Hoe vat ik samen?

2014 | blok 3, wEEK 7, les 1 | Groep 5-6
Hoe vat ik samen?
Wat ga je leren?
Je kunt straks:
• uitleggen hoe je een samenvatting maakt
• een samenvatting maken door een korte tekst te schrijven
Wat ga je doen?
Je gaat een tekst lezen over discriminatie.
Lees de uitleg hierna en lees de tekst. Maak dan de vragen.
Wat moet je weten?
Je maakt een samenvatting als je de tekst wilt navertellen of wilt
onthouden. Je weet al dat je een samenvatting maakt met de
kernzinnen, de kernwoorden en de hoofdgedachte. De hoofdgedachte
is de zin waarin het allerbelangrijkste uit de tekst staat.
Hoe pak je dat nou aan?
1
2
3
4
Markeer in de tekst:
- de kernzin van elke alinea
- de kernwoorden
Zoek de hoofdgedachte en geef deze zin een andere kleur.
Markeer de kopjes. Die zijn vaak ook belangrijk.
Gebruik alles wat je gemarkeerd hebt om een korte, duidelijke
tekst te schrijven. Gebruik ook je eigen woorden, als dat nodig is.
Lees dan de samenvatting aan jezelf voor. Heb je goede zinnen
geschreven? Is alles duidelijk?
Nu heb je een samenvatting gemaakt door een korte tekst te
schrijven.
Moeilijke woorden
achterstellen
voor iemand opkomen
schenden
melden © MALMBERG | LEESLINK, niveau 2
= iemand slechter behandelen dan een ander
= iemand helpen door hem te verdedigen
= je er niet aan houden
= het aan anderen laten weten
❮ 1 / 4 ❯
2014 | blok 3, wEEK 7, les 1 | Groep 5-6
1
5
10
15
20
25
30
35
40
Discriminatie
Alle kinderen in Nederland mogen naar school. Maar als
alleen jongens naar school mogen en meisjes niet, dan is dat
discriminatie. In Nederland is discriminatie verboden.
vraag 2b
Wat is discriminatie?
Bij discriminatie wordt iemand achtergesteld
of uitgesloten omdat hij anders is. Bijvoorbeeld:
Lionel mag geen lid worden van de voetbalclub,
omdat hij zwart is. Achmed vindt geen werk,
omdat hij een Marokkaanse naam heeft. Marjan
en Willem doen hetzelfde werk. Alleen verdient
Marjan minder omdat ze vrouw is. Karin is
57 jaar. Daarom krijgt ze die leuke baan niet
die heel goed bij haar past.
vraag 8a
vraag 3
Je mag jezelf zijn
In Nederland moet iedereen gelijk worden behandeld. Het maakt niet
uit of je wit of zwart bent en ook niet of je een handicap hebt. Maar
ook niet waar je geboren bent en wat je gelooft. Of op wie je verliefd
bent. Dat alles geldt ook voor kinderen. Ieder kind heeft het recht om
zichzelf te zijn.
vraag 8a
vraag 4b
Helpen
Het is belangrijk dat kinderen worden beschermd
tegen discriminatie. Dat doet de Kinderombudsman.
Hij helpt kinderen door voor hun rechten op te komen,
als die worden geschonden. Bijvoorbeeld als een
kind op school wordt gediscrimineerd. Heb je zijn
hulp nodig? Ga naar www.dekinderombudsman.nl.
Klik op: jonger dan 12. Klik dan op: heb je hulp nodig?
Daar lees je hoe je de Kinderombudsman kunt
bereiken. Je kunt bellen, een brief schrijven, mailen
of een formulier invullen.
vraag 8a
vraag 5a
vraag 5b
vraag 5b
Melden
Word je gediscrimineerd? Of merk je dat een ander gediscrimineerd
wordt? Dan is het goed dat je er iets mee doet. Meld het, want dan
krijg je advies of hulp. Het melden kan bij de Kinderombudsman of bij
de politie. Alleen als we discriminatie melden, kan er iets tegen gedaan
worden. Kortom: discriminatie mag niet en het melden ervan helpt.
vraag 8a
vraag 4b
vraag 6
Bronnen: www.dekinderombudsman.nl; www.discriminatie.nl; Marijke van Ooijen e.a., Dossier
Discriminatie, Hilversum: Kwintessens, 2006
© MALMBERG | LEESLINK, niveau 2
❮ 2 / 4 ❯
2014 | blok 3, wEEK 7, les 1 | Groep 5-6
Maak de vragen
1
Je gaat stap voor stap een samenvatting maken.
Wanneer is het handig om een samenvatting te maken?
Kruis twee hokjes aan.
■
■
2
a
Als je iemand over de tekst wilt vertellen.
Als je een tekst wilt schrijven.
Als je de tekst wilt onthouden.
Je begint met stap 1.
Lees de eerste, vetgedrukte alinea.
In deze alinea staat een kernwoord. Waar herken je dat kernwoord
aan? Kruis aan.
Het woord:
heeft een andere kleur.
is onderstreept.
■
is schuingedrukt.
staat in grote letters.
b
Wat is de kernzin van deze alinea? Markeer de zin in de tekst.
3
Lees de alinea Wat is discriminatie?
Wat is de kernzin van deze alinea? Markeer de zin in de tekst.
4
a
Lees de alinea Je mag jezelf zijn.
Wat is vaak een kernzin in een alinea? Kruis twee hokjes aan.
■
de eerste zin
de tweede zin
■
de laatste zin
het kopje
b
In deze alinea staan twee kernzinnen. Markeer de zinnen in de tekst.
5
a
Lees de alinea Helpen.
Wat is de kernzin van deze alinea? Markeer de zin in de tekst.
b
Wat zijn de kernwoorden in deze alinea? Markeer ze in de tekst.
c
Maak een zin met de kernwoorden voor je samenvatting. Vul in.
De Kinderombudsman helpt kinderen door
voor hun rechten op te komen.
6
Lees de alinea Melden.
Wat is het kernwoord van deze alinea? Markeer het in de tekst.
7
Je bent klaar met stap 1, nu stap 2.
In welke zin staat de hoofdgedachte van deze tekst? Kruis aan.
■
Alle kinderen ... naar school. (regel 3)
Dat alles ... voor kinderen (regel 22)
Alleen als ... gedaan worden. (regel 41 en 42)
Kortom: discriminatie ... ervan helpt. (regel 42)
© MALMBERG | LEESLINK, niveau 2
❮ 3 / 4 ❯
2014 | blok 3, wEEK 7, les 1 | Groep 5-6
8a Markeer de kopjes in de tekst (stap 3).
b
Is het bij deze tekst handig om de kopjes in de samenvatting te
zetten? Streep de foute antwoorden door.
Ja / nee, omdat het een korte / lange tekst is.
9
a
b
aak een samenvatting van de tekst (stap 4).
M
Schrijf een korte tekst. Gebruik wat je gemarkeerd hebt in de tekst.
En gebruik je antwoorden op vraag 5c en 7.
Bijvoorbeeld:
In Nederland is discriminatie verboden.
Bij discriminatie wordt iemand achtergesteld of
uitgesloten omdat hij anders is.
In Nederland moet iedereen gelijk worden behandeld.
Ieder kind heeft het recht om zichzelf te zijn.
Het is belangrijk dat kinderen worden beschermd
tegen discriminatie. De Kinderombudsman helpt kinderen door voor hun
rechten op te komen. Discriminatie mag niet en het melden ervan helpt.
Lees de samenvatting aan jezelf voor. Is hij duidelijk? Staat alles
erin? Verbeter je samenvatting als dat nodig is.
10
Lees je samenvatting nog eens.
Wat wil je er nog graag bij zetten? Schrijf op.
Bijvoorbeeld: de website van de Kinderombudsman.
11 Stel, je schrijft een tekst over de Kinderombudsman.
Wat zou dan de hoofdgedachte kunnen zijn? Schrijf op.
Bijvoorbeeld: Als jouw rechten worden geschonden,
dan wil de Kinderombudsman je graag helpen.
12Ga op internet naar www.dekinderombudsman.nl/142/.
Lees het verhaal van Cees. Zoek de kernwoorden en de kernzinnen.
Schrijf ze op een los blaadje.
Wat heb je geleerd?
Je hebt in deze les geleerd hoe je moet samenvatten. Je markeert
kernwoorden en kernzinnen. Je zoekt de hoofdgedachte. Je markeert de
kopjes. Je schrijft dan een korte, duidelijke tekst.
© MALMBERG | LEESLINK, niveau 2
❮ 4 / 4 ❯