het profiel van Surplus

- Onderzoekend onderwijs en talentontwikkeling over de meerwaarde van Surplus
Surplus betekent meer. Meer kansen voor leerlingen. Meer onderwijs dat werkt. Meer
talentontwikkeling. Meer resultaat.
Talentontwikkeling is het kernbegrip dat onze gehele organisatie typeert en waarop ons
opbrengstgerichte onderwijs, ons personeelsbeleid en onze middelen in onderlinge samenhang
optimaal zijn afgestemd.
Talentontwikkeling kan alleen maar gedijen wanneer leerkrachten vanuit een eigen, onderzoekende
houding met leerlingen op zoek gaan naar hun mogelijkheden. Leerlingen wordt dan ook een
onderzoekende houding bijgebracht waarmee ze zichzelf, de ander en hun omgeving met een positief
kritische houding kunnen leren zien.
Het eindprofiel van de Surplusleerling: jonge onderzoekers
Een leerling die een Surplusschool verlaat heeft inzicht in zijn eigen talenten en is in staat om zelf
antwoord op vragen te vinden. Hij weet welke wegen te bewandelen en welke bronnen te raadplegen
om oplossingen te vinden. Hij verstaat de kunst om mensen te benaderen en te ondervragen en is
vervolgens in staat om uit een hoeveelheid van informatie de essentie te destilleren (kan hoofd van
bijzaken onderscheiden). Kan derhalve goed lezen en analyseren, alsmede rekenen en calculeren.
Maar bovenal heeft de leerling plezier in het leren en zoeken naar oplossingen. Hij ziet het als een
sport en uitdaging. De leerling is tijdens de schoolcarrière regelmatig in contact geweest met mensen
die van speuren, onderzoeken en uitvinden hun beroep maken en heeft bovendien diverse malen
daadwerkelijk de rol van detective, onderzoeker, spoorzoeker, journalist e.d. vervuld.
De leerling die een Surplusschool verlaat:
 heeft een optimaal taal- en rekenniveau;
 kan zelfstandig kennis vergaren, construeren en toepassen;
 toont onderzoekend en ondernemend gedrag en motivatie;
 heeft notie van kwaliteit en kan uitgaan van zijn eigen talenten en mogelijkheden;
 heeft veel aandacht voor het werk en de discipline om iets goed te doen;
 kan samenwerken en is zich bewust van zijn verantwoordelijkheid binnen die samenwerking;
 gaat kritisch om met informatie, vormt zich op grond van zelf verzamelde feiten een mening,
beargumenteert die en realiseert zich dat het een mening is;
 is zich bewust van de effecten van verschillende vormen van communicatie.
Professionele cultuur: werken en leren vanuit de vraagstand
Ons leerproces kenmerkt zich door werken en leren vanuit de vraagstand. Onze leerlingen en
medewerkers zijn medeverantwoordelijk voor hun eigen leerproces, voor de doelen, de resultaten en
de weg daar naar toe. We geven elkaar niet alleen feedback op resultaten maar ook op hoe dat
resultaat is bereikt.
Onze leerlingen leren met moderne methodes, materialen en werkvormen, o.a. door middel van spel,
gesprekken, simulaties, lezen, samenwerken, instructie en oefening op maat. Een leerling ontwikkelt
zich bij ons verder vanuit datgene wat die leerling al kan. Zo ontwikkelt hij zijn talenten optimaal.
Multimedia hebben een volwaardige plek binnen het onderwijsproces. Alle moderne media staan
onze leerlingen ter beschikking voor het internaliseren, externaliseren en combineren van kennis en
vaardigheden met betrekking tot de kerndoelen. Wij zorgen daarbij voor balans tussen zittend leren
achter de computer en sport, spel en handvaardig bezig zijn.
Wij zijn ons er zeer van bewust dat een mobiele online generatie is opgestaan. Wij hebben daarom
een belangrijke opvoedende en onderwijzende rol in mediawijsheid. En wij hebben oog voor de
talenten die hieruit voortkomen.
Met zijn allen zorgen we voor een professionele en veilige cultuur waarin leerlingen en
medewerkers tot bloei komen. Iedere Surplusmedewerker is lid van een netwerk, elke Surplusschool
is een professionele leergemeenschap met een hoog beleidsvoerend vermogen. Als collega’s zijn we
gelijkwaardig maar niet gelijk. We erkennen en gebruiken elkaars talenten. Door een gezamenlijke
onderzoekende attitude delen we kennis die wordt opgenomen in de structuur en het geheugen van
Surplus. Het delen van kennis is zowel het gevolg als de oorzaak van onze professionele cultuur.
Leerkrachtkwaliteiten: opbrengst en ontwikkeling
Van Surplusleerkrachten wordt gevraagd om hun persoonlijke talenten en kwaliteiten in te zetten ter
bevordering van actief en geïnspireerd leren. Dat doen zij door passie en inspiratie te koppelen aan
structuur, orde en duidelijkheid. Door een kritische, open houding over het eigen leren en functioneren
te koppelen aan een persoonlijke betrokkenheid bij leerlingen en collega’s.
Surplusleerkrachten:
 hebben studie gemaakt van de diversiteit aan talenten en kwaliteiten en hoe die te ontwikkelen
zijn. Ze vullen effectieve instructie aan met coöperatief en Brein-Fijn leren;
 zijn in staat om een repertoire met ‘hoogtepunten of toppers’ te ontwikkelen (zie laatste paragraaf)
en een uitdagende leeromgeving te creëren;
 hanteren een zodanige werkstructuur, dat de participatiegraad van leerlingen in het
onderwijsleerproces groot is;
 zijn ict en (nieuwe/multi) mediavaardig en mediawijs;
Onze leerkrachten zien wat kinderen nodig hebben. Zij kunnen aansluiten bij verschillende leerstijlen.
Ze hebben verstand van ontwikkelingsfasen, leerprocessen en leerlijnen en passen die kennis toe.
Ons onderwijs is zo adaptief als nodig is voor de desbetreffende leerling, binnen het zorgprofiel van de
school.
Opbrengstgericht onderwijs waar nodig, Ontwikkelingsgericht onderwijs waar mogelijk
Partners: samen meerwaarde creëren
Ons onderwijs is een gezamenlijk product van leerlingen, hun ouders en de school. School en ouder
zijn allebei opleider én opvoeder. De school streeft naar een doorgaande lijn van huis naar school en
omgekeerd.
De school maakt expliciet wat zij verwacht van het partnerschap en bevraagt ouders en leerlingen op
hun verwachtingen. De school informeert, ondersteunt, motiveert en activeert ouders om hun rol in het
partnerschap ten aanzien van de ontwikkeling van de talenten van hun kind zo goed mogelijk te
kunnen vervullen.
Een Surplusschool en haar ouders zijn in elk geval partners in de ontwikkeling van de talenten van het
kind. Zij zorgt voor inspirerende en uitdagende ervaringen op het gebied van talentontwikkeling voor
zowel ouder als leerling. Bijvoorbeeld door ouders in te zetten bij gastlessen of snuffelstages.
Surplusscholen hebben gestructureerd overleg met buitenschoolse instellingen over de wijze waarop
talentontwikkeling kan worden bevorderd. Hoe kunnen sporttalenten worden ontwikkeld? Of talenten
op het terrein van de muziek of de techniek? Of schaak- en damtalenten? Of talenten in de zorg? Of
talenten op culinair gebied? Welke afspraken kunnen worden gemaakt tussen de school en de
buitenschoolse instelling?
Inrichting: ordelijk én inspirerend
Een Surplusschool die onderzoekend onderwijs biedt in het kader van talentontwikkeling is uitdagend,
prikkelend, schoon met lichte kleuren. Kenmerkend voor het profiel zijn de diverse ontdekhoeken en
werkhoeken in de school waarin kinderen zelfstandig kunnen experimenteren en onderzoeken en die
tegemoet komen aan de interessegebieden gekoppeld aan verschillende leerstijlen en talentgebieden.
Typisch is ook het zoekcentrum, een modern ingericht documentatiecentrum, met de modernste ICTapparatuur en toepassingen.
In tweeërlei opzicht krijgt de inrichting van de leeromgeving op een Surplusschool extra
aandacht:
 Ordelijkheid en netheid: leerkrachten werken aan de ordelijkheid en netheid van de leeromgeving
om letterlijk en figuurlijk ruimte te maken voor passie en inspiratie. Dit doen ze samen met de
leerlingen en de schoonmaakdienst.
 De uitstraling: de inrichting van het gebouw, de ruimten en het schoolplein weerspiegelen het
profiel van de school. Met sfeervolle kleuren, aantrekkelijk en ordelijk tegelijk.
Hoogtepunten (toppers): onvergetelijke leerervaringen
Het schoolprogramma op een Surplusschool kenmerkt zich door een aantal hoogtepunten, de
zogenoemde toppers zoals een wedstrijd, een tentoonstelling, zelf een zaak opzetten,… . Ze staan in
het teken van een helder einddoel dat voor kinderen van betekenis is en hen uitdaagt het beste te
geven van wat ze in zich hebben. Immers, onvermoede talenten kunnen daarbij aan het daglicht
treden. Sommige leerlingen geven blijk over organisatorische talenten te beschikken, leidinggevende
kwaliteiten, leggen een grote zorgvuldigheid aan de slag bij het uitvoeren van opdrachten of hebben
een bindende functie in de groep.
Op Surplusniveau zijn de Surplusdag voor alle medewerkers en de tweedaagse voor directeuren
vaste toppers in het jaarprogramma. Op de Surplusdag worden leerkrachten uitgedaagd om zich van
een iets andere kant te laten zien: als leerling, als expert, workshopleider of organisator. Maar ook
optreden met de Surplusband of op Surplus’ got talent behoort tot de mogelijkheden.