Extra info diabetisch maculair oedeem

Diabetisch Maculair Oedeem (DMO)
Diabetisch maculair oedeem (DMO) is de meest frequente oorzaak van
gezichtsverlies bij de diabetespatiënt
Normale macula
Amsler-rooster
De patiënt kan zijn gezichtsvermogen
zelf evalueren dmv het Amsler-rooster.
De patiënt houdt het rooster op 30 cm
afstand, houdt bril aan of lenzen in,
bedekt één oog en kijkt naar de stip in
het midden van het rooster en blijft
ernaar kijken.(herhaal dit met het andere
oog).
Zo zullen de specifieke symptomen van
DMO worden herkend. (zie eerder in het
artikel)).
Macula met maculair oedeem
Retinopathie is een aandoening van de
retina. Bij de diabetespatiënt spreekt
men dan over diabetische retinopathie.
Diabetische retinopathie kan in principe
worden vermeden door een goede
glycemiecontrole. Deze verwikkeling
komt vaker voor wanneer de diabetes
slecht gecontroleerd is.
Diabetische retinopathie
•
Belangrijkste oorzaak van gezichtsverlies
•
Vierde
•
oorzaak van gezichtsproblemen bij de
ouderen
•
Verschijnt gemiddeld na 15 jaar diabetes
Het volgt 2 evolutieve stadia:
•
Retinale
ischemie
:
bloedvaten
verstoppen en de zuurstof bereikt de
retina niet meer
•
Oedeem
Maculair oedeem is een verdikking van
het centraal gedeelde van de retina, de
macula.
•
Het teveel aan suiker in het bloed tast
de wand van de bloedvaten aan en
veroorzaakt
een
verlies
van
waterdichtheid.
•
Het opstapelen van vloeistof in de
retina veroorzaakt een verdikking
•
Men spreekt van diabetisch maculair
oedeem indien de oorsprong van het
oedeem diabetes is.
In het begin veroorzaakt maculair
oedeem geen enkel symptoom. Bij de
verdere
ontwikkeling
ontstaan
er
stoornissen in het zicht : omwille van de
verdikking van de retina kunnen de
lichtgevoelige cellen minder goed
functioneren.
Het gezichtsvermogen daalt en het zicht
wordt mogelijks troebel. Soms kunnen
beelden vervormd lijken, men spreekt
dan van metamorfopsie. Er kunnen ook
vlekken in het centrale zicht verschijnen,
men spreekt dan van scotoma.
Het zicht wordt
troebel of men
ervaart
een
vermindering van
contrasten
Rechte lijnen zijn
vervormd
Aanwezigheid van
grijze/zwarte
vlekken
Het is aan te bevelen deze test
regelmatig te herhalen. De symptomen
kunnen plots verschijnen.
U kan deze test bij uw patiënten
uitvoeren en volgende 6 vragen stellen:
•
Ontbreekt het centrale deel?
•
Lijken delen van het rooster groter
of kleiner?
•
Zijn er golvende of gebogen lijnen?
•
Ontbreekt er een deel van het
rooster?
•
Ontbreken er delen naast het
centrum?
•
Zijn er schaduwen op de vakjes?
Als de patiënt ja antwoord op één of
meerdere van de vragen, verwijs hem
dan zo snel als mogelijk door naar zijn
oogarts.
Zorgpad patiënt met DMO
Enkel een oogarts stelt de diagnose van
diabetische retinopathie of diabetisch
maculair oedeem
De diagnose wordt gesteld na volgende
onderzoeken:
•
Visusmeting
•
Oogfundus: foto van het oog waarbij
een beeld van de retina, de
bloedvaten en de oogzenuw wordt
gevormd.
•
Optische Coherentie Tomographie
(OCT) waarbij dwarsdoorsneden
worden gevormd. Te vergelijken met
een echografie.
De behandelingen
De evolutie van maculair oedeem wordt
vertraagd door een goede algemene
opvolging van de diabetespatiënt.
De patiënt moet volgende glycemische
en bloeddruk objectieven behalen:
•
HbA1c < 7%
•
Bloeddruk < 140 mmHg / 85 mm Hg
De behandeling met intravitreale antiVEGF:
•
Neovascularisatie
wordt
gestimuleerd door de groeifactor
VEGF-A
(Vascular
Endothelial
Growth Factor)
•
De inspuiting met anti-VEGF-A
(antilichamen)
blokkeert
de
groeifactor en verhinderd aldus de
aanmaak van nieuwe bloedvaten
Opvolging van de patiënt
Belangrijkste karakteristieken van de
patiënt met DMO :
•
Langdurige diabetes
•
Onvoldoende controle van de
bloedsuikerspiegel4-6
•
Hypertensie4,6
•
Hoge cholesterol4,5
Cardiovasculaire
aandoeningen,
dyslipidemie en onvoldoende controle
van
de
bloedsuikerspiegel
zijn
risicofactoren voor de ontwikkeling van
DMO.
Maculair
oedeem
kan
spontaan
ontwikkelen omwille van veranderingen
in het evenwicht van de bloedsuiker of
de bloeddruk.
Een goede algemene opvolging van de
patiënt kan daadwerkelijk de natuurlijke
evolutie
van maculair oedeem
vertragen.
U hebt patiënten met diabetes type 1
of 2:
•
Verzeker u dat zij op regelmatige
basis naar de oogarts gaan.
•
Door gebruik van het Amsler-rooster
kan u de eerste symptomen van
DMO identificeren.
•
Bij het verschijnen van deze
symptomen, verwijs uw patiënt
onmiddellijk
door
naar
zijn
oftalmoloog
•
Heeft u patiënten die lijden aan
DMO, dan is het zeer belangrijk om
volgende controles uit te voeren en
door te geven aan de oftalmoloog:
•
HbA1c
•
Bloedvetten
Bloeddruk
Conclusie
Om de opvolging van uw patiënt
optimaal te laten verlopen is een goede
communicatie
tussen
oogartsen,
diabetologen en andere zorgverstrekkers
absoluut noodzakelijk.
1. Bezorgen
van
volledige
patiëntendossiers/nota’s om een
goede opvolging te verzekeren
Amsler-rooster
2. Nastreven van de objectieven om
de de ontwikkeling van KSMO te
beperken (Klinisch Significant
Maculair Oedeem is het stadium
waarbij het centrum van de macula
dreigt te worden aangetast of
reeds aangetast is)
3. Herbekijken van de systemische
behandelingen
na
de
diagnosestelling van DMO
4. Coherente communicatie met de
patiënten omtrent de aanpassingen
in hun levensstijl en de opvolging van
hun diabetes.
Referenties
1. Er Chen et al. Burden of illness of diabetic
macular edema: literature review. Current
Medical Research & Opinion 2010 Vol.26, No.
7, 1587-1597
2. Williams et al. Epidemiology of diabetic
retinopathy and macular oedema: a systematic
review. Eye 2004 (18) 963-983
3. National institute for health and clinical
excellence 2010
4. Ding J, Weng TY. Curr Diab Rep
2012;12:346-54
5. Jew OM, et al. Int J Ophthalmol 2012;5:499504
6. Asensio-Sánchez VM, et al. Arch Soc Esp
Oftalmol 2008;83:173-6
Houdt uw bril
op of lenzen in
en houd het
rooster op
30cm afstand
Verberg één
oog en kijk
met het
andere naar
de stip in het
centrum van
het rooster
Herhaal met
het andere
oog
Voor meer informatie:
Béatrice Pelleriaux
0479/90.32.16