Verhue Stefanie 1BaOD Onderwerp: kinderen en jongeren met kanker Werkdocument kids-and-cancer.wikidot.com Titel artikel: Cognitieve functies van kinderen behandeld voor kanker 1. Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave ...................................................................................... 2 2. Onderwerpsverkenning ......................................................................... 2.1. Context ............................................................................................... 2.2. Referentie ........................................................................................... 2.3. Auteur ................................................................................................. 2.4. Structuur ............................................................................................. 3 3 3 3 4 3. Inhoud in lijsten en synthesen ............................................................... 3.1 Lijsten .................................................................................................. 3.1.1 Definities en moeilijke woorden ...................................................... 3.1.2 Organisaties ...................................................................................... 3.1.3 Bibliografie ....................................................................................... 3.2 Synthese .............................................................................................. 4 4 4 5 5 6 4. Beschikking krijgen en meer zoeken .................................................... 7 4.1 Film ..................................................................................................... 7 5. Contextualiseren .................................................................................... 8 5.1. Organisaties ........................................................................................ 8 2. Onderwerpsverkenning 2.1. Context Ik heb het artikel gevonden in de BSL Vakbibliotheek. Het artikel zelf komt uit het Nederlandse tijdschrift, Neuropraxis, 07 (2003), p. 41-53. 2.2. Referentie A. KINGMA, N. JANSEN. Cognitieve functies van kinderen behandeld voor kanker. Neuropraxis, 07 (2003), p.41-53 2.3. De auteur Het artikel heeft twee auteurs, Annet Kingma en Nathalie Jansen. Annet Kingma: Drs. Annet Kingma studeerde Klinische Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en verrichtte haar promotieonderzoek bij het Kinderoncologisch Centrum van de Beatrix Kinderkliniek van het Academisch Ziekenhuis Groningen. Annet Kingma promoveert tot doctor in de Medische Wetenschappen bij prof. dr. W.A. Kamps en prof. dr. B.G. Deelman. Haar onderzoek is gefinancierd door de Stichting Kinderoncologie Groningen en de Nederlandse Kankerbestrijding. De titel van het proefschrift luidt: 'Neuropsychological late effects of leukemia treatment in children' Nathalie Jansen: Onderzoekster Nathalie Jansen deed onderzoek aan de afdeling Kinderoncologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en onderzocht de effecten van de behandeling voor ALL op de ontwikkeling van kinderen op korte termijn en op een langere termijn van 4,5 jaar. 2.4. Structuur Inleiding Inhoud Leukemiebehandeling en methodologie van het neuropsychologisch onderzoek Leukemiebehandeling met bestraling van de hersenen Leukemiebehandeling met alleen chemotherapie Specificiteit, risicofactoren en de duur van follow-up Beeldvormend en neurofysiologisch onderzoek Chemotherapie: diverse cytostatica Hersentumoren Richtlijnen voor de praktijk Literatuur Het is een duidelijke structuur en die logisch is. Er wordt een korte inleiding gegeven over het artikel met enkele cijfergegevens in verwerkt. Vervolgens wordt er een kleine inhoudstafel voorzien met de verschillende tussentitels. Op het einde van het artikel wordt er een stukje voorzien voor de literatuur die ze gehanteerd hebben. 3. Inhoud in lijsten en syntheses 3.1. Lijsten 3.1.1. Definities en moeilijke woorden - Aselect: Niet uitgekozen, willekeurig genomen - Electieve behandeling: De behandeling die de voorkeur heeft - Etiologie: Leer der oorzaken - Includeren: Omvatten, insluiten - Intrathecale: Binnenkant van het hart - Prospectief: Vooruitziend - Protocol: Geheel van vastgelegde regels en afspraken op een bepaald gebied 3.1.2. Organisaties Tarpania Hoeve 3.1.3. Bibliografie Artikel: Cognitieve functies van kinderen behandeld voor kanker Neuropraxis, 07 (2003), p. 41-53 http://www.tarpania.nl/ geraardpleegd op 21 december http://www.encyclo.nl/zoek.php geraadpleegd op 20 december http://www.gezondheidsnet.nl/medisch/nieuws/3169/geen-gevolgen-chemotherapie-bijkinderleukemie geraadpleegd op 16 december http://www.google.be/ geraadpleegd op 16 december http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/ geraadpleegd op 16 december 3.2. Synthese Tegenwoordig overleven er meer en meer kinderen met kanker. Leukemie komt het meest voor bij kinderen. Enkele kenmerken van leukemie zijn Ongecontroleerde groei witte bloedcellen Ontwikkelt in beenmerg Leukemiecellen verspreiden over lichaam, organen De behandeling bestaat uit de verspreiding naar de hersenen te voorkomen. Er is een groeiende stroom studies naar de behandeling van leukemie. Ze hebben echter enkele tekortkomingen: retrospectieve onderzoeksopzet geen goede controlegroep geen aselecte steekproef ongespecificeerd verlies van patiënten in longitudinale studies onbetrouwbare of slecht genormeerde tests Kinderen die een hersenbestraling hebben gehad, hebben in het algemeen meer problemen op cognitief vlak. De oorzaak is complex en multi-causaal. Hoe hoger de dosis, hoe hoger de kans op schade. Hoe jonger, hoe schadelijker. De zichtbaarheid van de schade aan de hersenen, komt pas echt ten uiting als de kinderen naar school gaan en dan later gaan werken. Chemotherapie is minder schadelijk dan hersenbestraling. Het is natuurlijk afhankelijk van de soort chemotherapie dat de kinderen krijgen. De effecten van chemotherapie zijn overal hetzelfde, behalve bij leukemie. Er zijn verschillende soorten chemotherapie, schadelijke en niet-schadelijk. Bij een hersentumor is er meer kans op blijvende schade aan de hersenen. Het is afhankelijk van: Leeftijd Tumorlokalisatie Behandeling Ontwikkelingsmogelijkheden In de praktijk zijn er enkele richtlijnen: indicatie neuropsychologisch onderzoek, interventie en school en poliklinieken voor late effecten. 4. Beschikking krijgen en meer zoeken 4.1. Kranten Nieuwe behandeling van kanker bij jonge kinderen Een recente studie van het Centrum voor Medische Genetica van het UZ Gent (CMGG) opent perspectieven voor een nieuwe moleculaire behandeling van neuroblastoom. Dat is een kwaadaardige tumor die ontstaat op het moment dat het zenuwstelsel zich ontwikkelt, en dus vooral voorkomt bij baby's en jonge kinderen. Een nieuwe molecule zou de groei en uitzaaiingen van de tumor sterk kunnen afremmen, meldt de Universiteit Gent. Ongevoelig voor chemo Typisch voor neuroblastoom is dat de tumorcellen vaak niet meer gevoelig zijn voor klassieke chemotherapie. Door deze chemoresistentie is de kanker een van de meest dodelijke voor baby's en jonge kinderen. Nieuwe molecule De onderzoekers gingen op zoek naar nieuwe behandelingen om de prognoses van de jonge patiëntjes te verbeteren. Ze ontdekten dat een nieuwe molecule, nutlin-3, in staat is om in een aantal gevallen van chemoresistent neuroblastoom heel gericht het p53-eiwit te activeren. Dit eiwit zorgt ervoor dat de neuroblastoomcellen niet meer verder delen en massaal afsterven, op voorwaarde dat er geen mutatie in het p53-eiwit aanwezig is. Wanneer muizen met chemoresistent neuroblastoom behandeld worden met nutlin-3, remt dit de groei sterk af van zowel de primaire tumor als van de uitzaaiingen in lever en longen. Dit wijst erop dat de molecule een belangrijke aanwinst kan betekenen voor de behandeling van kinderen met neuroblastoom. (belga/vsv) 12/11/09 09u26 De morgen 5. Contextualiseren 5.1. Organisaties Tarpania's Hoeve is speciaal voor jonge mensen, die ernstig en langdurig ziek zijn door kanker gebouwd. Of voor ouders ( of verzorgers) en broertje(s) en/of zusje(s). Om op adem te komen in de schone Flevolandse lucht. Om mee te kijken en, mee te doen op de paarden– en akkerbouwboerderij. Waar veel mag, maar niets hoeft… Kom naar de Tarpania’s Hoeve bij Swifterbant om te ontdekken dat je meer kunt dan je dacht. Om begrepen te worden als je het even niet ziet zitten… Narigheid wordt uitdaging Swifterbant, centraal in ons land, dus goed bereikbaar vanuit alle windstreken. Omringd door bos en water. Met één familie moet je even kennismaken: Ab, Corine, Edwin en Wilmar de Lange. Ze weten wat ernstige en langdurige ziekte is, want Corine had leukemie. Gelukkig is alle narigheid allang achter de rug, maar de familie de Lange ziet het als een uitdaging families waarvan een kind kanker heeft een zorgeloos verblijf te bieden.. Voorgeschiedenis In 1983 werd dochter Corine ernstig ziek. Na vele onderzoeken werd leukemie vastgesteld. Er volgde een jaar van intensieve behandeling zowel thuis als in het Emma Kinderziekenhuis te Amsterdam. Gelukkig is ze volledig genezen en is nu een gezonde boerendochter van 27 jaar. Als ex-kankerpatient vind ze het leuk om met deze kinderen bezig te zijn op de boerderij als haar werk dat toelaat. Die nare periode is allang achter de rug maar de familie de Lange weet nog als de dag van gisteren hoe lotgenoten, die vanuit het ziekenhuis een dagje met Corine mee mochten, opfleurden op het schapenbedrijf. Er even uit waren, weg van altijd aanwezige spanningen en afmattende behandelingen. Zo zijn er unieke vakantiehuizen verrezen. De vakantiewoningen kunnen besproken worden voor een week, midweek of een weekend. De bezoekers kunnen zich in een natuurlijke omgeving ontspannen om tot rust te komen. Ze kunnen meekijken en helpen als de werkzaamheden dat toelaten, op het agrarisch bedrijf. Het accent ligt op de dagelijkse gang van zaken. Ontspanning en/of inspanning in een natuurlijke en evenwichtige omgeving, tussen dieren, geeft nieuwe energie en kracht om verder te gaan in een moeilijke tijd.1 Footnotes 1. Aantal gebruikte woorden: 349