wij-constructies
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
• Wij waren toen in oorlog met de Romeinen.
• Vanaf de Belgische revolutie zijn wij onafhankelijk geworden van de
Noordelijke Nederlanden.
• De val van Antwerpen bewerkstelligde onze afscheiding van de
Noordelijke Nederlanden.
• We probeerden ook een stuk van de taart te bemachtigen toen we
Kongo koloniseerden.
• Wij hebben toen gewonnen tegen de Fransen in de
Guldensporenslag.
• Wij, Vlamingen, voeren nu strijd via de politiek maar na de eerste
Wereldoorlog kwamen we hiervoor op straat.
• Met Rubens hadden wij in de 17e eeuw een groot schilder in ons land.
Wij-constructies
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
•
•
•
•
Tijdens WOII probeerde Hitler ons in te lijven in zijn Germaanse Rijk.
In de vroege middeleeuwen werden we bekeerd tot het christendom.
We mochten ons toen nog niet verenigen in drukkingsgroepen.
Wij hadden de oorlog gewonnen en vonden dat we er voor beloond
mochten worden.
• Wij hebben Antwerpse Joden uitgeleverd aan de Duitsers.
• Wij zochten ons geluk in de Verenigde Staten.
Algemene stellingen
• Door het gebruik van wij/zij probeer ik mijn leerlingen
meer te betrekken bij de geschiedenisles.
• Ik gebruik nog niet/al wel om een verschil tussen het
heden en het verleden te benadrukken.
Wij-constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
• Vanaf de Belgische revolutie zijn wij onafhankelijk
geworden van de Noordelijke Nederlanden
• In de vroege middeleeuwen werden we bekeerd tot het
christendom.
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
• Wij hebben Antwerpse Joden uitgeleverd aan de
Duitsers.
• Wij, Vlamingen, voeren nu strijd via de politiek maar na
de eerste Wereldoorlog kwamen we hiervoor op straat.
Al wel/nog niet constructies
De twee meest aanvaardbare uitspraken:
• Copernicus wist toen al dat de aarde rond de zon draait.
De twee minst aanvaardbare uitspraken:
• Romeinen waren eigenlijk heel gewone mensen, ze hadden alleen
nog geen auto's.
• De Romeinen vochten nog met zwaarden man tegen man want
toen hadden ze nog geen geweren.
Argumenten
Meest aanvaardbare uitspraken:
•
•
•
•
•
Didactisch: leerlingen zoveel mogelijk betrekken
Positieve identificatie: "als we winnen"
Afstand in de tijd ~> verre = meer vrijblijvend
Verband met actualiteit
Didactisch: voor leerlingen begrijpelijk maken, om
leerlingen te betrekken
• Nationale trots
• Betrokkenheid
Argumenten
Minst aanvaardbare uitspraken:
•
•
•
•
Niemand voor het hoofd stoten ~> algemene uitspraken
Afhankelijk van de samenstelling van de klas, klasgroep
Negatieve identificatie
Afhankelijk van de leeftijd
Conclusies
• Didactische redenen
• Sterk afhankelijk van leeftijd
• In functie van concretiseringen
• Bewustwording