Vijfkrachtenanalyse van Porter

© NEVI
pag.: 1 van 2
code: SPE-HAN-kre-002-bl versie 2
Vijfkrachtenanalyse van Porter
Om een keuze voor een strategie te maken, moeten we onze bedrijfstak goed kennen. Hoe
staat het er eigenlijk voor met onze organisatie en met de andere organisaties die in onze
markt opereren? Porter onderscheidt vijf krachten die de aantrekkelijkheid en de strategische
mogelijkheden van een bedrijfstak bepalen: dreiging van nieuwe toetreders, onderhandelingskracht van kopers, onderhandelingskracht van leveranciers, dreiging van substitutie en
competitie tussen bestaande bedrijven. Door deze vijf aspecten in onze analyse na te lopen,
bezien we in hoeverre we in de komende periode kansen of juist problemen kunnen
verwachten.
afbeelding: vijfkrachtenanalyse van Porter
dreiging nieuwe
toetreders
onderhandelingskracht leveranciers
competitie tussen
bestaande bedrijven
onderhandelingskracht kopers
dreiging van
substitutie
Dreiging van nieuwe toetreders
Een markt wordt aantrekkelijker als de kans op nieuwe toetreders, op nieuwe concurrenten,
kleiner is. De dreiging dat nieuwe toetreders de bedrijfstak binnendringen, is ten eerste
afhankelijk van de drempels voor toetreding die een bedrijfstak kent. Ten tweede is het van
belang welke inschatting potentiële nieuwe toetreders maken van de reactie die zal volgen
van de bestaande bedrijven binnen een bedrijfstak, als zij hun markt instappen.
Onderhandelingskracht van kopers
We hebben het hier over de onderhandelingskracht van de klanten van de organisatie die zijn
strategie aan het bepalen is. Een markt wordt aantrekkelijker voor een organisatie als de
onderhandelingskracht van zijn klanten (de kopers in de markt) kleiner is. De onderhandelingskracht van kopers is groot wanneer het product ongedifferentieerd is (standaard
product; men kan de aanbieders tegen elkaar uitspelen) en bij lage overstapkosten voor de
klanten.
© NEVI
pag.: 2 van 2
code: SPE-HAN-kre-002-bl versie 2
Onderhandelingskracht van leveranciers
Nu hebben we het over de onderhandelingskracht van de leveranciers van de organisatie die
zijn strategie aan het bepalen is. Hoe groter de onderhandelingskracht van die leveranciers,
hoe kleiner de mogelijkheden binnen de bedrijfstak. Dat betekent voor de inkopende
organisatie dat zijn bedrijfstak onaantrekkelijker is als zijn leveranciers zich met name in het
strategische kwadrant en het knelpuntkwadrant van de inkoopportfolio bevinden.
Dreiging van substitutie
Substitutie betekent dat een product of dienst uit een andere productgroep uw product of
dienst kan vervangen. Inkooptechnisch betekent dit dat er alternatieven zijn om aan de
functionele behoefte van de klanten van uw organisatie te voldoen.
Competitie tussen de bestaande bedrijven
Een bedrijfstak is aantrekkelijker wanneer er minder onderlinge strijd is tussen de bestaande
bedrijven. Er zijn verschillende factoren die leiden tot een intensievere competitie tussen de
bedrijven binnen een specifieke bedrijfstak. De concurrentie wordt heftiger als het aantal
bedrijven groot is en men niet veel van elkaar verschilt in omvang en macht. Als de groei van
de totale markt traag verloopt, leidt dat vaak tot hevige gevechten om marktaandeel. Dit geldt
zeker als er sprake is van hoge vaste kosten binnen een bedrijfstak, zodat er grote druk is op
bedrijven om omzet te maken.
Aan de vijfkrachtenanalyse van Porter kan nog een zesde kracht worden toegevoegd: externe
factoren. Die kracht laten we in dit document buiten beschouwing.