Biedt de Orde van Artsen anno 2010 een meerwaarde - gvhv

Biedt de Orde van Artsen anno
2010 een meerwaarde ?
De Orde moet worden afgeschaft, krachtlijnen voor een alternatief.
Juridische argumenten.
Trips Maria (Lily), advocate Progress Lawyers Network Antwerpen.
Brussel, 5 juni 2010
I. ORDE :
1. Wij pleiten voor afschaffing van de
Orde
zoals bepaald in K.B. 79 van 10 nov. 1967
genomen in uitvoering van de wet van 31
maart 1967 (volmachtenwet) die tot 14
nov. 1967 bepaalde machten aan de
koning toekende.
2. Wat staat er in het K.B. nr. 79 ?
• K.B. regelt de werking van de Orde van
Geneesheren, vooral de tuchtrechtelijke
procedure.
• Taken : van administratieve, normatieve
en tuchtrechtelijke aard.
• De verschillende organen van de orde nl.
de nat. Raad, de raden van beroep en de
provinciale raden oefenen 1 of meer van
deze bevoegdheden uit.
3.Orde bestaat uit
a. Provinciale raad
Samenstelling :
- Effectieve en plaatsvervangende leden: verkozen artsen en één magistraat assessor
van de rechtbank van eerste aanleg
Voornaamste taak:
-
-
lijst van de orde opmaken
art. 6,2° : De provinciale raad moet waken over de naleving van de regels van
medische plichtenleer en over de handhaving van de eer, de bescheidenheid, de
eerlijkheid en de waardigheid van de geneesheren.
belast met het treffen van tuchtmaatregelen.
adviezen geven
b. Beroepsraden
-
1 nederlandstalig en 1 franstalig.
-
Samenstelling : 10 personen, 5 artsen en 5 magistraten van het Hof van
Beroep
-
Taak : H.B. tegen beslissingen van prov. raden over art. 6,1° (inschrijving of
weglating van de lijst) 2° tuchtrechtelijk
c. Nationale raad
-
Samenstelling :
10 door prov. raad verkozen leden (artsen) + 6 gewone benoemde leden
door Koning op voordracht van de universiteiten geneeskunde (artsen) +
plaatsvervangers .
Voorzitter benoemd onder raadsheren van het hof van cassatie +
plaatsvervanger
-
Taak :
Geen tuchtrechtelijke bevoegdheid.
Art. 15:de algemene beginselen en regels vaststellen betreffende de eer, de
bescheidenheid, de eerlijkheid, de waardigheid en de toewijding die
onontbeerlijk zijn voor de uitoefening van het beroep.
Deze beginselen en regels vormen de code van medische plichtenleer.
De Koning kan, bij een in de Ministerraad overgelegd besluit, bindende
kracht verlenen aan de code van medische plichtenleer en aan de
aanpassingen die door de nationale raad zouden gedaan worden.
Dit is tot op heden nog niet gebeurd.
4. Kritiek
• Het gaat niet op dat buiten de raadsheer van het Hof van Cassatie
zo een belangrijke opdracht enkel en alleen wordt toevertrouwd aan
artsen.
• De reglementering van de gezondheidszorg is een bekommernis
van de hele maatschappij, Binnen het medisch beroep is niet de eer
en de waardigheid van het medisch beroep van groot belang, maar
wat telt is dat de artsen ten dienste zijn van de patiënten en de
samenleving. Het zijn de patiënten, de samenleving die de
gezondheidszorg financieren.
5. Dit K.B. ligt reeds jaren onder
vuur omdat
- De in de ministerraad overlegde besluiten zijn
niet dezelfde als de tekst van het K.B. die in het
staatsblad werd gepubliceerd.
- Het K.B. nr. 79 nooit bij wet werd bekrachtigd.
- Overschrijding van het kader van de
machtigingswet
- Het K.B. nr. 79 schendt de Grondwet en het Europees
Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de mens
en de Fundamentele Vrijheden (EVRM).
1.Vrijheid van vereniging : Art. 27 van de grondwet en Art. 11 EVRM.
2.Uitzonderingsrechtbank : art. 144 en 146 van de Grondwet
3.Recht op een onpartijdige en onafhankelijke rechtspleging : Art.6 al. 1 van het EVRM.
De tuchtraden cumuleren de volgende bevoegdheden : onderzoek, vervolging,
kwalificatie van de eventuele inbreuk, dagvaarding, verslag, vonnis.
4. Recht op openbare behandeling van een rechtszaak: art. 6/1 EVRM
Zowel wat de debatten als de uitspraak van het vonnis betreft .
Ondertussen enkel openbaarheid voorzien voor de Raden van Beroep.
II. KRACHTLIJNEN VOOR EEN
ALTERNATIEF :
Voor iedere handeling waarbij de verantwoordelijkheid van de geneesheer
speelt kan de patiënt zich wenden tot de burgerlijke of strafrechtbank, waar
hij schadevergoeding kan bekomen. De orde kan geen schadevergoeding
uitspreken.
Geen reden om orde als aparte tuchtrechtbank in stand te houden.
Wat met tuchtzaken ?
Op dit ogenblik behandelen burgerlijke en strafrechtbanken geen problemen
van tucht
1. Andere landen
a. Nederland
-
Tuchtcolleges worden bij wet geregeld, tuchtrechtfuncties wordt uitgeoefend
door 5 regionale tuchtcolleges. Tuchtrecht van toepassing op 8 beroepen in
de gezondheidszorg. ( zie uiteenzetting Prof. Legemaate)
De artsenfederatie KNMG (Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter
bevordering van de Geneeskunst) kan suggesties doen voor de in de
tuchtcolleges te benoemen artsen.
b. U.K.
-
-
N.a.v. 1998 : Shipman-affaire : dokter seriemoordenaar, 15 doden. Er is een
veel grotere publieke controle over medische regulering nodig.
Grote wijziging sinds 2010, op 1 april 2011 wordt de OHPA operationeel
(Office of Health Professionals Adjudicator) voor meerderheid bestaande uit
leken, voor faire en efficiënte beslissingen onafhankelijk van druk van
beroepen en regering. Wordt verder uitgewerkt.
Richtlijnen opstellen, disciplinaire kamer ,
Consulteert ruim beroepsgroepen o.a. General Medical Concil (GMC) te
vergelijken met orde
- is gepriviligeerde gesprekspartner
- taken in beroepsgroep maar geen disciplinaire rechtspraak
c. Finland
-
-
-
Heeft uitstekende scores voor onderwijs, gezondheidszorg,
levensverwachting vrouwen : 83 jaar. Kindersterfte onder 3 pro mille
Lange traditie van public-led (geleide) supervisie van de
gezondheidszorgberoepen in samenwerking met de beroepsverenigingen.
Sedert 1 jan. 2009 :
Het Nationaal Agentschap voor Product-controle voor Gezondheid en
Welzijn (STTV) en de Nationale Autoriteit voor Medisch Sociale Zaken
(TEO) worden opgenomen in een nieuwe Centrale dienst van het Ministerie
van Sociale Zaken en Gezondheid : genaamd : de Nationale Supervisie
Autoriteit voor Welzijn en Gezondheid (Valvira)
Basis : de wet op de patiëntenrechten ( = code plichtenleer) en de wet op
gezondheidsberoepen
Departement supervisie gezondheidszorgberoepen : 40 % profs, 40 %
juristen, ethici, 10 % administratie. Vorming, ondersteuning, bereikbaar voor
advies (30 fulltime equivalente medewerkers)
Supervisory Board of Healtprofessions ( kan tuchtsancties opleggen,
onderzoeken, verzoenen…. ) : meerderheid deskundigen Valvira +
vertegenwoordigers beroep.
FMA (Finish Medical Association, te vergelijken met Koninklijke
Nederlandse Maatschappij voor Geneeskunst) is hiermede akkoord
2. België
• Oprichting Hoge Raad voor Ethiek en
Deontologie van de gezondheidszorg. ( zie
wetsvoorstel Magda De Meyer e.a. dd. 2 sept.
2003) die een publiekrechtelijk statuut heeft.
• Samenstelling : alle betrokkenen in de
gezondheidszorg, inclusief de patiënten zonder
dat 1 groep overwicht mag hebben. Gelijke
vertegenwoordiging van aanbieders van de
gezondheidszorg en van hen die niet
beroepshalve actief zijn in de gezondheidszorg.
• Taak Hoge Raad :
- Algemene principes en richtlijnen inzake
medische ethiek omzetten in praktische
richtlijnen en toetsen aan de dagdagelijkse
medische praktijk.
- Adviezen verstrekken aan individuen of
instellingen inzake problemen van medische
ethiek en plichtenleer.
- Adviezen hebben slechts moreel gezag en
kunnen bij rechtszittingen worden aangehaald
- Wanneer raad meent dat sommige aspecten van
deze richtlijnen een wettelijk karakter moeten
krijgen, kan zij een concreet advies voorleggen
aan de bevoegde minister of het parlement
- Advies verlenen over alle problemen van
medische ethiek en deontologie en over K.B.’s
en wetsvoorstellen wanneer zij hierover door de
bevoegde ministers of parlementscommissies
wordt geraadpleegd
- Basisidee : in een democratie kunnen bindende
maatregelen alleen via het parlement worden
ingevoerd.
• Belangrijk :
- Bevoegdheid van de hoge raad is adviserend.
- Basisidee : geen juridische bindende normen
kunnen worden uitgevaardigd zonder
tussenkomst van de wetgever. Deze zal zelf
uitmaken of dergelijke normen moeten bestaan,
hoe ze worden geformuleerd en op welke wijze
ze zullen worden afgedwongen.
- Indien de Hoge Raad voor Ethiek en
Deontologie adviseert dat er een tuchtrechtbank
dient opgericht te worden voor inbreuken
gepleegd in geschillen die niet specifiek onder
de bevoegdheid van de straf- of burgerlijke
rechtbanken vallen en die tuchtrechtelijk dienen
beteugeld te worden kan de wetgever deze
oprichten.
- Tuchtrechtbank : samengesteld uit juristen,
artsen, vertegenwoordigers van de
gezondheidszorg en patiënten.