Workshop met Lucia D..
advertisement
Workshop met Lucia Dehaene Centrale thema’s in de dialoog met gezinnen: - Verhalen van trauma Verhalen van cultuur Verhalen van ongelijkheid Therapeutisch werken met vluchtelingen speelt zich niet enkel af in de therapeutische relatie met de therapeut, ook het ruimere netwerk van sociaal werkers, het toeleiden naar werk, enz. maakt deel uit van de therapeutische zorg naar vluchtelingen. Als hulpverlener dien je te zoeken naar hoe de muren rond de therapeutische relatie naar beneden te halen. Die ruimte is intiem/privaat maar de maatschappelijke ruimte is ook aanwezig. Als therapeut kan je een brug zijn naar deze maatschappelijke ruimte. Het hulpverleningstraject situeert zich in het maatschappelijk en het cultureel weefsel. Het zorgnetwerk geef mee vorm aan de behandeling. Het gaat niet enkel over het lijden van een individu, het gaat over het verhaal van een collectieve gemeenschap. Het gaat over de ontmoeting tussen vluchtelingen en onze gemeenschap. Dit impliceert een herverdeling van macht. De nood aan het herdenken van onze structuren, denkwijze, … dringt zich op! Maar we kunnen niet wachten tot dit allemaal verandert. We moeten nu ook al inzetten op verandering. - - - - Psycho-educatie is belangrijk. Werken in klassen met gemengde groepen is in het buitenland reeds een gangbare praktijk. Ons land staat hierin nog achter. (Opgelet: psycho-educatie geeft niet aan alle vluchtelingen de taal om zich begrepen te voelen. Het geeft voor sommige onvoldoende woorden voor de collectieve en culturele betekenissen van pijn.) De maatschappelijke uitsluiting en discriminatie waar vluchtelingen op botsen zorgen voor een grote machteloosheid bij hulpverleners. Dit houdt een risico in nl. je wordt een vechter tegen de maatschappij. Hierdoor zie je niet meer dat je als hulpverlener ook drager wordt van ongelijkheid doordat je vluchtelingen enkel nog ziet als de achtergestelde, de uitgeslotene, enz. Hoe doorbreek je deze negatieve spiraal? Als hulpverlener kan je op breukmomenten ook vertegenwoordiger worden van de ‘instituties’ (die mensen onder dwang kunnen plaatsen) of de maatschappij. Gebruik dan het gevoel van machteloosheid als therapeutisch aanknopingspunt. Alles wordt geregeld voor hen. Ze kunnen niets zelf beslissen. Ze verwachten van jou als hulpverlener dat je alles regelt. Je start met een therapeutisch mandaat maar de vluchteling reduceert dit tot het stellen van praktische vragen. Door in te gaan op deze vragen mobiliseer je de vluchteling en kan je op die manier de afhankelijkheid tegengaan. Als hulpverlener kan je meezoeken naar kleine stukjes controle. Dit is zeer belangrijk bij mensen met een trauma, na gedwongen migratie waarbij zij nog weinig zelf controle hadden. Door te helpen bij deze praktische vragen haal je de muren naar beneden. Hoe ga je om met geweld binnen vluchtelingengezinnen? Ga na hoe de ouders dit zelf ervaren. Gaat het om een fysieke disciplineringsstrategie of gaat het om iets anders? Belangrijk is om te duiden wie je niet bent, nl. je zal niet zorgen voor een scheiding tussen kinderen en ouders. Vermijdt discussie. Uit onderzoek blijkt dat ouders de afwijzing van hun manier van opvoeden ervaren als een afwijzing van hun persoon. Waardoor ze in verzet gaan en nog meer vasthouden aan hun manier. Ook discriminatie zorgt voor een toename van terugplooien op hun culturele identiteit. Geef erkenning aan culturele opvoedingspraktijken. - Exploreer het schaamtegevoel en het gevoel van falen bij de ouders. Spreek ouders aan maar met groot oog voor hun schaamte. Herstel gebeurt als de vluchteling in beweging is. Zoek naar de verbinding in de doelstelling nl. een oplossing vinden, één die het meest haalbaar is. Voorkom dat hij stagneert of polariseert. Transparantie over machteloosheid helpt om verbinding te maken. Verlaat je stoel als ‘expert’, doe aan mentalisering. Dit wil niet zeggen dat je je eigen grenzen moet loslaten, wel openstaan voor andere perspectieven nl. die van het gezin. Laat je Westerse diagnose los. Traumaherstel gaat over het herstellen van verbinding tussen mensen. Maar het heeft ook een dimensie van veiligheid. Grenzen stellen is soms nodig. Deze 2 polen bestaan samen, het gaat om een complex samenspel.
