Mercatormuseum Sint-Niklaas opnieuw in volle - Stad Sint

Mercatormuseum Sint-Niklaas opnieuw in volle glorie.
1. Heropening afdeling Moderne Cartografie
De afdeling Oude Cartografie, rond de figuur van Gerard Mercator (16de eeuw) en zijn
wereldvermaarde globes, kaarten en atlassen, opende reeds in 2013.
Met de
heropening van de afdeling Moderne Cartografie wordt nu ook de link gelegd met het
heden.
De bezoeker ontdekt een klein depot met meetinstrumenten uit de 20ste eeuw.
Een zestal documentaires illustreren de evolutie in het maken van kaarten, navigatie,
GPS, GIS, 3D en Remote Sensing.
Een uitgebreid lokaal geoloket toont diverse toepassingen van GIS 1
Hightechbedrijf Nazka Mapps ontwikkelde met een duurzame samenleving als missie
een innovatieve geo-ict-toepassing op maat. Op een groot aanraakscherm kan je online
de evolutie van het (stedelijk) landschap, de klimaatkaart, de bebossing, de
luchtkwaliteit en diverse aspecten van het klimaat in Vlaanderen checken.
1
GIS staat voor Geographic Information System en kan omschreven worden als een elektronisch
databeheerssysteem voor het opslaan, bewerken, analyseren en tonen van alle informatie die verbonden
is met een geografische ligging)
www.geolokaal.be
Tenslotte illustreren vier films van de ESA het nut van satellietmonitoring van de aarde.
Diverse partners werkten samen met de wetenschappelijke dienst van de Stedelijke
Musea Sint-Niklaas mee aan de inhoudelijke realisatie van deze vernieuwde afdeling:
- de Universiteit Gent Vakgroep Geografie, Gent
- het Nationaal Geografisch Instituut, Brussel
- Nazka Mapps, Hever
- het Geoloket van het Stadsbestuur Sint-Niklaas
- het European Space Agency (ESA), Parijs
- QinetiQ Space nv, Kruibeke
- de Universiteitsbibliotheek Gent
Bruiklenen van kaarten en meetinstrumenten zijn afkomstig van het Nationaal
Geografisch Instituut, Brussel, het Museum aan de Stroom (MAS), Antwerpen, en het
Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen van de Universiteit Gent.
Tentoonstellingsproductie:
- Algemeen concept en praktische realisatie: het museumteam
- Multimedia en redactie scenario’s: Maverick ICS, Tienen
- Presentatie multimedia: Jill Peeters, weervrouw VTM
- Tentoonstellingsarchitect: Ellen De Boeck
- Grafische vormgeving: Pascal Van Hoorebeke
- Decorbouw en productie museumteksten: Cides en dienst gebouwen stad SintNiklaas
- Hardware: PC Center Sint-Niklaas, Ocular en Dobit Solutions
2. LAFRERI - Italiaanse cartografie in de renaissance.
De heropening was een uitgelezen kans voor de Koninklijke Oudheidkundige Kring van
het Land van Waas en SteM om ook de unieke LAFRERI-atlas aan het grote publiek te
tonen. Deze atlas werd in 2013, samen met o.a. de eerder genoemde Mercatorglobes
op de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap – de
Vlaamse Topstukkenlijst – geplaatst. Tijdens een restauratie in 1994 werd de band van
deze atlas losgemaakt en werden de 93 kaarten (gedrukt tussen 1532 en 1567) niet
meer opnieuw ingebonden. Een grote selectie (43) daarvan werd ingekaderd en is nu te
zien in de beste omstandigheden.
De belangrijkste partner in dit project was de Universiteit Gent (vakgroep geografie) die
ook mee instond voor de uitgave van een schitterende publicatie die de kaartenbundel
situeert binnen de zestiende-eeuwse wereld van drukkers en uitgevers waar atlassen,
net als prentenbundels, op bestelling werden samengesteld. Een must voor al wie van
kaarten houdt.
De Lafreritentoonstelling in het Mercatormuseum loopt nog t.e.m. 17 juli 2015.
In september 1862 schonk Willem d’Hanens-De Wolf, schepen van de stad Sint-Niklaas, een
‘atlas de vieilles cartes’ aan de KOKW (Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van
Waas). Achter de weinig zeggende omschrijving gaat een cartografische parel schuil. In een
eenvoudige perkamenten kaft zijn 94 zeldzame oude kaarten gebonden. De meest recente
dateren uit 1567, wat van de atlas één van de vroegste Italiaanse samengestelde atlassen
(IATO) maakt.
Op dat ogenblik werden in Rome en Venetië losse kaarten op vraag van de koper in één volume
gebundeld, met als gevolg dat geen twee IATO’s gelijk zijn. Wel werden de kaarten in éénzelfde
volgorde ingevoegd. Na enkele wereldkaarten, waaronder die van Ptolemaeus, kwamen kaarten
uit Europa, Afrika, Azië en de Nieuwe Wereld aan bod. Achteraan de atlas bevonden zich een
aantal stadsplannen en zogenaamde nieuwsprenten.
De nieuwsprent was een persfoto avant la lettre. Ze bevatte informatie over eigentijdse
belegeringen en veldslagen. Eén van de populairste voorstellingen was het beleg van Malta in
1565.
In de KOKW-bundel bevindt zich een zeldzame nieuwsprent, de Rotta de Hughnoti, die in Italië
werd ontworpen naar aanleiding van de Slag bij Dreux. De opeenvolgende episodes uit de
veldslag werden in één prent verwerkt.
Over wie de atlas samenstelde en wie hem kocht, beschikken we geen informatie. Wel kon door
recent onderzoek het drukkersnetwerk verantwoordelijk voor de samenstelling van de bundel
gereconstrueerd worden. De belangrijkste figuren daarin zijn de Romeinse drukker en uitgever
Antonio Lafreri en de Venetiaanse kosmograaf Giacomo Gastaldi.
De expo Lafreri werd gerealiseerd in een samenwerkingsverband tussen de KOKW, de
Universiteit Gent Vakgroep Geografie en de wetenschappelijke en technische dienst van
de Stedelijke Musea Sint-Niklaas.
Zie ook: http://www.faronet.be/nieuws/unieke-voorwerpen-opgenomen-in-topstukkenlijst
3/ “Terra Incognita” - een illustratieproject
Vandaag lijkt geen enkele plek op aarde nog onontdekt. Toch slagen drie illustratoren
erin om een nieuwe pseudowetenschappelijke wereld te scheppen aan de hand van
tekeningen en ruimtelijk geïllustreerd werk.
Het resultaat van hun ontdekkingsreis kan je bekijken in “Terra Incognita!”
In de expo benaderen Shanna Coppens, Korneel Detailleur en Charlotte Peys illustratie
als een onderzoeks- en documentatiemiddel. Ze bekijken de wereld door de ogen van
een wetenschapper en illustreren hun bevindingen. Het resultaat is echter niet
objectief, maar bevindt zich op de grens tussen feit en fictie. Een mooi project dat met
zijn geografisch thema aansluiting vindt met de historische collecties van het
Mercatormuseum.
Expo “Terra Incognita “in het Mercatormuseum loopt t.e.m. 14 december 2014.
MERCATORMUSEUM praktisch:
Bezoek
open
gesloten
van dinsdag tot zaterdag 14 - 17 uur // op zondag 11 - 17 uur
op maandag en van 15 december 2014 tot 18 januari 2015
Toegangsprijs
€ 5 // € 3,75 (reductie) // € 2,5 (houders kansenpas)
Gratis (kinderen t.e.m. 12 jaar)
Plaats
MERCATORMUSEUM, Zamanstraat 49 - 9100 Sint-Niklaas (ingang Museumpark)
Bereikbaarheid
Grote Markt 5 min // Treinstation 5 min // Autoparking Zwijgershoek
Sint-Niklaas
13 november 2014