RNE verklarende begrippenlijst NL - Metropoolregio Rotterdam Den

RoadmapNextEconomy–verklarendebegrippenlijst
Detheorieënenbeschrijvingenvandeeconomievande(nabije)toekomst
kenneneenheelscalaaannieuwetermen,nietzeldenafkomstiguitdewereld
vaninternet.ZekomendusookvoorindeRoadmapNextEconomyvande
MetropoolregioRotterdamDenHaag.Eenaantalbelangrijkebegrippenuitdit
nieuweeconomischejargonzettenwehieronderopeenrijtje.
Accelerator
Letterlijk:versnellerofgaspedaal.Inhoudelijkprogramma,meestalgedurende
eenaantalmaanden,omeenstartupintensieftebegeleidennaareenbepaald
doel.
Bigdata
Containerbegripdateengroterolspeeltindeontwikkelingnaareennieuwe,op
internetgebaseerdeeconomie.Dedefinitieisnietheelduidelijk,maarhetwoord
bigkanbetrekkinghebbenopdehoeveelheidgegevens,dediversiteitvande
dataendesnelheidwaarmeezekunnenwordenopgevraagd.Inhetkadervan
economischeontwikkelingmoetenwevooraldenkenaanhetfeitdatsteeds
meerapparatendataverzamelen,endathetdelen,verrijken(‘datafusie’)en
gebruikenvandiedataaandebasisligtvanheelveelmogelijkenieuwe
productenendienstenenvanhet‘smart’makenvanallerleionderdelenvande
samenleving,vanproductietotlogistiek,vanonzeenergiehuishoudingtotonze
gezondheid.
Blockchain
Blockchainiseennieuwedatabase-technologiedieondermeeraandebasislag
vandebitcoin.Eenblockchaindatabaseisdecentraalenopen,envooriedereen
iszichtbaarwaterwanneerisveranderd.Niemandiseigenaarvaneen
blockchaindatabase;iedereendiedatwil,kaneraandeelnemen.Hetvoordeel
vanzo’nopendatabaseisdathijnietkanwordengekraaktdoorhackers.Een
blockchaindatabasemaaktmogelijkwathetinternetmogelijkmaaktevoor
informatie:datadelenmetiedereen.Omdathetcomplexe,decentralenetwerken
opeentransparantewijzevormgeeftenfundeert,kanblockchainzich
ontwikkelentoteenvandebelangrijkstetechnologieënvandenieuweeconomie.
Circulaireeconomie
Eencirculaireeconomie,ookwelkringloopeconomiegenoemd,hergebruikt
zoveelmogelijkmaterialen.Hetideevandecirculaireeconomieisgebaseerdop
hetbewustzijndatdenatuurlijkehulpbronnenvanonzeplaneetbeperktzijnen
uitgeputrakenalswedegrondslagenvandeeconomienietveranderen.
Indecirculaireeconomiewordtzoveelmogelijkhergebruikt:producten,
onderdelenofgrondstoffen.Producentenhoudenerbijhetontwerpalrekening
meedatonderdelenzoveelenzomakkelijkmogelijkopnieuwtegebruiken
moetenzijn.Natuurlijkegrondstoffenofreststoffenmoetendirectenveiligterug
kunnenhetmilieuin.
Derdeindustriëlerevolutie
Nadeeersteindustriëlerevolutie(stoom)endetweedeindustriëlerevolutie
(massaproductie)zijnstaanwenuaandevooravondvaneenderde.Depijlers
daarvanzijndeontwikkelingvaninternettechnologieendetransformatievan
onzeenergiehuishouding.
Debedenkervanhetconceptvandederdeindustriëlerevolutieisde
AmerikaanseeconoomJeremyRifkin.Rifkinadviseertoverditonderwerponder
meerdeEuropeseUnieenChina,enisnuookbetrokkenbijdeRoadmapNext
EconomyvandeMRDH.
Bigdatazijndebrandstofvandederdeindustriëlerevolutie.Slimmeapparaten
diedataverzamelenenonderlingzijnverbondenviainternet,makenhet
mogelijkomdeeconomieendesamenlevingefficiënter,zuinigerenduurzamer
telatenfunctioneren.Consumptie,productie,recycling,logistiek;gebruikersen
makersvangrondstoffen,energieeneindproducten–zezijnindenabije
toekomstallemaalverbondenendelen(verrijkte)gegevensviasensorenen
software.Hetvormgevenaandezenieuweeconomieleverttallozenieuwe
bedrijvenenbanenop.
Deanderebepalendefactorisovergangvandesamenlevingvanfossiele
brandstoffennaarschoneenergiebronnen.Inplaatsvandehuidigesituatie–
groteenergieproducenten,voornamelijkfossielebrandstoffen–komteenveel
meerdiverseenergievoorziening:gebouwengebruikennietalleenenergiemaar
producerenookenleverenaanhetnet,auto’senbussenrijdenopelektriciteitof
waterstof,enenergiekanveelefficiënterwordenopgeslagendannu.
Disruptieveinnovatie
Eendisruptieveinnovatieiseennieuweenontwrichtendeinnovatie.Het
internetisdemotorachterveeldisruptieveinnovatiesdieweopditmoment
zien:denkaanWhatsapp,AirBNBenUber,diezorgdenvooropschuddingin
respectievelijkdetelecombranche,dehotel-endetaxiwereld.Ooknieuwe
technologiekandisruptiefzijn:denkaan3D-printen,datdekomendedecennia
eeningrijpendeinvloedzalhebbenopdemanierwaaropweonzegoederen
produceren.
Fablab
Afkortingvanfabricagelaboratorium.Eenplekwaarmetbehulpvan
computergestuurdeapparatuur–bijvoorbeeld3D-printers–opkleineschaal
onderdelenofproductenwordengemaaktdievoorheenalleenkondenworden
gemaaktinmassaproductie.
Fieldlab
Belangrijkineeninnovatieveeconomiezijnfieldlabs:locatieswaar
ondernemersenkennisinstitutenelkaarontmoetenomtechnologische
oplossingenennieuweproductenteontwikkelen,tetesten,teimplementerenen
toetepassen.IndeRoadmapNextEconomystaathetplanvoorhetDutchWind
Wheel:eenicoonvoordenieuweeconomie,eenproeftuinwaaralleinnovaties
ophetgebiedvanenergieendigitaliseringbijelkaarkomen.
Incubator
Letterlijk:couveuseofbroedmachine.Eenorganisatie,bestemdomdegroeivan
startendeondernemersnaarsuccesvollebedrijventeversnellen.Datkandoor
eencombinatievandiensten:fysiekeruimte,(toegangtot)kapitaal,coachingen
begeleidingendetoegangtotnetwerken.
InternetofThings
HetInternetofThings(IoT)iseenvandegrotedrijvendekrachtenachterde
derdeindustriëlerevolutie.Steedsmeerverbindthetinternetnaastmensenook
apparaten.CentraalinhetIoTstaanmetelkaarcommunicerendeapparatenen
devirtuelecloud,waardieapparatenviainternetgegevenskunnenuitwisselen.
HetIoTzalzichdekomendedecenniastormachtigontwikkelen.Deeerste
toepassingenzijnnualzichtbaar:denkaandemogelijkheidomviaje
smartphoneopafstanddeverwarmingthuisaantezettenenjeenergiegebruik
indegatentehouden.Maardenabijetoekomstheeftveelmeertebieden.
Sensoreninhetwegdekkunnenbijvoorbeeldactueleinformatiedoorgevenover
destaatvanhetwegdek,neerslagendedrukte.Slimmeverkeerslichtendievia
decloudinformatiekrijgenoverdedrukte,reagerendaarvanzelfop.Auto’sdie
ophunbeurtookmetinternetzijnverbonden,kunnenzogladdewegenenfiles
vermijden.Depraktischetoepassingenvanditsoortslimmeapparatendie
gegevensuitwisselenviainternetzijneindeloos;denkaanhetzoefficiënt
mogelijkstroomlijnenvandelogistiekeprocessenindeRotterdamsehaven.
DeeconomischeimpactvanhetIoTisenorm:aandeenekantinhetbedenken
enbouwenvanslimmetoepassingen,aandeanderekantophetfunctioneren
vandesamenleving–zekerookinderegioRotterdamDenHaag.
Launchingcustomer
Hetbegriplaunchingcustomerbetekentzoveelals‘eersteafnemer’.Bijde
ontwikkelingvannieuweproductenendienstenishetvanlevensbelangdater
eeneersteafnemeris.Datwektvertrouwenenisvangrootbelangvoorde
verdereontwikkeling,financieringenvervolgopdrachten.Ominnovatiete
bevorderen,kanookdeoverheiddezerolvervullen.
Livinglab
Internet-ontwikkelingenalsWikipediaencrowdsourcinglatenziendathet
vruchtbaarkanzijnomgebruikerstebetrekkenbijhetrealiserenofontwikkelen
vaneenproductofdienst.Eenlivinglabiseenresearch-conceptwaarbijde
gebruikereenbelangrijkerolvervult.Hetideeisdatnieuweinnovatieveideeën
enconceptensamenmetgebruikerswordenontwikkeldengetestinlevensechte
situaties.
Makerspace
Eenmakerspaceiseenruimtewaarcreatievemakers–professioneelenhobbyist
–elkaarontmoeten,enwaarzenaastderuimteookmachinesdelenenideeën
uitwisselen.Deontwikkelingvanmakerspaceswasindejarennegentigvande
vorigeeeuwheteersttezieningemeenschappenvanhackers,maarals
broedplaatsvoorinnovatiezijnzenuooksteedsvakertevindeninbijvoorbeeld
universiteiten.EenvoorbeeldvaneenmakerspaceindeMRDHistevindeninde
vroegereRDM-werfinRotterdam.
Prosumer
Eensamenvoegingvandewoordenproducerandconsumer.Inditwoordligtde
trendvervatdatdetraditionelegrenstussenconsumentenproducentaanhet
vervagenis.Eenduidelijkvoorbeeldisdeconsumentdiezonnepanelenheeftop
hetdakenhetsurplusaanenergieteruglevertaanhetelektriciteitsnet.Naar
verwachtingzalalsgevolgvantechnologischeenmaatschappelijke
ontwikkelingendegrenstussenconsumentenproducentdekomendedecennia
verdervervagen.
Scale-up
Eenkleindeelvandeondernemersdiebeginnenmeteenstartup,slaagterinhet
bedrijfnaarhetvolgendeschaalniveautebrengen:eenscale-up.Eenscale-upis
eenbedrijfdatdriejaarlangminstensgroeitmet20procentinomzetofaantal
werknemers,metminstenstienwerknemersaanhetbeginvandieperiode.
Triplehelix
Omdepotentievoorinnovatieeneconomischeontwikkelingineen
kenniseconomiegoedtebenutten,moetenoverheid,bedrijfslevenen
kennisinstellingensamenwerken.Datbevordertzowelhetvergaren,hetdelen
alshettoepassenvankennis.Diesamenwerkingtussenoverheid,
ondernemingenenonderwijsheetdetriplehelix.