Behoeften tot hulp en zorg van getraumatiseerde vluchtelingen en

26 mei 2008
Drs. Patricia Strijk
• Inleiding en aanleiding
• Literatuurstudie
• Praktijkonderzoek
• Inleiding
• Achtergronden
• Gezondheidsproblemen
• Zorgvragen en zorgbehoeften
• Conclusie
• Welke gezondheidsproblemen bij vluchtelingen zijn in
de literatuur beschreven?
• Welke zorgvragen en zorgbehoeften van vluchtelingen
komen in de literatuur naar voren?
• Welke (meet-)instrumenten zijn beschikbaar en
geschikt om de behoeften aan hulp en zorg van de
vluchteling vast te kunnen stellen?
• Slechts een kleine minderheid vlucht
• Definitie asielzoeker
• Asielzoeker/ vluchteling
• Vluchteling in Nederland
• AZC, MOA en COA
• Phoenix, De Vonk
• Lichamelijke problematiek
• Geestelijke problematiek
• Sociale problematiek
• Heterogene groep
• Sociaal en economische factoren
• Somatisatie
• Normalisatie en informatie
• Stigma
• Demands of Immigration Scale
• Camberwell Assessment of Need (CAN)
• Zorgbehoeftenlijst
• Inleiding
• Gebruikte methoden
• Resultaten kwantitatief onderzoek
• Resultaten kwalitatief onderzoek
• Conclusie
• Onderzoeksdesign
• Populatie en steekproef
• Dataverzameling
• Data- analyse
• Een combinatie van kwantitatief en kwalitatief
onderzoek
• In het kwantitatieve deel : afname van de
Camberwell Assessment of Need
• In het kwalitatieve deel: semi-gestructureerde
interviews
• Onderzoekseenheden
• Onderzoekslocatie: de Vonk Noordwijkerhout,
kliniek en dagkliniek
• Selectiecriteria: Inclusie- en exclusiecriteria
• Selectie respondenten kwantitatief onderzoek
• Selectie respondenten kwalitatief onderzoek
De onderzoekseenheden zijn getraumatiseerde
volwassen vluchtelingen die in behandeling zijn bij de
dagkliniek of kliniek van De Vonk, locatie
Noordwijkerhout.
• Het onderzoek vond plaats binnen zowel de kliniek
als de dagkliniek van De Vonk;
• De Vonk – locatie Noordwijkerhout is onderdeel van
stichting Centrum ’45 te Oegstgeest.
• Volwassen vluchtelingen
• Deze vluchtelingen zijn niet langer dan 10 jaar in
Nederland;
• De vluchteling is in staat om een samenhangend gesprek te
voeren en op adequate manier vragen te beantwoorden; dat
kan in de Nederlandse of de eigen taal;
• De vluchteling is bij De Vonk in dagklinische of klinische
behandeling;
• De vluchteling heeft voorafgaande schriftelijke en
mondelinge toestemming gegeven voor deelname aan het
onderzoek.
• Volledig uitgeprocedeerde asielzoekers;
• Asielzoekers die binnen twee maanden Nederland
moeten verlaten;
• Asielzoekers met een zogenoemde Dublin–claim
(Amnesty International, 2001).
• Mondelinge en schriftelijke voorlichting aan
behandelaren
• Mondelinge groepsvoorlichting aan cliënten
• Gelegenheidssteekproef
• Mondelinge en schriftelijke uitleg aan cliënt
• Toestemming
De bereidheid en in staat zijn deel te nemen van cliënten:
• De actuele psychiatrische toestand van de cliënt;
• De sociale situatie van de cliënt;
• De cliënt was wel in behandeling ten tijde van afname van de CAN
maar niet meer op het tijdstip van afname kwalitatieve interviews;
• De beschikbaarheid van een persoonlijke tolk;
• De beschikbaarheid van het openbaar vervoer voor in het bijzonder
de cliënten uit de dagkliniek (woonachtig in vergelegen delen van
Nederland).
• Tolken
• Kwantitatieve dataverzameling
• Kwalitatieve dataverzameling
• Kwantitatief: SPSS
• Kwalitatief: analyseren en coderen
• Betrouwbaarheid
• Validiteit
Betrouwbaarheid
• Beschrijvingen en interpretaties worden gescheiden tijdens de
analyse van het onderzoeksmateriaal;
• Keuzes worden beschreven en verantwoord in het onderzoeksverslag;
• Een systematische verslaglegging vindt plaats;
• Mechanisering en automatisering bij verzameling van gegevens door
middel van opname van de interviews op audiotape;
• Computerondersteunde verwerking en de analyse van de gegevens.
Validiteit
• Veldnotities
• Databronnentriangulatie
• Peer debriefing
Zorgbehoefte
CAN – item
Onopgelost
aantal
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Psychisch onwelbevinden
Gezelschap
Activiteiten overdag
Vervoer
Beleving van de seksualiteit
Psychotische symptomen
Veiligheid van de persoon zelf
Zorgen voor de kinderen
Geld
Lichamelijke gezondheid
Intieme relaties
Informatie over toestand van de behandeling
Elementair onderwijs/ educatie
Huisvesting
Veiligheid voor anderen
Zelfverzorging
Drugs
Uitkeringen
Alcohol
Telefoon
Voeding
Zorgen voor het huishouden
26
22
17
14
9
8
6
5
5
4
4
3
3
3
2
2
1
1
0
0
0
0
%
86.7
73.3
56.7
46.7
30
26.7
20
16.7
16.7
13.3
13.3
10
10
10
6.7
6.7
3.3
3.3
Opgelost
aantal
4
6
10
12
9
15
20
6
16
22
4
5
14
19
6
14
1
29
3
1
14
10
%
13.3
20
33.3
40
30
50
66.7
20
53.3
73.3
13.3
16.7
46.7
63.3
20
46.7
3.3
96.7
10
3.3
46.7
33.3
Geen probleem
aantal
0
2
3
4
10
7
3
18
9
4
20
21
13
%
22
13
28
6.7
10
13.3
33.3
23.3
10
60
30
13.3
66.7
70
43.3
26.7
73.3
43.3
93.3
26
29
16
18
86.7
96.7
53.3
60
Onbekend
aantal
0
0
0
0
2
0
1
1
0
0
2
1
0
0
0
1
0
0
1
0
0
2
Landen van deelnemers aan CAN
Afghanistan
Guinee Bissau
Servië en Montenegro
Angola
Irak
Sierra Leone
Armenië
Iran
Somalië
Azerbeidzjan
Jordanië
Sudan
Bosnië - Herzegovina
Kosovo
Tadzjikistan
Burundi
Moldavië
Tsjetsjenië
Congo
Niger
kliniek/dagkliniek
dagkliniek
vrouw
man
Totaal
kliniek
Totaal
5
5
10
11
9
20
16
14
30
Woonsituatie: in wat voor
opvang woonachtig
zelfstandige
woning
Totaal
AZC
dagkliniek
8
8
Totaal
16
kliniek
1
13
14
9
21
30
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Psychisch onwelbevinden
Vluchten en vluchteling zijn
Eenzaamheid
Discriminatie
Huisvesting
Uitkering en geld
Activiteiten overdag
Psychotische symptomen
Slaapproblemen
Lotgenootschap
Angst om te reizen met het OV
• Psychisch onwelbevinden en verdriet
• Onzekerheid en ontworteling
• Actuele stress (Rijnders, 2002)
• Verlangen naar een ander leven
• Hulpverlening en grenzen
• Politiek en actualiteit
“Er is voor de vluchteling een toestand ontstaan die
een grote bestaansonzekerheid vertegenwoordigt,
waarbij geldt dat er sprake is van een urgent karakter.
De actuele stress-stoornis kan zich uiten in de vorm van
psychiatrische ziekten als angst- en depressieve
stoornissen, psychotische decompensaties,
gedragsstoornissen, verslavingen, de diverse
aanpassingsstoornissen en dergelijke”(Rijnders, 2002)
• Moeilijk benaderbare onderzoekspopulatie
• Gebruik van tolken
• Gebruik van niet specifiek voor doelgroep
ontwikkelde vragenlijst
• Onderzochte groep erg klein
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Aandacht en interesse
Aandacht communicatie
Geven van positieve en negatieve feedback
Aandacht discriminatie
Hulp bij zoeken activiteiten
Voorlichting over psychiatrie
Advies aan familie
Voorlichting dag- nachtritme
Begeleiding /ondersteuning reizen OV
• Belang van deze resultaten
• Waarde van onderzoek voor kwaliteitsverbetering
• Welke mogelijkheden en belemmeringen in de
praktijk van alledag zijn er?
• Mogelijkheden en uitdagingen voor de toekomst
Patricia Strijk
Verpleegkundige en verplegingswetenschapper
[email protected]
Centrum -45, De Vonk
Westeinde 94
2211 XS Noordwijkerhout