senegal - Broederlijk Delen

CONGO
Het land,
de mensen
en de uitdaging voor
Broederlijk Delen
Januari 2014
Landkaart
Congo,
een rijk land met een arme bevolking
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
65 à 75 miljoen inwoners op 2.345.409 km² (schattingen 2013)
Jonge bevolking (50%<18jaar)
Levensverwachting: 49 jaar (2012)
Onderwijs: 50% van jongeren voltooit lager onderwijs (2012)
Analfabetisme: 41,2% vrouwen en 14,2% mannen (2007)
Gemiddeld jaarlijks inkomen per inwoner: 220€ (2012)
Ontwikkelingsindex: 187/187 (2012)
Armoede: 71,3% (2005)
Religie: 40% katholiek, 24% protestant, 5% Kibanguist, Islam 10%
Kinshasa: 7,85 miljoen inwoners
Verstedelijking: 25% (schatting)
Belemmeringen voor
ontwikkeling
Uit mijn reisverslag: “de erbarmelijke wegen, de chaos en
georganiseerde desorganisatie, de straffeloosheid en
voortdurende neiging van mensen om het recht in eigen handen
te nemen, de alomtegenwoordige corruptie, de aanhoudende
“tracasseries” van functionarissen, politie en alles wat een
uniform draagt, de creativiteit waarmee de mensen hiermee
omgaan en er zelfs in slagen om er een graantje van mee te
pikken. “
Kortom, het is een kwestie van wanbestuur, van
onverantwoordelijkheid van de verantwoordelijken op alle
bestuursniveaus.
Het is precies dat wanbestuur en die desorganisatie die ervoor
zorgen dat Rwanda en Oeganda succesvol rebellen kunnen
ondersteunen in Congo. Verder is het belangrijk te beseffen dat
de oorlog in Oost-Congo in 1994 vanuit Rwanda werd
geïmporteerd met goedkeuring van Mobutu
Pedaleurs i.p.v. camions
Erbarmelijke wegen
Kansen voor de toekomst?
1. Ondanks alles een land met enorme mogelijkheden
80 miljoen hectare landbouwgrond, waterreserves en neerslag,
hernieuwbare energie (water en zon), allerlei natuurlijke rijkdommen voor
investeringen, een jonge en dynamische bevolking,…
2. Groeiende invloed van Chinezen, Indiërs en andere
(zonder voorwaarden rond mensenrechten en corruptie), o.m.:
• Exploitatie rijkdommen  investeringen (Chinezen)
• Ook opzetten eigen winkels of ondernemingen
• Andere: Pakistanese moslimmissionarissen
3. Groeiende regionale integratie, o.m.:
• Oplossing voor conflicten in Oost-Congo
• Samenwerking met Zuid-Afrika (Grand INGA)
• Belang van urbanisatiepool Kinshasa-Brazzaville
• Beheer van Congo-bekken
4. Enkele hoopvolle indicatoren (stabiele munt, staatsinkomsten,
transparantie van uitgaven, verbetering infrastructuur)
Huidige ploeg voor Congo
Congo-team (Frank, Amadou, Grégoire, Touré, Luk)
Plus Liza (projectbeheerder), Nadia (politiek Oost-Congo)
en Jo (politiek Voedselzekerheid)
Situatie begin 2013
In 2010 besloot de commissie partnerwerking:
• Afbouw van de werking in West-Kasai en Katanga
• Aanhouden van de werking in Oost-Kasai
• Prospectie in een nieuwe regio (2011: Bandundu)
In navolging van andere landen werd geopteerd voor de
uitbouw van een nieuwe geïntegreerd programma:
• 2 multi-partner streekprogramma’s in Oost-Kasai en
Bandundu
• Een beperkt nationaal politiek programma dat relevant is
voor beide streekprogramma’s
• Coherentie met politiek werk van Pax Christi in Oost-Congo
Toekomstige interventiezone
Bandundu
Nieuw programma opgestart in 4 sectoren van de Territoires
Bulungu/Bagata en Inongo in het noorden
Oost-Kasai
Toekomstig programma in 2015 op te starten in het district van
Kabinda: territoires van Gandajika en Kabinda
Uitgangspunten voor
een nieuw programma
• Aansluiten bij AGRI-CONGO (lobbywerk familiale landbouw
en structureren van een Congolese boerrenbeweging)
• Uitbouw van een nieuw streekprogramma in Bandundu
• Ombouwen gedurende de komende 3 jaar van de huidige
werking in Oost-Kasai tot een nieuw streekprogramma in
Kabinda (sterke basisorganisaties, BTC en BFVZ)
• Uitbouw van een beperkt nationaal programma om:
1. Vorm te geven aan een rechtenbenadering op niveau van de
streekprogramma’s i.s.m. een mensenrechtenorganisatie
RODHECIC
2. Gewicht te geven aan het politiek lobbywerk in Congo op
niveau van gemeenten (secteurs), provincies en land i.s.m.
lokale boerenorganisaties, provinciale en een nationale
boerenfederatie
Stappenplan voor de uitbouw van
een streekprogramma
1. Identificatie van de interventiezone en van de
basisorganisaties die het programma zullen dragen door een
ad hoc stuurcomité (bestaande uit geïnteresseerde NGO’s,
Broederlijk Delen en de provinciale boerenfederatie)
2. Uittekenen van een streekprogramma door de weerhouden
basisorganisaties (klein beginnen en gaande weg groeien)
en gericht contacteren van NGO’s om het programma te
ondersteunen
3. Selectie van de ingediende projectvoorstellen van de
weerhouden basisorganisaties en van geïnteresseerde
NGO’s door het stuurcomité.
4. Werkatelier met alle betrokkenen om weerhouden
projectvoorstellen te harmoniseren, een resultatenkader uit
te werken en een samenwerkingsprotocol uit te werken
Wat betekent dit concreet?
Bandundu: het stappenplan werd in april 2013 in gang gezet en
moet in april 2014 tot een streekprogramma leiden
Oost-Kasai: met de bestaande partners wordt de komende 3 jaar
werk gemaakt van harmonisatie van de interventies en van
groeiende samenwerking om vanaf 2015 het stappenplan voor
identificatie van een nieuw streekprogramma op gang te trekken
in Kabinda (ook hier klein beginnen en gaandeweg groeien)
Nationaal:
Er wordt reeds samengewerkt met een mensenrechtenorganisatie.
Daarmee zal begin 2014 bekeken worden in hoeverre een
relevante en haalbare rechtenbenadering voor beide
streekprogramma’s kan uitgebouwd worden
Daarnaast zal in overleg met AGRI-CONGO een samenwerking
opgestart worden met de nationale boerenfederatie CONAPAC
en haar provinciale platformen
Enkele principes voor de
toekomstige werking
Elke nieuwe partner wordt vooraf gescreend door de
coöperant financieel beheer en door de coöperant
organisatieversterking met het oog op
capaciteitsversterking vooraleer er geld gestuurd wordt.
Samenwerking, uitbouw van synergie en complementariteit,
uitwisseling en leren van elkaar staan voortaan centraal in
de werking zowel voor de partners als voor Broederlijk
Delen.
Basisorganisaties en hun bovenliggende structuren worden
centraal geplaatst in het programma, NGO’s bieden hun
diensten aan en zullen hiervoor verantwoording afleggen.
De drie coöperanten worden thematisch ingezet voor het
geheel van partners.
Broederlijk Delen wil dichter aansluiten bij de bestaande
NGO-dynamiek in Kinshasa
En nog dit…
Congo is een land buiten categorie (desorganisatie, politieke
instabiliteit, mentale en fysieke isolatie, afstanden, kans op
ziekte en ongevallen, extreme werkomstandigheden, familie
veraf, enz.).
• Werken in Congo = lange termijn engagement, zowel voor
Broederlijk Delen als voor de medewerkers in Congo
• Werken in Congo is problematisch: dit moet ten alle tijden
‘au sérieux’ genomen worden, wil men de medewerkers in
Congo gemotiveerd houden en dat kan druk zetten op het
financiële plaatje en op bestaande spelregels
Bv.: verplaatsingen zijn onbetaalbaar wegens barslechte
wegen en dure vliegtuigtickets, voor residenten is er ook een
visumplicht om het land te verlaten (375 $), vakantie of recup in
het land opnemen is niet aantrekkelijk, wat te doen met de
dagelijkse “tracasseries” eenmaal men op het terrein is, enz.
Dank voor jullie aandacht