Mogelijke herhalingsvragen geschiedenis: 5TSO 2014-2015. Vergeet niet dat de volgende zaken gelden als leerstof: teksten in handboek, opdrachten en schema’s in werkboek en apart gegeven (verbeterde) taken. Inleiding. 1.Vul een lege tabel in van de indeling van de geschiedenis. 2.Leg uit: “historische kritiek”. Het kritisch beoordelen van bronnen terwijl je bewust bent van de mogelijkheid dat bronnen gemanipuleerd kunnen zijn Napoleon Bonaparte 3.Waarom heerst er voor de Franse Revolutie veel ongenoegen in Frankrijk?(3) -Armoede bij de bevolking (economische crisis + mislukte oogsten) -Lodewijk XVI leeft in luxe en beheert de staat slecht (schuldenberg) -Adel + geestelijken weigerden belastingen te betalen 4.Geef de 3 idealen van de Franse Revolutie. Vrijheid, gelijkheid en broederlijkheid 5.Waarom en door wie wordt de “Nationale Vergadering” gevormd vlak voor de Franse Revolutie? -3e stand (handelaars, ondernemers, advocaten,…= rijken zonder adelijke titel) -Zij zijn het niet eens met de wijze waarop Frankrijk bestuurd wordt. Ze laten protest horen bij de Staten-Generaal maar men luistert niet naar hen. 6.Zorgt de Franse Revolutie voor macht voor het volk? Leg uit. -Nee, macht voor de rijke burgerij. 7.Wie is Robespierre? Wat doet hij? Wat gebeurt er met hem? (3) -Hij is een radicale revolutionair. -Hij start “de terreur”: Tienduizenden tegenstanders van de revolutie werden gearresteerd en duizenden werden terechtgesteld op de guillotine. -Robespierre wordt uiteindelijk door gematigde revolutionairen (die hun wil niet via terreur willen opleggen aan de mensen) gevangen genomen na een staatsgreep. Hij wordt zelf terechtgesteld op de guillotine. 8. Vul aan wat betreft Napoleon: Datum 1799 gebeurtenis Napoleon pleegt een staatsgreep. Hij voert het “consulaat” in. uitleg Binnenland: -2 andere consuls worden aangesteld. -4 wetgevende instellingen worden opgericht. Buitenland: Hij sluit vrede met de belangrijkste buitenlandse vijanden. 1801 Concordaat met de paus 1804 Napoleon wordt keizer. 1806 De “continentale blokkade”. 1810 1812 Controle over het grootste deel van Europa. Veldtocht tegen Rusland. 1813 Volkerenslag bij Leipzig. 1815 Slag bij Waterloo. De katholieken krijgen een bevoorrechte positie in Frankrijk. Hij kroont zichzelf om aan te tonen dat hij boven de paus staat qua macht. De landen onder zijn controle mogen geen handel voeren met Groot-Brittannië. Pruisen, Rusland en Oostenrijk komen onder controle van Frankrijk. Rusland wordt gestraft omdat het ingaat tegen de continentale blokkade. Napoleon verliest zwaar. Napoleon verliest tegen Pruisen, Rusland en Oostenrijk. Napoleon wordt verbannen naar Elba. Napoleon verliest opnieuw nadat hij ontsnapt is van Elba, en zijn legers in Parijs gehergroepeerd had. Hij wordt naar Sint-Helena verbannen. 9.Geef die elementen die Napoleon populair maken bij de mensen. (3) -Kunstenaars stellen hem voor als absolute held. -Hij geeft de indruk dat hij zijn macht verdeeld: 2 andere consuls en 4 nieuwe wetgevende instellingen. (Deze hebben in concreto niets te zeggen!) -Hij sluit vrede met buitenlandse vijanden. -Hij krijgt de katholieken op zijn hand door hen een bevoorrechte positie te geven. 10. Welke zaken zorgen ervoor dat mensen hem hate n?(3) -geheime politie -perscenscuur -uitschakelen van tegenstanders 11.Geef 3 vernieuwingen van Napoleon die vandaag (grotendeels) nog gelden. -Het burgerlijk wetboek. Met daarin onder andere: de gelijkheid voor iedereen. -De bestuurlijke indeling: hij deelde het rijk op in departementen (provincies) en gemeenten. -Het 10-delig stelsel van maten en gewichten. 12. Welke 2 zaken zorgden ervoor dat Napoleon verloor tegen Rusland? -De Russen vallen niet aan maar trekken zich steeds terug. Daarbij vernielen ze alles wat bruikbaar kan zijn voor de Fransen. -De soldaten worden door de Russische winter verrast: temperaturen tot -35 graden! Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. 13.Wat gebeurt er op het Congres van Wenen?(2) 1. restorratie: vorsten terug op troon 2. herstel machtsevenwicht europa: hertekenen kaart -gebiedsuitbereiding grootmachten -bufferstaten 14.Wat is de “Staten-Generaal”? De Staten-Generaal waren in Frankrijk van 1302 tot 1789 een vergadering van de drie verschillende standen, die de Franse koning bijeenriep als vertegenwoordigers van zijn onderdanen. De eerste stand bestond uit de geestelijken, de tweede uit de adel en de derde uit het volk. HET PARLEMENT 16.Wat zijn de oorzaken van ontevredenheid in het Verenigd Koni nkrijk der Nederlanden? (4) Leg uit. 1. Politiek a. Zuiden ontevreden i. Valsgespeeld; er waren evenveel vertegenwoordigers in beide zeiden maar het zuiden had meer inwoners 2. Godsdienst a. Godsdienstvrijheid MAAR katholieke kerk ontevreden om dat ze dezelfde rechten kregen als protestanten 3. Onderwijs a. Staat neemt onderwijs op zich MAAR concurrentie voor kath. onderwijs 4. Taalpolitiek a. Spreektaal = bestuurstaal; MAAR franssprekende ontevrede i. Rijken, walen 17.Wie sluit er een monsterverbond onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden? Katholieken liberalen 18.Leg de titel van het hoofdstuk uit: “Een gedwongen kortstondig huwelijk.” Er werden regels en verbonden opgesteld waar tegenstellende partijen niet akkoord mee waren 19.Wie was de koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden? Welke nationaliteit had hij? Willem 1, Nederlands 20.Leg uit “rekenkunde op zijn Hollands”. Optellen op een mannier dat voordeliger is voor jezelf 21.In welke omstandigheden wordt het Nederlands verplicht en voor wie in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden? In openbare politiek, de rijken, walen 22.Wat is een eis van de katholieken in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden? Meer recht 23.Wat is een eis van de liberalen het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden ? Pers vrijheid Onafhankelijkheid van België. 24.Wat is liberalisme? Streven naar vrijheid, ook op politiek vlak 25.Wat wordt er geregeld door de Belgische grondwet?(3) de rechten de plichten vrijheden 26.Vul het schema aan van de scheiding der machten in België.(macht, vertegenwoordigers, functie). Wat ? Taak UITVOERENDE MACHT Wetten uitvoeren Wie ? Regering (ministers) WETGEVENDE MACHT Wetten make Goedkeuren begroting Controle Parlement (volksvertegenwoordigen) RECHTERLIJKE MACHT Naleven wetten controleren Onafhankelijke rechtbanken 27.Wat is de economische situatie van de bevolking in 1930 in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, waardoor er ontevredenheid is en later een opstand komt? Werkloosheid Stijgende levensduurte Mislukte oogsten 28.Wat is het cijnskiesstelsel? Betalen om te kiezen en betalen om verkozen te worden 29.Wat wordt er beslist op de Conferentie van Londen? Grote mogendheden akkoord met onafhankelijk maar belgië moest neutraal blijven 30.Wie is Leopold van Saksen-Coburg? Leopold 1 31.Geef 2 voorbeelden van vrijheden uit de Belgische grondwet. Onderwijs persvrijheid 32. Wat is “De Stomme van Portici”? De Stomme van Portici is een opera 33.Uit welke sociale klassen is het voorlopig bewind in het Nieuwe België samengesteld? Welke taal spreken zij? Adel en rijken 34.Welke wijziging ondergaat het grondgebied van België na WOI? Het krijgen van het duitstalig gebied. Nationalisme 35.Wat is nationalisme? (2) -De beweging die het eigen volk (of “natie”) zeer belangrijk vindt. Vandaar het woord “nationalisme”. -Ze beschouwen zich als een aparte gemeenschap op basis van hun taal, godsdienst, ras,… 36.Wat heeft de Franse Revolutie te maken met de opkomst van het nationalisme? (2) -Voor de Franse Revolutie voelde men zich verbonden met de streek waar men woonde of met hun vorst. De Fransen veroveren echter Europa en reorganiseren het continent. Daardoor worden oude banden en structuren vernietigd. Mensen verliezen dus hun houvast. Die houvast vinden zij in het eigen volk (of “natie”) met eigen symbolen (vlag, volksliederen,…). Zo gaan zij hun eigenheid benadrukken en dus het anders zijn dan de Franse bezetter. -Nadat de Fransen werden overwonnen (Napoleon leed zijn finale nederlaag in Waterloo), werd de Europese kaart opnieuw hertekend. Het waren echter de vorsten, die hun macht weer opeisten, die beslisten over de grenzen van hun grondgebied. Zij wilden vooral meer land! Zij hielden geen rekening met de eis van de nationalisten, namelijk een eigen staat voor elk volk! Dit leidde tot opstanden. 37. Geef 2 voorbeelden van volkeren die onafhankelijk willen worden en geef telkens aan of dit lukt. -De Grieken verdrijven de Turken en worden een onafhankelijke staat. -De Basken en de Koerden slagen daar niet in. 38.Wie is Otto Von Bismarck en wat deed hij? de kanselier van Pruisen. Hij zorgt voor het duitse keizerrijk 39.Wat heeft de uitroeping van de Tweede Duitse Keizerrijk te maken met WOI? -In 1870 lijdt Frankrijk een nederlaag in de Frans-Pruisische oorlog. De Duitsers geraken tot in de Franse hoofdstad, Parijs. Dat is een zware vernedering voor de Fransen! -Daar komt dan nog eens bij dat het Tweede Duitse Keizerrijk in het paleis van Versailles wordt uitgeroepen. Dit is op een zeer gevoelige plaats voor de Fransen, want voor de Franse Revolutie was dit de officiële woonplaats van de Franse koningen. WOI 40.Waarom was Elzas-Lotharingen belangrijk voor Frankrijk? Frankrijk moest Elzas-Lotharingen afstaan bij een strijd door Napoleon. Het speelde daarmee een belangrijk industrieel gebied kwijt. Daarop sloot Frankrijk een bondgenootschap met Rusland. 41.Welke landen uit Europa werden door de Russen bevrijd van de Ottomanen? *Bosnië-Herzegovina *Roemenië *Servië *Bulgarije *Cyprus 42. Wie zijn de Habsburgers? Het Huis Habsburg was een belangrijk Europees vorstengeslacht 43.Waarom zocht Servië voor WOI steun bij Rusland? Servië was een bondgenoot van Rusland 44.Geef 4 landen die voor WOI toe behoorden aan Oostenrijk-Hongarije. 1. 2. 3. 4. Hongarije Slowakije Kroatië oostenrijk 45.Geef de oorzaken voor het conflict tussen de Europese grootmachten.(5) *De Britten vreesden de uitbouw van de Duitse vloot (daarvoor waren de Britten de “meesters van de zee” met hun indrukwekkende zeemacht). Duitsland wilde bewust zijn marine uitbreiden om meer militaire slagkracht te verwerven op zee. *De Duitse economie groeide sneller dan de Britse door de éénmaking van Duitsland in 1871 (door Otto Von Bismarck, uitgeroepen in Versailles). Daardoor was er een groter afzetgebied op economisch vlak (door het groter territorium) en ook het landleger werd een stuk groter. *De Fransen wilden weerwraak omdat ze na de Frans-Pruisische oorlog het belangrijke industriegebied Elzas-Lotharingen hadden moeten afgeven aan de Duitsers (de winnaars). *De Duitsers voelden zich verongelijkt omdat de andere landen meer kolonies hadden. *Oostenrijk-Hongarije en Duitsland waren bang dat Rusland de Balkan wilde veroveren nadat Rusland al verschillende landen van het Ottomaanse Rijk had veroverd. 46.Geef de twee bondgenootschappen en hun oorspronkelij ke leden vlak voor WOI. TRIPPLE ENTENTE: Frankrijk + Groot-Brittannië + Rusland (tot 1917) TRIPPLE ALLIANTIE: Duitsland + Oostenrijk-Hongarije + Italië (tot 1915, dan naar andere kant) 47.Geef de directe aanleiding van het conflict en de actie en reactie die erop volgde.(10) -1914: Een Bosnisch-Servische nationalist (Princip) schoot de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije, aartshertog Frans Ferdinand, neer. Oostenrijk-Hongarije beschuldigde Servië van betrokkenheid bij de aanslag. Ze stelden een ultimatum aan Servië met daarin ook de eis om ongehinderd op het Servisch grondgebied te kunnen opereren voor het onderzoek op de moord. Servië weigerde dit. Oostenrijk-Hongarije kreeg daarop de steun van Duitsland (hun bondgenoot) om Servië aan te vallen. Oostenrijk-Hongarije verklaarde daarop de oorlog aan Servië en besloot de volgende dag al aan te vallen. Rusland (bondgenoot van Servië) mobiliseerde het leger om Servië te gaan helpen. Duitsland verklaarde daarop de oorlog aan Rusland. Frankrijk was bondgenoot van Rusland en besloot daarom tot mobilisatie. Duitsland viel het neutrale België binnen om ervoor te zorgen dat Frankrijk zich niet kon verdedigen aan de Frans-Duitse grens (= het Von Schlieffenplan). Ze dachten snel Frankrijk te overwinnen en zich dan richting Rusland te spoeden. België weigerde de Duitsers doortocht door België en vocht terug. Daarop verklaarde Duitsland België de oorlog. De Britten + de Fransen schoten België te hulp. Zij hadden namelijk de neutraliteit bij het ontstaan van België afgedwongen, in ruil voor bescherming bij aanvallen. WERELDCONFLICT!!! (Want bondgenootschappen streden tegen elkaar, oude vijanden bemoeiden zich met de zaak vb.: Turken/Ottomanen die net de Kaukasus kwijtspeelden door de Russen, en de kolonies van de verschillende Europese landen werden er ook bij betrokken.) -Er waren ook landen die gedurende heel WOI neutraal bleven o.a.: Nederland, Zwitserland, Spanje, Noorwegen, Zweden, Denemarken. 48.Geef 5 nieuwe wapens/technologieën, gebruikt vanaf WOI. Giftige gassen, Tanks, Vliegtuigen, Duikboten, Prikkeldraad. 49.Wat is het Oostfront? in de Balkan en in Rusland 50.Welke 2 zaken gebeurden in 1917 die het verloop v an de WOI beslissend zouden beïnvloeden? *President Wilson (VS) verklaarde de oorlog aan “de Alliantie” omdat hun schepen systematisch werden aangevallen door de Duitse duikboten.. *In Rusland werden de tsaar en zijn familie (de Romanovs, zie de film Anastasia) vermoord door de bolsjevieken en startte de (communistische) Oktoberrevolutie. Rusland trok zich daardoor terug uit het wereldconflict (ze hadden al last genoeg met de eigen binnenlandse problemen). 51.Wie zijn de Romanovs? de dynastie die circa 300 jaar overRusland geregeerd heeft. 52. Wie is Wilson? de 1e president die met een grote oorlog in Europa te maken kreeg 53.Wie is Lenin? was een Russisch revolutionair, eerste leider (premier) van de Sovjet-Unie. 54.Wat gebeurde er na de oorlog met: a)Oostenrijk-Hongarije Oostenrijk en Hongarije werden onafhankelijke staten b)Rusland werd de Sovjet-Unie c)Ottomaanse Rijk? viel ook uit elkaar 55.Geef 2 nieuwe landen in Noord-Europa na WOI. Estland, Letland 56.Geef 2 nieuwe landen in het Midden -Oosten na WOII. Turkije, Irak 57.Geef de 2 nieuwe landen in Centraal -Europa. Joegoslavië, Tsjechoslowakije