Samenvatting tekst 14

Striking A Balance? Flexibility and Security in collective bargaining
Auteurs: Ibsen & Mailand
Flexicurity
= het combineren van een hoge mate van flexibiliteit met een hoge mate van zekerheid op de
arbeidsmarkt, op zo'n manier dat zowel de belangen van de werknemers als die van de
werkgevers gediend worden
Doel van dit artikel:
 onderzoeken hoe collectieve onderhandelingen op sectoraal niveau bijdragen tot de
ontwikkeling van flexicurity
 via het vergelijken van collectieve onderhandelingen op sectoraal niveau met de
mate van flexicurity in de printindustrie en bij aannemers van elektrische
installatiewerken in Denemarken, Spanje en het Verenigd Koninkrijk
 als er voor deze drie verschillende arbeidsmarkten een positief verband wordt
gevonden tussen collectief overleg en flexicurity, wijst dit op het bestaan van een
sterke link tussen collectief overleg en flexicurity
! rol van collectief overleg is tot nog toe onderbelicht gebleven in flexicurity- onderzoek
Eerder onderzoek naar flexicurity
 vertrekpunt in flexicurity-onderzoek is dat het mogelijk en economisch efficiënt is om de
behoefte aan meer flexibiliteit in een competitieve wereldeconomie te combineren met een
bescherming van de werknemers tegen de negatieve effecten van die flexibiliteit
 Flexicurity = Flexibility + Security
 taak van de onderzoekers om aan te tonen dat een goed functionerende arbeidsmarkt
(mobiliteit, hoge tewerkstelling, lage werkloosheid) ontstaat waar hoge flexibiliteit
samengaat met hoge zekerheid
 Hoe de mate van flexicurity analyseren?
 aan de hand van de flexicurity matrix
 bevat 4 vormen van flexibiliteit en 4 vormen van zekerheid
! Rol van collectief overleg kan als "missing link" beschouwd worden in het onderzoek naar
flexicurity
 deze studie wil een eerste stap zetten in het opvullen van die leemte
Keuze van de landen en hypotheses
Keuze van de landen
 er wordt gekozen voor de volgende 3 landen omdat ze elk op een verschillende manier
hun arbeidsmarkt reguleren:
- Verenigd Koninkrijk
 regulering van de arbeidsmarkt wordt grotendeels overgelaten aan de vrije markt
! machtsonevenwicht tussen werkgevers en werknemers
- Spanje
 overheid reguleert de arbeidsmarkt via universele wetgeving waaraan werkgevers en
werknemers zich moeten houden
- Denemarken
 regulering van de arbeidsmarkt komt tot stand via collectief overleg tussen de sociale
partners
Hypotheses
- In het Verenigd Koninkrijk verwachten de auteurs een erg hoge mate van flexibiliteit en
weinig zekerheid
 regulering van de arbeidsmarkt wordt overgelaten aan de vrije marktkrachten en dus
bevinden de werknemers zich in een ondergeschikte positie ten opzichte van de
werkgever
 werkgever zal zijn wil kunnen doordrukken (flexibiliteit) ten koste van de eisen van
de werknemers (zekerheid)
- In Spanje verwachten de auteurs weinig flexibiliteit en erg veel zekerheid
 strenge overheidsregulering zorgt voor een goede bescherming van de werknemers,
maar staat flexibiliteit in de weg
- In Denemarken verwachten de auteurs zowel een hoge mate van flexibiliteit als van
zekerheid
 collectieve overlegtraditie neutraliseert het machtsoverwicht tussen werknemers en
werkgevers en zorgt er zo voor dat hun beider belangen vertaald worden in het
arbeidsmarktbeleid
 sociale partners zijn beter op de hoogte van de concrete uitdagingen in de sector en
kunnen daardoor meer specifieke regulering opstellen dan bijvoorbeeld een nationale
overheid
Onderzoeksmethoden
 Om de voorgestelde positieve link tussen collectief overleg en flexicurity te onderzoeken,
nemen de auteurs de formele regulering in een land (en in de sector) onder de loep ten
aanzien van de volgende variabelen:
Bevindingen bij de verschillende landen
 in het Verenigd Koninkrijk en in Denemarken dragen collectieve overeenkomsten meer bij
aan de ontwikkeling van flexicurity dan in Spanje, maar toch is er ook in Spanje een
positieve link tussen collectief overleg en flexicurity
Bespreking van de bevindingen
 hypothesen worden niet helemaal bevestigd door de onderzoeksresultaten:
- Tegen de verwachtingen in, leverden de overeenkomsten in het marktgebaseerde model
van het Verenigd Koninkrijk een significante bijdrage aan de ontwikkeling van flexicurity
- Voor Denemarken wordt de hypothese bevestigd en heeft het sociale overleg een grote
invloed op de ontwikkeling van flexicurity
- Voor Spanje wordt de hypothese bevestigd en levert de sterk overheidsgestuurde
arbeidsmarkt slechts een kleine bijdrage aan de flexicurity
 er zijn vijf zaken die de ontwikkeling van flexicurity lijken te stimuleren:
1. Onderhandelingsautonomie
 sociale partners moeten vrij zijn om een overeenkomst te sluiten, zo wordt het
bereiken van een evenwichtig compromis gefaciliteerd
2. Breedte van de onderwerpen waarover onderhandeld kan worden
 hoe meer zaken er bespreekbaar zijn, hoe beter men "package deals" kan sluiten
waarbij toegevingen van de ene partij worden verzacht door toegevingen van de
andere partij
3. Rol van de staat als facilitator
 staat kan onderhandelingen coördineren, of een twijfelende partij over de streep
trekken door een aantal compensaties aan te bieden
4. Machtsevenwicht tussen de sociale partners
 interdependentie en evenwichtige machtsverhoudingen tussen de sociale partners
zijn noodzakelijke voorwaarden voor de ontwikkeling van flexicurity
5. Wederzijds vertrouwen tussen de sociale partners
 cruciaal bij het sluiten van moeilijke compromissen
 Deze vijf "facilitators" hangen onderling samen