gehoorgang gehoorbeentjes evenwichtsorgaantjes
advertisement
Waarnemen Wist je dat we ongeveer 100.000.000.000 zenuwcellen in ons lichaam hebben? Wist je dat de snelheid van een signaal door een zenuw wel tot 120 m/s kan gaan. Dat is 432 km/uur? Wist je dat een kwart van onze energie naar onze hersenen gaan? Wist je dat de mens niet de grootste hersenen heeft? Kijk maar eens naar een olifant (4x zo groot) of een walvis (5x zo groot)? Wist je dat zelfs een spitsmuis (5%) relatief grotere hersenen heeft dan de mens (2%)? Waarnemen Zintuig 1. Zien Ogen Licht 2. Horen Oren Geluid 3. Ruiken Neus Geur 4. Proeven Tong Smaak 5. Voelen Huid Pijn, warmte, kou, druk Prikkel zenuwstelsel prikkel Impuls Zintuig prikkel zenuw impuls Hersenen CS zenuw spier Gedrag Ogen Wist je dat 57% van de mensen een bril of contactlenzen draagt? Wist je dat 10% van de kinderen van 10 jaar een bril hebben? Wist je dat mensen van boven de 55 bijna allemaal een bril hebben? Wist je dat licht eigenlijk helemaal niet wit is maar bestaan uit verschillende kleuren? Wist je dat je in totaal een half uur per dag om en om met je ogen knippert? Wist je dat bruin de meest voorkomende kleur van de iris is? Harde oogvlies Meer over oogwerking Netvlies Vaatvlies Lens Pupil Hoornvlies Glasachtig lichaam Gele vlek Oogzenuw Blinde vlek Functies oogonderdelen Harde oogvlies Bescherming oogbol Iris Geeft oog kleur en regelt grootte pupil Vaatvlies Geeft stoffen die het oog nodig heeft Blinde vlek Plaats waar oogzenuw aan oog vastzit Netvlies Gevoelig voor licht en zet lichtprikkels om in berichten Lens Zorgt voor scherp beeld op het netvlies vervolg Oogzenuw Verbinding met de hersenen Traanbuis Hierdoor spoelen kleine vuiltjes weg Oogspier Bewegen de oogbol Pupil Opening waar licht binnenkomt Gele vlek Deel van netvlies net achter oog Glasachtig lichaam Vulling van het oog Hoornvlies Doorzichtig gedeelte van harde oogvlies •Wij hebben 6 miljoen kegeltjes en 130 miljoen staafjes, in de gele vlek zitten alleen kegeltjes •Een kat heeft ongeveer een half miljoen kegeltjes Nog meer illusies? Kijk hier eens Bij een ideaal gebouwd oog zal, bij ontspannen lens, het beeld in de verte precies op het netvlies vallen. Als daarna het oog naar een voorwerp op b.v. 40 cm vóór dat oog kijkt, dan zal de lens zich bollen waardoor het beeld dichtbij scherp wordt waargenomen. Een oog is bijziend als het beeld (bij ontspannen ooglens) niet op het netvlies valt, maar er vóór. De oorzaak kan zijn dat de kast iets te groot of dat het lenzenstelsel te sterk is. Om bij dit oog het beeld in de verte op het netvlies te laten vallen moeten we er een negatief (- min)glas voor plaatsen. Een oog is verziend als het beeld niet op het netvlies valt, maar er achter. De oorzaak kan zijn dat de kast iets te klein of het lenzenstelsel te zwak is. Om bij dit oog het beeld in de verte op het netvlies te laten vallen moeten we er een positief (+ plus)glas voor plaatsen. Braille Als je niet kunt zien lees je braille, dat doe je met je vingers. Je gebruikt daarvoor je tastzintuigen. Iemand die blind is kan met zijn vingers net zo snel lezen als wij. Een brailleboek is wel 5x zo dik als een gewoon boek. Het braille alfabet Oren Wist je dat het oorsmeer in je oor bedoeld is om vieze stofdeeltjes op te vangen? Wist je dat Het kleinste botje in je lichaam is de stijgbeugel, die zit binnen in je oor. Dat botje is ongeveer twee millimeter lang? Wist je dat een bultrug (walvis) geluiden van meer dan 30 km kan horen? Wist je dat honden veel meer hoge en lage tonen kunnen horen dan de mens? Wist je dat oren ook een belangrijke functie heeft bij het vasthouden en verliezen van warmte? gehoorbeentjes evenwichtsorgaantjes gehoorgang gehoorzenuw slakkenhuis trommelvlies Buis van Eustachius • Bij een lage toon is het aantal trillingen per seconde klein • Bij een hoge toon is het aantal trillingen per seconde groot Grote getallen Grote getallen worden vaak niet helemaal uitgeschreven. Door de vele nullen is dit veel te veel werk. We schrijven dan op hoeveel nullen een getal heeft. 1 miljoen = 1.000.000 1 miljard = 1.000.000.000 = 1 * 106 = 1 keer 10 tot de 6de = 1 * 108 = 1 keer 10 tot de 8ste Snelheid van licht = 300.000.000 m/s = 3 * 108 m/s = 108 * 107 km/u Snelheid van geluid = 340 m/s = 3,4 * 102 m/s = 1224 km/uur Nog meer functies oren Poolvos Om de warmte binnen het lichaam te houden moet de oppervlakte van de huid zo klein mogelijk zijn. Fenniks Bij een grote oppervlakte van de huid kan goed warmte afgevoerd worden. De Fenniks doet dat met zijn grote oren. Proeven Wist je dat katten de smaak zoet niet kunnen proeven? vliegen met hun pootjes proeven? Wist je dat je de tong beweegt met acht verschillende spieren? De tong bitter zuur zout zoet Extra; mimicry mimicry Gevaarlijke wesp Onschuldige vlieg Bij mimicry lijken prooidieren op een ander gevaarlijk beest. Op die manier worden ze minder opgegeten door roofdieren. Een roofdier bedenkt zich wel twee keer voordat ze een steekwesp opeten. Extra; camouflage Het dier heeft kleuren waardoor het minder opvalt in zijn leefomgeving. Bij sommige dieren verschilt dat per seizoen. Extra; misleidende kleuren Deze mot en vlinder hebben op hun vleugels een tekening die lijkt op de ogen van een veel groter dier. Roofdieren schikken en de mot heeft tijd om te vluchten. Dagpauwoog vlinder Io mot Extra; waarschuwingskleuren Deze pijlgifkikkers vallen heel erg op. Roofdieren weten dat ze deze kikkers beter niet op kunnen eten, ze zijn namelijk hartstikke giftig. De kleuren zorgen ervoor dat het roofdier zich minder snel vergist.
