Verslag_PAO_2008_01_15 - Armoedebestrijding in Vlaanderen

PERMANENT ARMOEDEOVERLEG
Verslag van de vergadering van 15 januari 2008
a = aanwezig
v = verontschuldigd
v
Baert
Séverine
Vlaamse Landmaatschappij - Afdeling Platteland
v
Boeykens
Jan
Departement WSE - Afdeling werkgelegenheidsbeleid
a
Buijs
Bianca
ESF-Agentschap Vlaanderen vzw
a
Clarys
Antoon
Beleidsdomein Economie, Wetenschap en Innovatie
a
Coosemans
Tania
Afdeling Welzijn en Samenleving - Team Samenleving
a
De Bleeckere
Nathalie
Beleidsdomein onderwijs en vorming
v
De Boe
Françoise
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
a
De Boeck
Linda
Vlaams instituut voor gezondheidspromotie
a
De Grande
Lieve
Dep WVG - Afdeling Welzijn en Samenleving - Team Samenleving
a
De Keyser
Gerd
Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW)
a
De Smedt
Machteld
Ag. soc-cult werk voor jeugd en volwassenen - Afd. volksontwikkeling en bibliotheekwerk
a
De Zeeuw
Paul
Vlaams subsidieagentschap voor Werk en Sociale Economie
a
Decanter
Sandra
Agentschap Wonen Vlaanderen
a
Gielis
Katrien
Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt
Goossens
Lut
De Link vzw
a
Goossens
Wilfried
Departement Mobiliteit en Openbare Werken
a
Haedens
Nele
Agentschap Jongerenwelzijn
a
Hermans
Herwig
Kabinet van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
a
Jolling
Peter
Departement CJSM - afdeling Beleid
a
Kennes
Rudi
Vlaams agentschap voor personen met een handicap
a
Noppe
Jo
DAR - Studiedienst van de Vlaamse Regering
a
Robberechts
Marie-Laure Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid
a
Rudy De Cock
Rudy
Kind en Gezin
v
Schapmans
Marianne
Steunpunt vakantieparticipatie
a
Schyvens
Swa
Vlaams netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen
a
Termote
Henk
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
a
Trimbos
Danny
De Link vzw
v
Vaernewyck
Paul
Vlaams netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen
a
Van de gaer
Sabine
Departement DAR - Stafdienst - Gelijke kansen
a
Van den Branden Frank
Afdeling Welzijn en Samenleving - Team Samenleving, secretaris
a
Van Den Broeck
ESF-Agentschap Vlaanderen vzw
v
Van der Aerschot Hervé
BLOSO - Afdeling Sportpromotie en Inspectie
a
Van der Plas
Afdeling Welzijn en Samenleving, voorzitter
v
Van Dousselaere Jessy
Vlaams Agentschap voor Ondernemersvorming - Syntra Vlaanderen
v
Van Hootegem
Henk
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
a
Van Paassen
Ronald
Departement RWO - Afdeling woonbeleid
a
Vanderhasselt
Ann
Ag. Binnenlands Bestuur - Afdeling Beleid Binnenland, Steden en Inburgering
a
Vanhauwaert
Frederic
Vlaams netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen
a
Verboven
Ann
VDAB
a
Vermeiren
Roel
Vlaams Energieagentschap
a
Walschap
Toon
De Link vzw
Marjolijn
Gerda
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
1
Agenda:
1. Verwelkoming nieuwe leden, voorstelling horizontaal PAO en taak aandachtsambtenaar
2. Verslag vorige vergadering
3. Actualisatie Vlaams Actieplan Armoedebestrijding
- opmerkingen bij de laatste tekstversie
- ondervonden moeilijkheden / opmerkingen bij werkwijze
- ter info: de verdere timing
4. Werking en prioriteiten verticaal PAO
5. Planning horizontaal PAO 2008
- overlegdata
- werkbezoek
- vorming
6. Varia
1. Verwelkoming nieuwe leden, voorstelling horizontaal PAO en taak
aandachtsambtenaar
De voorzitter verwelkomt de aanwezigen op de eerste vergadering van dit nieuw
samengesteld horizontaal PAO. Zij verheugt er zich over dat de ministers van de Vlaamse
Regering en de betrokken leidend ambtenaren snel zijn ingegaan op de oproep van Vlaams
minister Vanackere om in het licht van de nieuwe organisatiestructuur aandachtsambtenaren aan te stellen of te bevestigen in hun rol. Aangezien er heel wat nieuwe
aandachtsambtenaren werden aangesteld licht de voorzitter de taak van de
aandachtsambtenaar kort toe. Aandachtsambtenaren zijn contactpersonen inzake
armoedebestrijding in hun entiteit. Zij hebben een belangrijke rol in de sensibilisering rond dit
thema en hebben een signaalfunctie intern, maar ook entiteitoverschrijdend, o.a. naar het
horizontaal PAO. Zij spelen een belangrijke rol bij de opmaak van het Vlaams Actieplan
Armoedebestrijding en de jaarlijkse actualisering ervan. Ook bij het verticaal
armoedeoverleg binnen het beleidsdomein zouden ze moeten worden betrokken. Het is
belangrijk dat zij met een voldoende mandaat aan het horizontaal armoedeoverleg kunnen
participeren.
De nieuwe samenstelling vindt u als bijlage bij dit verslag. Indien er gegevens niet
correct zouden zijn, gelieve dit dan te melden.
2. Verslag vorige vergadering
Vorige vergadering werd er afgesproken dat er een aandachtsambtenaar zou worden
gezocht voor het thema technologie. Antoon Clarys wijst er op dat deze nog ontbreekt en
zegt dat meldt dat IWT hiervoor het goede aanspreekpuunt is. Van daar uit wordt onderzoek
op vlak van technologie gestimuleerd stimuleren en heeft men aandacht voor deze
problematiek. De afdeling Welzijn en Samenleving neemt contact op met het IWT .
Rudy Kennes van het VAPH biedt in dit kader aan om een presentatie te geven over wat er
voor mensen met een handicap beschikbaar is aan technologische hulpmiddelen. Dit is een
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
2
presentatie in begrijpbare taal. Mensen in armoede weten immers vaak niet wat er
beschikbaar is, omdat de informatie voor hen niet toegankelijk is.
Het verslag wordt goedgekeurd.
3. Actualisatie Vlaams Actieplan Armoedebestrijding
- stand van zaken
Op basis van de fiches die werden bezorgd vanuit de verschillende beleidsdomeinen, werd
een ontwerptekst geschreven. Deze werd meermaals teruggekoppeld naar het kabinet en de
aandachtsambtenaren.
De ontwerptekst werd bezorgd aan het Vlaams Netwerk die hierbij hun opmerkingen
formuleerden. Zij gaven ook per grondrecht hun prioriteiten voor het verticaal overleg in
2008 . Deze worden aan het eind van elk deel toegevoegd. Na de bespreking ervan wordt
hen gevraagd deze prioriteiten meer te concretiseren.
Aan OASeS werd gevraagd een hoofdstuk te schrijven met een actuele analyse van de
maatschappelijke ontwikkelingen, relevant voor het armoedebestrijdingsbeleid, waarbij
belangrijk cijfermateriaal inzake armoede en sociale uitsluiting gekoppeld wordt aan de
impact van concrete beleidsmaatregelen.
Er zal nog een hoofdstuk worden toegevoegd, waarin de linken met lokaal, provinciaal,
federaal en Europees beleid worden geschetst.
- opmerkingen bij de laatste tekstversie (verzonden per e-mail)
Er wordt gepleit om eenduidige benamingen te hanteren
Er zal een tabel worden toegevoegd met de regionale spreiding van de verenigingen waar
armen het woord nemen.
Er wordt gesuggereerd de definitie van armoede van OASeS aan te passen met de
aanvulling die Tine Van Regenmortel hierbij formuleerde, die er op neerkomt dat mensen in
armoede de armoedekloof wel op eigen kracht kunnen overbruggen, als de samenleving de
voorwaarden creëert die dit mogelijk maken. Dit is een meer actieve definitie die beter in een
actieplan past. Men wijst erop dat hierover reeds vaak discussie is gevoerd die diepgaander
is dan zomaar een aanvulling. Vermits het een definitie van Vrancken is in de tekst van
Oases zal deze definitie worden behouden.
Het Vlaams Netwerk betreurt dat de opmerkingen van de doelgroep niet in deze actualisatie
werden opgenomen. De insteek komt nu enkel vanuit het beleid. De reacties en het
perspectief van mensen in armoede worden zo niet zichtbaar gemaakt, wat voor de
doelgroep zelf zeer belangrijk is.
Het kabinet merkt op dat dit zo de bedoeling was bij de start van de procedure van
actualisatie. Dit doet geen afbreuk aan het belang van de inbreng van de doelgroep. Hun
opmerkingen en bezorgdheden meegenomen worden in het verticaal armoedeoverleg. Het is
belangrijk om te zien wat er met de opmerkingen gebeurt in de acties en in de agenda’s van
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
3
het verticaal overleg. Ook de terugkoppeling naar de doelgroep is essentieel en de overheid
is hiervoor vragende partij.
Het Vlaams Netwerk vindt het belangrijk dat op dat ook andere instanties die het actieplan
lezen en niet in het verticaal overleg betrokken zijn, zoals het Vlaams Parlement, de reacties
van de doelgroep kunnen lezen.
Bij de evaluatie van het VAP van deze legislatuur en bij de voorbereiding van het volgende
actieplan moet worden gezocht naar een goede manier om de stem van de mensen in
armoede te horen en dit ook te visualiseren.
De Link merkt bij het grondrecht onderwijs op dat er een nieuw en uitgebreid systeem rond
studiebeurzen zou moeten komen voor onderwijskansen voor volwassenen in het kader van
levenslang leren. Dit geldt niet alleen voor de opleiding tot ervaringsdeskundige, maar ook
voor andere opleidingen voor volwassenen. Het is heel belangrijk dat een ruime doelgroep
toegang heeft tot studiebeurzen. De Link zal hier rond werken in 2008. Dit hoeft echter niet in
het VAP verwerkt.
Verdere opmerkingen werden in de tekst van het VAP aangepast.
Er zijn geen opmerkingen bij de gehanteerde werkwijze om tot deze actualisering te komen.
- verdere timing
Op 23 januari wordt de tekst aan IF bezorgd. De tekst wordt eind februari geagendeerd op
de Vlaamse Regering en vervolgens bezorgd aan de Commissie Welzijn van het Vlaams
Parlement en de nodige adviesraden.
4. Werking en prioriteiten verticaal PAO
- werking verticaal PAO
Het Vlaams Netwerk licht hun nota toe. Deze vindt u als bijlage bij dit verslag. Aanvullend
hierbij:
 rond samenstelling: bij de besproken problematieken is er soms inhoudelijk een link met
de federale overheid. Soms zijn zij ook aanwezig, maar dit is niet altijd evident;
 het Vlaams Netwerk stelt dat er een belangrijke taak is weggelegd voor de
aandachtsambtenaar gedurende het hele proces;
 wat timing betreft is een planning op langere termijn nuttig. Op die manier wordt er voor
een zekere regelmaat gezorgd en gegarandeerd dat het overleg niet stil valt. Het Vlaams
Netwerk en de verenigingen kunnen zich op die manier makkelijker voorbereiden.
Er bestaat niet zoiets als “het verticaal overleg”. Dit kan voor elk grondrecht, elk
beleidsdomein, elke entiteit, zelfs elk thema op een andere manier worden aangepakt. Dit
kan in samenspraak met het Vlaams Netwerk bekeken worden.
Het is de bedoeling van het Vlaams Netwerk om in 2008 ook in de beleidsdomeinen waar
nog geen verticaal overleg is geweest, dit op te starten.
Belangrijke aandachtspunten om een verticaal overleg te laten slagen zijn:
- voldoende tijd om de participatie van de doelgroep te garanderen
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
4
-
een aandachtsambtenaar die hierin een mandaat heeft
geen valse verwachtingen creëren bij de doelgroep. Men kan beter zeggen waarom iets
niet wordt opgenomen, dan de indruk geven wel iets te zullen doen en er vervolgens
geen aandacht meer voor te hebben.
Hoewel elke minster verplicht is binnen zijn beleidsdomein minstens 2 keer per jaar een
verticaal overleg te organiseren, zijn kabinetten niet altijd trekker. Bij Welzijn gebeurt dit
sinds vorig jaar meer systematisch. Werk en Onderwijs hebben een goed gestructureerd
verticaal overleg. Bij Huisvesting komt het op gang. Bij Cultuur trekt vooral de administratie.
Het opzet van het verticaal PAO botst soms met de politieke agenda waarbij men eerder op
korte termijn denkt. Er wordt gesteld dat het Vlaams Netwerk ook op politieke opportuniteiten
moet inspelen om geen kansen te laten liggen. Het Vlaams Netwerk bevestigt dat het dit ook
doet, bv. met een memorandum voor de verkiezingen. Daarnaast hecht men vooral veel
belang aan het verticaal overleg, waar het dialoogproces ten volle kan gebeuren.
Wellicht is het niet voor iedereen even duidelijk wat de doelstelling is van het verticaal
overleg. Decretaal is bepaald: “Het verticale overleg heeft tot taak de specifieke
beleidsinitiatieven te toetsen aan de visie en de ervaring van de doelgroep en voorstellen tot
bijsturing te formuleren”.
- prioriteiten in de actualisatie van het VAP
De concrete prioriteiten die het Vlaams Netwerk naar voor schuift voor 2008 en die in de
actualisatie van het VAP staan, worden overlopen.
Dit zijn de elementen die men in 2008 zou willen bespreken. Ze worden per grondrecht
gegeven, dus niet per entiteit. Per beleidsdomein of entiteit kan in overleg afgesproken
worden welke topics men concreet behandelt in 2008.
5. Planning horizontaal PAO 2008
- vergaderdata
De vergaderdata voor 2008 worden vastgelegd op 13 mei, 9 september en 18 november,
telkens om 14u.
- werkbezoek
Op 20 december bracht het PAO een werkbezoek aan Leren Ondernemen, een Vereniging
waar armen het woord nemen in Leuven. Dit werd kort toegelicht. Leren Ondernemen richt
zich specifiek tot de doelgroep mensen in armoede, rond verschillende thema’s/werkingen,
onder meer:
- sociaal restaurant, gekoppeld aan sociale tewerkstelling;
- babybabbel, kinderopvang en jeugdwerking;
- cultuur;
- energiesnoeiers;
- onderwijs.
Als vereniging waar armen het woord nemen, hanteren zij ook de dialoogmethode,
bijvoorbeeld rond onderwijs.
Volgende indrukken werden gegeven door de deelnemers:
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
5
- het is een goed voorbeeld van beleidsdomeinoverschrijdende werking, maar tegelijkertijd
ook moeilijk te vatten in de logica van de overheid (per beleidsdomein), waardoor ook de
financiering heel moeilijk ligt;
- het bezoek was op vrij korte tijd heel goed georganiseerd door Leren Ondernemen;
- een goede ploeg vrijwilligers is ontzettend belangrijk voor de vereniging.
Er is interesse om in 2008 opnieuw een werkbezoek te plannen. Dit wordt door de afdeling
Welzijn en Samenleving samen met het Vlaams Netwerk verder bekeken. Het Vlaams
Netwerk meldt dat er ook binnen het verticaal overleg al werkbezoeken geweest zijn, bv.
rond sociale economie eveneens bij Leren Ondernemen.
- vorming
Gezien de (her)nieuw(d)e samenstelling van het PAO wordt er voorgesteld om een
tweedaags seminarie te organiseren in het najaar. Doel:
- elkaar beter leren kennen
- inzicht in en begrip van de armoedeproblematiek
- thema’s waar iedereen – op zijn eigen domein – mee geconfronteerd wordt
bespreken:
 al dan niet inclusief beleid
 eenvoudig communiceren
 hoe wordt participatie concreet ingevuld?
- evaluatie VAP en opmaak nieuw VAP bij nieuwe legislatuur
De agenda is nog volledig open. Suggesties voor thema’s zijn welkom.
De praktische organisatie gebeurt door de afdeling Welzijn en Samenleving. Voor de verdere
inhoudelijke uitwerking wordt er een werkgroepje opgericht.
Leden van het PAO die op enkele vergaderingen willen meedenken over het seminarie,
geven hun naam door. Ook ideeën via mail zijn welkom.
Danny Trimbos van De Link is geïnteresseerd, ook iemand van het Vlaams Netwerk zal
deelnemen aan de werkgroep.
6. Varia
- Het vierde Tweejaarlijks Verslag van het Steunpunt tot bestrijding van armoede,
bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting werd in december 2007 gepubliceerd onder
de titel “Strijd tegen armoede: Evoluties en perspectieven. Een bijdrage aan politiek debat
en politieke actie". Dit wordt via verschillende kanalen verder verspreid naar de bevoegde
overheden.
Het Verslag bestaat uit twee delen. Het eerste deel is de opvolging van het Verslag
“Armoede Uitbannen” van 2005. Het tweede deel gaat dieper in op de werkzaamheden die
vier overleggroepen verricht hebben:
- het recht op onderwijs garanderen;
- de dienstencheques als wijze van socioprofessionele inschakeling;
- permanent wonen op toeristische terreinen;
- garanderen van de effectieve toegang tot energie.
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
6
Het verslag zal worden voorgesteld op een volgend PAO. Wie wil, kan dit nu reeds
consulteren op www.armoedebestrijding.be.
- Rudi Kennes van het VAPH meldt dat er een eerste tewerkstellingsproject van een
ervaringsdeskundige is goedgekeurd. Het betreft de tewerkstelling van 1
ervaringsdeskundige (4/5e) voor 1 jaar in MPI “De Hagewinde”. Er wordt een begeleidende
stuurgroep opgericht. De vraag wordt gesteld aan het Vlaams Netwerk en de Afdeling
Welzijn en Samenleving of zij in deze stuurgroep willen vertegenwoordigd zijn en te
antwoorden per mail.
- Op 12 februari 2008 organiseert de POD Maatschappelijke Integratie een studiedag over
tewerkstelling van ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Zodra er
een definitieve uitnodiging met programma beschikbaar is, wordt dit aan de leden van het
PAO bezorgd.
- Op 28 februari 2008 is er een seminarie ‘Gekleurde armoede’ op domein
Groendaalheyde te Overijse. Uitnodiging met programma volgt later per mail.
Horizontaal Permanent armoedeoverleg – verslag van de vergadering 15 januari 2008
7