Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie • Enkele feiten over kanker • Wat is longkanker nou eigenlijk? • Behandeling bij uitgezaaid longkanker en nieuwe ontwikkelingen Kans op kanker in Nederland • 1 op de 3 mannen • 1 op de 4 vrouwen Leeftijds afhankelijk Kans op een specifieke vorm van kanker Kans op longkanker in Nederland • 1 op de 15 mannen krijgt longkanker • 1 op de 25 vrouwen krijgt longkanker Feiten longkanker • Ongeveer 12000 nieuwe patienten met longkanker per jaar • 58% man, 42% vrouw Sterfte longkanker landelijk Sterfte borstkanker: 3041 Overleving NSCLC stadium IV NSCLC survival JTO 2010 Wat is longkanker eigenlijk • Bij kanker gaan cellen zich ongecontroleerd snel delen waardoor ophopingen ontstaan (tumoren) • Cellen brengen schade aan het omliggend weefsel en groeien door bestaande structuren heen Het gedrag van longkanker • Longkanker groeit steeds verder in de longen en verspreidt zich door het lichaam via de bloedbanen of lymfebanen • Longkanker wordt meestal laat ontdekt, patiënten hebben lang geen symptomen, dan vaak al uitgezaaid Hoe ontstaat longkanker • Roken is een belangrijke factor (80% van de patiënten met longkanker heeft gerookt) • Daarnaast andere factoren zoals luchtverontreiniging en blootstelling aan giftige stoffen, ioniserende straling, asbest, silica • Mogelijk (zwak) erfelijke oorzaak Feiten tav roken • 28% van de gehele bevolking rookt • 20 % van patienten met longkanker rookt niet/nooit gerookt • Stigma Soorten longkanker • Kleincellige longkanker • Niet-kleincellige longkanker • Mesothelioom (kanker van borst- en/of longvlies) • Mogelijke behandeling sterk afhankelijk van type longkanker en stadiering Therapie • • • • • Behandeling hangt af van: Type longkanker Aan/afwezigheid van uitzaaiingen Conditie van patiënt Wens van patiënt Doelen van longkanker (met uitzaaiiningen) behandeling • Verbetering van kwaliteit van leven en/of verlenging van het leven • Belangrijk om een goede afweging te maken tussen kosten en baten van een behandeling Chemotherapie • Chemotherapie is behandeling met medicijnen die celdeling stoppen en cellen doden • Veel verschillende vormen/combinaties • Bijwerkingen verschillen per soort en per patiënt • Vaak gericht op verminderen van symptomen: mensen voelen zich tijdelijk slechter door de behandeling en daarna beter Doelgerichte behandeling / targeted therapy • Als de tumorcel bij een patiënt speciale kenmerken heeft (te bepalen met weefselonderzoek) • Ander soort bijwerkingen dan klassieke chemotherapie • Werkt gericht bij een beperkt aantal patiënten Longkanker en drivers Rosell Lancet 2016 Varianten in long adenocarcinoom Jordan, Cancer discovery 2017 My cancergenome.org 2017 NSCLC M1 EGFR+ Lin et al JTO 2016 Feiten ten aanzien van mutatie analyse Nederland • Niet kleincellig longkanker (80%) • Adenocarcinoom/grootcellig carcinoom (60%) • Mutaties: • gunstige mutaties (+ beschikbare therapie) 1015% • ongunstige (KRAS mutatie) 30% Vele nieuwe ontwikkelingen • Er worden nog steeds nieuwe mutaties gevonden. • Meer mutaties dan medicamenten • Resistentie mechanismen worden duidelijker ASCO 2017 • Osimertinib bij NSCLC EGFR + en T790M en hersenmetastasering • Dacomitinib vs gefitinib 1e lijn EGFR + • Alectinib vs crizotinib 1e lijn ALK + • Lorlatinib ALK + 2e/3e lijn Nieuwe diagnostische ontwikkeling: liquid biopsies • Bloedonderzoek om mutaties aan te tonen ipv tumor weefsel, ook mogelijkheden tav respons monitoring Normale immuunrespons Hoe tumoren ontsnappen aan het immuunsysteem immunotherapie Nivolumab 2e lijn vs docetaxel NSCLC plaveiselcel carcinoom Brahmer et al NEJM 2015 Immunotherapie • Indicatie: nog even…. • Niet kleincellig longkanker: 2e lijn na chemotherapie ongeacht PDL1 status (nivolumab) • Effect: • Bij 20% van de mensen met niet kleincellig longkanker zeer effectief • Bijwerkingen: • Niet vergelijkbaar met chemotherapie Toxiciteit Toxiciteit gr III/IV Timing van toxiciteit Okt 2016 Weefsel nodig voor bepaling PD-L1 expressie Keynote 001 3 jaars overleving pdl1>50% • Nivolumab (nivo) ± ipilimumab (ipi) in advanced small-cell lung cancer (SCLC): First report of a randomized expansion cohort from CheckMate 032. • 2 jr OS Nivo+ipi 26% • 2 jr OS Nivo 14% • Neoadjuvant nivolumab in early-stage, resectable non-small cell lung cancers. • Neoadjuvant 43% respons Second- or third-line nivolumab (Nivo) versus nivo plus ipilimumab (Ipi) in malignant pleural mesothelioma (MPM) patients: Results of the IFCT1501 MAPS2 randomized phase II trial. Mutational load Peters ACCR 2017 Immunotherapie en progressie • Progression after the next line of therapy (PFS2) and updated OS among patients (pts) with advanced NSCLC and PD-L1 tumor proportion score (TPS) ≥50% enrolled in KEYNOTE024. Brahmer et al • Impact of atezolizumab (atezo) treatment beyond disease progression (TBP) in advanced NSCLC: Results from the randomized phase III OAK study. Gandara et al. Immunotherapie in uw praktijk • Pembrolizumab in 1e lijn bij NSCLC st IV en expressie PD-L1 (> 50%) (zonder gunstige mutatie) PER 1 JULI 2017 • Pembrolizumab en of Nivolumab in 2e lijn bij NSCLC stadium IV Nog veel onbeantwoorde vraagstukken • Immunotherapie na genezende operatie • Immunotherapie in combinatie met chemotherapie of andere therapie (ido) • Immunotherapie in combinatie met radiotherapie • Vaccinatie onderzoeken Behandeling van longkanker Ruimte voor hoop Einde