Werken aan samenwerking en ondersteuning van mantelzorgers Goede samenwerking en ondersteuning van mantelzorgers komt de behandeling en zorg aan de patiënt ten goede, en helpt de mantelzorger om goed voor de ander te kunnen (blijven) zorgen, zodat de cliënt langer thuis kan blijven wonen. Mantelzorgers vervullen vier rollen in de zorg voor hun naaste: • • • • de mantelzorger als persoonlijk betrokkene, in relatie tot de cliënt de mantelzorger als expert de mantelzorger als collega/medezorgverlener de mantelzorger als schaduwcliënt Het is belangrijk om in het contact met mantelzorgers aandacht te hebben voor al deze rollen. Meer informatie hierover lees je in het SOFA-model (pdf). www.kennispleinchronischezorg.nl 2015 Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website. 4 STAPPEN VOOR GOEDE MANTELZORG ONDERSTEUNING Wat kun je als zorgverlener doen om goed contact met de mantelzorger tot stand te brengen? Stap 1 : (H)erken mantelzorgers in een vroeg stadium • Vraag aan de cliënt wie voor hem zorgt. • Nodig de mantelzorger uit om mee te komen/ook aanwezig te zijn bij een afspraak. • Noteer in het dossier de belangrijkste gegevens van de mantelzorger. Stap 2 : Werk samen, betrek de mantelzorg bij de behandeling • Neem de mantelzorger serieus, erken diens deskundigheid en ervaring. • Deel inhoudelijke kennis die waardevol is voor de mantelzorger. • Vraag na hoe mantelzorgers betrokken willen zijn bij de behandeling. Stap 3 : Ondersteun de mantelzorger en signaleer (dreigende) overbelasting • Bespreek de zorgtaken met de mantelzorger; waar loopt hij of zij tegenaan? Welke ondersteuningsvragen heeft de mantelzorger? • Bied ondersteuning passend bij eigen rol, expertise en mogelijkheden: zoals 1. waardering en een luisterend oor 2. informatie over het ziektebeeld 3. toerusting benodigde vaardigheden om goed voor de ander te kunnen zorgen (bijvoorbeeld transfertechnieken) • Wees alert op (dreigende) overbelasting • Bied legitimering voor het inschakelen van hulp wanneer de mantelzorger overbelast dreigt te raken. Het inschakelen van familie en vrienden of professionele hulp is geen teken is van zwakte, maar soms noodzakelijk om de zorg vol te kunnen houden. Stap 4 Verwijs mantelzorgers • Verwijs de mantelzorger indien nodig door. Mocht er onvoldoende kennis van de sociale kaart zijn, verwijs dan naar bijvoorbeeld een organisatie voor mantelzorgondersteuning, het Wmo-loket of MEE. • Bespreek de situatie waarin de mantelzorger zich bevindt indien nodig met andere betrokken hulpverleners. Stem af wie welke ondersteuning biedt. Hulpmiddelen • Toolkit Mantelzorg in de huisartsenpraktijk • Praktijkkaart Mantelzorg voor huisartsen • Toolkit signalering en preventie ontspoorde mantelzorg www.kennispleinchronischezorg.nl 2015 Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website.