Regels bij deelname aan Pesso-Psychotherapie Doel Een Pesso-psychotherapiegroep biedt de deelnemers de mogelijkheid tijdens hun therapeutische werktijd contact te krijgen met hun onvervulde behoeften, hun conflicten en angsten, door het zorgvuldig oppikken van lijfelijke signalen, subjectieve gevoelens en gewaarwordingen. De cliënt krijgt de gelegenheid op een symbolisch niveau te ervaren dat een alternatief mogelijk is voor vroegere negatieve ervaringen. Het uitdrukken van en de symbolische erkenning voor het eigenlijke zelf helpt de deelnemer een meer waarachtige beleving van zichzelf en anderen mogelijk te maken. Werkwijze Deelnemers worden door middel van oefeningen op de werkwijze voorbereid. De oefeningen helpen de cliënt gevoelig te worden voor zijn/haar eigen lichamelijk ervaren. Deelnemers krijgen bij toerbeurt werktijd (50 minuten). Onderling ruilen is mogelijk, mits iedere deelnemer uiteindelijk evenveel tijd krijgt. In een groep die door 2 therapeuten geleid wordt, wordt er afwisselend bij beide therapeuten gewerkt. Iedereen is vrij zelf te bepalen hoever hij/zij in een oefening of structure (therapeutische werktijd) wil gaan. Niemand wordt geforceerd en weerstanden worden gerespecteerd. Wel gaan we er van uit dat een cliënt die werktijd heeft, constructief bijdraagt aan het therapeutisch werk en met de therapeut zoekt naar oplossingen (therapeutisch contract). De therapeut steunt, maar de deelnemer blijft verantwoordelijk voor wat hij doet en inbrengt in de therapie. De therapeut waakt er over dat iemand in zijn/haar therapie niet alsmaar de negatieve ervaring van het verleden herhaalt. De deelnemer moet bereid zijn negatieve ervaringen te doorbreken en alternatieven te aanvaarden. Tijdens het individuele therapeutische werk (de ‘structure’) is er geen ruimte voor commentaar of spontane reacties van de overige groepsdeelnemers, tenzij de hoofdpersoon in overleg met de therapeut hierom uitdrukkelijk vraagt. Tijdens de structure wordt dus stilte en terughoudendheid in acht genomen. Deelnemers verlaten de ruimte niet. Na afloop worden geen toespelingen of grapjes gemaakt naar aanleiding van het werk. Zelfs al is een toespeling niet kwetsend maar bijvoorbeeld juist steunend of herkennend bedoeld, het blijft moeilijk in te schatten hoe zo´n opmerking overkomt, zeker onmiddellijk nadat iemand heeft gewerkt. Ook tijdens de pauzes wordt niet over de inhoud van de structure gediscussieerd. Na iedere structure krijgen de andere deelnemers de gelegenheid om te verwoorden wat zij hebben meebeleefd (sharing). Maar zij leveren geen kritiek. Beoordeling, commentaar of zelfs waardering in de richting van de hoofdpersoon of discussie over de aanpak van de therapeut kan verstorend werken. Daarom richten deelnemers zich tijdens het delen van eigen belevingen op de therapeut en niet op de cliënt die zojuist gewerkt heeft. In de therapie wordt met alle mogelijke gevoelens gewerkt, dus ook met gevoelens van boosheid en agressie. Er wordt echter nooit lijfelijk agressief contact toegestaan. Deelnemers die zelf in een individuele sessie gewerkt hebben, krijgen bij het begin van de volgende zitting de gelegenheid om feedback op hun ervaringen te geven. Daarbij kunnen eventuele wensen of kritiek ten aanzien van therapeut en accommodatoren geuit worden. Er is tevens ruimte voor discussie betreffende techniek/methodiek en informatieve vragen aan de structure-leider. Elke bijeenkomst van de groep wordt begonnen met een korte openingsronde, waarin ieder kan meedelen hoe hij/zij zich op dit moment voelt en wat de essentiële gebeurtenissen zijn van de tussenliggende periode. 1 Als de veiligheid in de groep het nodig maakt om rechtstreeks gevoelens en meningen onderling uit te wisselen, wordt een bepaalde tijd afgesproken om aandacht te besteden aan het groepsproces. Het initiatief daartoe kan zowel door de therapeut(en) als door een groepslid genomen worden. De beginronde kan gebruikt worden om te signaleren dat dit nodig is. Veiligheid De groepsleden wordt geadviseerd, zolang hun deelname aan de therapiegroep duurt, geen verdergaande onderlinge relaties buiten de groepszittingen om aan te gaan en, ingeval dat tóch gebeurt, dit tijdig in de groep bespreekbaar te maken. Dit om verwarrende vermenging van therapeutische en andere doelen zoveel mogelijk te voorkomen. Ieder groepslid verplicht zich tot geheimhouding. Wat in de groep aan bod komt, wordt niet zodanig naar buiten gebracht dat het geïdentificeerd kan worden. De inhoud van het therapeutisch werk van anderen noch de namen van groepsleden worden aan derden genoemd. Dit is essentieel voor het opbouwen van een veilig therapeutisch klimaat, waarin ieder zich vrij voelt om te experimenteren. Accommoderen Iedere deelnemer is bereid voor andere groepsleden rollen op zich te nemen. Incidenteel kan om persoonlijke redenen, vóór de structure-tijd ingaat, hiervan ontheffing gevraagd worden. Vlak na de eigen werktijd zal men bij voorkeur geen rollen op zich nemen. Deelnemers die een nauwe relatie met elkaar hebben (bijv. partners), spelen geen rollen voor elkaar: symbolische betekenis en realiteit zouden dan te zeer in elkaar overlopen. De accommodator (rolspeler) zorgt goed voor zichzelf. Bij een ongemakkelijke houding of wanneer een grotere krachtsinspanning wordt gevraagd dan men kan bieden, waarschuwt de rolspeler de therapeut tijdig. De deelnemers houden zelf rekening met eventuele lichamelijke handicaps of beperkingen, zoals een vroegere hernia van de rug of een voetbalknie. De rolspeler neemt zelf geen initiatief tot interactie, noch lichamelijk, noch verbaal, maar wacht op aanwijzingen van de hoofdpersoon en de structureleider. In de rol van negatieve accommodator zorgt de deelnemer ervoor minstens anderhalve armlengte afstand te houden ten opzichte van de hoofdfiguur, zodat het niet mogelijk is letterlijk geraakt te worden. De negatieve accommodator zorgt eveneens voor voldoende psychologische afstand, dat wil zeggen neemt de rol niet ‘letterlijk’, en zorgt ervoor niet door de rol te worden overspoeld. De deelnemer die iemand in een negatieve rol kiest, let erop deze keuze niet te laten bepalen door persoonlijke wrijvingen in de actuele relatie. Elke deelnemer let erop of hij/zij afwisselend in negatieve en positieve rollen komt. Bij onevenredige of eenzijdige rolkeuze, - bij een bepaalde deelnemer steeds in dezelfde rol of bij herhaling alleen in een positieve of negatieve rol-, maakt de deelnemer dit tijdig kenbaar. Hetzelfde geldt wanneer de deelnemer vindt dat hij/ zij te weinig in rollen wordt gevraagd. Andere Regels De deelnemer is zo veel mogelijk aanwezig bij alle bijeenkomsten. Bij te voorziene afwezigheid worden therapeut(en) en groep zo spoedig mogelijk geïnformeerd. Bij onvoorziene afwezigheid wordt één van de therapeuten zo snel mogelijk op de hoogte gesteld; ‘vakantiedagen’ van de groep worden in onderling overleg vastgesteld. De deelnemer verbindt zich telkens voor de periode van een half jaar. De semesters lopen van de zomervakantie tot het nieuwjaarsreces (eind januari); en van het nieuwjaarsreces tot aan de zomervakantie. De bijeenkomsten duren 3 uur. Bij afwezigheid of ziekte wordt de bijdrage voor de 2e therapeut (PMT-/Pessotherapeut) doorberekend. 2 De deelnemer schrijft een levensbeschrijving met een omschrijving van zijn/haar doelen voor de therapie, in te leveren vóór het 2e intakegesprek. Twee weken vóór het verstrijken van het semester vindt een evaluatie plaats van wat individueel bereikt is en van het functioneren van groep en leiding. Er is dan indien gewenst gelegenheid voor de deelnemers zich rechtstreeks naar elkaar uit te spreken. Tijdens de evaluatie wordt duidelijk of een groepslid zich wil verbinden voor een volgend semester. Elke deelnemer stelt zijn/haar individuele doelen bij. De groep wordt aangevuld met nieuwe leden. Daarna is de groep weer ‘gesloten’ tot de volgende evaluatie. Vanwege de noodzaak van een optimale lichamelijke en psychische alertheid is het gebruik van alcoholhoudende dranken voorafgaande aan een therapie-bijeenkomst niet toegestaan. Ook het gebruik van alcoholhoudende drank na afloop van een bijeenkomst wordt ontraden, in het bijzonder wanneer in een individuele sessie is gewerkt. De essentiële ervaring kan door het gebruik van alcohol worden teniet gedaan. Als accommodator moet men er altijd op voorbereid zijn dat door de hoofdpersoon altijd fysiek contact en nabijheid kan worden gevraagd. Let dus op een goede lichamelijke hygiëne, gebruik geen sterke parfums en rook liever niet voorafgaande aan en tussen de sessies. Van de werktijden worden video-opnamen gemaakt. De opnames worden uitsluitend gebruikt voor supervisiedoeleinden. Ze worden na gebruik gewist. In de groepen, die door 2 therapeuten (een geregistreerd psychotherapeut-pessotherapeut en een psychomotorisch therapeut/pessotherapeut) worden begeleid, wordt door de 2e therapeut een tarief van € 15,- per sessie/dagdeel in rekening gebracht. Klachten kunnen altijd in eerste instantie met de therapeut(en) worden besproken. Levert dat geen bevredigend antwoord op dan kan de therapeut u de weg wijzen naar de Klachtencommissie van de Vereniging voor Pesso-psychotherapie, van de NVVP (Nederlandse Vereniging voor Vrijgevestigde Psychotherapeuten) of van de NVPMT (Ned. Ver. Voor Psychomotorische Therapie). Geactualiseerd in januari 2009 3