les 4 NHL - goedvoorbereidnaardepabo

Pabo instroom geschiedenis
Wat is blijven hangen?
Tijd van ontdekkers en hervormers
B.5.1 De aspirant-student kan redenen voor de ontdekkingsreizen uitleggen.
B.5.2 De aspirant-student kan denkbeelden en gevolgen van de Reformatie herkennen en
Beschrijven
B.5.3 De aspirant-student kan uitleggen hoe de Opstand in een onafhankelijke
Nederlandse staat resulteerde
Tijd van regenten en vorsten
B.6.1 De aspirant-student kan verbanden leggen tussen de overzeese expansie, het
handelskapitalisme en het ontstaan van een wereldeconomie.
B.6.2 De aspirant-student kan burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in het Nederland
van de 17e eeuw herkennen en beschrijven.
Misschien tijd voor:
B.6.3 De aspirant-student kan uitleggen waarin de staatsinrichting van de Republiek zich
onderscheidde van die in andere landen.
B.6.4 De aspirant-student kan aspecten van het absolutisme beschrijven.
Toets tijdvak 5 & 6
De Republiek bestuur, 1648-1702
Machtigst?
Gewest
• Eigen wetten
• Bestuurd door de
gewestelijke staten (GS)
• O.l.v. raadspensionaris
• GS benoemden een
stadhouder (legerleider)
• GS kozen de Staten
Generaal (SG)
• Stadhouder benoemde
(mede) de stadsbesturen
(vroedschappen)
Generaliteitslanden
• Veroverd 1621-1648
• Bestuurd door de SG
Absolutisme Frankrijk, 1648 - 1700
Centralisatie → koning trok alle macht naar zich toe (absolutisme)
Louis (Lodewijk) XIV (1638 – 1715)
• regeerde van 1643 - 1715
• beriep zich op het droit divin
• Koning kreeg macht van God
• Stond daarom boven de wet
• Er kon maar één geloof zijn
(Vorige les niet aan toegekomen)
Cultuur: redelijk tolerant T6
• Migratie
• Gelovigen (hugenoten /
joden)
• Vanwege economie
(belemmeren van
Antwerpen)
• Nieuwe migranten
brengen kennis en
kapitaal
Wetenschap en kunst
• Kunst: realisme en nieuwe opdrachtgevers
• Explosie van schilderijen
– Vaak klein en goedkoop waardoor een breder
publiek ze kan aanschaffen
(Rembrandt / Vermeer)
Tijdvak 7 & 8
Tijd van pruiken en revoluties
B.7.1 De aspirant-student kan de ontwikkeling van slavenhandel en slavernij beschrijven
B.7.2 De aspirant-student kan motieven voor afschaffing van slavenhandel en slavernij
Toelichten
B.7.3 De aspirant-student kan denkbeelden van de Verlichting op het gebied van politiek,
godsdienst en sociale verhoudingen beschrijven.
B.7.4 De aspirant-student kan grondrechten en toenemende politieke invloed van de
burgerij in de Franse en Bataafse revolutie beschrijven.
Tijd van burgers en stoommachines
B.8.1 De aspirant-student kan uitleggen waardoor de burgerij (bourgeoisie) steeds meer
politieke invloed kreeg.
B.8.3 De aspirant-student kan kenmerken van de industriële revolutie beschrijven.
B.8.4 De aspirant-student kan de gevolgen van de industriële revolutie voor de werk- en
leefomstandigheden van arbeiders toelichten.
Thema’s
•
•
•
•
•
Slavenhandel
Verlichting & Franse Revolutie
De Bataafse republiek
Industriële revolutie
Emancipatiebewegingen
Verlichting
Verlichting
•
In de 17e eeuw ontstond een beweging in Europa van
intellectuelen met als doel het bevorderen van de rede, de filosofie
en de wetenschap.
• Verlichte denkers:
• Rousseau (Du Contrat Social)
• Montesqieu (trias politica)
• Voltaire
• Abolutionist
• Vrijheid!
(nadenken over hoe de samenleving moet worden ingedeeld)
Nederlanden
– Eise Eisinga
Frankrijk in de 18e eeuw
• Begrotingstekort (hogere belastingen)
• Absolutisme
• Hongersnood
Franse Revolutie
Gelijkheid, vrijheid en broederschap
Iedereen gelijk
- Burgerij wil invloed
- Wie betaalt bepaald!
Bestorming van de Bastille
Koning Lodewijk & Marie Antoinette
Gevolgen verlichting
- Politiek
- Sociaal (gelijkheid)
- Grondrechten
- Universele verklaring van de rechten
van de mens
- Liberaal (vrijheid)
- Vrijheid van meningsuiting
- Vrijheid van godsdienst
Frankrijk
• Napoleon
– Veroveraar
• Bataafse republiek (door middel van patriotten)
Toetsvraag
Bataafse Republiek
• burgerlijke stand (iedereen moest een
achternaam hebben), het decimale stelsel,
rechtsgelijkheid en de dienstplicht.
1813
• Willem I
• Landing Scheveningen (monarchie)
Meanwhile………………………..
?
Slavenhandel ( van alle tijden,
ook Nederland (WIC))
Driehoekshandel
Plantages
verhaal
Abolutionisme
• Gruwelijke verhalen
– Negerhut van oom Tom
• Verlichting (gelijkheid?)
Pauze
Tijdvak 8 (tijd van burgers en
stoommachines)
1800 – 1900
Industriële Revolutie!
Wetenschap bloeide op (begin al in vorig tijdvak)
Fabrieksarbeiders
Industriële revolutie
Uitvindingen
- Moderne stoommachine
- voornamelijk in textielindustrie
- Mobiliteit
De eerste fabrieken
Watermill
Gevolgen
 Urbanisatie
 Klassensamenleving

Slechte leef en werkomstandigheden voor de lagere klasse
Klassensamenleving
Karl Marx
Opkomst vakbonden
 Vakbonden voorlopers van stromingen -> marxisme,
communisme, socialisme
Koning
Willem II
onder druk
1848 Revolutiejaar
- Komst parlementair stelsel
(burgers kunnen vertegenwoordigers kiezen)
(wetgevende macht)
(regering legt verantwoording af aan parlement)
1848
 Parlementair stelsel
 Thorbecke
 Willem II (Constitutionele monarchie)
 Ministeriele verantwoordelijkheid
Geleidelijk proces van democratisering
• Stemgerechtigden
Emancipatiebewegingen bleven
zich inzetten
Welke gevolgen heb je gezien van de
industriële revolutie?
Gevolgen van de Industriële Revolutie
1. Theorievorming: de `ismes’
a. Liberalisme
b. Communisme
c. Socialisme
2. Enorme dominantie van het
Westen
a. Modern Imperialisme
 strafexpeditie
b. White man’s burden
3. Toenemende rol van de burger
a. Emancipatie van
confessionelen
b. Emancipatie van arbeiders
c. Emancipatie van vrouwen
Imperialisme
Indonesië
 B.8.6 De aspirant-student kan de relatie beschrijven
tussen modern imperialisme en nationalisme.



Afzetmarkt
Grondstoffen verkrijgen
statussymbool
Vragen?