E.H.B.S.O Blessure Badminton Fysiotherapie Tilburg Reeshof Evelien Melse – van den Bijgaart, Mastersportfysiotherapeut i.o Voorstellen ∗ Evelien Melse – van den Bijgaart, Master sportfysiotherapeut i.o Avans + ∗ Specialisaties praktijk − Sportfysiotherapie - longfysiotherapie − Manuele therapie - dryneedling − Bekken therapie - looptraining bij etalagebenen − Kinderfysiotherapie - fysiofit − Oedeem therapie - fitte mama’s − Oncologie fysiotherapie - babymassage Inhoud ∗ Badmintonblessures ∗ Eerste hulp bij sportletsels algemeen Badmintonblessures Cijfers BIS (TNO) ∗ 1,5 miljoen sportblessures per jaar algemeen. Opmerkelijk: - Zeer weinig blessures bij badminton!! − Eenderde van de blessures is een herhaling van een oude blessure. − 60 % Acute blessures tijdens training, 40 % tijdens een wedstrijd. − Ontstaansmechanisme: 41% geleidelijk aan en 59% ploteseling Soort blessures ∗ Meeste overbelastings blessures ∗ Daarnaast spier-/bandletsels Meeste voorkomende badminton blessures Top 5: 1. Knie 2. Enkel 3. Kuit 4. Achillespees 5. Schouder/ onderrug/ bekken Ontstaanswijze Top 5: 1. 2. 3. 4. 5. Vermoeidheid Onvoldoende warming-up Verkeerde techniek Ondergrond Sporthervatting na rust Preventie Goede warming up Bij vermoeidheid niet overbelasten met zware oefeningen Bouw na ziekte rustig op Let op goed schoeisel en de juiste grip en bespanning van het racket ∗ Gebruik bij zwakkere gewrichten een brace of tape ∗ Let op goede techniek ∗ Blessure preventie oefeningen: vb stabiliserende oefeningen ∗ ∗ ∗ ∗ Warming-up ∗ 3 delen 1. Algemeen gedeelte met wat lopen, huppen 2. Rekoefeningen 3. Specifiek gedeelte met racket en shuttle (het inslaan, eerste 10 min niet smashen) Een goede warming-up duurt 15-25 min Oefeningen ∗ Enkel: versterk je enkel app. ∗ Knie: Been spier oefeningen: Bv. Squat en lunge Terugkeer na een blessure ∗ Geleidelijk aan beginnen met trainen (wanneer in ADL geen klachten meer zijn) ∗ Eerst twee volledige trainingen pijnvrij mee kunnen doen voordat je aan een wedstrijd deelneemt. ∗ Niet meteen meerder wedstrijden spelen op een dag. EHBSO Algemeen Alarmeren ∗ Ernst inschatten van de situatie ∗ Deskundige hulp noodzakelijk? Actie: ∗ Veiligheid eerst ∗ Vaststellen vitale functies ∗ Laat 1-1-2 bellen en terugkomen ∗ Vertel waar hulp nodig is en welke dienst ∗ Vertel wat er aan de hand is ( reanimatie altijd melden)! Bewusteloosheid HOE HERKEN JE BEWUSTELOOSHEID? Niet reageren op omgeving dus gestoorde werking v.d. hersenen OORZAKEN BEWUSTELOOSHEID ∗ val, slag of stoot tegen het hoofd. ∗ epilepsie of een ‘hypo’ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ HOE HERKEN JE IEMAND DIE FLAUWVALT? plotseling bleek worden plotseling zweten geeuwen Duizelig Bewusteloosheid & Stabiele zijligging Actie: ∗ laten liggen ∗ niet alleen laten ∗ indien ehbo-er aanwezig vitale functies controleren evt reanimatie 30 :2 ∗ ademwegvrij houden ∗ stabiele zijligging ∗ afdekken ∗ alarmeren Bloed hygiëne en wonden Besmettingsgevaar! Diepe wonden: ∗ hoog leggen ∗ druk geven ∗ compres aanleggen Bloedneus en neusfractuur ∗ Fractuur: te herkennen aan scheefstand en krakend geluid Actie bloedneus: ∗ Hoofd licht voorover ∗ Snuiten ∗ Paar min dichtknijpen ∗ Steriel gaas opvangen ∗ Tampon ∗ Na 10 min arts raadplegen Botbreuk en ontwrichting ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ Verschijnselen: Pijn Onvermogen te gebruiken Zwelling Abnormale stand kloppijn Niet bewegen met getroffen lichaamsdeel(stabiliseren) Steunen en laten rusten (mitella) ∗ Open breuken: steriel afdekken met snelverband Ottawa ankle rules ∗ 4 stappen kunnen maken ∗ Drukpijn lat en med malleolus ∗ Pijn bij palpatie basis mcp 5 ∗ Pijn bij palpatie os naviculare Flauwvallen/duizeligheid Flauwte: kortdurend verminderd bewustzijn bloedtoevoer is afgenomen Oorzaken: ∗ honger ∗ uitputting ∗ bloedarmoede ∗ psychische oorzaken Actie: • liggen met benen omhoog • frisse lucht • knellende kleding los • 10 min bijkomen • Drinken • na enkele minuten niet bij bewustzijn arts inschakelen Hersenschudding Oorzaken: val of slag /stoot Verschijnselen: ∗ suf ∗ hoofdpijn ∗ duizeligheid ∗ geheugenverlies ∗ bewusteloosheid ∗ braken/misselijk Actie: • zitten of liggen • sporten staken • 24 uur controle wekken • pupilvergroting => arts • rust nemen Kneuzing, verstuiking of onderhuidse bloedingen Wat is een kneuzing, verstuiking of onderhuidse bloeding? ∗ Beknelling tussen stomp voorwerp en onderliggend bot ∗ Bloedvaten scheuren en spiercellen raken beschadigd Waarneming ∗ Pijn, zwelling, blauwe verkleuring ∗ Stramheid ∗ Beweging verergert pijn Actie ∗ Koelen ∗ ICE methode ∗ Raadpleeg een fysiotherapeut of arts ICE methode ∗ De algemeen aanvaarde standaardprocedure voor de eerste zorgen bij acute letsels aan de onderhuidse weefsels (verstuiking, kneuzing, spier- en peesscheuren, verrekking) kan worden samengevat in één sleutelwoord: ICE+. (of RICE) ∗ Koelen minimaal 10 min ∗ I ∗ C ∗ E = Immobilisatie = Compressie = Elevatie Kramp: spierkramp Wat is spierkramp? ∗ Plotse, onwillekeurige samentrekking van alle spiervezels ∗ Meestal tijdens of na intensieve sportbeoefening Mogelijke oorzaken ∗ Verstoorde bloedtoevoer leidt tot zuurstoftekort in spier (strakke sokken) ∗ Laag glucose gehalte ∗ Vochtverlies (overvloedig zweten) ∗ Vermoeidheid of overbelasting (uitputting) Waarneming ∗ Plotseling, onwillekeurige samentrekking van de spier Actie: ∗ Geleidelijk en voorzichtig rekken ∗ Lichte massage, warmte ∗ Sportactiviteit stopzetten Kramp: Steken in de zij Wat zijn steken in de zij? ∗ Prikkelingen aan het middenrif ∗ Kramp in de dikke darm ∗ Steken in de zij zijn niet gevaarlijk, alleen onprettig ∗ Bij zware en langdurige inspanning Waarneming ∗ Pijn meestal links onder de ribbenboog (ter hoogte van maag/milt) of rechts in de leverstreek Actie ∗ uitrekken ∗ rustiger sporten Spierletsel: spierverrekking Wat is een spierverrekking? ∗ Spierkwetsuur waarbij de spiervezels uitgerekt worden. ∗ Bij overschrijding bewegingsmogelijkheden van de spier, waarbij geen scheur in de spiervezels ontstaat Waarneming ∗ Plotselinge pijn, niet precies te lokaliseren (bijv. hamstring) ∗ Bloeduitstorting ∗ Geen zwelling ∗ Geen bewegingsbeperking of krachtsverlies ∗ Rekpijn ∗ Pijn bij aanspannen Actie ∗ ICE methode ∗ Na 2-3 dagen zonder verbetering raadpleeg een fysiotherapeut of arts Spierletsel: spierscheur Wat is een spierscheur / peesscheur? ∗ Gehele of gedeeltelijke onderbreking van de spier- of peesvezels Waarneming ∗ Plotseling zeer hevige (vlijmscherpe) lokale pijn ∗ Aanspannen van de spier verergert de pijn( part ruptuur) ∗ Rekpijn (part ruptuur) ∗ Bij totale afscheuring er is een onderbreking, inkeping, inwendige zwelling, bloeding waar te nemen. ∗ Actie: ∗ ICE methode ∗ Doorverwijzen naar een arts/ fysiotherapeut EHBO-koffer ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ Blarenprikkers/naalden Cambriczwachtel (8cm) Doek (schoon) Elastische kleefzwachtel (6cm) Elastische zwachtel (8 cm) Handschoenen (plastic) Hydrofiel zwachtel (4 cm) Jodium/betadine Kleefpleister (leukoplast) Mitella (driekantendoek) Pleister/gaaspleisterverband (4 cm) Snelveranbd nr 1. Splinterpincet Steriele gaasjes (5x5 cm en 10x10 cm) Tape (smal en breed) Vaseline Veiligheidsspelden Verbandschaar Watten (vet of syntetisch) Watten (wit) Zeep (desinfecterend) zwaluwstaartjes Vragen???? ∗ ∗ ∗ ∗ Evelien Melse – van den Bijgaart Sportfysiotherapeut Fysiotherapie Tilburg Reeshof [email protected]