Voedselveiligheid

advertisement
Voedselveiligheid
keuken & restaurant gids voor
starters
F&B4U
door
Andrea Boyes
Wat is voedselhygiëne?

Voedselveiligheid is de voorwaarde en
praktijken die de kwaliteit van het voedsel
garanderen voor besmetting en
voedselvergiftiging te voorkomen.

Het gaat om het nemen van alle
noodzakelijke voorzorgsmaatregelen om de
veiligheid en gezondheid van voedsel te
garanderen tijdens de voorbereiding, koken
en opslag
Soorten van besmetting
 Fysiek (vreemde lichamen)
- Juwelen, nagels, moeren bouten, glas, gebroken tegels,
muis uitwerpselen, beenderen, enz.
 Microbiologisch
- Bacterie, virussen, schimmels & zwammen
 Chemisch
- Pesticiden, chemische schoonmaak resten, smeerolie,
additieven, kunstmest
 Allergenen
- Noten, mosterdzaad, schaaldieren, aardbeien, enz.
Bacteriën
 Goede bacteriën
 Sommige bacteriën zijn
gebruikt bij het maken van
kaas of yoghurt
 Ze zijn overal te vinden in
aarde, stof, huisdieren,
ongedierte, gevonden op
mensen, kleding, rauw
voedsel enz.
 Sommige schimmels
worden gebruikt bij het
maken van blauwe kaas
 Gist wordt gebruikt om
brood en bier te maken
 Slechte bacteriën zijn
bekend als pathogene
 Ze veroorzaken
voedselvergiftiging door te
groeien tot hoge aantallen
in voedsel of door het
produceren van giftige
stoffen in voeding
 Pathogene veranderen de
uiterlijk van voedsel niet
 Voedsel ziet, smaakt en
riekt normaal. Het is pas
later dat de onaangename
symptomen worden
gerealiseerd.
Wat hebben bacteriën nodig om
te groeien??
 Voedsel: Bacteriën verkiezen
voeding omdat het rijk is
aan vocht & proteïne
 Hoog risico
voedingsmiddelen zijn
voedingsmiddelen die
gemakkelijk de groei van
bacteriën ondersteunen
en zal niet verdwijnen
door verder koken of
warmte toe te passen
 v.b. gekookte rijst, gekookte
vleeswaren, room cakes,
schaaldieren, eieren, ei
producten en ready-to-eat
voedsel zoals broodjes en
varkens pasteien te eten
 Vocht:-
 Alle bacteriën hebben
vocht nodig om te
groeien en bijna alle
proteïne rijke voedsel
heeft een hoge vocht
waarde
Wat hebben bacteriën nodig
om te groeien??






Warmte:Bacteriën houden van
warmte de beste
temperatuur is
lichaamstemperatuur van
37°C
Gevaarzone 5°C tot 63°C
Dit is het bereik van de
temperatuur waarbij de
groei van bacteriën
mogelijk is
Dus hou het voedsel altijd
onder 5°C of boven 63°C
Voedsel dat word
opgewarmd of afgekoeld
word moet snel door de
gevarenzone.
Wat hebben bacteriën nodig
om te groeien??




Tijd:Met de juiste
omstandigheden
vermenigvuldigen
bacteriën door in twee
te splitsen
Verdubbelen in nummer
elke tien tot twintig
minuten
Dit noemt men ‘binaire
kerndeling’
Voorkomen van bacteriën om te
groeien

Bacteriën houden van
proteïne rijke voedsel
omdat ze veel vocht
bevatten
 Koude temperaturen
verhinderen de groei van
bacteriën
 Koelkast wettelijke
temperatuur -8°C
beste praktijk 1°C tot 5°C
 Vriezer temperatuur -18°C
tot -22°C
Vernietiging van Bacteriën
 Bacteriën zijn gedood bij
hoge temperaturen
welke bereikt kan
worden door te koken
 Voedsel is meestal gekookt
op een temperatuur van
72°C voor 2 minuten of
>75°C
 Een meetdraad kan
gebruikt worden om veilig
voedsel te produceren
Bacteriën & tijd limiet
 Na het koken, moet het
voedsel in de koelkast
binnen 90 minuten om
ontkiemen van sporen,
groei van bacteriën en
toxine productie te
voorkomen
 Voedsel mag alleen voor 4
uur in een
kamertemperatuur blijven
(gevarenzone)
 Voedsel op een warme
plaat moet boven de
63°C gehouden worden
 Als de temperatuur daalt
mag het maar 2 uur in
de gevarenzone blijven
Sporen
 Sporen: Sommige bacteriën zijn
in staat om sporen te
vormen
 Sporen zijn een
overlevingsmechanisme
wanneer de toestand
nadelig is v.b. Te warm,
te koud of geen vocht
 Sporen zijn moeilijk te
doden en gaan niet weg
met de meeste
kookmethodes
Giftige stoffen
 Sommige bacteriën produceren gif bekend als toxine
 Toxine veroorzaakt voedselvergiftiging
 Sommige toxines zijn geproduceerd in de voeding
tijdens bacteriële groei deze noemt men exotoxinen
 Bacillus cereus & Staphylococcus Aureus produceren
exotoxinen
 Ze zijn moeilijk om te vernietigen omdat ze warmte
bestendig zijn
 Sommige bacteriën produceren giftige stoffen, terwijl in
het lichaam deze worden endotoxinen genoemd
 Sommige giftige stoffen kan ernstige ziekten
veroorzaken; E. coli O157 produceert een
verocytotoxine die ernstige ziekte en mogelijk dood kan
veroorzaken
Kruisbesmetting
 Kruisbesmetting is
wanneer bacteriën
overdragen worden van
een besmette bron naar
een onbesmette bron
 Meestal rauw tot gekookt
 Rauwe en gekookte
voedsel moet altijd apart
opgeslagen worden
 Als rauwe en gekookte
voedsel in de zelfde
koelkast word
opgeslagen moet de
rauwe voedsel altijd
onder de gekookte zijn
 Kleurgecodeerde
snijplanken moet
gebruikt worden om het
risico van
kruisbesmetting te
verminderen
Wat is voedselvergiftiging??
 Voedselvergiftiging is een ziekte met de volgende
symptomen
 misselijkheid
 buikpijn
 Diarree
 braken
 Ergste geval overlijden
Salmonella
 Incubatie 12 – 36 uur
 Duur van ziekte 1 – 7
dagen
 Symptomen: buikpijn,
diarree, braken
Bronnen
 Eieren, rauw gevogelte,
besmette water,
menselijke dragers
Verwante voeding
 Rauwe of gare eieren of
gevogelte
 Voedsel dat rauwe of
gare elementen bevat
zoals v.b. eieren,
mayonaise, mousse
Controles
 Effectief reinigen
 Gebruik gepasteuriseerd
ei waar mogelijk
 Vermijd kruisbesmetting
 Vermijd besmette
voedselgeleiders
Staphylococcus aureus
 Incubatie 1 – 7 uur
 Duur van ziekte 6 – 24
uur
 Symptomen: buikpijn,
misselijkheid & braken
Bronnen
 Menselijke mond, neus,
sneden & zweren
 Veel mensen dragen
onwetend staph aureus
in hun lichaam
Verwante voedsel
 Meeste behandelde
voeding
Controles
 Hoge normen van
persoonlijke hygiëne
 Bijzonder aandacht aan
handen wassen voor
voedsel bereiden
 Vermijd personeel met
huid problemen in
aanraking te komen met
voedsel
 Vermijd kruisbesmetting
Bacillus Cereus
 Incubatie 1-5 uur
 Duur van ziekte 6 – 24
uur
 Symptomen;
misselijkheid, braken,
buikpijn & diarree
Bronnen
 Granen vooral rijst,
maïzena, specerijen, stof
en bodem
Verwante voedsel
 Opgewarmd
rijstgerechten
 Voedingsmiddelen met
kruiden
 maïzena
Controles
 Vermijd het opwarmen
van rijs als het mogelijk
is
 Beperk de tijd in
omgevingstemperatuur
 Eet de rijst direct na het
koken
 Beperk de tijd in de
gevarenzone door snel af
te koelen
Clostridium Perfringens
 Incubatie 8 – 22 uur
 Duur van ziekte 12 – 48
uur
 Symptomen: buikpijn,
diarree,
braken is zeldzaam
Verwante voedsel
 Voorraden, sauzen, jus,
vochtige taartvullingen,
grote pannen van
stamppot, ovenschotels
enz.
Controles
 Vermijd kruisbesmetting
 Gebruik klaar bereide
groenten voor de aarde
in de keuken te
voorkomen
 Koel warme voedsel snel
 Hoge normen van
persoonlijke hygiëne
Listeria Monocytogenes
 Incubatie 1 – 70 dagen
 Duur wisselt af van elke
stand
 Symptomen: koorts,
diarree, verkouden &
griepachtige symptomen,
kan voor miskraam
veroorzaken bij zwangere
vrouwen
Bronnen
 Het is wijd verspreid in
het milieu
Associated foods
 Zachte kaas paté,
verpakte salade
Controles
 Eet geen vervallen
voedsel
 Strikte reiniging en
desinfectering van
koeling apparatuur
 Zwangere vrouwen
moeten het eten van
enkele voedsel vermijden
Campylobacter
 Incubatie 2 – 5 dagen
 Duur 1-4 dagen
 Symptomen: buikpijn,
diarree, hoofdpijn,
koorts, bloed in de
uitwerpselen
Bronnen
 ongezuiverd water,
rauwe gevogelte,
riolering & vogels
Verwante voedsel
 Gebotteld deur melk
gepikt door vogels
 Rauwe gevogelte
 Besmette water
Controles
 Goede hygiëne toepassen
bijzonderlijk de handen
 Vermijd kruisbesmetting
 Zorg ervoor dat voedsel
goed wordt gekookt
E.Coli 0157
 Incubatie 1-14 dagen,
meestal 3-4 dagen
 Duur 5-10 dagen als er
geen problemen
voorkomen
 Symptomen: buikpijn,
diarree (kan bloederig
zijn), misselijkheid, kan
tot hemolytisch-uremisch
syndroom ontwikkelen
 Kan fataal zijn voor
groepen met een hoge
risico
Bronnen
 Rauwe melk, rauwe
rundvlees & lam, darmen
van vee en schapen &
bespoten gewassen
Verwante voedsel
 Gare rundburgers
 ongepasteuriseerde kaas
 Sojascheuten
 Gekookte voedsel dat
kruisbesmet is met
geïnfecteerde rauwe
voedsel
 Vele andere voeding dat
slecht bereid is
E.Coli 0157
Controles







Strikte scheiding van de rauwe en gekookte vlees
Aandachtig koken van rundergehakt prodcuten
Was alle salades, fruit en groeten
pasteurisatie van melk en appelsap
Goede personeelstraining & veiligheid praktijken
Kook sojascheuten
Sojascheuten veroorzaken laatste maanden veel
problemen
Clostridium Botulinum
 Incubatie 2-5 dagen
 Duur 12-36 uur
 Herstelling kan lang
duren
 Symptomen: moeilijk
slikken & ademen,
diarree gevolgd door
constipatie
 Kan fataal zijn
 Produceert warmte
gevoelige neurotoxine
 De toxine tast de
centrale zenuwstelsel
Bronnen
 aarde, groenten, vis &
vlees
Verwante voedsel
 Laag gezuurde ingeblikte
voeding
 Vacuüm verpakte vis &
vlees
Clostridium Botulinum
Controles
 Strikte controle in de productie van ingeblikte voedsel
met een lage zuurtegraad
 Gebruik nooit “opgeblazen” of gedeukte blikken
 Vernietiging van sporen is te verwarmen tot 121 º C.
voor momenten tot product en verpakking past
 Zorg ervoor dat er voldoende aandacht is besteed en de
verpakking lucht dicht is gemaakt
Norovirus
 Incubatie 12-48 uur
 1-3 dagen, groepen met hoge risico kan minstens 46 dagen duren
 Symptomen: diarree, braken, misselijkheid &
buikpijn
Bronnen
 Riolering, besmette voedsel verwerkers, vervuilde
water
Verwante voedsel
 Produceer, schaaldieren, ready-to-eat voeding
geraakt door geïnfecteerde voedsel verwerkers
Norovirus
Controles
 Strikte persoonlijke hygiëne
voor voedsel verwerkers
 Aandachtig reinigen en
desinfecteren van besmette
gebieden
 Voedsel aandachtig wassen
 Gebruik oesters van een
gekende leverancier
 Besmette voedsel
verwerkers zouden het
voedsel niet mogen
aanraken
Effectieve hand hygiëne is
noodzakelijk om de
spreiding van de
norovirus te voorkomen!!
Goede hygiëne praktijken







Binnen de voedingsnormen blijven
Beter werk condities
Tevreden klanten
Verminder verspilling van voedsel
Personeelsmoraal
Hogere winst
Verminderen van voedsel infecties
Persoonlijke hygiëne
 Voedsel verwerkers moeten een opleiding volgen wat
persoonlijke hygiëne beterft en moet een begrip hebben
van hoe bacteriën in voedsel kunnen verwerken door
slechte voedsel behandeling
 Voedsel verwerkers hebben een wettelijk en moreel
obligaties om voedsel veilig te houden
 Iedereen die met voedsel werkt moet hoge normen
hebben wat persoonlijke hygiëne betreft
 Het doel van beschermend kledij is het voedsel
beschermen van de verwerker en enige bacteriën of
andere die ze kunnen dragen.
 Voedsel verwerkers moeten beschermend kledij dragen
en het op een gepaste manier verwijderen wanneer ze
klaar zijn met het te gebruiken.
Persoonlijke Hygiëne
 Juwelen moeten verwijderd
worden vooraleer het
bereiden van voedsel
 Bacteriën kunnen overleven
op kleding
 Aftershaves en parfumes
met een sterk geur moet
men vermijden
 Nagellak of valse nagels
mogen niet gedragen
worden, nagels moeten kort
en proper zijn
• Handen zijn
verantwoordelijk bij het
overdragen van bacteriën
in voedsel, Daarom is
een goede hygiëne
essentieel. Het is
onvermijdelijk om
handen niet proper te
wassen
Persoonlijke Hygiëne










Handen moeten regelmatig gewassen worden:
Na het bezoek aan de toilet
Wanneer je binnenkomt in een eetruimte
Na het handelen van afval
Na het schoonmaken
Tijdens het verwerken van voedsel, vooral rauw vlees
Na eten, roken
Na pauzes
Na het dragen van wegwerpbare handschoenen
Na hoesten, niezen
Wanneer je handen vuil zijn!!
Persoonlijke Hygiëne
 De water moet tussen de 40°C – 50°C zijn
 Vloeibare zeep moet gebruikt worden
 Om zeker te zijn dat de handen goed gewassen zijn
moeten ze eerst nat zijn alvorens zeep word toegepast,
een goede schuimgehalte moet bereikt worden
 Extra aandacht moet besteed worden aan de
vingertoppen, nagels, rond de duim, pols en en tussen
de vingers
 Het zou ongeveer 40 seconden moeten duren om je
handen goed te wassen en het verwijderen van
voldoende bacteriën
 Ze moeten aandachtig worden gedroogd, liefst met een
papieren handdoek.
Persoonlijke Hygiëne
 Snij-en schaafwonden
bevatten bacteriën, dus
moeten ze goed bedekt
zijn om voedsel te
beschermen van
overdraagbare bacteriën
 Draag blauwe pleisters
omdat ze waterdicht zijn
en ze zijn makkelijk
zichtbaar, stof pleisters
trekken bacteriën aan
dat hun tot in het
voedsel kan begeleiden
Persoonlijke Hygiëne
Benoemde ziektes
 Diarree
 Braken
 Geïnfecteerde sneden &
zweren
 Hevige verkoudheid
 Oor, oog & keel infecties
 Als je ziek geraakt door
de benoemde ziektes
moet je het melden en
thuis blijven
 Als je diarree hebt en
moet braken, moet je 48
uur weg blijven van je
werk tot de symptomen
over zijn
Persoonlijke Hygiëne
 Roken is in alle openbare
ruimtes verboden
 Voedsel verwerkers die
gepakt worden tijdens
hun job kunnen een
boete krijgen van 5,000
£ en zaakvoerders die
het toelaten kunnen tot
20,000 £ krijgen
Ontwerp & bouw van
voedselketens
 ruimten met
levensmiddelen, moeten
een lineaire werkstroom
Dit betekend dat de
voedsel vooruit moet
reizen van
rauw naar gekookt
 Dit help kruisbesmetting
vermijden
Vloer, muur en plafond
moet _ zijn:
 Makkelijk kuisbaar
 Niet absorberend, water
of vloeibare stoffen niet
absorberen
 Lichte kleur meestal wit
 Duurzaam; langdurig
Verlichting
 moeten geschikt zijn voor veilig
te werken
 Hulp bij efficiënt schoonmaken
 Er moet een rooster worden
voorzien
Ventilatie
 Moet geuren, stoom en
bacteriën verwijderen
 Levert een koelere en minder
vochtig werkruimten
Ontwerp & bouw van
voedselketens
Uitrusting
 Alle uitrusting en
werkplaatsen moeten
makkelijk reinigbaar zijn
en niet absorberend
 Voor voedselkwaliteit
moet roestvrij staal
gebruikt worden
 Hout mag niet worden
gebruikt omdat het
poreus is en kan niet
worden gereinigd en
ontsmet en ze kunnen
splinteren
 Als mogelijk, moet de
uitrusting boven de
grond zijn
 Of verplaatsbaar
 Dit helpt bij het
schoonmaak
 En voorkomt pest
infecties
Stockrotatie & Controle
 Goederen moeten op datum volgorde gebruikt worden om
verspilling te vermijden en veiligheid te behouden
 De nieuwste producten moeten helemaal van achter en de
oudere naar voren om eerst gebruikt te worden
FIFO:
 First in first out (eerst binnen, eerst buiten)
LILO
 Last in last out (laatst binnen, laatst buiten)
GEBRUIK OP DATUM
 Na deze datum kunnen pathogene bacteriën aanwezig zijn
BEST VOOR DATUM
 Na deze datum neemt de kwaliteit verder af
Voedsel opslag
Droge goederen moeten
opgeslagen zijn:
 In knaagdier bestendige
containers
 Van de vloer
 In droge, koel & goed
geventileerde condities
 In een proper ruimte
 Op datum volgorde
 Weg van kuisproducten
Bederfelijke goederen:
 Moeten in een koele
ruimte bij voorkeur een
koelkast
 Bevroren voedsel moet in
de vriezen tussen -18°C
tot -22°C
Reinigen & Desinfecteren
Reinigen
 Het doel van reinigen is
voedsel deeltjes en
smout te verwijderen
 Reiniging word gedaan
met een afwasmiddel en
warm water
 Schrobben en wrijven
kan noodzakelijk zijn
Desinfecteren
 Het doel van
desinfecteren is het
verlagen van
bacteriëngehalte zodat ze
niet schadelijk zijn voor
de gezondheid
 Desinfecteren kan bereid
worden door het gebruik
van chemische producten
of warm water van
>82°C
Reinigen & desinfecteren
Chemicaliën gebruikt voor
het reinigen en
desinfecteren
Detergent : Het verbeterd de
vochtiging van water –
verlost voedselresten en
verwijderd vet en olie
 Bijvoorbeeld afwasmiddel
Desinfectans: Chemicaliën of warme
water boven 82°C
verminderd bacteriën tot
een veilig niveau
 Milton is een veilige
voedsel desinfectans
Ontsmettingsmiddel: Combineert de
eigenschappen van
detergent en desinfectans
 Daarom doet het lichte
reiniging en verminderd de
bacteriën tot een veilig
niveau
Reinigen & Desinfecteren
Artikels dat zowel reiniging als desinfecteren nodig
hebben:
 Alle oppervlakte/uitrusting dat in aanraking komt met
voedsel
 Alle aanraking oppervlaktes. V.b. deur van een koelkast
 Alle schoonmaak toestellen. V.b. borstels
Plaag controle
 Niet effectief omgaan
met afval zal ongedierte
aantrekken
 Het gebied waar de
vuilcontainers staan
moet over een goed
afvoer beschikken om
het proper te kunnen
houden
Plaag controle
 Het niet vegen van
etensresten in de keuken
zal kakkerlakken
aantrekken
 Het deksel van de
vuilbak niet sluiten zal
vliegen aantrekken
Plaag controle
 Het laten van
etensresten op de grond
in de afvalruimte kan
ratten en muizen
aantrekken
 De vuilbakken laten
overlopen en falen om de
deksel te sluiten zal ook
ratten en muizen
aantrekken
 Falen bij het handelen van
ongedierte zal voor het
directe sluiting van de zaak
zorgen door een
voedselinspecteur
 Plaag bestrijders kunnen
helpen met het strijd tegen
ongedierte
Voedselveiligheid
managementsystemen
 Wetgeving inzake voedselveiligheid vereist dat elk
levensmiddelenbedrijf om een managementsysteem
beschikt voor voedselveiligheid
 In het voedsel produceren is er een systeem genaamd
HACCP dit is een acroniem ervoor
 Hazard Analysis Critical Control Points
 Er is een ander systeem op grote schaal gebruikt in het
Verenigd Koninkrijk voor de horeca bedrijven genoemd
SFBB dit is een acroniem ervan
 Safer Food Better Business
 SFBB is een "afgezwakte" versie van de HACCP
ontworpen voor horeca bedrijven zoals cafés,
restaurants, enz.
HACCP & SFBB
 HACCP is een
voedselveiligheidssysteem
dat is ontworpen om
gevaren onder controle te
houden; Door controles uit
te voeren om het gevaar
ofwel volledig te
elimineren, of te
reduceren tot een
aanvaardbaar niveau
 In opdracht van NASA in
1959
 Openbaar gemaakt in
1971
 1990 is het wereldwijd
aanvaard
 SFBB is ook een
voedselveiligheidssysteem
in de horeca
 Er zijn 2 delen van SFBB
mappen
 Het agenda & veilige
methodes
 Veilige methodes zijn
verdeelt in 3 K’s
 Kuisen
 Koken
 Koelen
 Kruisbesmetting
HACCP & SFBB
 Toezicht is nodig voor beide systemen
 Beide systemen moeten worden voorgelegd aan de
Milieu & Veiligheid officieren tijdens de inspectie
 Personeelstraining is nodig en word opgenomen
 Het openen en sluiten van controles moeten dagelijks
uitgevoerd worden voor SFBB
 HACCP & SFBB zijn proactief
 In het Verenigd Koninkrijk op 1 januari 2006
levensmiddelenbedrijven zijn verplicht tot een
beheersing van de voedselveiligheid op basis van de
HACCP-beginselen hebben als Verordening (EG) nr.
852/2004 inzake levensmiddelenhygiëne werd de wet
HACCP & SFBB
 Beide systemen zijn ontworpen om risico's te
identificeren voor de voedselveiligheid en controles te
nemen om het gevaar te reduceren tot een veilig niveau
of volledig te elimineren
 De gevaren zijn ofwel fysisch, chemisch en
microbiologisch
Wetgeving inzake
voedselveiligheid
Wat is het doel van deze wetgeving?
 Het voorkomen van het verkoop van voedsel dat ofwel
niet geschikt, onveilig of schadelijk is voor de
gezondheid
 Voorkomen van besmetting op voedsel of gereedschap
 Controle van voedsel hygiëne in gebouwen,
gereedschap en personeel welke ook een opleiding
inhoud
 Controle hygiëne praktijken
 Opslag van voedsel op de juist temperatuur
 Risicoanalyse, inclusief toezicht, controle van de
gevaren van cruciaal belang voor de voedselveiligheid
Wetgeving inzake
voedselveiligheid
 Voedsel wetgeving in de
UK is gehandhaafd door
Milieu & Veiligheid
officieren
 Ze inspecteren de
regelmatig de zaken en
geeft een mededeling
Soorten van notities
 Hygiëne verbetering
mededeling
 En minimum van 14 dagen
is toegestaan om een
probleem op te lossen
 Hygiëne nood verbod
mededeling
 Het bedrijf met
onmiddellijke ingang
afsluiten
 Toegepast als er een
dreigend gevaar voor de
volksgezondheid
Download