De gemeente aan zet - Sociaal Werk Nederland

Opdrachtgeverschap en
ondernemerschap bij transitie
begeleiding – MOgroep
Significant B.V.
5 januari 2012
Agenda
•
Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden
•
Dialoog cruciaal voor soepele transitie
•
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
•
De agenda in de dialoog met de gemeente
•
Tot slot
2 | 20
Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep
Lessons learned uit de transitie
hulp bij het huishouden
3 | 20
Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden
Lessen uit 2007 en 2008
•
Bij de introductie van de Wmo in 2007 was niet iedereen er klaar voor
•
Her en der ontstond ‘gedoe’:
•
•
Onder tijdsdruk zorgen voor aanbesteding en nieuwe overeenkomsten
•
Sterk rigide aanbesteding en contractering; veel invloed van traditionele inkoper
•
Gemeente en aanbieder tegenover elkaar in plaats van met elkaar
•
Afwenteling van gevolgen op personeel
Belangrijk is om hiervan te leren en deze valkuilen te voorkomen
4 | 20
Lessons learned uit de transitie hulp bij het huishouden
Start op tijd met voorbereiden
•
2 scenario’s, gekoppeld aan voorgestelde overgangsstappen:
•
Per 1 januari 2013: volledige implementatie gereed
•
Per 1 januari 2014: volledige implementatie gereed
Beleidsregels en
verordening
Voorbereiding
Inkoop- of
subsidieproces
Implementatie
Beleidsregels en
verordening 2013
Voorbereiding
Inkoop- of
subsidieproces
1 april 2012
Beleidsregels en
verordening 2014
Implementatie
1 september 2012
Voorbereiding
1 januari 2013
Inkoop- of
subsidieproces
1 april 2013
Implementatie
1 september 2013
1 januari 2014
5 | 20
Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep
Dialoog cruciaal voor soepele
transitie
6 | 20
Dialoog cruciaal voor soepele transitie
Dialoog tussen gemeente en aanbieder van groot belang
(1)
•
Dialoog helpt:
•
•
•
•
Dilemma’s gemeenten:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Begrip krijgen voor elkaars dilemma’s
Inzichten van beoogde werkwijze uitwisselen
Gezamenlijk ontwikkelen
Hoe ga ik om met diversiteit in doelgroepen en wie zijn de cliënten?
Hoe ga ik om met 40 aanbieders en 80 verschillende producten?
Hoe krijg ik grip op de inhoud van het aanbod?
Hoe ga ik om met de balans tussen collectieve en individuele voorzieningen?
Waar kan ik veranderingen doorvoeren om de financiën te beheersen?
Ga ik samenwerken met andere gemeenten?
Welk bekostigingsmodel hanteer ik?
Etc.
Kennis aanbieder van groot belang! = strategische waarde!
7 | 20
Dialoog cruciaal voor soepele transitie
Dialoog tussen gemeente en aanbieder van groot belang
(2)
•
•
Dialoog op verschillende momenten prima toepasbaar:
•
Tijdens beleidsvoorbereiding: informatie en ideeën uitwisselen
•
Tijdens beleidskeuzes ten aanzien van opdrachtgeverschap: uitdenken en
toetsen beoogd opdrachtgevermodel voor begeleiding
•
Tijdens contractering- subsidieproces: beantwoorden vragen/gezamenlijke
invulling van voorwaarden (afhankelijk van keuze model)
•
Tijdens implementatie: uitwerking van afspraken en zorgvuldige overdracht
cliënten
•
Tijdens uitvoering: continu vinger aan de pols houden om te zien of de afspraken
werken
Aanbieder: wees proactief richting gemeenten! Grootste beïnvloeding zit in
het begin van het proces
8 | 20
Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep
Betekenis opdrachtgeverschap
voor ondernemerschap
9 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Doelgroepen leidend bij invulling opdrachtgeverschap
Transitie AWBZ naar
Wmo
Groep 1: Somatiek 0 – 64
10.500 mensen, 5%
Groep 2: Somatiek 65 - 75
7.000 mensen, 3%
Groep 3: Somatiek 75+
20.500 mensen, 10%
Groep 4: Psychogeriatrisch
13.000 mensen, 6%
Groep 5: Kinderen met
psychische stoornis 0 - 17
30.000 mensen, 15%
Groep 6: Mensen met
psychische stoornis
55.500 mensen, 27%
Groep 7: Kinderen met
verstandelijke handicap 0 - 17
20.000 mensen, 10%
Groep 8: Mensen met
verstandelijke handicap
30.000 mensen, 15%
Groep 9: Mensen met
zintuigelijke handicap
4.500 mensen, 2%
Groep 10: Mensen met
lichamelijke handicap
14.000 mensen, 7%
Groot verschil
tussen klein en
groot!
Grote gemeente: 11.000 cliënten
Middelgrote gemeente: 800 cliënten
Kleine gemeente: 127 cliënten
Let op: deel gaat na
2014 weer over
naar jeugdzorg
stelsel!
10 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Beleidskeuzes gemeenten belangrijk voor aanbieder
•
Gemeenten hebben op dit moment over het algemeen nog geen keuzes
gemaakt
•
Gemeenten kijken vaak naar ‘wat er al is’ en lopende ontwikkelingen Wmo
•
Gemeente moet visie ontwikkelen op eigen rol in het proces:
•
Zelf doen of op afstand staan
•
Aanbieders zelf laten regisseren of een regisseur aanstellen (één aanbieder bijvoorbeeld)
•
Organisatieniveau: buurt, wijk, stad of regio
•
Invulling van ‘lokale marktordening’
•
Maar, wat is uw visie hoe de gemeente het moet organiseren?
•
En, heeft u deze al gedeeld met de gemeenten waar u actief bent?
11 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Beleidsarm of beleidsrijk
•
Veel gemeenten passen bij de start inhoudelijk niet veel aan:
•
•
•
Eerst transitie regelen
Eerst kennis opdoen
Maar, op termijn volgen zeker veranderingen:
Beleidsrijk
Demografie, bezuinigingen en budgetbeperking zorgen voor financiële druk
Samenhang met andere beleidsterreinen levert voordeel op
Stap 4
Sturing op
outcome
Stap 3
Integratie
sectoren,
samenhang met
WWB, Zvw, etc.
Stap 2
Sturing op kwaliteit
en toegang
Nieuwe vormen
van ondersteuning
Beleidsarm
•
•
Stap 1
Inrichting op orde
Ondersteuning
vergelijkbaar met
AWBZ
Tijd
12 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Vele variaties invulling opdrachtgeverschap mogelijk
•
Vele opdrachtgevermodellen mogelijk:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zeeuws model: bekend van de hulp bij het huishouden
Bestuurlijk aanbesteden: bekend van de hulp bij het huishouden
Dialoogmodel: vooral samen de afspraken vormgeven
Catalogusmodel: bekend van de hulp bij het huishouden
Eén-op-één-contract: met één aanbieder alles regelen
Afspraak per cliënt: bij beperkt aantal cliënten toepasbaar
Subsidie(tender)
Beleidsgestuurde contractfinanciering
Afwegingen:
•
•
•
•
•
•
Wel of geen concurrentieprikkel
Wel of geen keuze cliënt voor (vrije) keuze aanbieder -> bezie ook samenhang met PGB
Wel of geen nieuwe aanbieder(s) (kansen voor welzijn?)
Wel of niet gezamenlijk ontwikkelen
Eén of meer dan 1 aanbieder
Regelgeving geeft veel ruimte:
•
•
•
Neigt sterk naar privaatrechtelijke overeenkomst, maar subsidievorm is niet uitgesloten
Is een zogenaamde 2B-dienst: slechts achteraf de gunning bekendmaken
Gemeenten kunnen last hebben van het eigen inkoopbeleid
13 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Enkele modellen uitgelicht
•
Zeeuws model:
•
•
•
Dialoogmodel:
•
•
•
bij kleine aantallen cliënten
pas per (groepje van) cliënt(en) afspraak maken met aanbieder
Subsidievormen:
•
•
•
in overleg met elkaar inhoud en voorwaarden samenstellen
één of enkele aanbieders (al of niet concurrentie)
Afspraak per cliënt:
•
•
•
iedereen een contract
vast tarief
is mogelijk, maar minder gericht op prestatie (activiteiten vastgelegd)
lijkt logisch bij bijzondere aanbieders die bijdrage vragen
Bestuurlijk aanbesteden:
•
•
•
werkwijze in dialoogvorm
met alle (bestaande) aanbieders afspraken maken
gezamenlijke afspraak over gedeelde visie met (voornamelijk) bestaande aanbieders
14 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Keuze opdrachtgevermodel belangrijk voor aanbieder
•
Persoonlijke verwachting:
•
Vanwege de complexiteit kiezen gemeenten om samen met aanbieder inhoud vorm te geven
Bij collectieve voorzieningen kiezen gemeenten voor subsidiëren (gaat om beschikbaarheid)
Kleinere gemeente: zoveel mogelijk onderbrengen bij één aanbieder of ‘afspraak per cliënt’
Betekenis voor aanbieders: ‘stay or go’ en kan ‘sellingpower’ geven
Risico voor
gemeente
en
aanbieder!
- Aantrekkelijkheid van gemeente +
•
•
•
Ontwikkel
opdrachtgever
Koester
opdrachtgever
Lastpak
opdrachtgever
Exploitatie
opdrachtgever
- Invloed op het resultaat +
15 | 20
Betekenis opdrachtgeverschap voor ondernemerschap
Gemeentelijke samenwerking kan voordelen bieden,
maar..
•
Samenwerken biedt voor gemeenten voordelen:
•
•
•
Kennisvoordelen
Schaalvoordelen
Capaciteitsvoordelen
•
Op andere Wmo-terreinen werken gemeenten al veel samen; ook nu zijn er
veel gemeenten met elkaar in gesprek
•
Samenwerking kan ook voor aanbieders voordelen bieden:
•
•
•
Maar, voordelen niet altijd evident voor aanbieders:
•
•
•
Niet voor iedere (kleine) gemeente een andere invulling
Deel aanbieders werkt al regionaal
Wel samenwerken, maar toch verschillende voorwaarden (administratieve last)
Alleen bij inkoop samenwerken, vervolgens in de uitvoering toch separaat
Belangrijk thema voor het gesprek tussen aanbieder en gemeenten
16 | 20
Opdrachtgeverschap en ondernemerschap bij transitie begeleiding – MOgroep
De agenda in de dialoog met
gemeente
17 | 20
De agenda in de dialoog met gemeente
Samenvattend: 5 agendapunten voor nu
•
Denk en werk vanuit de cliënt
•
Zorg voor ruimte om gezamenlijk te ontwikkelen en pas afspraken aan als
deze niet blijken te werken
•
Bespreek complexiteit en mogelijke risicoverdeling, bijvoorbeeld risico’s van
bekostiging
•
Bespreek dilemma’s nu en niet pas tijdens een contracteringsproces
•
Ontzorgen van volle gemeentelijke agenda
En zorg dat u uw USP’s goed voor het voetlicht brengt!
18 | 20
De agenda in de dialoog met gemeente
Niet vergeten...
•
Let op www.invoeringwmo.nl voor informatie over de transitie
•
Er volgen diverse handreikingen vanuit het Transitiebureau met informatie,
zoals:
•
•
•
•
•
•
•
Opdrachtgeverschap
Cliëntprofielen en nieuwe vormen van begeleiding
Model verordening voor toekenning van individuele ondersteuning
Model verantwoording voor begeleiding
Informatie over kwaliteitsborging
Informatie over mededinging
Etc.
19 | 20
De agenda in de dialoog met gemeente
Significant b.v.
Significant b.v.
Thorbeckelaan 91
3771 ED Barneveld
0342 40 52 40
www.significant.nl
Reitse Keizer
[email protected]
Hans Hellendoorn
[email protected]
Patrick Tazelaar, 06 512 57 497
[email protected]
20 | 20