STUSECO Jaarverslag 2001

STUSECO
Jaarverslag 2001
Stuseco
Stichting ter bevordering van de studie van de Surinaamse economie
opgericht 16-12-1977, Stichtingenregister nr 41149657
C.Jolstraat 50 ~ 2584 ET Den Haag ~Tel +31 (0)70 3523832 ~ Fax 3549589
E-mail: [email protected] ~Homepage home.wanadoo.nl/macroabc/Stuseco
Vierentwintigste
Jaarverslag STUSECO
2001
opgesteld 9 februari 2002
1
STUSECO
Jaarverslag 2001
Vierentwintigste
Jaarverslag STUSECO
2001
Inhoud:
1. Activiteitenoverzicht 1977-2001
3
2. Financiën
6
3. Activiteiten in het verslagjaar 2001
7
Bijlage
15
VERKRIJGBAAR BIJ STUSECO:
21
Foto omslag: Betty Lamers 1985, Volkswoningbouwproject in Commewijne met spelende kinderen
2
STUSECO
Jaarverslag 2001
Stuseco
Stichting ter bevordering van de studie van de Surinaamse economie
opgericht 16-12-1977, Stichtingenregister nr 41149657
C.Jolstraat 50 ~ 2584 ET Den Haag ~Tel +31 (0)70 3523832 ~ Fax 3549589
Bank ABNAMRO Den Haag 51601527~E-mail: [email protected]
1. Activiteitenoverzicht 1977-2001
Wie is Stuseco?
De 'Stichting ter bevordering van de studie van de Surinaamse economie', korte naam
'Stuseco', heeft de afgelopen vierentwintig jaar het in zijn naam besloten doel krachtens de
statuten trachten te verwezenlijken door onderzoek voor en de publicatie van een zeventigtal
boeken, rapporten, artikelen en nota's financieel mogelijk te maken. Daarnaast heeft de
Stuseco in bescheiden mate subsidies gegeven zoals de sponsoring van studiebezoeken aan
Nederland van Surinaamse economen, de sponsoring van een conferentie over economische
modelbouw in Paramaribo, de financiering van het Mini-budgetonderzoek, de studies 'Zes
scenario's voor Suriname's economie naar 2010' en 'Suriname scenario's 2000', een training
van economen van de Centrale Bank van Suriname, van Stichting Planbureau Suriname (SPS)
enz..
De Stuseco wordt zelf niet gesubsidieerd en streeft dat ook niet na. De stichting heeft de
afgelopen vierentwintig jaren zijn financiële middelen verkregen uit donaties van
bestuursleden en honoraria voor artikelen, rapporten en cursussen. Sedert 1995 wordt de
Stuseco soms gesponsord door Micromacro Consultants BV (eigendom van bestuursleden
Stuseco) in de vorm van beschikbaar stellen kantoorfaciliteiten en vergoeding reis- en
verblijfkosten in Suriname.
Aangezien de Stuseco niet afhankelijk is van subsidies, behalve afkomstig van bestuursleden,
is de stichting onafhankelijk. Voorzitter is dr. Marein van Schaaijk.
Activiteitenoverzicht:
De Stuseco heeft de afgelopen vierentwintig jaar diverse activiteiten ontplooid. De
belangrijkste zijn:
 Economische ontwikkeling van Suriname, een inleiding, 1979, herdruk 1984. Economie
boek voor zelfstudie en in het middelbaar onderwijs
 De nota ‘Suriname, ontwikkelingshulp en democratie’ in 1980 samen met Bond van
Ontwikkelingswerkers
 Surinaamse Problematiek april 1984. Resultaat van bezoek twee bestuursleden aan
Suriname over mogelijkheden om de ontwikkelingsrelatie weer op te starten.
3
STUSECO















Jaarverslag 2001
Terug naar de wortels van de ontwikkelingssamenwerking, 1985, vervolg op voorgaande
nota
Distributiekosten dissertatie Een macro model van een micro economie’ met rekenmodel
van de economie van Suriname in 1991
Schenking verzameling boeken aan bibliotheek Anton de Kom Universiteit in 1991
Studiebeurzen aan Surinaamse economen in 1991
Vertaling naar Engels: A macro model for a small economy
Mini conferentie over modelbouw in Paramaribo in 1992
Mini budgetonderzoek 1993
Honoraria voor Seminar bundel over modelbouw in 1993
Honoraria voor Zes lange termijn scenario’s voor Suriname’s economie, sept’94
Honoraria voor Suriname Scenario’s 1995-2000, mei 1995
Drukkosten studie M. Eduards afstudeerscriptie aan A de Kom Universiteit:
‘Geldeconomie en produktie voor eigen consumptie in het tropisch regenwoud,
Futunaakaba en Pikin Slee’
Workshops TurboABS bij Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) van Suriname in
1997 en 1998
Trainingsbezoek van twee economen SPS bij Stuseco in Den Haag april/mei 1999.
Workshop bij Stichting Planbureau Suriname in december 2000
Workshop bij Stichting Planbureau Suriname en Centrale Bank van Suriname in maart
2001, in juli 2001 en in oktober 2001
De Stuseco heeft in Suriname en Nederland de afgelopen twaalf jaar een cyclus van
workshops gehouden waarbij Surinaamse economen en statistici werden getraind in de
kwantitatieve macro economische modelmatige benadering:
In Suriname:
Workshops modelbouw bij SPS (juli’91, sep’91, jan’92, april’92, juli’92)
Workshops monitoring bij SPS (okt’92, feb’93)
Afrondende workshop modelbouw SPS en monitoring (juli’93)
Workshops macro beleidsanalyse bij Ministerie H&I (jan’94, april’94, juli’94, jan95’)
Workshops Centrale Bank Model (mei;’95, nov’95, mei’96, okt’96)
Workshops TurboABS (okt’97, juli’98, okt’98)
Workshops SPS, Suryamodel (dec 2000, maart 2001, juli 2001, oktober 2001)
Workshops Centrale Bank van Suriname CBMOD (dec 2000, maart 2001, juli 2001, oktober
2001)
In Nederland:
Workshop Suriname model Macmic (April/mei ’91)
4
STUSECO
Jaarverslag 2001
Workshop Centrale Bank Suriname Model (juli’96)
Workshop SPS Model (dec’96)
Workshop SPS Model (''Suryamodel") (april/mei ’99 en mei 2001)
Workshop Centrale Bank Suriname Model CBMOD (december 2001)
Boeken geschreven door participanten aan bovenstaande trainingen:
Modelbouw Suriname, jan’94
Zes lange termijn scenario’s voor Suriname’s economie, sept’94
Suriname Scenarios 1995-2000, mei 1995
Draaiboek Suryamodel, mei 1999
Vervolg Draaiboek Suryamodel, mei 2001
Draaiboek CBMOD2, december 2001
5
STUSECO
Jaarverslag 2001
2. Financiën
De middelen van de Stuseco zijn afkomstig uit twee bronnen: bestuursleden die gratis tijd ter
beschikking stellen en financiële middelen afkomstig van donaties van bestuursleden en
honoraria van door bestuursleden geschreven boeken en verzorgde lezingen en trainingen,
waaronder in het bijzonder de opbrengst van trainingen van economen van het Surinaamse
Planbureau (SPS) in 1991 en 1992.
Met deze middelen heeft de Stuseco diverse studiereizen gefinancierd uitmondende in nota’s
en (draai)boeken en artikelen en de materiële kosten van de workshops voor Ministerie van
H&I in 1994, de Centrale Bank in 1995 en 1996, het Algemeen Bureau voor de Statistiek in
1997 en 1998, de SPS in mei 1999, De SPS en CBvS eind 2000, maart 2001, juli 2001 en
oktober 2001. Voorts trainingsbezoeken in Nederland van een adviseur van SPS in mei 2001
en drie economen van CBvS in december 2001. Verder financierde de Stuseco de honoraria
van Surinaamse economen die bijdragen leverden aan door de Stuseco uitgegeven boeken.
Financiëel overzicht Stuseco
totaal
Financiëel overzicht Stuseco in NLG
2.001
Inkomsten:
Donaties & honoraria gegeven
Door bestuursleden
Verkoop publicaties en rente
372,04
Totaal inkomsten
372,04
1977/2001
265.731,00
16.431,44
282.162,44
Uitgaven:
Stage Poverty module
Trainingsbezoek adviseur SPS
Gift voor bibliotheek
Literatuur
Diversen
Totaal uitgaven
(*)
3.000,00
5.000,00
1.325,00
445,00
221,47
9.991,47
277.029,09
Banktegoeden per ultimo
5.133,48
in NLG
(*) Zie voor uitsplitsing van de uitgaven en de activiteiten in afzonderlijke jaren de
jaarverslagen van de betreffende jaren.
De financiële uitgaven waren in 2001 bescheiden. De belangrijkste aktiviteiten betreffende
post doctorale training van Surinaamse economen door de voorzitter. Maar hij brengt geen
honorarium in rekening. De materiële kosten van drie bezoeken aan Suriname (in combinatie
met bezoeken voor zijn werk aan Curaçao en Bonaire) werden gesponsored door Micromacro
6
STUSECO
Jaarverslag 2001
Consultants BV, dat ook de kantoorfaciliteiten en dergelijke voor zijn rekening nam voor
trainingsbezoeken in Nederland van een adviseur van SPS in mei 2001 en drie economen van
CBvS in december 2001. Daardoor waren de financiële uitgaven van de Stuseco in de
verslagperiode bescheiden. Ze betroffen voornamelijk de bijdrage in de reis- en verblijfkosten
van een stageaire die in Suriname een Poverty module bouwde bij de SPS, en idem voor een
adviseur van SPS die een trainingsbezoek aan Stuseco in Nederland bracht.
3. Activiteiten in het verslagjaar 2001
3.1 Homepage
De Stuseco heeft zijn homepage die in 1998 werd geopend in mei 2001 geupdate:
http://www.members.xoommail/Stuseco Dit (gratis) xoom adres is echter begin 2002 plotseling
verdwenen. Nu staat de homepage Stuseco onder home.wanadoo.nl/macroabc/Stuseco
3.2. Project Ondersteuning Stichting Planbureau Suriname bij Suryamodel en Povertymodule
De achtergrond van dit project staat uitgebreid beschreven in het vorige jaarversla (staat op
homepage Stuseco. We vatte hier de activiteiten beknopt samen:
Sedert december 2000 geeft dr. Marein van Schaaijk (Stuseco) enige begeleiding aan de
Stichting Planbureau Suriname (SPS), in het bijzonder de afdeling Macro Economische en
Sectorale Planning (MEP) bij upgraden (kennis van) Suryamodel en Suritax+
(inkomensimulatiemodel Suritax+, stage Jurrie de Hart) (reiskosten gesponsored door MMC)
en gaf de Stuseco een financiële bijdrage in de kosten van bezoek drs. Imro San A Jong en
Jurrie de Hart.
Activiteiten ondersteuning SPS december 2000 tot eind 2001:
 1-5 december 2000 dr. Marein van Schaaijk traint MEP in workshops
 maart 2001 start voorbereiding stage Jurrie de Hart (van april tot oktober in Suriname)
 26/2 - 4/3 bezoek van Schaaijk aan SPS in Suriname, training MEP in workshops
 14-30 mei trainingsbezoek drs. Imro San A Jong bij Stuseco in Nederland, resultaten:
verbeterd Suryamodel, nieuw draaiboek , slide show op CDROM, en upgrading kennis
van drs. San A Jong die hij in september zal delen met MEP medewerkers
 Concept notitie doorrekening VES+scenario gemaakt (maar nog exclusief MOP
7
STUSECO
Jaarverslag 2001
maatregelen), om commentaar gevraagd aan drs. Tjong Ahin (VES) en drs. Adhin
(CBvS). Verder niets mee gedaan.
 Begin juli is door MEP een workshop verzorgd voor staf SPS, CBvS, ABS en FIN,
waarbij model, VES scenario, aanzet inkomensmodel en CDROM werden gepresenteerd.
 31 juli-6 augustus bezoek van Schaaijk, met: discussiebijeenkomsten met MEP over
Suryamodel en inkomenssimulatiemodel; met CBvS over deviezenanalyse met
Suryamodel; en met ABS over TurboABS als dataleverancier voor het model.
 September2001: intensieve training van MEP medewerkers door drs. Imro San A Jong,
resulterend in Draaiboek Suryamodel september
 Voorst is in september stage Jurrie de Hart in Suriname afgerond. Deze werkte in oktober
in Nederland aan multimedia slide show met uitleg Suritax+ op CDROM
 Voorts: tussen door door Marein van Schaaijk via telewerken begeleiding van
inkomenssimulatiemodel (stage Jurrie de Hart) en enige ondersteuning bij overdracht
kennis door drs. Imro San A Jong aan MEP.
 Van 29 okt-4 nov. was van Schaaijk in Suriname en heeft toen o.a. MEP medewerkers
getraind in (her)schattingsmethodiek Suryamodel en updatemethodhiek (TurboABS).
 Eind 2001 heeft SPS een homepage geopend en daarop de tabellen uit het Suryamodel
plus slideshow met toelichting gezet: zie www.planbureau.net Verder is een CDROM
beschikbaar met daarop de mei 2001 versie van Suryamodel, een multi-media slideshow
bij Suryamodel, het Suritax2 model en een multimedia slie show bij Suritax2 model.
Conclusie:
Suryamodel en Suritax zijn operationeel en medewerkers MEP kunnen zelfstandig met de
modellen draaien en ze zijn verbeterd. Dat is geen slot, nu volgt de fase waarin SPS
medewerkers hun kennis zelf verder kunnen vergroten door analyses waarbij de modellen als
hulpmiddel worden gebruikt. Hopelijk komt er in Suriname een structuur waarin de data
leveranciers en macro analisten (MEP van SPS, Studiedienst CBvS, afd NR van ABS en
afd.Econimsche aangelegenheden van FIN) intensief samenwerken voor de Regering, via
monitoring en doorrekenen van effecten van externe ontwikkelingen en beleidsmaatregelen
op de economie, overheidsfinancien en koopkracht.
Wanneer dr. Marein van Schaaijk weer in de regio is kan er desgewenst eventueel voor MEP
weer een workshop worden gegeven, waarbij SPS gratis kan delen in kennis nieuwste
modelontwikkelingen oa. uit projecten van MMC (bedrijf van van Schaaijk) in Kenya,
Nederland, Indonesia en Antillen.
3.3. Discussienotitie over Financieel Economische Monitoring
Op verzoek van de Vereniging van Economisten Suriname is op 31 oktober 2001 door Dr.
Marein van Schaaijk een lezing verzorgd met daarop volgend discussie over een mogelijke
organisatie van de Financieel Economische Monitoring. De hieruit voortvloeiende notitie is
als bijlage bij dit jaarverslag gevoegd.
8
STUSECO
Jaarverslag 2001
3. 4 Project upgraden (kennis van) CBMOD2, het macro model van CBvS
Anders dan bij het SPS project, dat in het vorige jaarverslag al uitgebreid aan de orde kwam,
gaan we hier dieper in op het CBvS project.
Achtergrond
Ten behoeve van de financieel economische monitoring wenst de CBvS te beschikken over
een macro model waarmede deviezenanalyses kunnen worden gemaakt. Het huidige,
vereenvoudigde CBMOD is daarvoor nog niet geschikt. Op 4 november 2001 heeft de
voorzitter Stuseco (dr. Marein van Schaaijk) die in Suriname was de President van de
Centrale Bank Suriname aangeboden pro Deo ondersteuning te geven zoals indertijd is
gegeven in mei 95- oktober 96 bij de bouw van het eerste CBMOD (alleen reis- en
verblijfkosten CBvS medewerkers aan Nederland zijn voor rekening CBvS). Dit project
bestaat uit de volgende activiteiten:
1. Drie medewerkers brengen van 7-23 december een bezoek aan Stuseco in Den Haag.
Daarin wordt op basis van huidige CBMOD een verbeterde versie gemaakt
2. Tevoren stemmen ze met ABS de update van TurboABS af met cijfers 1954-2000 sporend
met nieuwste Financiële Nota
3. In januari 2002 bespreken medewerkers van de Studiedienst het nieuwe CBMOD met
economen van afd. Macro Planning SPS, afdeling NR van ABS, afd. EA van Min. FIN
4. Eind februari is er een workshop bij CBvS waarin medewerkers Studiedienst het (gebruik
van het) nieuwe CBMOD bespreken met Dr. Marein van Schaaijk die dan even in
Suriname is.
5. Met behulp van CBMOD kan ieder kwartaal een update worden gemaakt van de
economische ontwikkeling van het voorgaande, het huidige en het volgende jaar.
Gedurende mei 1995-oktober 1996 werd door de Stuseco de ''Cursus Modelbouw Centrale
Bank van Suriname'' verzorgd. In mei en november 1995 en in mei en oktober 1996 werden
door Dr. Marein van Schaaijk workshops in Suriname verzorgd en in juli 1996 volgeden drie
economen van CbvS (drs. Rakesh Adhin, drs. Karel Eckhorst en drs. Harrie Dorinnie) een
training in Nederland. Dit project is uitgemond in het model CBMOD1.xls met bijbehorend
draaiboek.
Dit CBMOD is later enerzijds zwaar vereenvoudigd en anderzijds meer toegesneden op de
presentatie vorm van de tabellen (GDP, overheidsfinanciën, betalingsbalans, monetair,
microblok, exogenen, arbeidsmarkt en datasheet) zoals die in de praktijk worden gebruikt. In
workshops van steeds op een ochtend in december 2000, op 28 februari, 1 en 2 augustus en 31
oktober 2001 presenteerden medewerkers van de Studiedienst de diverse onderdelen van het
huidige CBMOD aan Dr. Marein van Schaaijk, waarna de laatste commentaar gaf.
9
STUSECO
Jaarverslag 2001
Doel
Het doel is om het huidige CBMOD op korte termijn zodanig te verbeteren dat het geschikt
wordt als hulpmiddel voor de CBvS bijdrage aan de financieel economische monitoring en als
hulpmiddel voor het uitvoeren van deviezenanalyses. Bij deviezenanalyse gaat het om twee
invalshoeken:
1. Kwantificering van het directe plus indirecte effect van veranderingen in de wisselkoers
op de deviezenvoorraad (met daarbij een gevoeligheidsanalyse met modelversie met
andere loonvergelijking)
2. Kwantificering van het directe plus indirecte effect op de deviezenvoorraad in mld. Sf van
diverse varianten zoals:
 Eventuele loonstijging van 10% extra in de bedrijven
 Idem bij de overheid
 Eventuele daling van aluinaardeprijs met 10 of 20 of 30%
 Extra groei van de export van rijst, bacove, garnalen en vis
 Extra investeringen van bedrijven +10%
 Idem bij overheid
 Stijging van de consumptiequote van inkomen uit arbeid en winst
 Stijging van de importprijzen met 10%
 Verhoging van de indirecte belastingen met 10%
 Verhoging van de loonbelasting met 10%
 Verhoging van de winstbelasting met 10%
 Verhoging van diverse overheidsuitgaven met 10%
 Verlaging van financieringstekort (combinatievariant)
Met het CBMOD2000 zijn deze varianten niet te berekenen omdat de diverse tabellen niet
compleet gekoppeld zijn en simultaneïteit ontbreekt.
Op zaterdag 3 november werd dhr. Van Schaaijk uitgenodigd door de President CBvS dhr.
Telting. Daarbij kwam onder andere het belang van de ''Wet op de Staatsschuld" naar voren.
Daarin wordt het verboden om de staatsschuld te laten stijgen boven 60% van het BBP. Dat
betekent dat onverantwoorde financieringstekorten nooit meer voor kunnen komen. Dat zal
het vertrouwen in de Surinaamse munt verder doen groeien, waardoor de rente voor de
woningbouw en bedrijfsinvesteringen zal zakken, met gunstige gevolgen voor de
economische groei.
Omdat beslissingen over de hoogte van de overheidsuitgaven en de hoogte van verwachte
overheidsinkomsten vooraf moeten worden genomen terwijl begrotingsramingen met
onzekerheden zijn omgeven, dient de Minister van Financiën tijdig te kunnen bijsturen. Dat
betekent dat hij periodiek (te denken aan eens per kwartaal) moet kunnen beschikken over een
update van de ontwikkelingen in het lopende jaar alsmede verwachtingen voor het
10
STUSECO
Jaarverslag 2001
toekomstige jaar. Vanwege de grote onzekerheden van prognoses, is het de bedoeling steeds
een nieuwe technische base line voor het volgende jaar te maken, plus daarbij een aantal
gevoeligheidsvarianten voor essentiële assumpties (export groei, investeringen, wisselkoers,
loonvoet, rente, aluinaardeprijs, overheidsfinancien).
Het gaat daarbij steeds om gegevens op jaarbasis, die echter mede worden geraamd op basis
van reeds beschikbare informatie op maand- of kwartaalbasis. De Studiedienst Centrale Bank
kan een belangrijke rol vervullen bij de financieel economische monitoring. Zie bijlage met
samenvatting van een VES discussie op dit gebied.
Door de kwartaal financieel economische monitoring beschikt de Minister van Financiën
tijdig over de nodige informatie en kan hij op tijd bijsturen mocht een onverantwoord
financieringstekort dreigen. Verder is deze monitoring ook van groot belang voor de President
van de Centrale Bank. Immers, mocht een tekort op de betalingsbalans (en daarmede daling
van de deviezenvoorraad) dreigen, dan kan hij slechts op tijd bijsturen als hij tijdig over
update van relevante ramingen beschikt.
Doel van dit project is ervoor te zorgen dat de upgrading van (kennis van ) het macro model
van de CBvS nog voor het einde van dit jaar zover is, dat er al experimenteel
deviezenanalyses mee kunnen worden gemaakt. Vervolgens kan de experimentele versie van
het model eind dit jaar op de homepage CBvS worden gezet en vervolgens in januari worden
besproken met economen van SPS, ABS, EAMinFIN en VES. Vervolgens wordt het model
verbeterd. Eind februari 2002 is van Schaaijk weer even in Suriname en kan in een workshop
het verbeterde model worden besproken.
Resultaten workshop bij Stuseco in Den Haag 7-23 december 2001
We zijn gestart met het huidige CBMOD versie november 2001 als basis. Dat bestaat uit een
aantal tabellen (overheidsfinancien, betalingsbalans, monetair, arbeidsmarkt, BBP tabel). Die
tablellen waren echter onderling nauwelijks gelinkt. Verder was er geen simultaniteit. Ook
was het nodig consumptie en beschikbare inkomens, lonen en prijzen te endogeniseren, zodat
deviezenanalyses mogelijk worden. Ook moeten de monetaire gegevens in TurboABS (die
met in kolom B de aanduiding CBvS) worden verbeterd zodat er tijdreeksen 1954-2000 ter
beschikking komen ten behoeve van het calibreren en schatten van de vergelijkingen. Verder
dient in het model een strikt onderscheid te worden gemaakt tussen input en berekeningen.
Daartoe zijn alle waarden (values) in de sheet EXOGENEN dan wel de sheet
DATAVERLEDEN worden gezet. Dat betekent dat in de andere sheets geen enkele waarde
meer voorkomt, alleen formules. Verder zijn alle tabellen uitgebreid met enkele klommen met
daarin de waarden van de base line (referentiepad) alsmede die waarden in vergelijking met
de actuele uitkomsten van een variant of nieuwe base line.
Voorbereiding bezoek aan Den Haag:
11
STUSECO
Jaarverslag 2001
De economen van de Studiedienst hadden zich als volgt voorbereid op hun bezoek 7-23
december aan Den Haag voorbereid:
1. Nog even doornemen van cursusmateriaal CBMOD-1 training mei95- oktober 1996
2. Uitbreiden van sheet BBP met
a. loonsom bedrijven en loonsom overheid (en overig inkomen bedrijven als saldo van
GDP en lonen, indirecte belastingen en afschrijvingen overheid
b. beschikbaar inkomen uit arbeid (uit loonsommen plus transfers van overheid zoals
AOV, minus loonbelasting en premies) en beschikbaar winstinkomen. (zie TurboABS
voor definities)
c. waarde informele sector (zie IMF cijfers), resulterend in twee GDP's: een met en een
zonder de informele sector
3. Samen met afdeling Nationale Rekeningen ABS updaten van TurboABS wat betreft de
monetaire variabelen (met in kolom B van TurboABS de vermelding CBvS). Het ABS is
momenteel bezig om TurboABS voor 1954-2000 zoveel mogelijk consistent te maken met de
nieuwste Financiële Nota.
Dank zij de bemiddeling van SPS konden we bij de aanvang van de workshops in Den Haag
beschikken over de meest recente update van TurboABS.
Vanwege het bezoek van vier economen van Ministerie Financiën Indonesia aan het kantoor
van van Schaaijk in Den Haag van 25 november tot 8 december konden de CBvS economen
deelnemen aan de slotpresentatie van het Macroabc model Indonesia op vrijdagmiddag 7
december 16.00- 18.00 uur.
Trainingsbezoek op kantoor van Schaaijk in Den Haag
Het trainingsbezoek werd op soortgelijke wijze worden georganiseerd als in juli 1996.
Participanten: drs. Maikel Soekhnandan, drs. Karel Eckhorst, mw.drs. Rosmini Winkel
Locatie: kantoor MMC, C. Jolstraat 50 Den Haag, tel 070-3523832
Werktijden: 9.00-12.45 workshop met van Schaaijk, 12.45-13.30 lunchmeeting met economen
van CPB en andere MMC consultants, 13.30-16.45 werk aan verbetering van het model
Gerealiseerde Activiteiten:
1. Bespreken van de uitbreiding sheet BBP met loonsommen en beschikbare inkomens
2. Vaststellen van alle variabelen die in meerdere rekensheets (alle sheets excl. datasheet en
exogenensheet) voorkomen in welke sheet het de primaire variabele is. Dan in de andere
sheets naar die plek verwijzen (aangegeven met gele kleur).
3. Nalopen van de consistentie tussen de diverse sheets
4. Endogeniseren van de essentiële gedragsrelaties (een twintigtal, aangegeven met groene
kleur)
5. Toevoegen van een sheet simulatie
6. Toegankelijker maken van de tabellen door middel van ''pseudo-tab's
7. Nalopen tijdreeksen in TurboABS 1954-2000, vergelijk met variabelen in huidig
12
STUSECO
Jaarverslag 2001
CBMOD, TurboABS aangevuld.
8. Toevoegen van een sheet Calibratie met grafische analyse van gedragsvergelijkingen over
de periode 1954-1984 en 1995-2000. Het gaat om in het bijzonder:
a. De consumptie uit beschikbaar inkomen uit arbeid en winst (met verschillende
coëfficiënt consumptiequote)
b. De consumptieprijsmutatie uit loonkosten en invoerprijsmutatie en verzwaring
indirecte belastingdruk
c. De loonvoet bedrijven uit inflatie en arbeidsmarkt (groei aantal arbeidsplaatsen)
d. De invoer uit export, investeringen en consumptie
e. De werkgelegenheidsgroei uit produktie bedrijven
f. Overheidsinkomsten apart voor diverse directe en indirecte belastingen uit belasting
grondslagen (en tariefsveranderingen)
g. Overheidslonen uit bedrijfslonen en vertraging
h. Overheidsinvesteringen uit ontwikkelingsmiddelen
i. Andere overheidsuitgaven uit inflatie (en beleid)
j. Rentevoet exogeen gehouden.
k. Toename geldhoeveelheid uit monetaire financiering overheid, saldo betalingsbalans
en geldschepping bankwezen (de laatste te verklaren o.a. uit CBvS beleid)
l. De exportwaarde, exportprijs en investeringen blijven exogeen in dit model (hier ligt
een taak voor Suryamodel SPS)
9. Invullen van coëfficiënten mede op basis van uitkomst van de schattingen, plausibiliteits
overwegingen en de uitkomsten van varianten (zie hierna).
10. Vervaardigen van een base line (referentiepad) 2001 zoveel mogelijk conform Financiële
Nota en eerste, ''technische'' base line 2002-2006
11. Draaien van een twintigtal varianten met het model, bezien van de plausibiliteit van de
uitkomsten, zo nodig aanpassen van de uitkomsten.
12. Toevoegen outputtabel met ook gegevens in afwijking base line.
13. Beschrijven van het nieuwe CBMOD: Beknopt overzicht van structuur, indeling in
tabellen (sheets), uitleg bij technische base line en beschrijving van een tiental varianten.
14. Draaiboek in sheet Manual zetten en met hyperlinks verwijzingen ernaar.
15. Sheet INFO toegevoegd.
16. Voorbereiden en geven van een presentatie met het nieuwe model voor enkele
genodigden op vrijdagmiddag 21 december.
Gedurende het werkbezoek is deels individueel gewerkt en deels in plenaire sessies Dagelijks
werden in de plenaire sessies ook de individuele vorderingen besproken.
De voorgenomen taken zijn gedurende het werkbezoek gerealiseerd. Daarnaast werd
aantekening gemaakt van punten voor additionele research gedurende 2002. We zijn gestart
met de ''tabellenversie'' van CBMOD november 2001. Dat is stap voor stap verbeterd en
13
STUSECO
Jaarverslag 2001
uitgebreid en steeds draaiende gehouden. In een sheet LOGBOEK zijn steeds de wijzigingen
geadministreerd. Op 21 december kon een geteste en goed draaiend CBMOD2 worden
gepresenteerd.
De participanten namen een beknopt draaiboek CBMOD2 met disk met CBMOD2.XLS mee
terug naar Suriname. Begin 2002 werd dit CBMOD2 gepresenteert voor het management van
CBvS.
14
STUSECO
Jaarverslag 2001
Bijlage
Memo: Schets mogelijke organisatie Financiëel Economische Monitoring
d.d.:
2 november 2001
Betreft:
Ideen voor nadere invulling organisatie Medium Term Macro Economisch Framework zoals
voorgesteld in IMF notitie
Samensteller:
Opgesteld na VES discussie 31 oktober
Inleiding
In deze notitie wordt op basis van VES discussie geschetst hoe financieel economische monitoring in Suriname
praktisch vorm kan krijgen, welke input (data en analyses) daarbij nodig is, welke instanties daarbij betrokken
zijn, en hoe samenwerking op politiek, management en werkvoer niveau gestalte zou kunnen krijgen. In deze
notitie wordt het vraagstuk in eerste instantie vanuit een technische invalshoek benaderd.
IMF voorstel financiëel economische monitoring & Actualiteit:
Door het IMF is in een notitie “Suriname- Technical Assistance for the Preparation of a Medium-Term
Macroeconmic Framework (MTMF)” voorgesteld om te komen tot een gekwantificeerd middellange termijn
financieel economisch plan voor Suriname. Dat is belangrijk om de interactie tussen overheidsfinancien en
economie goed te kunnen monitoren. Belangrijke punten uit dit voorstel zijn:
1. Er komt een Economic Advisory Counsil
2. De afdeling Economische Aangelegenheden krijgt technische bijstand
3. Het IMF stelt expertise ter beschikking
Uitvoering van deze voorstellen kan er toe bijdragen dat de Regering veel beter tijdig wordt geïnformeerd over
de financiëel economische ontwikkeling, tijdig wordt geadviseerd om pro-actief maatregelen te treffen voor
behoud van de monetaire en financiële stabiliteit. Nu de Regring monetaire stabiliteit heeft gerealiseerd is het
niet alleen belangrijk dat die behouden blijft, maar ook is er een algemene wens dat nu daadkrachtig de
economische groei en daarmede duurzame koopkrachtverbetering van start gaat.
De VES heeft dit voorstel bediscussieerd en aangevuld met het oog op de specifieke Surinaamse situatie.
Daartoe is op 31 oktober een discussieavond georganiseerd door de VES waarin 36 leden participeerden en
waarbij door Dr. Marein van Schaaijk een inleiding werd gehouden op basis van zijn ervaring met financieel
economische monitoring in Nederland, Curacao, Kenya en Indonesia. Deze noititie is het resultaat van die
discussieavond.
Een schets voor de organisatie van de Financiëel Economische Monitoring
In dit memo bezien we hoe de IMF notitie praktisch vorm zou kunnen worden gegeven onder de volgende
condities:
1. De financiële monitoring gaat al voor het IMF bezoek (artikel 4 missie van Januari 2002) van start, en wordt
daarna werkende weg verbeterd
2. Er wordt gezocht naar een vorm met maximale inschakeling van Surinaams kader
3. De kennis van bestaande Surinaamse instituties wordt zoveel mogelijk benut
4. De organisatie dient beknopt en slagvaardig te zijn: de organisatie dient recente informatie over alle
belangrijke economische variabelen in onderling verband op te leveren alsmede analyse en
beleidsadvisering op financiëel-economisch gebied.
In dit memo werken we bottum-up: we bezien eerst welke informatie en welke analyses minimaal nodig zijn,
bezien welke afdelingen in welke instituties daarvoor de kennis en verantwoordelijkheid hebben, kijken
vervolgens wie die afdelingen aanstuurt, en bezien nog een stap hoger wie de aanstuurders uiteindelijk aanstuurt.
Op die manier komt zowel de technische basis als de politieke top in beeld. In dit memo is ervoor gekozen om
15
STUSECO
Jaarverslag 2001
Tabel 1. Basisset van de 78 variabelen Financieel Economische Monitoring Suriname
BASIS INPUT SECTOR BEDRIJVEN:
EXTRA tbv MONETAIR OVERZICHT :
Bruto toegev.waarde bedrijven(m)
ABS
sector buitenland:
Bruto investeringen bedrijven
ABS
saldo kapitaalrekening
Loonsom van de bedrijven
ABS
herwaardering goud-en deviezen
Afschrijvingen van de bedrijven
ABS
sector overheid:
BASIS INPUT BUITENLAND:
netto ontwikkelingsleningen
Lopende inkomsten:
netto particuliere leningen
Uitvoer goed.+dienst.door bedr.
ABS
w.v.kapitaal bedrijven aan overheid
Loonsom uit buitenland
CBvS
herwaardering staatsschuld buitenland
Overiginkomen buitl.aan bedrijven
CBvS
diversen:
Ink.overdr.om n.uit buit.aan gez.
CBvS
Gem koers Sf/$ officieel
P.M.ink.overdrachten B>O hieronder
Gem.koers Sf/$ op parallelmarkt
Lopende uitgaven:
Rentevoet USA
Invoer goed+dienst.door bedrijven
ABS
Rentevoet Suriname
Invoer goed.+dienst.door overheid
CBvS
EA-importen
Invoer goed.+dienst.door gezin.
CBvS
Informeel goud
Loonsom naar buitenland
CBvS
Prijzen:
Overig inkomen naar buitenland
CBvS
Consumptieprijsmutatie
Ink.over.om n.naar buit.van gezin
CBvS
Uitvoerprijsmutatie
P.M.ink.overdrachten O>B hieronder
ARBEIDSMARKT:
BASIS INPUT OVERHEID:
Arbeidsplaatsen bedrijven *1000
Lopende inkomsten:
arbeidsplaatsen overheid *1000
Goed.en d.door overheid aan bedr.
FIN
werkloosheid %
Goed.en d.door overheid aan gez.
FIN
bevolking
*1000
Overig ink.naar overh.van bedr.
FIN
bevolking 16/64
*1000
Indirecte belastingen
FIN
natuurlijke aanwas ,, in %
Waarvan opbrengst invoerrechten
FIN
emigratiesaldo
*1000
Directe belastingen van bedrijven
FIN
MICROBLOK: SECTOREN
Directe belastingen van gezinnen
FIN
aluinaarde exportwaarde mln.Sf
Inkomensoverdr.om niet van gezin.
FIN
,, hoeveelheid in 1000MT
Inkomensoverdr.om niet van buitl.
FIN
aluminium exportwaarde in mln. Sf
Overige inkomsten:
,, hoeveelheid in1000MT
Kapitaaloverdr.om niet van gezin.
FIN
rijst exportwaarde in mln.Sf
Kapitaaloverdr.om niet van buitl.
FIN
,, 1000MT
Uitgaven:
bacoven en bananen export mln. Sf
Goed.en d.door bedr.aan overheid
FIN
,, 1000MT
Waarvan bruto invest.overheid
FIN
garnalen export mln. SF
P.M. directe invoer:zie boven
,, 1000KG
Afschrijvingen
FIN
hout en houtproducten export mln. Sf
Loonsom overheid
FIN
, ,1000M3
Rente van overheid aan bedrijven
FIN
vis en visproducten export mln. Sf
Rente van overheid aan buitenland
FIN
,, 1000KG
Prijsverlagende subsidies
FIN
olie export mln.Sf
Inkomensoverdr.om niet aan gezin.
FIN
,, 1000LTR
Inkomensoverdr.om niet aan buitl.
FIN
geraffineerde olie
KOOPKRACHT
,, 1000LTR
Gemiddelde werknemer bedrijven
SPS
Stock variabelen:
Gemiddelde landsdienaar
SPS
Deviezenvoorraad
5% laagste inkomensgroep
SPS
Geldhoeveelheid
AOV-er
SPS
Staatschuld buitenland
Aantal onder poverty line
SPS
Staatsschuld binnenland
16
CBvS
CBvS
FIN/CBvS
FIN/CBvS
FIN/CBvS
FIN/CBvS
CBvS
CBvS
CBvS
CBvS
CBvS
?
ABS
ABS/SPS
ABS
ABS
ABS
ABS
ABS
ABS
ABS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
ABS/SPS
CBvS
CBvS
Schuldbureau
Schuldbureau
STUSECO
Jaarverslag 2001
alleen diegenen die minimaal nodig zijn in de organisatie op te nemen. Dat betekent niet dat niet genoemde
afdelingen en instanties onbelangrijk zouden zijn!
Stap 1. Welke analyse, dus welke info is nodig
Suriname wordt geconfronteerd met vraagstukken rond economische groei, inkomensverdeling, investeringen,
consumptie en besparingen, betalingsbalans, financieringstekort, monetaire stabiliteit, inflatie, lonen,
koopkracht, arbeidsproduktiviteit, migratie, werkgelegenheid, werkloosheid, concurrentiepositie, staatsschuld en
deviezenvoorraad. Al deze vraagstukken hangen met elkaar samen. Zo leiden loonsverhogingen die de
produktiviteit overtreffen tot meer koopkracht, maar ook tot meer import en dus verzwakking van de
deviezenvoorraad, hetgeen kan leiden tot verlies van koersstabiliteit met als gevolg meer inflatie.
Belastingverhogingen tot een lager financieringstekort maar ook tot minder bestedingen en dat is gunstig voor de
deviezenvoorraad. Productiviteitsverhogende maatregelen kunnen de concurrentiepositie verbeteren, maar
vereisen de medewerking van de vakbonden, dus wat zijn de gevolgen voor koopkracht en werkgelegenheid op
korte en langere termijn. Enz. enz.. De vraag is nu welke minimum dataset nodig is voor de financieel
economische monitoring en beleidsadvisering, waarbij behalve strikt monetaire en financiële grootheden ook
arbeidsmarkt, koopkracht en economische groei in de analyse worden betrokken.
In het paper ''Modelling socioeonomic strategies in small Caribbean economies'', gepresenteerd door Dr. Marein
van Schaaijk op de conferentie van de Association of Caribbean Economist in november 1999 in Martinique, is
geconcludeerd dat een dataset zoals in tabel 1 gegeven daarvoor nodig is. Die dataset bevat de primaire
variabelen, waar vele anderen van kunnen worden afgeleid door definitievergelijkingen. Het blijkt dat met
slechts 78 primaire variabelen al de genoemde aspecten in onderling verband kunnen worden geanalyseerd.
Stap 2 Welke afdelingen/instanties zijn cruciaal bij dataverzameling en analyse
In tabel 1 ia al aangegeven welke data van welke instantie afkomstig zijn. In de praktijk van Suriname staan
daarom 4 instanties centraal, op alfabetische volgorde:
1
2
3
4
ABS
CBvS
FIN
SPS
data
ja
ja
ja
ja
Analyse
Ja
Ja
Ja
Ja
beleid
neen
ja
ja
neen
Twee van die instanties zijn niet alleen van belang voor de datavoorziening en analyse, maar ook voor de
beleidsbepaling.
In schema 2 hebben we in beeld gebracht (onder de kolom FEW) om welke afdelingen van die instanties cruciaal
zijn voor de coordinatie van de informatie van de 78 basisvariabelen:
1. Afdeling Nationale Rekeningen van ABS
2. Studiedienst CBvS
3. Afdeling Economische Aangelegenheden FIN
4. Afdeling Macro Economische Planning SPS
In dit schema noemen we enkele belangrijke afdelingen niet, omdat we ervan uitgaan dat die via afdelingen
participeren. Bijvoorbeeld afd prijzen en bedrijvenstatistiek van ABS kunnen participeren via afdeling Nationale
Rekeningen. Een andere afdelingen die wel belangrijk is betreft de statistische afdeling van de CBvS welke via
17
STUSECO
Jaarverslag 2001
de studiedienst kan participeren. Zo nodig kunnen andere dan genoemde afdelingen via het directieniveau
worden ingeschakeld.
Schema 2 Organisatiestructuur Financiëel Economische Monitoring Suriname
FED
Financieel
Economische
Driehoek
FEC
Financieel
Economische
Commissie
FEW
Financieel
Economische
Werkgroep
Taak:
Instructie aan FEC
Taak:
Beschikbaar
Stellen van
Deskundigen
taak:
Uitvoeren van de
monitoring, analyses
beleidsscenarios
niveau:
Ministers/Pres.
Niveau:
Directeur
niveau:
Hoofd
secretaris =? Coordinator
Instrument
Technische
Bijstand
van
=? voorzitter
Minister FIN
Dir. FIN
EA
data FIN
IDB/IMF
President CBvS
Dir CBvS
Studiedienst
CBMOD
IMF
Dir. SPS
Macro Planning
Suryamodel
adviseurs
Dir. ABS
NR, ec.stat.
TurboABS
IDB
Minister PLOS
Stap 3 welke directeuren moeten in de Financieel Economische Commissie
Essentiëel voor de financiëel economische monitoring is dat de vier in de vorige stap genoemde afdelingen goed
samenwerken. Daarvoor is nodig dat zij zeker op dit punt opdracht krijgen van hun directeuren inzake:
1. prioriteit voor monitoring van de 78 primaire variabelen plus ervan afgeleide variabelen, alsmede de daarop
gebaseerde analyses
2. verbetering van de analytische instrumenten: Suryamodel van SPS, CBMOD van CBvS en TurboABS zijn
alle drie gebaseerd op de basisdataset van 78 variabelen. Bij FIN zou Flashreport verbeterd kunnen worden.
3. bevordering dat de informatie tussen de afdelingen van de genoemde instanties vrijelijk kan stromen
4. Voorstellen in te dienen voor upgrading van hun afdelingen
Dat alles met als doel dat er in Suriname samenhangende financiëel economische monitoring tot stand komt. De
directeuren van ABS, CBvS, FIN en SPS kunnen in de Financiëel Economische Commissue (FEC) hun werk
coordineren.
Stap 4. De Financieel Economische Driehoek of Vierhoek
De voorgaande drie stappen betreffen de technische monitoring. Deze bottum up laat zien dat het om het hoogste
niveau gaat om drie personen:
1. Minister Financien
18
STUSECO
2.
3.
Jaarverslag 2001
President Centrale Bank
Minister PLOS (vallen SPS en ABS onder)
Dat wil niet zeggen dat andere ministers er niets mee te maken hebben, maar deze drie personen vormen de
schakel tussen de technische monitoring en de politieke besluitvorming. Eventueel zou ook de Minister van H&I
kunnen participeren. Dan wordt het een vierhoek.
Stap 5. De samenwerking tussen de niveaus: de coordinator en adviseurs
De financieel economische monitoring is een proces dat, zelfs als we ons beperken tot de strik noodzakelijk
kernvariabelen en kernanalyses, diverse instanties en drie bestuurslagen blijkt te omvatten. De samenhang tussen
de bestuurslagen, het wekelijks toezicht dat het proces goed loopt, zou kunnen worden bevorderd door zowel bij
FED, FEC als FEW een voorzitter/secretariaat te hangen dat voor de drie lagen bij voorkeur uit dezelfde persoon
of personen bestaat. Omdat de coordinator aan meer dan een minister rapporteert zou men hem of haar ook
Regeringsadviseur kunnen noemen. Betrokkene dient aan de volgende eisen te voldoen:
1. Kennis van kwantitatieve economie (pure econometrist is overigens niet nodig)
2. Kennis van het functioneren van de vier betrokken instututies, bij voorkeur met ervaring in een ervan
3. Gevoel voor politieke en maatschappelijke verhoudingen (maar hoeft niet per se een politicus te zijn)
4. In staat om zowel met de politieke top als met junior economen om te gaan.
5. Minstens 20 uur per week, liefst voltijd beschikbaar
6. Het vertrouwen geniet van de meerderheid van de economen van Suriname.
Suriname telt meerdere economen die aan de meeste van deze eisen voldoen. Daarnaast zou het goed zijn als de
coordinator een klein secretariaat krijgt (secretaresse plus econoom geschoold in macro model) en een budget
krijgt dat de mogelijkheid biedt om andere economen als adviseur aan te trekken. Dezen kunnen hem en/of een
of meerdere van de vier betrokken instituties adviseren en/of medewerkers ervan trainen en coachen on the job.
Voor adviseurs te denken aan:
1. Surinaamse economen met bewezen deskundigheid. Ze kunnen als consultant worden aangetrokken tegen
een uurtarief gelijk aan het gemiddelde uurloon van directeuren van bedrijven in Suriname. Zie de ledenlijst
van de VES
2. Ex-leden van de VES die thans in het buitenland verkeren. Tegen hetzelfde tarief als groep 1 plus reis- en
verblijfkosten. Tot deze groep behoort dr. Marein van Schaaijk die al een kwart eeuw op non profit basis
ondersteuning geeft aan ABS, SPS en CBvS
3. IMF experts (worden gratis door IMF beschikbaar gesteld) plus training van Surinaamse junior economen
bij IMF
4. Alleen voor zover er dan nog hiaten vallen is het nodig internationale consultants aan te trekken.
6. Instrumenten
Op dit moment beschikt Suriname al over vier samenhangende instrumenten voor de financiëel economische
monitoring:
1. TurboABS, dit spreadsheet bevat data voor de 78 variabelen voor de jaren 1954 t/m 1999. In juli heeft het
ABS een update gemaakt, die in samenwerking met CBvS, FIN en SPS verder kan worden verbeterd.
Daarna kan het ABS die ieder kwartaal zo goed mogelijk geupdated op internet plaatsen of althans disk naar
SPS, CBvS en FIN sturen. TurboABS bevat jaarcijfers. Voor een aantal grootheden kunnen echter ook
maand en kwartaalcijfers worden gemaakt op basis CPI en (reactivering van) Economische Kwartaal
19
STUSECO
2.
3.
4.
Jaarverslag 2001
Statistiek (over lonen, omzet en werkgelegenheid). Het belangrijkste wat het ABS nodig heeft is morele
steun van alle economen van Suriname om de Jaarstatistiek en Kwartaalstatistiek vragenlijsten in te vullen.
Suryamodel. Dit model van de SPS is evenals TurboABs en CBMOD1 gebaseerd op Mamiabc, de
spreadsheetversie van het Suriname model Macmic dat Marein van Schaaijk in 1991 publiceerde en waarin
in 1991-1993 de SPS werd getraind. Het Suryamodel is in de periode december2000-september 2001
verbeterd met steun van de Stuseco (van Schaaijk) terwijl medewerkers van SPS werden getraind er in. Er is
thans weer een operationele versie op CDROM met multi-media explaining slide show met alle uitleg en
data beschikbar bij SPS
CBMOD. In 1994-1996 is de studiedienst van VBvS getraind in dit macro model, ook gebaseerd op
Mamiabc. Na 1996 heeft men het model vereenvoudigd. De studiedienst kan het huidige CBMOD echter op
korte termijn verbeteren door elementen uit CBMOD96 opnieuw in te bouwen (edogeniseren prijzen, lonen
en consumptie).
Flashreport en database Afd. Economische Aangelegenheden FIN. Verbetering van de data over de
overheidsinkomsten en uitgaven is van groot belang. Inschakeling van de expertise van IMF en andere
instanties is van groot belang.
Institutionele versterking:
ABS wordt al ondersteund door IDB, en FIN door IDB (en straks IMF). Economen van CBvS volgen trainingen
bij IMF. Een van de taken van de FEC kan zijn om te bezien waar extra ondersteuning nodig is.
7.
Conclusies
Een georganiseerde Financiëel Economische Monitoring is essentieel om de monetaire stabiliteit te behouden en
daadkrachtig een groeibeleid op te zetten. De IMF aanbeveling om een social econimic advasory council op te
zetten kan nader worden uitgewerkt in een FED, FEC en FEW. Dat kan op korte termijn op een simpele manier
met Surinaams kader worden opgezet in enkele stappen:
De minister van Financien en de Minister van PLOS en President van de Centrale Bank kunnen bijeenkomen, en
besluiten:
1. Minstens eens per kwartaal als Financieel Economische Driehoek bijeen te komen
2. een coordinator Financieel Econmische Monitoring te benoemen
3. besluiten dat de komende tijd van de instanties FIN, SPS, ABS en CBvS een groep van vier directeuren
plus coordinator FEM bijeen zal komen met als naam Financieel Economische Commssie (FEC) en
opdracht ervoor te zorgen dat:
Er een Financieel Economische Werkgroep (FEW) komt bestaande uit de hoofden van de
afdelingen EA, NR, Studiedienst, Macro Planning, plus de coordinator FEM als voorzitter, en
als taak:
a. Ervoor zorgen dat de FED voortaan ieder kwartaal zal beschikken over een
update van de financieel economische ontwikeling (zo recent mogelijke
gerealiseerde jaarcijfers plus bijschattingen voor het lopende jaar, plus zoveel
mogelijk recente maand en kwartaalcijfers voor de 78 variabelen)
b. Ervoor te zorgen dat de FED voortaan ieder kwartaal beschikt over analyse van
door FED aangegeven vraagstukken (steeds wisselende onderwerpen)
c. Aan te geven wat er per afdeling moet worden verbeterd om de bijdrage aan de
financieel economische monitoring te verbeteren, hoeveel men zelf kan en
hoeveel en wat voor technische bijstand van Surinaamse consultants en anderen
eventueel nodig is
20
STUSECO
Jaarverslag 2001
VERKRIJGBAAR BIJ STUSECO:
-"Een Macro-model van een Micro-economie", M. van Schaaijk, proefschrift, Groningen,
februari 1991,ISBN 90-73732-01-8 (360 blz.)
fl 40,-"Micromacrodataset", M. van Schaaijk ISBN 90-73732-02-6 (270 blz.)
fl 32,-diskettes bij Micromacrodataset met alle tijdreeksen en complete model listing fl 90,-A Macro Model For A Small Economy ISBN 90737320304
fl 50,-"Achter de wolken schijnt de zon" M. van Schaaijk, bundel met twaalf
essays,(60 blz.) ISBN 90737320402,1991
fl 25,-*
-"15 jaar monitoring', brochure Stuseco,december 1992
fl 15,-*
-"Mini-budgetonderzoek", Stuseco/Icad, januari 1993
fl 20,-"Sociaal-economische ontwikkeling Suriname: valt achteruitgangs-proces te
stoppen?" paper met achtergrondinformatie voor PvdA dialoog over
Suriname, A'dam 18-6-1993, brochure
fl 23,- *
-"Herstel monetaire stabiliteit Suriname als voorwaarde voor rechtsherstel",
paper met achtergrondinformatie voor lezing op studiemiddag 30-9-1993
Katholieke Universiteit Brabant bij afscheid mr.dr. L. Waaldijk,brochure
fl 29,-*
-"Draaiboek Suriname-model Macmic", Stuseco, juli 1993, ISBN 90-73732-05-0 fl 38,-*
-"Stabilisatiepakket'94, analyse, simulatie, kwantificering", rapport in
opdracht van de Minister van Handel & Industrie, december 1994
fl 40,-*
-Joy ten Berge, Maureen Blokland, Baijah Mhango, Shirley Relyveld,
Christine de Rooij, Marein van Schaaijk, John Sontoesomarto,
Arno de Vette: "Modelbouw Suriname", papers voor seminar
Universiteit van Suriname, Stuseco, ISBN nr 9073732069, januari'94
fl 34,-"Monetair pakket'95, het IMF voorstel gekwantificeerd" op verzoek van
ir. R.B.Kalloe, Minister van H&I, december 1994
fl 43,-*
-John Sontoesomarto, Radj Khoesial, Maureen Blokland, Peter van Acker,
Christine de Rooij, Joy ten Berge, Sacha Jabbar, Marein van Schaaijk,
Silvano Tjon A Hing en Lilian Tangali-Menke: 'Zes lange termijn scenario's
voor Suriname's economie naar 2010', ISBN nr 90-73732-07-7, november 1994 fl 29,-M.van Schaaijk:'De Nederlandse hulp aan Suriname volledig hervatten?
Achtergrondpaper voor lezing Rijks Universiteit Groningen, 10-2-1995
fl 42,-*
- Harrie Dorinnie, Maikal Soekhnandan (Centrale Bank),
Dayashankar Mathoera, Emojano Rusland (Ministerie van H&I),
John Sontosoemarto (ABS), Radj Khoesial, Christine de Rooij
(Stichting Planbureau Suriname), Joy ten Berge (Anton de Kom Universiteit
van Suriname), Marein van Schaaijk (Stuseco en Micromacro
Consultants): 'Suriname scenarios 1995-2000',ISBN 90-73732-08-5
fl 63,-drs. Merina Eduards: ‘Geldeconomie en productie voor eigen consumptie
in het tropisch regenwoud Futunaakaba en Pikin Slee, 1996, ISBN 9073732903 fl 35
-Jaarverslagen Stuseco 1977 t/m 1996*, 1997/1998
op Internet
- Draaiboek Suryamodel 1999, stond op homepage Stuseco. Zue nu bij www.planbureau.net
* uitverkocht
Bovenstaande publicaties zijn verkrijgen via de boekhandel, of door het overmaken van het
betreffende bedrag naar Stuseco, ABN Den Haag nr 515601527. (Vermeld uw adres!).
21