Aan- en verkopen

Aan- en verkopen
Handboek p. 69 tot 139
BASISBEGINSELEN VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN
BALANS
Ondernemingsmiddelen
Oprichtingskosten
Immateriële VA
Bestendige middelen
Materiële VA
Financiële VA
méér dan 1 jaar
realiseerbaar
Vorderingen op > 1 jaar
Voorraden en BIU
Vorderingen op < 1 jaar
ten hoogste 1 jaar
Vlottende middelen
Overlopende rekeningen
Geldbeleggingen
beschikbaar
Liquide middelen
1
BASISBEGINSELEN VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN
RESULTATENREKENING
Bedrijfswinst
winst (verlies)
uit de gewone
bedrijfsuitoefening
winst (verlies) van
het boekjaar voor
belastingen
Financiële
opbrengsten
Financiële
kosten
uitzonderlijke
opbrengsten
Omzet
Wijziging in de voorraad
Geproduceerde vaste activa
Andere bedrijfsopbrengsten
Inkopen
Wijziging in de voorraad
Diensten en diverse goederen
Bezoldigingen
Afschrijvingen
Waardeverminderingen
Voorzieningen voor risico’s
en kosten
Andere bedrijfskosten
uitzonderlijke
kosten
winst (verlies)
vh. boekjaar
belastingen op
het resultaat
BASISBEGINSELEN VAN HET DUBBEL BOEKHOUDEN
RESULTATENVERWERKING
Resultaat van het boekjaar vóór belastingen
Overboeking naar «onttrekkingen aan de uitgestelde belastingen»
Belastingen op het resultaat
Winst (verlies) van het jaar
Overboeking naar/
onttrekkingen aan de
belastingsvrije reserves
Te bestemmen winst
(te verwerken verlies)
van het boekjaar
+
Overgedragen winst
(overgedragen verlies)
van het vorige boekjaar
=
Te bestemmen winstsaldo
Toevoeging aan
het eigen vermogen
Uit te keren
winst
of
Over te dragen
naar volgend boekjaar
te verwerken verliessaldo
Tussenkomst van de
vennoten in het verlies
Over te dragen
naar het volgend
boekjaar
2
BASISELEMENTEN VAN HET REGISTRATIEPROCES
De basisgelijkheid
Activa = schulden + voorzieningen + eigen vermogen
kan dan ook gedurende het boekjaar geschreven worden als:
Activa = schulden + voorzieningen + eigen vermogen
+ opbrengsten
- kosten
Op het einde van het jaar wordt het resultaat definitief verdeeld, nl.:
Activa = schulden + voorzieningen + eigen vermogen
+ opbrengsten
- kosten
De definitieve eindbalans wordt dan:
Activa = schulden + voorzieningen + eigen vermogen
GROOTBOEK EN ENIG DAGBOEK (JOURNAAL)
Onderneming heeft geen nood aan informatie na elke verrichting.
Daarom: via grootboek en journaal
- aanleggen rekeningen waarop we de veranderingen in activa, passiva, kosten en
opbrengsten noteren.
D elementen activa
stijging
C
daling
D elementen kosten C
stijging
D elementen passief C
daling
daling
D
stijging
elementen opbrengsten
C
daling
stijging
geheel van de rekeningen = HET GROOTBOEK
3
GROOTBOEK EN ENIG DAGBOEK (JOURNAAL)
- Om dit registratieproces doelmatig te laten verlopen wordt gewerkt via één dagboek:
het journaal. Daarna gebeurt de verwerking in het grootboek.
Datum Nr.
Omschrijving
Te debiteren rekening
@ te crediteren rekening
Debet
……..
Credit
……..
Het verwerkingsproces ziet er dus als volgt uit:
verrichting
onmiddellijk
journaliseren
b.v. periodiek (maandelijks)
bijwerken grootboek
GROOTBOEK EN ENIG DAGBOEK (JOURNAAL)
Hoe gebeurt de bijwerking in het grootboek?
1/ Ieder element van activa, passiva, kosten en opbrengsten heeft zijn geëigend
nummer, o.b.v. het rekeningenstelsel van de onderneming. Dit dient steeds
de ordening van het M.A.R. te volgen. Daarin zijn de rekening in klassen ingedeeld:
- klasse 1: eigen vermogen, voorzieningen en uitgestelde belastingen en schulden
op méér dan één jaar.
- klasse 2: oprichtingskosten, vaste activa en vorderingen op méér dan één jaar
- klasse 3: voorraden en bestellingen in uitvoering
- klasse 4: vorderingen en schulden op ten hoogste één jaar
- klasse 5: geldbeleggingen en liquide middelen
- klasse 6: kosten
- klasse 7: opbrengsten
2/ Per rekening gaat men het journaal na en wordt het grootboek bijgewerkt.
Zie blz. 56/59 voor de uitwerking.
3/ Nog steeds heeft men geen globaal inzicht.
4
PROEF- EN SALDIBALANS
• geeft synthese van de grootboekrekeningen
• is een staat die toelaat per rekening het saldo te bepalen:
debetsaldo als totaal debet > totaal credit
creditsaldo als totaal debet < totaal credit
zie blz. 60 als voorbeeld
• o.b.v. deze proef- en saldibalans kan men volgende bewerkingen maken:
1/ accuratessecontrole (debet = credit?)
2/ resultaatbepaling
• Na resultaatbepaling wordt het resultaat verdeeld, het grootboek bijgewerkt en
een definitieve proef- en saldibalans opgemaakt
HOOFDSTUK 2
Registratie van de
courante exploitaitecyclus
Blz. 69 tot 142
5
H.II EXPLOITATIECYCLUS
• Aankopen van goederen en diensten
• Verkopen van goederen en diensten
• Ontvangsten en uitgaven
REGISTRATIE VAN DE COURANTE EXPLOITATIECYCLUS
HANDELSONDERNEMING
aankopen handelsgoederen
verkopen van handelsgoederen
bewaren, tentoonstellen, aanbieden,...
inkopen betalen
verkopen innen
INDUSTRIËLE ONDERNEMING
Productiecyclus
aankopen van
grond-en hulpstoffen
verwerken
goederen
in
bewerking
afgewerkte
productie
verkoop van
afgewerkte
producten
6
AANKOPEN
60
Handelsproces
61
Diensten en diverse goederen
• verlichting: elektriciteit
• communicatie: tel., fax., ...
• zekerheid: verzekeringspolis
• ...
600 aankopen van grondstoffen
601 aankopen van hulpstoffen
602 aankopen van diensten,
werk en studies
603 algemene onderaannemingen
604 aankopen handelsgoederen
605 aankopen van onroerende
goederen bestemd voor
verkoop
INKOMENDE FACTUREN
Analyse:
•stijging kosten: K dus debet
•stijging vordering op BTW: A dus debet
•stijging schuld aan leveranciers: P dus credit
Voorbeeld:
Aankoop handelsgoederen door dhr. Segers: 1 165,00 + 21 % BTW
D
440
Leveranciers
C
D
1 409,65
604
Aankopen handelsgoed.
C
1 165,00
(1)
D
(1) Factuur
49948
Terugvorderbare BTW
bij aankopen
C
244,65
7
INKOMENDE CREDITNOTA’S
Analyse:
•daling kosten: K dus debet
•daling vordering op BTW: A dus debet
•daling schuld aan leveranciers: P dus credit
Voorbeeld:
Dhr. Segers stuurt deel handelsgoederen terug: 76,00 + 21% BTW
440
604
D
C
D Aankopen handelsgoed.
Leveranciers
1 409,65
1 165,00
91,96
C
76,00
(1)
49948
Terugvorderbare BTW
bij aankopen
D
(2)
C
244,65
(1) Factuur
D
(2) Creditnota
49952
Regul. terugvorderbare
BTW
C
15,96
AANKOPEN: bijzondere gevallen
1) AANKOOPKOSTEN: 250,00 + 21% BTW
D
440
Leveranciers
302,50
C
60200
Aankopen van
D diensten, werk en studies C
250,00
49948
Terugvorderbare BTW
D
bij aankopen
C
52,50
8
AANKOPEN: bijzondere gevallen
2) COMMERCIËLE KORTINGEN
bv. kwantumkortingen
achteraf via creditnota
onmiddellijk op de
factuur
netto-aankoopprijs
D
440
Leveranciers
netto-aankoopprijs
60400
D Aankopen handelsgoed. C
C
121 000,00
100 000,00
49952
Regul. terugvorderbare
D
BTW
C
21 000,00
AANKOPEN: bijzondere gevallen
3) FINANCIËLE KORTING
ER
ting
ND le kor
O
Z
ncië
fina
Goederen
BTW 21%
Te betalen binnen 2 m.
100 000,00
21 000,00
121 000,00
Financiële korting: 1% indien men binnen de 10 dagen betaalt:
10 d
60 d
1% korting
1% x 365
50 d krediet
(100-1) = 7,3%
50
Onzekerheid of de korting zal genomen worden!
9
AANKOPEN: bijzondere gevallen
a
fin
L
E g
W rtin
ko
D
nc
Goederen
100 000,00
BTW 21% (op 99 000,00) 20 790,00
e
iël
Te betalen
120 790,00
indien binnen 10 dagen 1% = 1000,00 EUR korting
55
KI:R/C
C
119 790,00
757
Betalingskortingen
D bij leveranciers C
D
44
Leveranciers
C
120 790,00 120 790,00
(1)
(2)
60400
Aankopen
handelsgoed.
D
C
100 000,00
49948
Terugvorderbare BTW
bij aankopen C
D
20 790,00
1 000,00
(1) Ontvangst factuur
(2) Betaling binnen 10 dagen
OPSTELLEN AANKOOPFACTUUR
A.d.h.v. volgend schema:
Prijs van de goederen (p x q)
- commerciële korting
+ additionele kosten
- verpakkingsmateriaal
- laadkosten
- vervoerskosten
- douanerechten
- verzekering
………………
Brutofactuurprijs
+ BTW op maatstaf van heffing
+ speciale taks op maatstaf van heffing
+ aangerekende terugstuurbare verpakking
Factuurprijs zonder contante betaling
- financiële korting op brutofactuurprijs
Factuurprijs bij contante betaling
60400
60402 of 60800
60200
49948
40300
44000
(75700 bij betaling)
44000
10
AANKOPEN: gebruikte rekeningen
44000
49948
49952
60…
61…
75700
leveranciers: passiefrekening
tijdelijke (wacht)rekeningen m.b.t. BTW
aankopen: kostenrekening
diensten en diverse goederen: kostenrekening
betalingskortingen bij leveranciers: opbrengstrekening (bij betaling)
kan verder onderverdeeld worden:
naar soort
naar verrichting
600..
601..
602..
diensten, werk en studies
60200
aankopen
handelsgoederen
60400
60401
60402
60800
aankopen
uitgaande retouren
commerciële kortingen
ontvangen kortingen,
ristorno’s en rabatten
603..
604..
608..
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Nadat het hulpdagboek systematisch is ingevuld, zal op het einde van de maand
één globale journaalpost gegeven worden:
a) voor de ingeschreven facturen:
60…
61…
2….
49948
44000
49944
49946
49947
49945
aankopen handelsgoederen, grond- en
hulpstoffen
diensten en diverse goederen
vaste activa
terugvorderbare BTW bij aankopen
aan
leveranciers
verschuldigde BTW wegens
intracommunautaire verwerving
verschuldigde BTW wegens
aankoop bij landbouwers
verschuldigde BTW wegens
aankoop werken in onroerende
staat
verschuldigde BTW wegens invoer met verlegging van heffing
X
X
X
X
X
X
X
X
11
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking
b) voor de ingeschreven creditnota’s:
44000
60401
60402
49952
leveranciers
aan
uitgaande retouren handelsgoederen
commerciële korting op
aankopen handelsgoederen (-)
regularisaties terugvorderbare BTW
X
X
X
X
Opmerking: alle inkomende facturen worden ingeschreven in het aankoopboek, zelfs
al worden ze contant betaald!
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking
• Rekening «44000 leveranciers» geeft schuld tov. de leveranciers weer.
• Deze rekening is echter een collectieve rekening, bestaande uit schulden tov.
een veelheid van individuele leveranciers
• Om inzicht te hebben in de individuele leveranciersposities zal intern een
sub-administratie gevoerd worden, nl. «sub-grootboek leveranciers».
Per leverancier wordt een individuele leverancierskaart bijgehouden, waarop alle
aankoopfacturen en inkomende creditnota’s ingeschreven worden.
Deze inschrijving dient te gebeuren vanuit het originele document.
• De verzameling van die individuele leverancierskaarten is het subgrootboek
leveranciers.
12
AANKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Voorbeeld leverancierskaart
Naam: …………………………….
Adres: …………………………….
BTW-nummer: …………………...
Datum
Nummer
factuur
Folio: …………...
Nummer
creditnota
Betalingsreferentie
Debet
Credit
AANKOPEN: afloop via betaling
• Betaling via kas
Voorbeeld:
Dhr. Segers betaalt een factuur voor handelsgoederen van 1 512,50 EUR
(1 250,00 EUR + 21 % BTW) via de kas.
Bij contante betaling kan hij genieten van een financiële korting van 40,00 EUR.
D
57000
kassen-contanten
C
1 512,50
1 472,50
D
(1)
(2)
44000
leveranciers
C
1 512,50
1 512,50
75700 betalingskortingen
bij leveranciers C
D
(1) Betaling via kas
40,00
(2) Bij contante betaling
13
AANKOPEN: afloop via betaling
• Betaling via overschrijving
Voorbeeld:
Dhr. Segers betaalt via de bank een factuur voor de aankoop van handelsgoederen
voor een bedrag van 2 420,00 EUR.
Bij contante betaling kan genoten worden van een financiële korting van 2 %
(48,40 EUR).
D
55000
Kredietinstellingen: R/C
C
2 420,00
D
48,40
C
2 420,00
(2)
2 371,60
75700 Betalingskortingen bij leveranciers
D
(1)
44000
Leveranciers
2 420,00
C
(1) Betaling via de bank
(2) Bij contante betaling
AANKOPEN: afloop via betaling
Voor betalingen via cheque, bankkaart edm. wordt verwezen naar 3
(blz. 107 en verder)
14
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven
Definitie:
De wisselbrief is een handelsdocument dat volgens bepaalde wettelijke regels wordt
opgesteld. De trekker (opsteller van de WB) geeft de betrokkene de opdracht op een
welbepaalde plaats en datum een welbepaald bedrag te betalen aan de houder van de
wissel.
De betrokkene kan zowel een natuurlijk persoon zijn, als een rechtspersoon of een
bankinstelling.
De wisselbrief kan eveneens als kredietmiddel gebruikt worden, gezien het een overdraagbaar betaalmiddel is.
Voor het model zie handboek blz. 85
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven
Eigenschappen:
• acceptatie van de wisselbrief: verbintenis die de betrokkene aangaat t.a.v. elke rechtmatige houder van de WB, om op de vervaldag het wisselbedrag te betalen.
Deze acceptatie wordt vermeld op de WB, maar is niet verplicht. Door acceptatie
wordt de houder de hoofdschuldenaar.
• het aval: verbintenis waarmee een derde zich borg stelt voor de verplichtingen van
degene waarvoor hij aval verleent. Dit dient schriftelijk te gebeuren.
• het endossement: wijze van eigendomoverdracht van de wisselbrief. Kan op
naam of aan toonder
• het incasso-document: hierdoor kan de houder van de WB deze laten innen door
bank.
Als de bank de wissel op vervaldag geïnd heeft, boekt zij dit bedrag onder aftrek
van de inningskosten, op rekening van de houder.
• verdisconteren: hierdoor beschikt de houder vroeger over zijn tegoeden. De bank
koopt de vordering op korte termijn. De bank betaalt het nominaal bedrag van de
wissel, verminderd met het agio, aan de houder.
• solidaire aansprakelijkheid en het wisselverhaal: elke ondertekenaar, behalve de
laatste schuldeiser is solidair aansprakelijk voor de betaling.
• protesten: indien betrokkene niet betaald moet een gerechtsdeurwaarder dit vaststellen. Hierdoor kan verhaal uitgeoefend worden op de andere ondertekenaars.
15
AANKOPEN: te betalen wisselbrieven
Boekhoudkundige verwerking:
- inschrijving in aankoopboek en subgrootboek leveranciers blijft onveranderd.
- bij acceptatie van de WB wijzigt de aard van de schuld: wisselschuld i.p.v. boekschuld
Voorbeeld:
We kopen voor 100 000,00 EUR goederen aan (+ 21% BTW). De leveranciers biedt
ons een wisselbrief aan die wij accepteren.
441
D Te betalen wissels C
D
440
Leveranciers
C
121 000,00 121 000,00
121 000,00
D
60400
Aankopen
handelsgoed.
C
100 000,00
(2)
(1)
(1) Factuur
49948
Terugvorderbare
D BTW bij aankopen C
21 000,00
(2) Acceptatie wisselbrief
AANKOPEN: aankopen gefactureerd in vreemde valuta
tekst
Indien goederen aangekochtbuiten de euro zone zal er gefactureerd worden in vreemde
valuta, dan kan de opname in de boekhouding pas gebeuren na omzetting naar de Euro
Voor deze omrekening kan gebruik gemaakt worden van de dagkoers of een interne
verrekenkoers.
Boekhoudkundige verwerking:
- inschrijving in aankoopboek: ongewijzigd; men neemt het berekende bedrag in Euro
- subgrootboek leveranciers: aanpassen zodat met niet alleen het bedrag in Euro kent,
maar ook het verschuldigd bedrag in VV.
Bij de afrekening zal men dan rekening houden met het (positief of negatief)
koersverschil.
16
VERKOPEN VAN GOEDEREN EN DIENSTEN
• De behandeling van verkopen van goederen en diensten is vrij analoog
met de behandeling van aankopen van goederen en diensten.
• Een exhaustieve behandeling vindt U in het handboek blz. 90 t/m 107
• Hierna volgt een summiere vergelijking
VERGELIJKING AANKOPEN/VERKOPEN
• Aankopen
– aankoopfactuur (D604)
– inkomende creditnota
(C604)
– aankoopkosten (D604)
– commerciële kortingen
(C604)
– financiële kortingen (C756)
– hulpdagboek inkopen
• Verkopen
– verkoopfactuur (C70)
– uitgaande creditnota’s
(D70)
– verkoopkosten (D61)
– commerciële kortingen
(D70)
– financiële kortingen (D657)
– hulpdagboek verkopen
17
VERGELIJKING AANKOPEN/VERKOPEN
• Aankopen(vervolg)
– subgrootboek leveranciers
– collectieve rekening
leveranciers
– te betalen wisselbrieven
• Verkopen (vervolg)
– subgrootboek klanten
– collectieve rekening klanten
– te innen wisselbrieven
VERKOPEN VAN GOEDEREN EN DIENSTEN
• Hierna volgt de gedetailleerde behandeling van de hiervoor gegeven
vergelijking met de aankopen.
18
VERKOPEN
Verkopen kunnen betrekking hebben op:
• handelsgoederen: aangekochte goederen die na periode van bewaring, uitstalling, …
opnieuw worden verkocht.
• gerede producten: goederen die door de onderneming zelf zijn vervaardigd.
M.A.R.:
70
Omzet
700 tot 707: Verkopen en dienstprestaties
UITGAANDE FACTUREN
Analyse:
• stijging opbrengsten: O dus credit
• stijging schuld aan BTW: P dus credit
• stijging vordering op klant: A dus debet
Voorbeeld:
Verkoop handelsgoederen aan dhr. Pieters: 1 300,00 + 21 % BTW
D
700 verkopen en
dienstprestaties
C
1 300,00
D
49942 verschuldigde
BTW bij verkopen
D
40000
handelsdebiteuren
C
1 573,00
C
273,00
19
UITGAANDE CREDITNOTA’S
Analyse:
• daling opbrengsten: O
dus debet
• daling schuld aan BTW: P
dus debet
• daling vordering op klant: A
dus credit
Voorbeeld:
Dhr. Pieters stuurt deel handelsgoederen terug: 100,00 EUR + 21 % BTW
D
40000
Handelsdebiteuren
C
700 Verkopen en
D dienstprestaties
C
100,00
121,00
49955 Regularisaties
terugvorderbare
BTW C
D
21,00
VERKOPEN: bijzondere gevallen
1) KOSTEN VAN VERKOOP GEPRESTEERD DOOR DERDEN: 250,00 EUR + BTW
Het M.A.R. voorziet geen rekening in de rubriek 70… om de kosten in mindering
te brengen van de omzet.
Ze worden geboekt onder de rubriek «61… Diensten en diverse goederen»
D
44000
Leveranciers
302,50
C
D
613 Vergoedingen
aan derden
C
250,00
49948 Terugvorderbare
D BTW bij aankopen
C
52,50
20
VERKOPEN: bijzondere gevallen
2) COMMERCIËLE KORTINGEN
bv. kwantumkortingen
onmiddellijk op de factuur
netto-aankoopprijs
achteraf via creditnota
netto-aankoopprijs
Voorbeeld:
We kennen 300,00 EUR commerciële korting toe aan klant Pieters, via een
creditnota.
70002 C.K. verkopen
400 Handelsdebiteuren
D
D handelsgoederen
C
C
363,00
300,00
49955 Regul.
D verschuldigde BTW
C
63,00
VERKOPEN: gebruikte rekeningen
40000
49948
49955
61…
65700
70…
handeldebiteuren: actiefrekening
tijdelijke (wacht)rekening m.b.t. BTW
diensten en diverse goederen: kostenrekeningen
betalingskortingen aan klanten: kostenrekening
verkopen: opbrengstenrekening
verder onderverdeling naar verrichting:
70000
70001
70002
of
70800
verkopen en dienstprestaties
inkomende retouren
commerciële kortingen
toegekende kortingen, ristorno’s en rabatten
21
VERKOPEN: gebruikte rekeningen
Dit schema kan verder uitgebreid worden:
700..
goederen A
70000
70001
70002
verkopen
inkomende retouren
commerciële kortingen
701..
goederen B
70100
70101
70102
verkopen
inkomende retouren
commerciële kortingen
70
……..
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Om registratie efficiënter te laten verlopen:
- hulpdagboek verkopen, met op het einde van de maand één globale boeking
functie:
• noteren alle uitgaande facturen en alle uitgaande creditnota’s
+ alle contante verkopen zonder factuur
• vastleggen van de kenmerken van de factuur, creditnota en
contante verkopen zonder facturen, zodat één globale boeking
mogelijk is.
• verzamelen gegevens voor de BTW-aangifte
- subgrootboek klanten
22
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Noodzakelijke gegevens:
1) datum inschrijving
2) nummer van uitgaande facturen, creditnota’s en dagelijkse staat contante
verkopen zonder factuur
3) datum factuur, creditnota’s en contante verkopen zonder factuur
4) naam klant/vermelding “contante verkopen zonder factuur”
en intern nummer dagelijkse staat
5) totaal te ontvangen van klant of terug te geven aan klant
6) maatstaf van heffing volgens vakken BTW-aangifte
7) ontleding creditnota’s, voor BTW-aangifte
8) uitsplitsing verschuldigde en regularisatie verschuldigde BTW
9) splitsing van de verkopen naar soort
Voor een voorbeeld van dergelijk hulpdagboek: zie handboek blz. 98
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Nadat het hulpdagboek systematisch is ingevuld, zal op het einde van de maand
één globale journaalpost gegeven worden voor zowel de ingeschreven kopieën
van de verkoopfacturen als voor de ingeschreven creditnota’s.
Opmerking: alle uitgaande facturen worden ingeschreven in het verkoopboek, zelfs
al worden ze contant betaald!
23
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking
• Rekening «40000 handelsdebiteuren» geeft de totale vordering op alle klanten weer.
• Deze rekening is echter een collectieve rekening, bestaande uit vorderingen tov.
een veelheid van individuele klanten
• Om inzicht te hebben in de individuele klantenposities zal intern een
subadministratie gevoerd worden, nl. «subgrootboek klanten».
Per klant wordt een individuele klantenkaart bijgehouden, waarop alle
verkoopfacturen en uitgaande creditnota’s ingeschreven worden.
Deze inschrijving dient te gebeuren vanuit het originele document.
De klantenkaart wordt zo opgesteld dat van hieruit de jaarlijkse BTW-listing
kan worden opgesteld.
• De verzameling van die individuele klantenkaarten is het subgrootboek klanten.
VERKOPEN: boekhoudkundige verwerking
Voorbeeld klantenkaart
Naam: ……………………….
Adres: ……………………….
BTW-nummer: ……………...
Datum Nummer
factuur, CN
betal. ref.
Maatstaf v.
heffing
Folio: ……………..
BTW
Debet
Credit
24
VERKOPEN: afloop via ontvangst
• Ontvangst in kas
Voorbeeld:
Dhr. Pieters betaalt zijn factuur voor de bij ons aangekochte goederen contant:
2 420,00 EUR (2 000,00 EUR + 21 % BTW).
Bij contante betaling kennen we een financiële korting toe van 60,00 EUR.
D
40000 Handelsdebiteuren
C
D
57000
Kassen-contanten
C
(1)
2 420,00
2 420,00
(2)
2 420,00
2 360,00
65700 betalingskortingen aan klanten
(1) Ontvangst via kas
(2) Bij contante betaling
60,00
VERKOPEN: afloop via ontvangst
• Ontvangst via overschrijving
Voorbeeld:
Dhr. Pieters betaalt de factuur van de aankoopkosten (423,50 EUR) via de bank.
Bij betaling binnen de 10 dagen kennen we een financiële korting toe van 12,00 EUR.
D
40000 Handelsdebiteuren
55000
Kredietinstellingen:
R/C C
D
C
(1)
423,50
423,50
(2)
423,50
411,50
65700 BetalingsD kortingen aan klanten
(1) Ontvangst via overschrijving
C
12,00
(2) Bij contante betaling
25
VERKOPEN: afloop via ontvangst
Voor ontvangsten via cheque, bankkaart edm wordt verwezen naar 3
(blz. 107 en verder)
VERKOPEN: te innen wisselbrieven
Boekhoudkundige verwerking:
- Inschrijving in verkoopboek en subgrootboek klanten blijft onveranderd.
- bij acceptatie van de WB wijzigt de aard van de vordering: wisselbriefvordering
i.p.v. boekvordering
Voorbeeld:
De onderneming verkoopt voor 100 000,00 EUR goederen (+ 21 % BTW). De
onderneming biedt een wisselbrief aan aan de klant. De klant accepteert.
D
401 te innen
wissels
C
(2)
121 000,00
40000 handelsdebiteuren
D
121 000,00
70000 verkopen
en
dienstprestaties
D
C
(1)
100 000,00
121 000,00
D
(1) Factuur
C
49942 Verschuldigde
BTW bij verkopen
C
21 000,00
(2) Acceptatie wisselbrief
Opmerking: indien de onderneming regelmatig wisselbrieven trekt, kan ze dit bijhouden in een «Te innen wisselbrievenboek», met maandelijks een centralisatiejournaal
26
VERKOPEN: verkopen gefactureerd in vreemde valuta
Indien goederen verkocht aan het buitenland, gefactureerd worden in vreemde valuta
opname in de boekhouding pas na omzetting in de Euro.
Voor deze omrekening kan gebruik gemaakt worden van de dagkoers of een interne
verrekenkoers.
Boekhoudkundige verwerking:
- inschrijving in verkoopboek: ongewijzigd; men neemt het berekende bedrag in EUR
- subgrootboek klanten: aanpassen zodat men niet alleen het bedrag in EUR kent,
maar ook de vordering in VV.
Bij de afrekening zal men dan rekening houden met het (positief of negatief)
koersverschil.
ONTVANGSTEN EN UITGAVEN
• Aankopen van goederen en diensten geven aanleiding tot een “schuld
aan leveranciers”
• Verkopen van goederen en diensten geven aanleiding toe een
“vordering op klanten”
• De afwikkeling van
- leveranciers = uitgave
- klanten = ontvangst
wordt hierna gedetailleerd besproken.
27
AFWIKKELING IN CONTANTEN
• Verrichtingen in contanten worden via het kasboek geregistreerd
– Dagelijks zal men een verzamelstaat van de ontvangen
contantverrichtingen uit de kassen opmaken. Zie model blz. 109
– Hetzelfde geldt voor de uitgaven contantverrichtingen. Zie model
blz 112
AFWIKKELING IN CONTANTEN
A. Financiële kortingen verstrekt aan klanten
Voorbeeld;
De onderneming verkoopt handelsgoederen ter waarde van 3 000,00 EUR. De
onderneming staat een financiële korting toe van 2 % voor betaling binnen 8 dagen.
Prijs van de goederen = BFP
- financiële korting 2 %
Maatstaf van heffing
21 % BTW
70000 Verkopen en
dienstprestaties
3 000,00 EUR
60,00 EUR
2 940,00 EUR
617,40 EUR
• factuurprijs zonder
contante betaling:
3 617,40 EUR
• factuurprijs met
contante betaling:
3 557,40 EUR
57000
Kassen-contanten
C
D
D
C
C
(2a)
3 000,00
3 617,40 3 617,40
3 617,40
3 557,40
3 617,40
(1)
49942 Verschuldigde
65700 Betalings(2b)
D BTW bij verkopen C (1) verkoopfactuur
kortingen
D
C
(2a) niet-contante betaling
617,40
60,00
(2b) contante betaling
40000 Handelsdebiteuren
D
28
AFWIKKELING IN CONTANTEN
B. Financiële kortingen verkregen van leveranciers
Voorbeeld:
De onderneming koopt handelsgoederen aan voor een waarde van 6 250,00 EUR.
Zij krijgt een korting voor contante betaling binnen de 10 dagen van 3 %.
Prijs van de goederen = BFP
- Financiële korting 3 %
Maatstaf van heffing
21 % BTW
57000 Kassencontanten
D
6 250,00 EUR
187,50 EUR
6 062,50 EUR
1 273,13 EUR
D
C
44000
leveranciers
• factuurprijs zonder
contante betaling:
7 523,13 EUR
• factuurprijs met
contante betaling:
7 335,63 EUR
C
(2a)
7 523,13
7 335,63
75700 BetalingskorD tingen bij leveranciers C
187,50
7 523,13
D
(1)
7 523,13
60400 Aankopen
handelsgoederen
C
6 250,00
7 523,13
(2b)
(1) Aankoopfactuur
49948 Terugvorderbare
D BTW bij aankopen C
(2a) niet-contante betaling
1 273,13
(2b) contante betaling
AFWIKKELING IN CONTANTEN
C. Overdrachten van speciën - afhalen van speciën
Voorbeeld:
De onderneming stort 500,00 EUR uit de kas op de bankrekening. Bij ontvangst
van het kasblad zou de boeking dus worden:
D
57000 Kassencontanten
C
55000
KI: R/C
D
C
500,00
500,00
Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel zou de boeking dus worden:
D
5000 Kassencontanten
500,00
C
D
55000
KI: R/C
C
500,00
=> DUBBELE BOEKING VOOR ÉÉNZELFDE VERWERKING
=> CREËREN VAN EEN «INTERNE OVERBOEKINGSREKENING»
29
AFWIKKELING IN CONTANTEN
=> CREËREN VAN EEN «INTERNE OVERBOEKINGSREKENING»
Bij ontvangst van het kasblad:
D
57000 Kassencontanten
58000 Interne
overboekingen
D
C
500,00
C
500,00
Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel:
D
58000 Interne
overboekingen
55000
KI: R/C
D
C
500,00
C
500,00
AFWIKKELING IN CONTANTEN
D. Proton
Voorbeeld:
Er wordt 37,50 EUR opgeladen met de Protonkaart.
Bij ontvangst van het dagafschrift is de boeking dan:
D
55000
KI: R/C
37,50
C
D
57001
Kas-proton
C
37,50
30
AFWIKKELING IN CONTANTEN
Op basis van de verantwoordingsstukken kan het kasboek bijgewerkt worden, van
waaruit de registratie zal gebeuren.
Dit kasboek wordt dagelijks ingevuld vanuit het kasregisterblad, andere ontvangstenblad, verzamelblad uitgaven kas.
Van daaruit wordt het maandelijks centralisatiejournaal geboekt zowel voor de
inkomsten als voor de uitgaven.
Voor een voorbeeld van een maandelijks centralisatiejournaal, zie handboek blz. 116
GIRAAL VERKEER: algemeen
• Het dagafschrift van de kredietinstellingen zal aanduiden
– Ontvangsten van klanten
– Betalingen aan leveranciers
31
GIRAAL VERKEER: algemeen
A. Stortingen van klanten op rekening van de onderneming
Op basis van de rekeninguittreksels kan de onderneming nagaan welk klanten
gestort hebben. De stortingen worden ingeschreven in het subgrootboek
klanten, waarna globale inschrijving gebeurt in het boek van de financiële
instelling
Voorbeeld:
Klant Peeters stort 250,00 EUR op onze bankrekening.
D
40000 Handelsdebiteuren
BS
55000
KI: R/C
D
C
250,00
C
250,00
GIRAAL VERKEER: algemeen
B. Overschrijvingen ten gunste van leveranciers
Op basis van de overschrijvingen wordt het subgrootboek leveranciers bijgewerkt.
Bij ontvangst van het bankrekeninguittreksel gebeurt de inschrijving in het
bankboek
Voorbeeld:
de onderneming XYZ verricht een overschrijving van 750,00 EUR ter
voldoening van haar schuld aan leverancier De Witte.
D
55000
KI: R/C
750,00
C
D
44000
Leveranciers
C
750,00
bij ontvangst van het rekeninguittreksel
32
GIRAAL VERKEER: cheques
• Cheques komen slechts voor op het dagafschrift van de
kredietinstellingen
– ontvangen cheques van klanten: nadat wij ze aan de
kredietinstelling afgegeven hebben
– uitgeschreven cheques aan leveranciers: nadat deze ze aan hun
kredietinstelling afgegeven hebben
• Boeking kan niet wachten we gebruiken tussenrekeningen
GIRAAL VERKEER: cheques
A. Cheques door de klant uitgeschreven ten gunste van de onderneming
De ontvangen cheques staan genoteerd in het kasboek.
De onderneming zal dagelijks de «te innen cheques» globaliseren en overmaken
aan de financiële instelling.
Voorbeeld:
Klant Janssens geeft een cheque van 375,00 EUR, ter voldoening van zijn schuld.
D
40000 Handelsdebiteuren
BS
375,00
C
D
55002 ontvangen cheques
375,00
binnenkomst cheque
375,00
C
D
55000
KI: R/C
C
375,00
bankrekeninguittreksel
33
GIRAAL VERKEER: cheques
B. Uitgeschreven cheques ten gunste van leveranciers
De onderneming zal dagelijks een verzamelstaat van de uitgeschreven cheques
opmaken.
Op basis van deze staat zal de onderneming:
• het subgrootboek leveranciers bijwerken
• kennis krijgen van het totaal aantal uitgeschreven cheques
• de inschrijving in het bankboek kunnen doorvoeren
• de cheques kunnen controleren, die voorkomen op de dagafschriften
Voorbeeld:
Wij betalen leverancier De Groote d.m.v. een cheque ter waarde van 300,00 EUR
D
55000
KI: R/C
300,00
C
55001 uitgeD schreven cheques (-) C
300,00
bankrekeninguittreksel
300,00
44000
Leveranciers
D
300,00
C
BS
afgifte cheque
GIRAAL VERKEER: Bancontact, Mister Cash en Postomat
• Gezien binnen de twee dagen verrichtingen via deze kaarten op het
dagafschrift voorkomen zal men ze boeken uit het dagafschrift zelf.
34
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
• Basiskenmerk van de kredietkaarten is dat afrekening slechts periodiek
gebeurt. We zullen dus de tijd dienen te overbruggen tussen gebruik
van kredietkaart en voorkomen op dagafschrift
• In de boekhouding moeten we zowel de boekingen nagaan van
- de houder van de kredietkaart
- de beneficiënt
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
A. De kaarthouder
Bij gebruik van de kaart ontvangt hij een dubbel van uitgifte als bewijs.
Periodiek wordt een overzicht van de uitgaven ontvangen, die binnen zeer korte
termijn moet betaald worden.
Voorbeeld:
We betalen aan de firma Rasschaert voor het leveren van kantoorbenodigdheden
met de Eurocard: 1 950,00 EUR + 21 % BTW.
55003 Uitgegeven
D kredietkaarten
C
2 359,50
61200 Leveringen
aan
de onderneming C
D
1 950,00
49948 Aftrekbare
D BTW bij aankopen C
409,50
bij gebruik van de kaart en
afgifte van de bewijzen van gebruik
35
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
Ontvangst na 15 dagen van het overzicht van kaartgebruik:
- interne controle van reeds geboekte bewijzen
- eerst verzamelen van alle bewijzen. Na controle van het overzicht alles boeken
Verrichten van overschrijving
Geen boeking
Ontvangst van dagafschrift van de bank, dit geeft de volgende boeking:
D
55000
KI: R/C
C
2 359,50
55003 Uitgeschreven
kredietkaarten
D
C
2 359,50
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
B. De kaartenbeneficiënt
Houdt het origineel van het «bewijs van gebruik» (vertegenwoordigt zijn recht op
ontvangst). Periodiek wordt een overzicht ontvangen van:
• de verrichtingen
• het erop verschuldigd commissieloon
• het netto provenu
Voorbeeld:
Bij de firma Rasschaert zal de boeking voor onze betaling via Eurocard zijn:
70000
55004 ontvangen
Verkopen
D
C
D kredietkaarten C
1 950,00
2 359,50
49942 Verschuldigde
D BTW bij verkopen C
409,50
36
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
Periodiek ontvangen overzicht:
1. Vorige journaalpost voor ieder bewijsstuk geboekt
enkel nog de commissie boeken
D
55004 ontvangen
kredietkaarten
C
61300 Vergoedingen
aan derden
C
D
47,19
39,00
49948 TerugvorderD bare BTW bij aankopen C
8,19
2. Sommige handelaars wachten op dit overzicht om alle bewijzen van gebruik
dan pas te boeken
GIRAAL VERKEER: kredietkaarten
Ontvangst netto provenu (2 359,50 - 47,19):
55004 Ontvangen
kredietkaarten
C
D
2 312,31
D
55000
KI: R/C
C
2 312,31
37
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN
• Innen op vervaldag van een te innen wisselbrief
– tegen vervaldag afgifte aan de bank via een remiseborderel (zie blz.
121)
– provenu zal op dagafschrift voorkomen en dan aanleiding geven
tot boeking
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN
Inning van een «te innen wisselbrief»
Indien de onderneming op een klant een wisselbrief getrokken heeft, dan zal deze
wisselbrief tegen de vervaldag naar de bank verstuurd worden met de opdracht deze
op vervaldag te innen.
Als het om meerdere wisselbrieven gaat, kan er een remiseborderel opgemaakt
worden.
O.b.v. het dagafschrift zal:
• inning in het wisselbrievenboek afgepunt worden
• het subgrootboek klanten bijgewerkt worden
• de inschrijving in het bankboek gebeuren
38
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN
Voorbeeld:
Een wisselbrief ter waarde van 875,00 EUR wordt op vervaldag geïnd door de bank.
Ze rekent daarvoor 25,00 EUR incassokosten aan.
40100
TIW
D
BS
875,00
C
D
55000
KI: R/C
844,75
C
D
65900 Div.
fin. kosten
C
25,00
49948 TerugvorderD bare BTW bij aankopen C
5,25
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN (vervolg)
• Betalen van een te betalen wisselbrief
– de houder zal tbw aan zijn bank gegeven hebben
– op vervaldag zien we via bankafschrift dat de betaling gebeurd is
39
WISSELBRIEFVERRICHTINGEN (vervolg)
Betalen van een «te betalen wisselbrief»
O.b.v. het bankrekeninguittreksel waaruit blijkt dat de onderneming de
wisselbrief betaald heeft, zal ze:
• de wissel afpunten in het wisselbrievenboek
• het subgrootboek leveranciers bijwerken
• inschrijven in het bankboek
Voorbeeld:
Uit het bankrekeninguittreksel blijkt dat de onderneming een wissel voor een
bedrag van 400,00 EUR betaald heeft.
D
55000
KI: R/C
C
D
400,00
44100
TBW
C
400,00
VERRICHTINGEN TUSSEN
KREDIETINSTELLINGEN ONDERLING EN/OF
TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN EN KASSEN
Een onderneming kan rekeningen aanhouden bij verschillende kredietinstellingen.
De onderneming zal dan regelmatig overschrijvingen doen tussen haar eigen
rekeningen
Voorbeeld:
Er wordt 500,00 EUR overgeschreven van bank B naar bank A.
D
55000
KI B: R/C
500,00
C
D
55100
KI A: R/C
C
500,00
De registratie in de twee bankboeken gebeurt o.b.v. de afschriften van elk van de
kredietinstellingen => tegenrekening «58000 interne overboekingen»
40
VERRICHTINGEN TUSSEN
KREDIETINSTELLINGEN ONDERLING EN/OF
TUSSEN KREDIETINSTELLINGEN EN KASSEN
Ontvangst dagafschrift kredietinstelling A:
D
58000 Interne
overboekingen
C
D
500,00
55000
KI A: R/C
C
500,00
Ontvangst dagafschrift kredietinstelling B:
D
55000
KI B: R/C
500,00
C
D
58000 Interne
overboekingen
C
500,00
ONTVANGSTEN EN UITGAVEN
• Voorgaande verrichtingen worden op een systematische manier ingeschreven in
het boek van de financiële instelling of in het boek van de postchequedienst.
Voor een model van deze boeken verwijzen we naar het handboek blz. 123
• Deze boeken worden dagelijks bijgehouden, zodat men op het einde van de
maand via één globale boeking alle verrichtingen kan noteren in het
centralisatieboek en dit voor zowel de uitgaven als de inkomsten.
41
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA
De buitenlandse klant (buiten Europese Unie) betaalt op vervaldag. Deze betaling
zal meestal in vreemde valuta gebeuren. Deze dienen in EUR omgezet te worden.
Echter de onderneming zal bij het bijwerken van het subgrootboek klanten
vaststellen dat de individuele rekening van de klant niet noodzakelijk gesaldeerd
is (omwille van de wisselkoersevolutie).
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA
Voorbeeld:
De onderneming ABC heeft voor 2 000 $ handelsgoederen verkocht aan een
Amerikaanse klant. Op het moment van verkoop is de wisselkoers 1 $ = 0,920500 EUR
Op moment van betaling is de wisselkoers 1 $ = 0,930000 EUR
70000
Verkopen
40000 Handelsdeb.
D
C
D
C
EUR
$
(1)
1 841,00
1 841,00 2 000
$
EUR
2 000 1 860,00
19,00
D
75400
Wisselresultaten
19,00
(2)
(3)
D
C
(1) Verkoopfactuur
55000
KI: R/C
C
1 860,00
(2) bankrekeninguittreksel
(3) positief koersresultaat
Negatieve koersverschillen komen op de rekening «65400 Wisselresultaten»
42
VORDERINGEN EN SCHULDEN IN VREEMDE VALUTA
Ander voorbeeld
D
55000
KI: R/C
C
44000
Leveranciers VV
D
EUR
8 676,27
25 409,09
VV
VV
C
EUR
8 676,27 10 000 USD 10 000 USD 8 428,38
247,89
25 409,09 50 000 CAD 50 000 CAD 26 028,82
619,73
65400 Negatieve
D wisselresultaten C
247,89
75400 Positieve
D wisselresultaten
C
619,73
43